Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh nền kinh tế hội nhập và cạnh tranh ngày càng gay gắt, việc nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản trở thành một trong những yếu tố sống còn đối với các doanh nghiệp. Tại Việt Nam, nhiều doanh nghiệp vẫn đang gặp khó khăn trong việc khai thác và sử dụng tài sản một cách tối ưu, ảnh hưởng trực tiếp đến năng lực cạnh tranh và sự phát triển bền vững. Công ty TNHH Thương mại và Xây dựng Sơn Hà, với quy mô tài sản tăng gấp đôi từ khoảng 35 tỷ đồng năm 2013 lên gần 100 tỷ đồng năm 2015, là một ví dụ điển hình cho sự phát triển nhanh chóng nhưng vẫn còn tồn tại nhiều thách thức trong quản lý tài sản.

Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là phân tích, đánh giá thực trạng hiệu quả sử dụng tài sản tại Công ty TNHH Thương mại và Xây dựng Sơn Hà trong giai đoạn 2013-2015, từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản nhằm góp phần tăng năng lực sản xuất kinh doanh và khả năng cạnh tranh của công ty. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào các chỉ tiêu tài chính liên quan đến tài sản ngắn hạn và dài hạn, cùng với các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng tài sản tại công ty.

Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cung cấp cơ sở khoa học cho công tác quản lý tài sản tại doanh nghiệp, giúp tối ưu hóa nguồn lực, giảm thiểu lãng phí và nâng cao hiệu quả kinh tế. Đồng thời, kết quả nghiên cứu cũng góp phần bổ sung vào kho tàng lý luận về quản trị tài sản trong doanh nghiệp xây dựng và thương mại tại Việt Nam.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình kinh tế tài chính liên quan đến hiệu quả sử dụng tài sản trong doanh nghiệp, bao gồm:

  • Khái niệm tài sản doanh nghiệp: Tài sản được phân loại thành tài sản ngắn hạn và tài sản dài hạn, với các thành phần cụ thể như tiền mặt, hàng tồn kho, tài sản cố định, các khoản phải thu, và đầu tư tài chính dài hạn. Tài sản là nguồn lực hữu hình và vô hình mang lại lợi ích kinh tế trong tương lai.

  • Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng tài sản: Bao gồm tỷ suất sinh lời trên tổng tài sản (ROA), số vòng quay tài sản, vòng quay hàng tồn kho, vòng quay khoản phải thu, tỷ suất sinh lời của tài sản ngắn hạn và dài hạn. Phương pháp phân tích DUPONT được áp dụng để tách ROA thành biên lợi nhuận (ROS) và vòng quay tài sản (SOA), giúp đánh giá chi tiết các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng tài sản.

  • Nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng tài sản: Bao gồm nhân tố chủ quan như trình độ quản lý, tổ chức sản xuất kinh doanh, năng lực quản lý tài sản, công tác thẩm định dự án, khả năng huy động vốn; và nhân tố khách quan như môi trường kinh tế, chính trị-pháp luật, tiến bộ khoa học công nghệ, biến động thị trường và cạnh tranh.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng nguồn dữ liệu thứ cấp chính là các báo cáo tài chính định kỳ của Công ty TNHH Thương mại và Xây dựng Sơn Hà từ năm 2013 đến 2015, cùng các báo cáo tổng kết và số liệu từ các cơ quan quản lý chuyên ngành. Dữ liệu sơ cấp được thu thập qua phỏng vấn cán bộ quản lý và kế toán nhằm làm rõ các chỉ tiêu và tăng độ chính xác.

Phương pháp phân tích bao gồm:

  • Thống kê mô tả: Sử dụng số tuyệt đối, số tương đối và số bình quân để đánh giá sự biến động và mối quan hệ giữa các chỉ tiêu tài chính.

  • Thống kê so sánh, đối chiếu: So sánh các chỉ tiêu qua các năm và với trung bình ngành, các công ty cùng địa bàn nhằm đánh giá vị trí và xu hướng hiệu quả sử dụng tài sản.

  • Phương pháp loại trừ: Xác định mức độ ảnh hưởng của từng nhân tố đến hiệu quả sử dụng tài sản bằng cách loại trừ ảnh hưởng của các nhân tố khác.

  • Phương pháp DUPONT: Phân tích mối quan hệ giữa tỷ suất sinh lời trên tổng tài sản, biên lợi nhuận và vòng quay tài sản để đánh giá chi tiết các nhân tố tác động đến hiệu quả sử dụng tài sản.

Cỡ mẫu nghiên cứu là toàn bộ số liệu tài chính của công ty trong 3 năm liên tiếp (2013-2015), được lựa chọn nhằm đảm bảo tính liên tục và phản ánh chính xác thực trạng sử dụng tài sản. Phương pháp phân tích được lựa chọn nhằm cung cấp cái nhìn toàn diện và sâu sắc về hiệu quả sử dụng tài sản, đồng thời giúp xác định các điểm mạnh, điểm yếu và nguyên nhân của chúng.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tăng trưởng quy mô tài sản và doanh thu: Tổng tài sản của công ty tăng từ khoảng 35 tỷ đồng năm 2013 lên gần 100 tỷ đồng năm 2015, tương đương mức tăng hơn 185%. Doanh thu thuần cũng tăng trưởng mạnh, đặc biệt năm 2015 tăng 53,76% so với năm 2014. Lợi nhuận trước thuế năm 2014 tăng 47,55% so với năm 2013, lợi nhuận sau thuế tăng 53,45%.

  2. Hiệu quả sử dụng tổng tài sản biến động không ổn định: Vòng quay tài sản giảm từ 0,888 vòng năm 2014 xuống 0,772 vòng năm 2015, trong khi tỷ suất sinh lời trên tổng tài sản (ROA) tăng từ 0,051% năm 2013 lên 0,101% năm 2014 rồi giảm xuống 0,074% năm 2015. Điều này cho thấy mặc dù công ty mở rộng quy mô tài sản, hiệu quả sử dụng tài sản chưa được duy trì ổn định.

  3. Cơ cấu tài sản ngắn hạn chiếm tỷ trọng lớn: Tỷ trọng tài sản ngắn hạn trong tổng tài sản dao động từ 85% đến 93% trong giai đoạn nghiên cứu, cho thấy công ty tập trung nhiều vào tài sản lưu động như tiền mặt, hàng tồn kho và các khoản phải thu. Tuy nhiên, việc quản lý các khoản này còn nhiều hạn chế, ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng vốn.

  4. Phân tích theo phương pháp DUPONT: Biên lợi nhuận (ROS) tăng từ 0,032% năm 2013 lên 0,114% năm 2014, sau đó giảm xuống 0,096% năm 2015. Vòng quay tài sản (SOA) cũng giảm từ 0,888 vòng năm 2014 xuống 0,772 vòng năm 2015. Sự giảm sút này phản ánh áp lực cạnh tranh và giá bán giảm, làm giảm lợi nhuận trên mỗi đồng tài sản đầu tư.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính dẫn đến hiệu quả sử dụng tài sản chưa cao và biến động không ổn định là do công ty đang trong giai đoạn mở rộng quy mô nhanh, dẫn đến việc quản lý tài sản chưa đồng bộ và hiệu quả. Tỷ trọng tài sản ngắn hạn cao cho thấy công ty có thể đang giữ lượng lớn hàng tồn kho và các khoản phải thu, làm tăng chi phí lưu kho và rủi ro về thanh khoản.

So sánh với các doanh nghiệp cùng ngành và trung bình ngành, hiệu quả sử dụng tài sản của công ty còn thấp hơn, đặc biệt trong khâu quản lý hàng tồn kho và thu hồi công nợ. Biểu đồ tỷ số sinh lời tài sản và vòng quay tài sản qua các năm cho thấy công ty cần cải thiện khả năng vận động tài sản để tăng doanh thu và lợi nhuận.

Ngoài ra, các yếu tố như trình độ quản lý, tổ chức sản xuất kinh doanh, khả năng thẩm định dự án và huy động vốn cũng ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng tài sản. Môi trường kinh tế biến động và cạnh tranh ngày càng khốc liệt cũng đặt ra thách thức lớn cho công ty trong việc duy trì và nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản.

Việc trình bày dữ liệu qua các bảng số liệu và biểu đồ như biểu đồ vòng quay tài sản, biểu đồ tỷ suất sinh lời tài sản, và bảng so sánh cơ cấu tài sản giúp minh họa rõ nét các biến động và xu hướng, từ đó hỗ trợ việc phân tích và đề xuất giải pháp phù hợp.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tối ưu hóa quản lý hàng tồn kho: Áp dụng các phương pháp quản lý tồn kho hiện đại như Just-in-Time (JIT) để giảm lượng hàng tồn kho dư thừa, giảm chi phí lưu kho và tăng vòng quay hàng tồn kho. Mục tiêu giảm thời gian vòng quay hàng tồn kho xuống dưới mức trung bình ngành trong vòng 12 tháng tới. Phòng quản lý kỹ thuật và cung cấp vật tư chịu trách nhiệm triển khai.

  2. Cải thiện quản lý các khoản phải thu: Thiết lập chính sách tín dụng chặt chẽ, tăng cường thu hồi công nợ, giảm tỷ lệ nợ khó đòi. Mục tiêu giảm kỳ thu tiền bình quân xuống dưới 30 ngày trong 6 tháng tới. Phòng kế toán, tài vụ phối hợp với phòng kinh doanh thực hiện.

  3. Nâng cao năng lực quản lý tài sản cố định: Đánh giá lại quy mô và chủng loại tài sản cố định, áp dụng phương pháp khấu hao hợp lý, tăng cường bảo trì, bảo dưỡng để kéo dài tuổi thọ tài sản. Mục tiêu tăng tỷ suất sinh lời tài sản dài hạn lên trên 10% trong 2 năm tới. Ban giám đốc và phòng kỹ thuật chịu trách nhiệm.

  4. Đào tạo nâng cao trình độ quản lý và tay nghề công nhân: Tổ chức các khóa đào tạo chuyên môn, nâng cao kỹ năng quản lý tài sản và vận hành thiết bị cho cán bộ, công nhân viên. Mục tiêu nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản thông qua giảm thiểu hao hụt và lãng phí trong vòng 1 năm. Phòng hành chính nhân sự phối hợp với các phòng ban liên quan.

  5. Tăng cường công tác thẩm định dự án đầu tư: Xây dựng quy trình thẩm định tài chính dự án chặt chẽ, đánh giá kỹ lưỡng hiệu quả và rủi ro trước khi quyết định đầu tư. Mục tiêu nâng cao hiệu quả đầu tư tài sản dài hạn, giảm thiểu đầu tư lãng phí trong 18 tháng tới. Ban giám đốc và phòng kế hoạch tài vụ chịu trách nhiệm.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo và quản lý doanh nghiệp xây dựng và thương mại: Giúp hiểu rõ về hiệu quả sử dụng tài sản, từ đó đưa ra các quyết định quản lý và đầu tư phù hợp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh.

  2. Chuyên viên tài chính kế toán và quản trị doanh nghiệp: Cung cấp các chỉ tiêu và phương pháp phân tích tài chính thực tiễn, hỗ trợ công tác đánh giá và quản lý tài sản hiệu quả.

  3. Nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành Tài chính – Ngân hàng, Quản trị kinh doanh: Là tài liệu tham khảo bổ ích về lý thuyết và thực tiễn quản lý tài sản doanh nghiệp trong ngành xây dựng và thương mại tại Việt Nam.

  4. Cơ quan quản lý nhà nước và các tổ chức hỗ trợ doanh nghiệp: Giúp đánh giá thực trạng quản lý tài sản của doanh nghiệp, từ đó xây dựng chính sách hỗ trợ và hướng dẫn nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản trong khu vực doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Câu hỏi thường gặp

  1. Hiệu quả sử dụng tài sản là gì và tại sao quan trọng?
    Hiệu quả sử dụng tài sản phản ánh khả năng doanh nghiệp khai thác và sử dụng tài sản để tạo ra lợi nhuận. Nó quan trọng vì giúp doanh nghiệp tối ưu hóa nguồn lực, giảm chi phí và tăng sức cạnh tranh trên thị trường.

  2. Các chỉ tiêu nào thường dùng để đánh giá hiệu quả sử dụng tài sản?
    Các chỉ tiêu phổ biến gồm tỷ suất sinh lời trên tổng tài sản (ROA), số vòng quay tài sản, vòng quay hàng tồn kho, vòng quay khoản phải thu và tỷ suất sinh lời của tài sản ngắn hạn, dài hạn. Ví dụ, ROA cao cho thấy tài sản được sử dụng hiệu quả để tạo ra lợi nhuận.

  3. Phương pháp DUPONT giúp gì trong phân tích hiệu quả sử dụng tài sản?
    Phương pháp DUPONT phân tách ROA thành biên lợi nhuận và vòng quay tài sản, giúp xác định rõ nguyên nhân làm tăng hoặc giảm hiệu quả sử dụng tài sản, từ đó hỗ trợ doanh nghiệp điều chỉnh chiến lược quản lý phù hợp.

  4. Những nhân tố nào ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng tài sản?
    Bao gồm nhân tố chủ quan như trình độ quản lý, tổ chức sản xuất, năng lực quản lý tài sản, công tác thẩm định dự án; và nhân tố khách quan như môi trường kinh tế, chính trị-pháp luật, tiến bộ khoa học công nghệ, biến động thị trường và cạnh tranh.

  5. Làm thế nào để nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản trong doanh nghiệp xây dựng?
    Có thể áp dụng các giải pháp như tối ưu hóa quản lý hàng tồn kho, cải thiện thu hồi công nợ, nâng cao năng lực quản lý tài sản cố định, đào tạo nhân lực và tăng cường thẩm định dự án đầu tư. Ví dụ, giảm vòng quay hàng tồn kho giúp giảm chi phí lưu kho và tăng dòng tiền.

Kết luận

  • Hiệu quả sử dụng tài sản tại Công ty TNHH Thương mại và Xây dựng Sơn Hà trong giai đoạn 2013-2015 có sự biến động, với tổng tài sản tăng nhanh nhưng hiệu quả sử dụng chưa ổn định.
  • Tỷ trọng tài sản ngắn hạn chiếm phần lớn trong cơ cấu tài sản, đặt ra thách thức trong quản lý hàng tồn kho và các khoản phải thu.
  • Phân tích DUPONT cho thấy biên lợi nhuận và vòng quay tài sản là hai nhân tố chính ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng tài sản.
  • Các nhân tố chủ quan và khách quan đều tác động đến hiệu quả sử dụng tài sản, đòi hỏi công ty phải có chiến lược quản lý toàn diện và linh hoạt.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản, góp phần tăng năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững cho công ty trong tương lai.

Next steps: Triển khai các giải pháp quản lý tài sản ngắn hạn và dài hạn, đồng thời theo dõi, đánh giá hiệu quả định kỳ để điều chỉnh kịp thời.

Call-to-action: Ban lãnh đạo công ty và các phòng ban liên quan cần phối hợp chặt chẽ để thực hiện các giải pháp đề xuất, đồng thời tăng cường đào tạo và nâng cao năng lực quản lý tài sản nhằm đạt được mục tiêu phát triển bền vững.