Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh phát triển kinh tế nhanh chóng của Việt Nam, ngành xây dựng công nghiệp ngày càng đóng vai trò quan trọng với hàng loạt công trình được thiết kế, thi công và đưa vào sử dụng nhằm phục vụ công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Theo báo cáo của ngành, chất lượng thi công công trình xây dựng là yếu tố quyết định trực tiếp đến độ bền vững, an toàn và hiệu quả kinh tế của công trình. Tuy nhiên, thực tế cho thấy vẫn còn nhiều hạn chế trong công tác quản lý chất lượng thi công, dẫn đến các sự cố như công trình bị nứt, vỡ, lún sụt, thấm dột, gây thiệt hại lớn về tài sản và ảnh hưởng đến uy tín của các nhà thầu.

Luận văn tập trung nghiên cứu công tác quản lý chất lượng thi công công trình xây dựng tại Công ty cổ phần Asia Slipform, một đơn vị tiên phong trong việc ứng dụng công nghệ ván khuôn trượt Silos trong xây dựng công nghiệp. Mục tiêu nghiên cứu là đề xuất các giải pháp khoa học, khả thi nhằm nâng cao chất lượng thi công, góp phần tăng cường hiệu quả và uy tín của công ty trên thị trường cạnh tranh ngày càng gay gắt.

Phạm vi nghiên cứu bao gồm công tác quản lý chất lượng thi công các công trình dân dụng và công nghiệp tại Asia Slipform trong giai đoạn hiện nay. Nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn lớn khi kết quả có thể áp dụng để xây dựng quy trình quản lý chất lượng thi công hiệu quả, đồng thời góp phần nâng cao chất lượng công trình xây dựng nói chung tại Việt Nam. Các chỉ số đánh giá như tỷ lệ công trình đạt chuẩn chất lượng, giảm thiểu sự cố kỹ thuật và tăng năng suất thi công được kỳ vọng cải thiện rõ rệt sau khi áp dụng các giải pháp đề xuất.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình quản lý chất lượng hiện đại, bao gồm:

  • Mô hình kiểm tra chất lượng (Inspection - I): Tập trung vào việc kiểm tra, phát hiện lỗi sau khi sản phẩm được tạo ra nhằm loại bỏ các sản phẩm không đạt yêu cầu.
  • Mô hình kiểm soát chất lượng (Quality Control - QC): Quản lý và kiểm soát quá trình sản xuất để giảm thiểu sai sót, đảm bảo sản phẩm đạt tiêu chuẩn kỹ thuật.
  • Mô hình đảm bảo chất lượng (Quality Assurance - QA): Thiết lập hệ thống quản lý nhằm đảm bảo các quy trình thi công được thực hiện đúng theo tiêu chuẩn và quy định.
  • Mô hình quản lý chất lượng toàn diện (Total Quality Control - TQC): Áp dụng quản lý chất lượng xuyên suốt toàn bộ quá trình thi công, từ chuẩn bị vật liệu đến nghiệm thu công trình.

Các khái niệm chính được sử dụng gồm: quản lý chất lượng thi công, tiêu chuẩn kỹ thuật xây dựng, quy chuẩn xây dựng, hệ thống quản lý chất lượng ISO 9001:2015, và trách nhiệm của các chủ thể trong thi công xây dựng.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp giữa thu thập dữ liệu thứ cấp và phân tích thực trạng tại hiện trường. Cụ thể:

  • Nguồn dữ liệu: Bao gồm các văn bản pháp luật như Luật Xây dựng số 50/2014/QH13, Nghị định số 46/2015/NĐ-CP, Thông tư số 26/2016/TT-BXD; tài liệu kỹ thuật, tiêu chuẩn xây dựng Việt Nam và quốc tế; báo cáo nội bộ của Công ty cổ phần Asia Slipform; số liệu thực tế về chất lượng thi công và các sự cố công trình.
  • Phương pháp phân tích: Phân tích định tính và định lượng dựa trên số liệu thu thập được, đánh giá thực trạng quản lý chất lượng thi công qua các chỉ tiêu như tỷ lệ công trình đạt chuẩn, số lượng sự cố kỹ thuật, tiến độ thi công, và hiệu quả sử dụng vật liệu.
  • Cỡ mẫu và chọn mẫu: Nghiên cứu tập trung vào các dự án thi công do Asia Slipform thực hiện trong khoảng thời gian gần đây, với cỡ mẫu khoảng 10-15 công trình tiêu biểu, được lựa chọn theo phương pháp chọn mẫu thuận tiện và đại diện.
  • Timeline nghiên cứu: Nghiên cứu được thực hiện trong vòng 12 tháng, bao gồm giai đoạn thu thập dữ liệu, phân tích, đề xuất giải pháp và hoàn thiện luận văn.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Thực trạng công tác chuẩn bị vật liệu xây dựng: Khoảng 85% vật liệu sử dụng tại các công trình của Asia Slipform đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật theo quy định pháp luật. Tuy nhiên, vẫn còn khoảng 15% vật liệu chưa được kiểm soát chặt chẽ về nguồn gốc và chất lượng, dẫn đến nguy cơ ảnh hưởng đến chất lượng công trình.

  2. Chất lượng thi công xây lắp: Tỷ lệ công trình thi công đúng tiến độ đạt khoảng 78%, trong khi tỷ lệ công trình không đạt yêu cầu kỹ thuật chiếm khoảng 12%, chủ yếu do sai sót trong biện pháp thi công và giám sát chưa chặt chẽ.

  3. Công tác lắp đặt thiết bị: Được thực hiện bài bản với tỷ lệ thiết bị lắp đặt đúng tiêu chuẩn kỹ thuật đạt trên 90%. Tuy nhiên, thời gian chờ đợi thiết bị nhập khẩu kéo dài trung bình 3-4 tháng gây ảnh hưởng đến tiến độ chung của dự án.

  4. Hệ thống quản lý chất lượng: Công ty đã áp dụng hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO 9001:2015 nhưng việc triển khai tại hiện trường còn mang tính hình thức, thiếu sự phối hợp đồng bộ giữa các bộ phận.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của các tồn tại trên xuất phát từ việc chưa đồng bộ trong quản lý chất lượng từ khâu chuẩn bị vật liệu đến thi công và nghiệm thu. So với các nghiên cứu trong ngành xây dựng, tỷ lệ công trình không đạt yêu cầu kỹ thuật tại Asia Slipform thấp hơn mức trung bình ngành (khoảng 15-20%), cho thấy nỗ lực quản lý chất lượng đã có hiệu quả nhất định. Tuy nhiên, việc chậm trễ trong cung ứng thiết bị nhập khẩu và thiếu sự giám sát chặt chẽ tại hiện trường là những điểm cần cải thiện.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ vật liệu đạt chuẩn, tiến độ thi công và tỷ lệ công trình đạt chất lượng theo từng giai đoạn. Bảng so sánh các chỉ tiêu chất lượng giữa Asia Slipform và mức trung bình ngành cũng giúp minh họa rõ nét hiệu quả quản lý hiện tại.

Việc nâng cao chất lượng thi công không chỉ giúp giảm thiểu sự cố, tăng tuổi thọ công trình mà còn nâng cao uy tín, khả năng cạnh tranh của công ty trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường kiểm soát chất lượng vật liệu xây dựng: Thiết lập quy trình kiểm tra nghiêm ngặt từ khâu nhập kho, phối hợp với các nhà cung cấp uy tín, áp dụng công nghệ thí nghiệm hiện đại để đảm bảo vật liệu đạt tiêu chuẩn. Mục tiêu giảm tỷ lệ vật liệu không đạt xuống dưới 5% trong vòng 12 tháng. Chủ thể thực hiện: Phòng Quản lý chất lượng và Ban Giám đốc.

  2. Hoàn thiện hệ thống quản lý chất lượng tại hiện trường: Đào tạo nâng cao năng lực cho đội ngũ giám sát, áp dụng phần mềm quản lý thi công để theo dõi tiến độ và chất lượng công việc theo thời gian thực. Mục tiêu đạt 95% công trình thi công đúng quy trình kỹ thuật trong 1 năm tới. Chủ thể thực hiện: Ban Quản lý dự án và Phòng Kỹ thuật.

  3. Rút ngắn thời gian cung ứng thiết bị nhập khẩu: Xây dựng kế hoạch dự trù vật tư thiết bị chi tiết, đàm phán với nhà cung cấp để giảm thiểu thời gian giao hàng, đồng thời tìm kiếm các nhà cung cấp trong nước thay thế khi có thể. Mục tiêu giảm thời gian chờ đợi thiết bị xuống còn 1-2 tháng trong 18 tháng tới. Chủ thể thực hiện: Phòng Mua sắm và Ban Giám đốc.

  4. Thúc đẩy văn hóa chất lượng và trách nhiệm trong doanh nghiệp: Xây dựng chính sách khen thưởng cho cá nhân, tập thể có thành tích trong quản lý chất lượng, đồng thời tăng cường truyền thông nội bộ về tầm quan trọng của chất lượng thi công. Mục tiêu nâng cao sự hài lòng của khách hàng và giảm thiểu sai sót kỹ thuật trong 2 năm tới. Chủ thể thực hiện: Ban Lãnh đạo và Phòng Nhân sự.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Các nhà quản lý dự án xây dựng: Luận văn cung cấp cái nhìn toàn diện về quản lý chất lượng thi công, giúp họ xây dựng và điều chỉnh quy trình quản lý phù hợp với thực tế công trường.

  2. Nhà thầu thi công và kỹ sư xây dựng: Các giải pháp đề xuất giúp nâng cao kỹ năng quản lý chất lượng, áp dụng công nghệ mới và cải tiến biện pháp thi công nhằm đảm bảo tiến độ và chất lượng công trình.

  3. Cơ quan quản lý nhà nước về xây dựng: Tài liệu tham khảo hữu ích để hoàn thiện chính sách, quy định pháp luật liên quan đến quản lý chất lượng thi công công trình xây dựng.

  4. Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành xây dựng: Cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý chất lượng thi công, đồng thời mở rộng hiểu biết về các mô hình quản lý chất lượng hiện đại và ứng dụng tại Việt Nam.

Câu hỏi thường gặp

  1. Quản lý chất lượng thi công công trình là gì?
    Quản lý chất lượng thi công là quá trình kiểm soát và đảm bảo các công đoạn thi công xây dựng được thực hiện đúng theo tiêu chuẩn kỹ thuật, quy chuẩn xây dựng và hợp đồng nhằm đảm bảo an toàn, bền vững và hiệu quả công trình.

  2. Tại sao công tác chuẩn bị vật liệu lại quan trọng?
    Vật liệu xây dựng chiếm tỷ lệ lớn trong tổng giá thành và ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng công trình. Việc kiểm soát chất lượng vật liệu giúp giảm thiểu sự cố kỹ thuật và tăng tuổi thọ công trình.

  3. Các mô hình quản lý chất lượng nào được áp dụng trong xây dựng?
    Các mô hình phổ biến gồm kiểm tra chất lượng (Inspection), kiểm soát chất lượng (QC), đảm bảo chất lượng (QA) và quản lý chất lượng toàn diện (TQC), mỗi mô hình có vai trò và phạm vi áp dụng khác nhau trong quá trình thi công.

  4. Làm thế nào để rút ngắn thời gian cung ứng thiết bị nhập khẩu?
    Cần xây dựng kế hoạch dự trù chi tiết, đàm phán với nhà cung cấp để tối ưu thời gian giao hàng, đồng thời tìm kiếm các nhà cung cấp trong nước hoặc phương án thay thế phù hợp nhằm giảm thiểu rủi ro chậm trễ.

  5. Vai trò của hệ thống quản lý chất lượng ISO 9001:2015 trong thi công xây dựng?
    ISO 9001:2015 giúp thiết lập hệ thống quản lý chất lượng chuẩn hóa, đảm bảo các quy trình thi công được thực hiện nhất quán, nâng cao hiệu quả quản lý và giảm thiểu sai sót trong quá trình thi công.

Kết luận

  • Quản lý chất lượng thi công công trình xây dựng là yếu tố then chốt quyết định hiệu quả và độ bền vững của công trình.
  • Thực trạng tại Công ty cổ phần Asia Slipform cho thấy nhiều điểm mạnh nhưng cũng còn tồn tại cần khắc phục, đặc biệt trong kiểm soát vật liệu và quản lý hiện trường.
  • Luận văn đã đề xuất các giải pháp cụ thể, khả thi nhằm nâng cao chất lượng thi công, bao gồm tăng cường kiểm soát vật liệu, hoàn thiện hệ thống quản lý chất lượng, rút ngắn thời gian cung ứng thiết bị và thúc đẩy văn hóa chất lượng.
  • Các giải pháp này dự kiến sẽ được triển khai trong vòng 1-2 năm tới, góp phần nâng cao uy tín và năng lực cạnh tranh của công ty.
  • Kêu gọi các bên liên quan trong ngành xây dựng cùng phối hợp thực hiện để nâng cao chất lượng thi công, đảm bảo sự phát triển bền vững của ngành xây dựng Việt Nam.