I. Tổng Quan Về Hội Đồng Quản Trị và Cấu Trúc Vốn 55
Trong những năm gần đây, việc sử dụng vốn vay hay vốn chủ sở hữu thu hút sự quan tâm của nhiều nhà nghiên cứu. Nhiều công trình khoa học, hội thảo, diễn đàn thảo luận liên quan đến vấn đề trên đã được tổ chức để tìm ra cấu trúc tài chính tối ưu cho mỗi doanh nghiệp. Nghiên cứu của Modigliani và Miller (1958) cho rằng trong điều kiện thị trường hoàn hảo, giá trị công ty độc lập với cấu trúc vốn. Tuy nhiên, thực tế thị trường không hoàn hảo. Nghiên cứu này tập trung phân tích ảnh hưởng của đặc điểm Hội đồng Quản trị đến cơ cấu vốn của công ty, dựa trên lý thuyết trật tự phân hạng (pecking order theory).
1.1. Cấu trúc vốn và tầm quan trọng đối với doanh nghiệp
Cấu trúc vốn đóng vai trò quan trọng trong việc tài trợ cho các hoạt động và dự án của doanh nghiệp. Quyết định về cấu trúc vốn ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả hoạt động và giá trị doanh nghiệp. Việc lựa chọn giữa vốn chủ sở hữu và nợ vay cần cân nhắc kỹ lưỡng để tối ưu hóa lợi nhuận và giảm thiểu rủi ro tài chính.
1.2. Giới thiệu lý thuyết trật tự phân hạng Pecking Order Theory
Lý thuyết trật tự phân hạng giải thích rằng các công ty ưu tiên sử dụng lợi nhuận giữ lại để tài trợ cho các dự án. Khi cần vốn bên ngoài, họ sẽ ưu tiên nợ vay hơn vốn chủ sở hữu để tránh pha loãng quyền sở hữu. Sự ưu tiên này xuất phát từ thông tin bất cân xứng giữa nhà quản lý và nhà đầu tư.
II. Thách Thức Khi Xác Định Cấu Trúc Vốn Tối Ưu ở Việt Nam 58
Các nghiên cứu hiện nay về đặc điểm Hội đồng Quản trị và cấu trúc vốn chủ yếu tập trung phân tích các yếu tố liên quan đến lợi nhuận, mức tăng trưởng tài sản hay hành vi quản trị lợi nhuận của doanh nghiệp tác động đến cấu trúc vốn. Tuy nhiên, các nghiên cứu về ảnh hưởng của đặc điểm Hội đồng Quản trị tới cấu trúc vốn của các công ty phi tài chính thuộc VN30 ở Việt Nam còn hạn chế. Các bằng chứng thực nghiệm về mối quan hệ này trong giai đoạn 2005-2020 vẫn chưa nhiều. VN30 là nhóm cổ phiếu các công ty có vốn hóa lớn nhất, có tính minh bạch cao và ít bị ảnh hưởng bởi các yếu tố bên ngoài.
2.1. Hạn chế trong nghiên cứu về quản trị công ty và cấu trúc vốn tại Việt Nam
Nghiên cứu về quản trị công ty và cấu trúc vốn tại Việt Nam còn thiếu các nghiên cứu chuyên sâu về tác động của Hội đồng Quản trị. Các nghiên cứu hiện có thường tập trung vào các yếu tố vĩ mô hoặc đặc điểm ngành mà ít đi sâu vào phân tích vai trò của Hội đồng Quản trị.
2.2. Ảnh hưởng của Hội đồng Quản trị đến quyết định cấu trúc vốn
Hội đồng Quản trị đóng vai trò quan trọng trong việc đưa ra các quyết định liên quan đến cấu trúc vốn. Các thành viên Hội đồng Quản trị có trách nhiệm giám sát việc sử dụng vốn và đảm bảo rằng các quyết định tài chính phù hợp với lợi ích của cổ đông.
III. Cách Đặc Điểm HĐQT Tác Động Cấu Trúc Vốn 52
Ở Việt Nam, các nghiên cứu chi tiết về tác động của các đặc điểm HĐQT đến cấu trúc vốn còn hạn chế. Do vậy, nghiên cứu này nhằm làm rõ hơn mối quan hệ giữa các đặc điểm HĐQT và cấu trúc vốn. Mục tiêu là xem xét các đặc điểm HĐQT tác động như thế đến cấu trúc vốn của các công ty phi tài chính tại Việt Nam trong giai đoạn 2005-2020. Nghiên cứu này cũng đánh giá và đo lường mức độ tác động của các đặc điểm HĐQT đến cấu trúc vốn, đưa ra các hàm ý chính sách liên quan.
3.1. Số lượng thành viên Hội đồng Quản trị và tỷ lệ nợ
Nghiên cứu đưa ra giả thuyết rằng số lượng thành viên Hội đồng Quản trị càng tăng thì sẽ làm giảm cấu trúc vốn của doanh nghiệp. Doanh nghiệp có số thành viên Hội đồng Quản trị càng tăng càng có xu hướng ưu tiên sử dụng các nguồn tài trợ của công ty hơn so với huy động vốn vay từ bên ngoài.
3.2. Tỷ lệ thành viên nữ và cấu trúc vốn
Khi tỷ lệ thành viên nữ tăng lên thì doanh nghiệp có xu hướng tăng sử dụng ngân sách tài trợ cho hoạt động Doanh nghiệp có mức độ rủi ro cao hơn, do phụ nữ thường có xu hướng ngại rủi ro hơn.
3.3. Kiêm nhiệm và đòn bẩy tài chính doanh nghiệp Việt
Kết quả nghiên cứu cho thấy việc kiêm nhiệm chức vụ của Chủ tịch Hội đồng Quản trị và Tổng giám đốc cũng là một yếu tố làm tăng đòn bẩy tài chính của doanh nghiệp do sử dụng các nguồn tài chính tài trợ cho hoạt động doanh nghiệp từ việc sử dụng các nguồn tài chính bên ngoài có rủi ro cao hơn là việc sử dụng nguồn từ nội bộ doanh nghiệp.
IV. Ứng Dụng Thực Tiễn Kết Quả Nghiên Cứu tại Việt Nam 57
Nghiên cứu thực hiện trên dữ liệu của các công ty phi tài chính niêm yết thuộc VN30 trong giai đoạn 2005-2020. Phương pháp nghiên cứu sử dụng mô hình hồi quy đa biến để phân tích tác động của các đặc điểm HĐQT đến cấu trúc vốn. Các biến kiểm soát bao gồm quy mô công ty, khả năng sinh lời, tăng trưởng và tài sản hữu hình. Kết quả nghiên cứu cung cấp bằng chứng thực nghiệm về mối quan hệ giữa Hội đồng Quản trị và cấu trúc vốn trong bối cảnh thị trường chứng khoán Việt Nam.
4.1. Dữ liệu và phương pháp nghiên cứu cấu trúc vốn và HĐQT
Dữ liệu được thu thập từ báo cáo tài chính và báo cáo thường niên của các công ty. Phương pháp hồi quy được sử dụng để kiểm định các giả thuyết về tác động của các yếu tố Hội đồng Quản trị đến cấu trúc vốn.
4.2. Phân tích kết quả và ý nghĩa thực tiễn của nghiên cứu
Kết quả nghiên cứu cung cấp thông tin hữu ích cho các nhà quản lý trong việc đưa ra các quyết định về cấu trúc vốn. Các nhà đầu tư cũng có thể sử dụng kết quả này để đánh giá rủi ro tài chính và tiềm năng tăng trưởng của doanh nghiệp.
V. Hàm Ý Chính Sách và Tương Lai Nghiên Cứu 54
Nghiên cứu này đóng góp vào công tác nghiên cứu tác động của Quản trị công ty đến Cấu trúc vốn của các công ty niêm yết tại Việt Nam. Luận văn đề xuất một số biện pháp nhằm cải thiện môi trường hoạt động cho các công ty tại Việt Nam và nâng cao chất lượng Quản trị công ty, từ đó giúp các nhà quản trị có thêm cơ sở để đưa ra các quyết định hoạt động của công ty. Đồng thời, nghiên cứu mở ra hướng nghiên cứu mới về tác động của Hội đồng Quản trị đến các khía cạnh khác của hoạt động doanh nghiệp.
5.1. Đề xuất chính sách nhằm cải thiện quản trị công ty tại Việt Nam
Để nâng cao hiệu quả quản trị công ty, cần tăng cường tính độc lập của Hội đồng Quản trị, minh bạch hóa thông tin và bảo vệ quyền lợi của cổ đông thiểu số.
5.2. Hướng nghiên cứu tiếp theo về cấu trúc vốn và quản trị công ty
Các nghiên cứu tiếp theo có thể tập trung vào phân tích tác động của các yếu tố Hội đồng Quản trị đến hiệu quả hoạt động, giá trị doanh nghiệp và khả năng chống chịu với rủi ro tài chính.
