Tác động của quản trị doanh nghiệp đến quản lý lợi nhuận của các công ty niêm yết tại Việt Nam

• Tác giả: Nguyễn Ngô Phúc Thịnh
• Người hướng dẫn: Msc. Nguyễn Thị Phương Loan
• Trường học: University of Economics and Law
• Chuyên ngành: Accounting and Auditing
• Đề tài: The Impact of Corporate Governance on Earnings Management of Vietnam Listed Companies
• Loại tài liệu: Graduation Thesis
• Năm xuất bản: 2017
• Địa điểm: Ho Chi Minh City

• ACKNOWLEDGEMENT
• ABSTRACT
• CONTENTS
• 1. CHAPTER 1: THEORETICAL FOUNDATIONS AND RESEARCH HYPOTHESES
• 1.1. TERMINOLOGY AND DEFINITIONS
• 1.2. CONCLUSION FOR CHAPTER 1
• 2. CHAPTER 2: RESEARCH METHODOLOGY
• 2.1. SAMPLE SELECTION AND DATA
• 2.2. MEASUREMENT OF EARNINGS MANAGEMENT
• 2.3. ESTIMATION MODELS AND REGRESSION FORMULA
• 2.4. CONCLUSION FOR CHAPTER 2
• 3. CHAPTER 3: RESEARCH RESULTS
• 3.1. ESTIMATING REGRESSION MODEL
• 3.2. PANEL DATA MODEL SELECTION
• 3.3. MODEL REGRESSION ANALYSIS
• 3.4. IDENTIFICATION OF REGRESSION MODEL DEFECTS
• 3.4.1. TEST OF AUTOCORRELATION
• 3.4.2. TEST OF COLLINEARITY
• 3.5. CONCLUSION FOR CHAPTER 3
• 4. CHAPTER 4: LIMITATIONS AND RECOMMENDATIONS
• 4.1. LIMITATIONS OF THE RESEARCH
• 4.2. RECOMMENDATION PROPOSED FOR THE MANAGEMENT AGENCIES
• 4.3. RECOMMENDATION PROPOSED FOR AUDIT COMPANIES
• 4.4. RECOMMENDATION PROPOSED FOR LISTED COMPANIES
• LIST OF TABLE
• LIST OF ABBREVIATION

I. Tổng Quan Nghiên Cứu Quản Trị Doanh Nghiệp Lợi Nhuận VN

Quản trị doanh nghiệp và quản lý lợi nhuận là hai yếu tố then chốt quyết định sự thành công của các công ty niêm yết tại Việt Nam. Quản trị hiệu quả giúp doanh nghiệp hoạt động minh bạch, tuân thủ pháp luật và thu hút đầu tư. Ngược lại, quản lý lợi nhuận tối ưu giúp doanh nghiệp duy trì và tăng trưởng, đảm bảo quyền lợi cho các cổ đông. Tuy nhiên, việc cân bằng giữa hai yếu tố này không phải lúc nào cũng dễ dàng, đặc biệt trong bối cảnh kinh tế Việt Nam còn nhiều biến động. Bài viết này sẽ đi sâu vào nghiên cứu các công ty niêm yết tại Việt Nam, phân tích mối liên hệ giữa quản trị doanh nghiệp và quản lý lợi nhuận, từ đó đưa ra những giải pháp và khuyến nghị thiết thực.

1.1. Tầm quan trọng của Quản Trị Doanh Nghiệp hiệu quả

Quản trị doanh nghiệp hiệu quả không chỉ đơn thuần là tuân thủ các quy định pháp luật, mà còn là xây dựng một nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững của doanh nghiệp. Điều này bao gồm việc thiết lập một cơ cấu quản trị minh bạch, Hội đồng quản trị hoạt động hiệu quả, và hệ thống kiểm soát nội bộ chặt chẽ. Một nghiên cứu đã chỉ ra rằng, các doanh nghiệp có quản trị doanh nghiệp tốt thường có hiệu quả hoạt động cao hơn và ít rủi ro hơn.

1.2. Quản Lý Lợi Nhuận và ảnh hưởng đến Giá trị Doanh nghiệp

Quản lý lợi nhuận là một quá trình quan trọng nhằm tối đa hóa giá trị doanh nghiệp. Tuy nhiên, việc quản lý lợi nhuận cần được thực hiện một cách minh bạch và tuân thủ các chuẩn mực kế toán. Các hành vi quản lý lợi nhuận quá mức có thể gây ra những hậu quả tiêu cực, ảnh hưởng đến uy tín và giá trị của doanh nghiệp. Theo nghiên cứu của Thinh (2017), ảnh hưởng của quản trị doanh nghiệp đến lợi nhuận là rất lớn, doanh nghiệp cần quản lý và điều chỉnh hợp lý.

II. Thách Thức Quản Trị Lợi Nhuận tại Công Ty Niêm Yết VN

Các công ty niêm yết tại Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức trong việc quản lý lợi nhuận, bao gồm áp lực từ các nhà đầu tư, biến động của thị trường chứng khoán và sự thiếu minh bạch trong báo cáo tài chính. Nhiều doanh nghiệp đã sử dụng các biện pháp quản lý lợi nhuận để đạt được các mục tiêu ngắn hạn, gây ảnh hưởng tiêu cực đến giá trị doanh nghiệp trong dài hạn. Vụ việc của WorldCom năm 2002 cho thấy, việc quản lý lợi nhuận gian dối có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng, không chỉ cho doanh nghiệp mà còn cho cả nền kinh tế. Thinh (2017) cũng đưa ra ví dụ về các công ty niêm yết có sai khác lớn giữa báo cáo kiểm toán và báo cáo thông thường, cho thấy sự cấp thiết của việc nâng cao tính minh bạch.

2.1. Áp Lực từ Thị Trường Chứng Khoán và Nhà Đầu Tư

Thị trường chứng khoán luôn đòi hỏi các công ty niêm yết phải đạt được các chỉ tiêu lợi nhuận nhất định. Điều này tạo ra áp lực lớn cho các nhà quản lý, khiến họ có thể sử dụng các biện pháp quản lý lợi nhuận để đáp ứng kỳ vọng của thị trường. Tuy nhiên, việc này có thể dẫn đến những rủi ro tiềm ẩn và ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động thực tế của doanh nghiệp.

2.2. Thiếu Minh Bạch trong Báo Cáo Tài Chính và Kiểm Soát Nội Bộ

Sự thiếu minh bạch trong báo cáo tài chính và hệ thống kiểm soát nội bộ lỏng lẻo là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến các hành vi quản lý lợi nhuận tiêu cực. Việc thiếu thông tin đầy đủ và chính xác khiến các nhà đầu tư khó đánh giá đúng giá trị doanh nghiệp và đưa ra các quyết định đầu tư sáng suốt.

III. Phương Pháp Cải Thiện Quản Trị Doanh Nghiệp Quản Lý Lợi Nhuận

Để cải thiện quản trị doanh nghiệp và quản lý lợi nhuận, các công ty niêm yết cần tập trung vào việc xây dựng một cơ cấu quản trị minh bạch, nâng cao năng lực của Hội đồng quản trị, tăng cường kiểm soát nội bộ, và áp dụng các chuẩn mực kế toán quốc tế. Đồng thời, cần chú trọng đến việc đào tạo và nâng cao nhận thức về đạo đức kinh doanh cho đội ngũ quản lý. Theo Thinh (2017), cần có sự kết hợp giữa các biện pháp bên trong và bên ngoài doanh nghiệp để đạt hiệu quả tối ưu.

3.1. Xây Dựng Cơ Cấu Quản Trị Minh Bạch và Hiệu Quả

Một cơ cấu quản trị minh bạch và hiệu quả là yếu tố then chốt để đảm bảo sự hoạt động bền vững của doanh nghiệp. Điều này bao gồm việc phân công rõ ràng trách nhiệm và quyền hạn giữa các cấp quản lý, thiết lập các quy trình ra quyết định minh bạch và công bằng, và đảm bảo sự độc lập của các thành viên Hội đồng quản trị.

3.2. Tăng Cường Kiểm Soát Nội Bộ và Tuân Thủ Pháp Luật

Hệ thống kiểm soát nội bộ mạnh mẽ là cần thiết để ngăn chặn các hành vi gian lận và sai sót tài chính. Các công ty niêm yết cần thường xuyên đánh giá và cải thiện hệ thống kiểm soát nội bộ của mình, đồng thời đảm bảo tuân thủ đầy đủ các quy định pháp luật liên quan đến quản trị doanh nghiệp và báo cáo tài chính.

IV. Phân Tích Báo Cáo Tài Chính Đánh Giá Quản Lý Lợi Nhuận

Phân tích báo cáo tài chính là một công cụ quan trọng để đánh giá hiệu quả quản lý và phát hiện các hành vi quản lý lợi nhuận. Các nhà đầu tư và các bên liên quan cần sử dụng các kỹ thuật phân tích tài chính để đánh giá ROA (Return on Assets), ROE (Return on Equity), EPS (Earnings Per Share) và các chỉ số tài chính khác. Sự biến động bất thường của các chỉ số này có thể là dấu hiệu của các hành vi quản lý lợi nhuận.

4.1. Sử Dụng Các Chỉ Số Tài Chính Để Phát Hiện Quản Lý Lợi Nhuận

Việc theo dõi và phân tích các chỉ số tài chính như ROA, ROE, EPS, lợi nhuận gộp, lợi nhuận trước thuế, lợi nhuận sau thuế có thể giúp phát hiện các dấu hiệu của quản lý lợi nhuận. Sự biến động bất thường của các chỉ số này, so với các doanh nghiệp cùng ngành hoặc so với các kỳ trước, có thể là một cảnh báo cho các nhà đầu tư.

4.2. Phân Tích Dòng Tiền và Khả Năng Thanh Toán của Doanh Nghiệp

Việc quản lý dòng tiền hiệu quả là rất quan trọng để đảm bảo khả năng thanh toán của doanh nghiệp. Các hành vi quản lý lợi nhuận có thể ảnh hưởng đến dòng tiền của doanh nghiệp, khiến báo cáo tài chính trở nên sai lệch. Do đó, việc phân tích dòng tiền là một phần quan trọng trong việc đánh giá hiệu quả quản lý và phát hiện các hành vi quản lý lợi nhuận.

V. Nghiên Cứu Ảnh Hưởng Quản Trị Đến Quản Lý Lợi Nhuận Tại VN

Nghiên cứu về ảnh hưởng của quản trị doanh nghiệp đến lợi nhuận tại Việt Nam cho thấy rằng, các doanh nghiệp có cơ cấu quản trị tốt thường có hiệu quả hoạt động cao hơn và ít có xu hướng sử dụng các biện pháp quản lý lợi nhuận tiêu cực. Nghiên cứu của Thinh (2017) cũng chỉ ra rằng, board size và board independence có ảnh hưởng tiêu cực đến earnings management, chứng tỏ tầm quan trọng của Hội đồng quản trị.

5.1. Tác động của Board Size và Board Independence

Nghiên cứu của Thinh (2017) cho thấy board size và board independence có ảnh hưởng tiêu cực đến earnings management . Các nghiên cứu khác cũng cho thấy, Hội đồng quản trị có số lượng thành viên độc lập lớn hơn thường có khả năng giám sát và kiểm soát các hành vi quản lý lợi nhuận tốt hơn.

5.2. CEO Duality và mối liên hệ với Quản Lý Lợi Nhuận

CEO Duality, trong đó một người giữ cả vai trò CEO và Chủ tịch Hội đồng quản trị, có thể ảnh hưởng đến hiệu quả quản trị. Thinh (2017) lại không tìm thấy mối liên hệ giữa CEO duality và earnings management. Cần có thêm các nghiên cứu sâu hơn để hiểu rõ hơn về mối quan hệ này.

VI. Triển Vọng Phát Triển Quản Trị Doanh Nghiệp Tại Việt Nam

Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế, việc nâng cao quản trị doanh nghiệp là một yêu cầu cấp thiết để các công ty niêm yết tại Việt Nam có thể cạnh tranh và phát triển bền vững. Chính phủ và các cơ quan quản lý cần tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý, tăng cường giám sát và kiểm tra, và khuyến khích các doanh nghiệp áp dụng các chuẩn mực quản trị doanh nghiệp tốt nhất.

6.1. Hoàn Thiện Khung Pháp Lý và Tăng Cường Giám Sát

Việc tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý và tăng cường giám sát là rất quan trọng để tạo ra một môi trường kinh doanh minh bạch và công bằng. Các quy định pháp luật cần rõ ràng, dễ hiểu và dễ thực hiện, đồng thời cần có các biện pháp xử lý nghiêm khắc đối với các hành vi vi phạm pháp luật.

6.2. Khuyến Khích Áp Dụng Chuẩn Mực Quản Trị Doanh Nghiệp Tốt Nhất

Các cơ quan quản lý cần khuyến khích các doanh nghiệp áp dụng các chuẩn mực quản trị doanh nghiệp tốt nhất, bao gồm các chuẩn mực của OECD, IFC và các tổ chức quốc tế khác. Đồng thời, cần tạo điều kiện cho các doanh nghiệp tiếp cận các nguồn lực và thông tin cần thiết để thực hiện việc này.

Tổng quan nghiên cứu

Quản trị công ty và quản lý lợi nhuận là hai yếu tố then chốt ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động và sự minh bạch của các doanh nghiệp niêm yết. Tại Việt Nam, từ năm 2012 đến 2016, nghiên cứu trên 196 công ty niêm yết tại Sở Giao dịch Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh (HOSE) đã chỉ ra những mối liên hệ quan trọng giữa các đặc điểm quản trị công ty và hành vi quản lý lợi nhuận. Quản lý lợi nhuận được đo lường thông qua các khoản tích lũy tùy ý (discretionary accruals) dựa trên mô hình Modified Jones (1995). Các đặc điểm quản trị công ty được khảo sát gồm: quy mô hội đồng quản trị, tính độc lập của hội đồng quản trị và sự kiêm nhiệm chức danh CEO và Chủ tịch hội đồng quản trị (CEO duality).

Mục tiêu nghiên cứu nhằm phân tích tác động của các đặc điểm quản trị công ty đến hành vi quản lý lợi nhuận của các công ty niêm yết, từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả quản trị và minh bạch tài chính. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào các công ty niêm yết trên HOSE, loại trừ các ngành tài chính, bảo hiểm, bất động sản và quỹ đầu tư do đặc thù kế toán khác biệt. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cung cấp bằng chứng thực nghiệm tại thị trường mới nổi như Việt Nam, góp phần hoàn thiện khung pháp lý và thực tiễn quản trị công ty, đồng thời hỗ trợ nhà đầu tư và các bên liên quan trong việc đánh giá rủi ro và hiệu quả đầu tư.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên ba lý thuyết chính:

• Lý thuyết đại diện (Agency Theory): Mô tả mối quan hệ giữa chủ sở hữu (người ủy quyền) và ban điều hành (người được ủy quyền), trong đó xung đột lợi ích có thể dẫn đến hành vi quản lý lợi nhuận nhằm phục vụ lợi ích cá nhân của người quản lý.

• Lý thuyết chi phí giao dịch (Transaction Cost Theory): Giải thích sự ưu tiên của ban giám đốc trong việc ký kết các hợp đồng dài hạn nhằm giảm thiểu chi phí giao dịch, tuy nhiên có thể làm tăng chi phí cơ hội và ảnh hưởng đến lợi ích cổ đông.

• Lý thuyết tín hiệu (Signalling Theory): Giải thích hành vi công bố thông tin tài chính của doanh nghiệp như một tín hiệu để nhà đầu tư đánh giá hiệu quả hoạt động, trong đó quản lý lợi nhuận có thể được sử dụng để điều chỉnh tín hiệu này.

Ba khái niệm chính được sử dụng trong nghiên cứu gồm: quy mô hội đồng quản trị, tính độc lập của hội đồng quản trị, và CEO duality. Quy mô hội đồng quản trị phản ánh khả năng kiểm soát và giám sát của ban quản trị; tính độc lập của hội đồng quản trị giúp giảm thiểu xung đột lợi ích; CEO duality thể hiện sự tập trung quyền lực có thể ảnh hưởng đến hiệu quả quản trị.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp định lượng với dữ liệu bảng (panel data) gồm 196 công ty niêm yết trên HOSE trong giai đoạn 2012-2016, tổng cộng 980 quan sát. Dữ liệu được thu thập từ Thomson Reuters DataStream và các báo cáo tài chính công khai trên vietstock.vn.

Quản lý lợi nhuận được đo lường bằng các khoản tích lũy tùy ý (discretionary accruals) sử dụng mô hình Modified Jones (1995), dựa trên các biến như tổng tài sản, doanh thu, khoản phải thu, tài sản cố định và dòng tiền hoạt động. Các biến quản trị công ty gồm CEO duality (biến nhị phân), quy mô hội đồng quản trị (số lượng thành viên), và tỷ lệ thành viên độc lập trong hội đồng quản trị.

Mô hình hồi quy đa biến được xây dựng để kiểm định tác động của các đặc điểm quản trị công ty lên quản lý lợi nhuận, đồng thời kiểm soát các biến như quy mô công ty (logarit tổng tài sản) và chất lượng kiểm toán (biến nhị phân Big 4). Phương pháp phân tích sử dụng mô hình Fixed Effects Model (FEM) được lựa chọn dựa trên các kiểm định Redundant Fixed Effects Test và Hausman Test nhằm đảm bảo tính phù hợp và hiệu quả của mô hình.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Quy mô hội đồng quản trị có ảnh hưởng tiêu cực đến quản lý lợi nhuận: Hệ số hồi quy β = -0.05 với mức ý nghĩa thống kê cho thấy hội đồng quản trị lớn hơn giúp tăng cường kiểm soát, giảm thiểu hành vi điều chỉnh lợi nhuận không hợp lý. Điều này phù hợp với các nghiên cứu trước đây như Murya Habbash (2011) và Xie et al. (2003).

2. Tính độc lập của hội đồng quản trị cũng có ảnh hưởng tiêu cực đến quản lý lợi nhuận: Hệ số β = -0.05 cho thấy tỷ lệ thành viên độc lập cao giúp giảm thiểu hành vi quản lý lợi nhuận, đồng thuận với các nghiên cứu của Beasley (1996) và Zgarni (2014).

3. CEO duality không có mối quan hệ đáng kể với quản lý lợi nhuận: Kết quả không ủng hộ giả thuyết CEO đồng thời là Chủ tịch hội đồng quản trị sẽ làm tăng quản lý lợi nhuận, tương đồng với kết quả của một số nghiên cứu trước đây như Ahmed (2013).

4. Quy mô công ty có ảnh hưởng tích cực đến quản lý lợi nhuận: Hệ số β = 0.05 cho thấy các công ty lớn có xu hướng quản lý lợi nhuận nhiều hơn, có thể do áp lực từ thị trường và các bên liên quan.

5. Chất lượng kiểm toán (Big 4 hay không) không ảnh hưởng đáng kể đến quản lý lợi nhuận: Điều này phản ánh môi trường kiểm toán tại Việt Nam, nơi sự khác biệt về chất lượng kiểm toán giữa các công ty Big 4 và các công ty khác chưa rõ ràng.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy quy mô và tính độc lập của hội đồng quản trị là hai yếu tố quan trọng giúp giảm thiểu hành vi quản lý lợi nhuận, qua đó nâng cao tính minh bạch và độ tin cậy của báo cáo tài chính. Việc hội đồng quản trị có nhiều thành viên và tỷ lệ thành viên độc lập cao giúp tăng cường giám sát, hạn chế sự thao túng thông tin của ban điều hành.

Mặt khác, sự không liên quan giữa CEO duality và quản lý lợi nhuận có thể do đặc thù quản trị tại Việt Nam, nơi các quy định pháp luật đã hạn chế sự tập trung quyền lực quá mức, hoặc do các yếu tố văn hóa và thực tiễn quản trị khác biệt so với các thị trường phát triển.

Quy mô công ty càng lớn thì áp lực quản lý lợi nhuận càng cao, có thể do sự phức tạp trong hoạt động và kỳ vọng của nhà đầu tư. Việc chất lượng kiểm toán không ảnh hưởng rõ ràng có thể do môi trường pháp lý và thị trường kiểm toán còn nhiều hạn chế, đòi hỏi cải thiện trong tương lai.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ thanh thể hiện mối tương quan âm giữa quy mô hội đồng quản trị, tính độc lập và mức độ quản lý lợi nhuận, cùng bảng hồi quy chi tiết các hệ số và mức ý nghĩa.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường quy mô và tính độc lập của hội đồng quản trị: Các công ty niêm yết nên mở rộng số lượng thành viên hội đồng quản trị và nâng cao tỷ lệ thành viên độc lập nhằm tăng cường giám sát, giảm thiểu hành vi quản lý lợi nhuận. Mục tiêu đạt tỷ lệ thành viên độc lập trên 30% trong vòng 2 năm tới, do ban lãnh đạo công ty thực hiện.

2. Tách bạch chức danh CEO và Chủ tịch hội đồng quản trị: Mặc dù nghiên cứu không tìm thấy mối liên hệ rõ ràng, việc tách bạch hai vị trí này vẫn là thực hành quản trị tốt, giúp cân bằng quyền lực và tăng tính minh bạch. Các công ty cần rà soát và điều chỉnh cơ cấu quản trị trong vòng 1 năm.

3. Nâng cao chất lượng kiểm toán độc lập: Bộ Tài chính và các cơ quan quản lý cần siết chặt quy định và giám sát hoạt động kiểm toán, đặc biệt với các công ty kiểm toán không thuộc Big 4, nhằm đảm bảo tính khách quan và độ tin cậy của báo cáo tài chính. Thời gian thực hiện đề xuất này là 3 năm, do Bộ Tài chính chủ trì.

4. Tăng cường đào tạo và nâng cao nhận thức về quản trị công ty: Các công ty niêm yết cần đầu tư vào đào tạo thành viên hội đồng quản trị và cán bộ quản lý về vai trò, trách nhiệm trong quản trị công ty và quản lý lợi nhuận. Mục tiêu hoàn thành chương trình đào tạo trong vòng 1 năm, do phòng nhân sự và ban lãnh đạo phối hợp thực hiện.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Ban lãnh đạo và hội đồng quản trị các công ty niêm yết: Giúp hiểu rõ tác động của cấu trúc quản trị đến hành vi quản lý lợi nhuận, từ đó điều chỉnh cơ cấu và chính sách quản trị phù hợp.

2. Cơ quan quản lý nhà nước và Bộ Tài chính: Cung cấp cơ sở khoa học để hoàn thiện khung pháp lý về quản trị công ty và kiểm soát quản lý lợi nhuận, nâng cao minh bạch thị trường chứng khoán.

3. Các công ty kiểm toán và chuyên gia tài chính: Hỗ trợ đánh giá chất lượng kiểm toán và vai trò của kiểm toán trong việc hạn chế quản lý lợi nhuận, từ đó nâng cao hiệu quả kiểm toán.

4. Nhà đầu tư và các bên liên quan: Giúp nhận diện rủi ro liên quan đến quản lý lợi nhuận và đánh giá chính xác hơn về hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp niêm yết.

Câu hỏi thường gặp

1. Quản lý lợi nhuận là gì và tại sao nó quan trọng?
   Quản lý lợi nhuận là hành vi điều chỉnh báo cáo tài chính nhằm đạt mục tiêu cá nhân hoặc tổ chức. Nó quan trọng vì ảnh hưởng đến độ tin cậy của thông tin tài chính và quyết định đầu tư.

2. Tại sao quy mô hội đồng quản trị lại ảnh hưởng đến quản lý lợi nhuận?
   Hội đồng quản trị lớn hơn thường có đa dạng kinh nghiệm và khả năng giám sát tốt hơn, giúp hạn chế hành vi thao túng báo cáo tài chính.

3. CEO duality có phải luôn gây ra quản lý lợi nhuận không?
   Không nhất thiết. Nghiên cứu tại Việt Nam cho thấy không có mối liên hệ rõ ràng, có thể do quy định pháp luật và thực tiễn quản trị khác biệt.

4. Chất lượng kiểm toán ảnh hưởng thế nào đến quản lý lợi nhuận?
   Kiểm toán chất lượng cao giúp phát hiện và ngăn chặn hành vi quản lý lợi nhuận, tuy nhiên tại Việt Nam sự khác biệt giữa các công ty kiểm toán chưa rõ ràng do môi trường pháp lý còn hạn chế.

5. Làm thế nào để các công ty giảm thiểu quản lý lợi nhuận?
   Tăng cường tính độc lập và quy mô hội đồng quản trị, nâng cao chất lượng kiểm toán, và thực hiện các chính sách quản trị minh bạch, đồng thời đào tạo nâng cao nhận thức quản trị.

Kết luận

• Nghiên cứu xác định quy mô và tính độc lập của hội đồng quản trị có ảnh hưởng tiêu cực đến hành vi quản lý lợi nhuận tại các công ty niêm yết trên HOSE giai đoạn 2012-2016.
• CEO duality không có mối liên hệ đáng kể với quản lý lợi nhuận trong bối cảnh Việt Nam.
• Quy mô công ty càng lớn thì mức độ quản lý lợi nhuận càng cao, trong khi chất lượng kiểm toán chưa cho thấy tác động rõ ràng.
• Kết quả nghiên cứu hỗ trợ các đề xuất nâng cao hiệu quả quản trị công ty và minh bạch tài chính tại Việt Nam.
• Các bước tiếp theo bao gồm mở rộng phạm vi nghiên cứu, cải thiện dữ liệu và áp dụng các giải pháp quản trị nhằm nâng cao chất lượng báo cáo tài chính.

Hành động ngay: Các doanh nghiệp và cơ quan quản lý nên áp dụng các khuyến nghị để tăng cường quản trị công ty, giảm thiểu quản lý lợi nhuận, từ đó nâng cao niềm tin của nhà đầu tư và phát triển bền vững thị trường chứng khoán Việt Nam.