I. Luận Văn Thạc Sĩ
Luận văn thạc sĩ này tập trung nghiên cứu tình hình sử dụng ngôn ngữ của người Arem ở huyện Bố Trạch, Quảng Bình. Đây là một công trình nghiên cứu khoa học được thực hiện bởi Dương Thị Hiền dưới sự hướng dẫn của TS. Nguyễn Thu Quỳnh. Luận văn nhằm mục đích mô tả thực trạng sử dụng ngôn ngữ của người Arem và đề xuất các giải pháp bảo tồn tiếng mẹ đẻ, đồng thời nâng cao năng lực sử dụng tiếng Việt cho cộng đồng này. Nghiên cứu này có ý nghĩa quan trọng trong việc bảo tồn ngôn ngữ dân tộc thiểu số, đặc biệt là ngôn ngữ Arem, một ngôn ngữ có nguy cơ mai một.
1.1. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu
Mục tiêu chính của luận văn thạc sĩ là khảo sát và phân tích tình hình sử dụng ngôn ngữ của người Arem ở huyện Bố Trạch, Quảng Bình. Nhiệm vụ nghiên cứu bao gồm tìm hiểu cơ sở lý luận, thực tiễn, khảo sát thực trạng sử dụng ngôn ngữ, và đề xuất các giải pháp bảo tồn tiếng mẹ đẻ cũng như nâng cao năng lực sử dụng tiếng Việt. Nghiên cứu này cung cấp cơ sở dữ liệu quan trọng cho việc hoạch định chính sách ngôn ngữ và giáo dục tại địa phương.
1.2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của luận văn thạc sĩ là người Arem tại huyện Bố Trạch, Quảng Bình, với mẫu điều tra gồm 115 người. Phạm vi nghiên cứu bao gồm thực trạng lưu truyền ngôn ngữ giữa các thế hệ, khả năng sử dụng ngôn ngữ trong môi trường đa ngữ, và phạm vi sử dụng ngôn ngữ trong gia đình và cộng đồng. Nghiên cứu được thực hiện tại bản Arem, xã Tân Trạch, từ ngày 01/5/2020 đến 15/5/2020.
II. Ngôn Ngữ Arem
Ngôn ngữ Arem là một trong những ngôn ngữ dân tộc thiểu số có nguy cơ mai một ở Việt Nam. Người Arem thuộc dân tộc Chứt, sống chủ yếu ở huyện Bố Trạch, Quảng Bình. Nghiên cứu này tập trung vào việc phân tích thực trạng sử dụng ngôn ngữ Arem trong cộng đồng, đặc biệt là trong bối cảnh đa ngữ, nơi tiếng Ma Coong có ảnh hưởng lớn. Kết quả nghiên cứu cho thấy sự suy giảm đáng kể trong việc sử dụng tiếng mẹ đẻ của người Arem, đặc biệt ở các thế hệ trẻ.
2.1. Thực trạng lưu truyền ngôn ngữ
Nghiên cứu chỉ ra rằng việc lưu truyền ngôn ngữ Arem giữa các thế hệ đang gặp nhiều khó khăn. Các thế hệ trẻ có xu hướng sử dụng tiếng Ma Coong và tiếng Việt nhiều hơn tiếng mẹ đẻ. Điều này dẫn đến nguy cơ mai một của ngôn ngữ Arem. Kết quả khảo sát cho thấy chỉ có khoảng 30% người trẻ tuổi có khả năng sử dụng thành thạo tiếng Arem.
2.2. Khả năng sử dụng ngôn ngữ
Khả năng sử dụng ngôn ngữ Arem của người dân được phân tích theo các yếu tố như giới tính, độ tuổi, học vấn và nghề nghiệp. Kết quả cho thấy người lớn tuổi và những người có học vấn thấp có xu hướng sử dụng tiếng Arem nhiều hơn. Trong khi đó, người trẻ tuổi và có học vấn cao thường sử dụng tiếng Việt và tiếng Ma Coong trong giao tiếp hàng ngày.
III. Bảo Tồn và Phát Triển Ngôn Ngữ
Luận văn thạc sĩ này đề xuất các giải pháp nhằm bảo tồn và phát triển ngôn ngữ Arem ở huyện Bố Trạch, Quảng Bình. Các giải pháp bao gồm nâng cao nhận thức của cộng đồng về giá trị của tiếng mẹ đẻ, tăng cường sử dụng ngôn ngữ Arem trong giáo dục và đời sống xã hội, và hỗ trợ các chương trình bảo tồn ngôn ngữ dân tộc thiểu số. Nghiên cứu này có ý nghĩa thực tiễn lớn trong việc duy trì sự đa dạng văn hóa và ngôn ngữ tại Việt Nam.
3.1. Giải pháp bảo tồn tiếng mẹ đẻ
Để bảo tồn ngôn ngữ Arem, nghiên cứu đề xuất các giải pháp như tăng cường giáo dục tiếng Arem trong trường học, tổ chức các hoạt động văn hóa sử dụng tiếng Arem, và khuyến khích người dân sử dụng tiếng mẹ đẻ trong gia đình và cộng đồng. Các giải pháp này nhằm nâng cao ý thức tự giác của cộng đồng trong việc bảo tồn ngôn ngữ.
3.2. Nâng cao năng lực sử dụng tiếng Việt
Bên cạnh việc bảo tồn tiếng mẹ đẻ, nghiên cứu cũng đề xuất các giải pháp nâng cao năng lực sử dụng tiếng Việt cho người Arem. Các giải pháp bao gồm cải thiện chất lượng dạy và học tiếng Việt, tăng cường các hoạt động giao tiếp bằng tiếng Việt, và hỗ trợ người dân trong việc sử dụng tiếng Việt trong các hoạt động xã hội và kinh tế.
