I. Giới thiệu và bối cảnh nghiên cứu
Luận văn thạc sĩ Quản trị kinh doanh với chủ đề Tiếp cận trao đổi xã hội trong chia sẻ tri thức tại cộng đồng sức khỏe TP.HCM tập trung vào việc phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến hành vi chia sẻ tri thức trong cộng đồng sức khỏe trực tuyến. Nghiên cứu này được thực hiện trong bối cảnh nhu cầu tìm kiếm và chia sẻ thông tin về sức khỏe ngày càng tăng, đặc biệt là tại các thành phố lớn như TP.HCM. Lý thuyết trao đổi xã hội được sử dụng làm nền tảng để phân tích các yếu tố lợi ích và chi phí liên quan đến hành vi chia sẻ tri thức.
1.1. Mục tiêu nghiên cứu
Mục tiêu chính của nghiên cứu là xác định các yếu tố thuộc lợi ích (giá trị bản thân, tính thể diện, danh tiếng, hỗ trợ xã hội) và chi phí (chi phí thực hiện, chi phí nhận thức) ảnh hưởng đến hành vi đóng góp và thu nhận tri thức trong cộng đồng sức khỏe trực tuyến. Nghiên cứu cũng nhằm đề xuất các giải pháp để xây dựng và phát triển cộng đồng sức khỏe trực tuyến tại TP.HCM.
1.2. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu
Nghiên cứu tập trung vào các thành viên là nhân viên văn phòng tham gia vào cộng đồng sức khỏe trực tuyến tại TP.HCM. Phạm vi nghiên cứu bao gồm việc phân tích hành vi chia sẻ tri thức dựa trên lý thuyết trao đổi xã hội và các yếu tố nhân khẩu học.
II. Cơ sở lý thuyết và mô hình nghiên cứu
Nghiên cứu dựa trên lý thuyết trao đổi xã hội (Social Exchange Theory) để phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến hành vi chia sẻ tri thức. Các yếu tố lợi ích bao gồm giá trị bản thân, tính thể diện, danh tiếng và hỗ trợ xã hội, trong khi các yếu tố chi phí bao gồm chi phí thực hiện và chi phí nhận thức. Mô hình nghiên cứu đề xuất được xây dựng dựa trên các nghiên cứu trước đây của Bock và cộng sự (2005), Chen và Hung (2010), Jinyang (2015) và Yan và cộng sự (2016).
2.1. Lý thuyết trao đổi xã hội
Lý thuyết trao đổi xã hội cho rằng hành vi của con người được thúc đẩy bởi sự cân bằng giữa lợi ích và chi phí. Trong bối cảnh chia sẻ tri thức, các yếu tố lợi ích như giá trị bản thân và danh tiếng có tác động tích cực đến hành vi đóng góp tri thức, trong khi các yếu tố chi phí như chi phí nhận thức có tác động tiêu cực.
2.2. Mô hình nghiên cứu đề xuất
Mô hình nghiên cứu đề xuất bao gồm các yếu tố lợi ích và chi phí ảnh hưởng đến hành vi đóng góp và thu nhận tri thức, đồng thời tác động đến việc xây dựng cộng đồng sức khỏe trực tuyến. Các giả thuyết nghiên cứu được đưa ra để kiểm định mối quan hệ giữa các yếu tố này.
III. Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu được thực hiện qua ba bước chính: nghiên cứu sơ bộ định tính, nghiên cứu sơ bộ định lượng và nghiên cứu chính thức định lượng. Dữ liệu được thu thập thông qua phỏng vấn trực tiếp và khảo sát trực tuyến, với 336 mẫu phù hợp được sử dụng để phân tích. Các phương pháp phân tích dữ liệu bao gồm đánh giá độ tin cậy Cronbach’s Alpha, phân tích nhân tố khám phá (EFA), phân tích nhân tố khẳng định (CFA) và mô hình cấu trúc tuyến tính (SEM).
3.1. Thiết kế nghiên cứu
Nghiên cứu sơ bộ định tính được thực hiện thông qua phỏng vấn 7 người tham gia cộng đồng sức khỏe trực tuyến. Nghiên cứu sơ bộ định lượng sử dụng 90 mẫu để đánh giá độ tin cậy và phân tích nhân tố khám phá. Nghiên cứu chính thức sử dụng 336 mẫu để kiểm định mô hình nghiên cứu.
3.2. Phương pháp phân tích dữ liệu
Dữ liệu được xử lý bằng phần mềm IBM SPSS 22 và AMOS 22. Các phương pháp phân tích bao gồm đánh giá độ tin cậy Cronbach’s Alpha, phân tích nhân tố khám phá (EFA), phân tích nhân tố khẳng định (CFA) và mô hình cấu trúc tuyến tính (SEM).
IV. Kết quả nghiên cứu
Kết quả nghiên cứu cho thấy các yếu tố lợi ích như giá trị bản thân, tính thể diện, danh tiếng và hỗ trợ xã hội có tác động tích cực đến hành vi đóng góp và thu nhận tri thức. Ngược lại, các yếu tố chi phí như chi phí nhận thức và chi phí thực hiện có tác động tiêu cực. Hành vi đóng góp và thu nhận tri thức cũng có tác động tích cực đến việc xây dựng cộng đồng sức khỏe trực tuyến.
4.1. Kết quả phân tích mô hình cấu trúc tuyến tính SEM
Kết quả SEM cho thấy mô hình lý thuyết phù hợp với dữ liệu thị trường. Các giả thuyết nghiên cứu đều được ủng hộ, trong đó yếu tố giá trị bản thân và danh tiếng có tác động tích cực mạnh nhất đến hành vi đóng góp và thu nhận tri thức.
4.2. Thảo luận kết quả
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc xây dựng cộng đồng sức khỏe trực tuyến cần chú trọng vào các yếu tố lợi ích để thúc đẩy hành vi chia sẻ tri thức. Đồng thời, cần giảm thiểu các yếu tố chi phí để tăng cường sự tham gia của các thành viên.
V. Kết luận và hàm ý quản trị
Nghiên cứu đã cung cấp cái nhìn toàn diện về các yếu tố ảnh hưởng đến hành vi chia sẻ tri thức trong cộng đồng sức khỏe trực tuyến tại TP.HCM. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc xây dựng và phát triển các cộng đồng sức khỏe trực tuyến, đồng thời cung cấp các gợi ý quản trị cho các doanh nghiệp và tổ chức hoạt động trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe.
5.1. Hàm ý quản trị
Các doanh nghiệp và tổ chức cần tạo ra các cơ chế khuyến khích để tăng cường hành vi chia sẻ tri thức, đồng thời giảm thiểu các rào cản chi phí. Việc xây dựng danh tiếng và hỗ trợ xã hội cũng là yếu tố quan trọng để thu hút sự tham gia của các thành viên.
5.2. Hạn chế và hướng nghiên cứu tiếp theo
Nghiên cứu có một số hạn chế về phạm vi và mẫu nghiên cứu. Các nghiên cứu tiếp theo có thể mở rộng phạm vi đối tượng và áp dụng các phương pháp nghiên cứu định tính sâu hơn để hiểu rõ hơn về động cơ chia sẻ tri thức.
