I. Tính cấp thiết của đề tài
Xung đột xã hội là hiện tượng tồn tại lâu dài trong lịch sử, đặc biệt khi xã hội phân chia giai cấp. Trong bối cảnh kinh tế, chính trị, văn hóa khác nhau, tính chất và đặc điểm của xung đột xã hội cũng thay đổi. Những năm gần đây, thế giới và Việt Nam đối mặt với nhiều bất ổn xã hội, dẫn đến xung đột xã hội ngày càng đa dạng và phức tạp. Tác động của xung đột xã hội vừa mang tính tích cực, tất yếu khách quan, vừa có tính tiêu cực nếu không được quản lý tốt. Để phát huy yếu tố tích cực và hạn chế tiêu cực, cần nghiên cứu, tổng kết vấn đề lý luận, cung cấp cơ sở lý thuyết, góp phần quản lý và giải tỏa xung đột xã hội hiệu quả, phù hợp với biến đổi kinh tế, xã hội và chuẩn mực quốc tế.
1.1. Bối cảnh xã hội hiện nay
Sau 35 năm đổi mới, Việt Nam đạt nhiều thành tựu về kinh tế, chính trị, xã hội, đời sống nhân dân được cải thiện. Tuy nhiên, mặt trái của nền kinh tế thị trường tác động tiêu cực, kéo dài năng lực lãnh đạo, quản lý của cấp ủy, chính quyền một số địa phương còn hạn chế. Tệ nạn tham nhũng, quan liêu, bất công, suy thoái đạo đức, lối sống của một bộ phận cán bộ, đảng viên gây bức xúc, bất bình, dẫn đến xung đột xã hội trên một số lĩnh vực.
1.2. Tình hình tại Bình Định
Bình Định là tỉnh thuộc vùng duyên hải Nam Trung Bộ, có vị trí địa kinh tế quan trọng. Những năm qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng, kinh tế tỉnh tăng trưởng, đời sống nhân dân được nâng cao. Tuy nhiên, quá trình đô thị hóa nhanh, nhiều dự án triển khai quy mô lớn đụng chạm lợi ích người dân. Yếu kém trong quản lý nhà nước, sai phạm của một bộ phận cán bộ, đảng viên, cùng sự kích động của thế lực thù địch, dẫn đến mâu thuẫn, khiếu nại, tố cáo gia tăng, có nguy cơ trở thành xung đột xã hội, ảnh hưởng an ninh trật tự xã hội.
II. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
Luận văn thạc sĩ này nhằm phân tích nguy cơ xung đột xã hội tại Bình Định và đề xuất giải pháp phòng ngừa. Nghiên cứu dựa trên khung lý thuyết về xung đột xã hội và quản lý xung đột xã hội, tập trung vào các lĩnh vực khiếu nại, tố cáo giai đoạn 2011-2021. Mục tiêu là hệ thống hóa vấn đề lý luận, phân tích thực trạng, đề xuất giải pháp phòng ngừa và giải quyết xung đột xã hội tại Bình Định.
2.1. Mục đích nghiên cứu
Luận văn nhằm phân tích nguy cơ xung đột xã hội và quản lý xung đột xã hội tại Bình Định, từ đó đề xuất giải pháp phòng ngừa hiệu quả. Nghiên cứu tập trung vào các lĩnh vực khiếu nại, tố cáo, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả lãnh đạo, quản lý của cấp ủy, chính quyền địa phương.
2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Nhiệm vụ chính của luận văn là hệ thống hóa lý luận về xung đột xã hội, phân tích thực trạng nguy cơ xung đột xã hội tại Bình Định, và đề xuất giải pháp phòng ngừa. Nghiên cứu tập trung vào các lĩnh vực khiếu nại, tố cáo, giai đoạn 2011-2021, nhằm ngăn chặn, hạn chế tối đa xung đột xã hội.
III. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu
Luận văn được thực hiện dựa trên cơ sở lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, và quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam. Nghiên cứu sử dụng các phương pháp tổng hợp, phân tích, quy nạp, diễn dịch, logic, lịch sử, khảo sát, thống kê, tổng kết thực tiễn. Luận văn có ý nghĩa lý luận và thực tiễn, góp phần nâng cao hiệu quả công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo, ngăn ngừa xung đột xã hội tại Bình Định.
3.1. Cơ sở lý luận
Luận văn dựa trên lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, và quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về xung đột xã hội và quản lý xung đột xã hội. Nghiên cứu cũng sử dụng các lý thuyết chính trị học, xã hội học liên quan.
3.2. Phương pháp nghiên cứu
Luận văn sử dụng phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử. Các phương pháp nghiên cứu bao gồm tổng hợp, phân tích, quy nạp, diễn dịch, logic, lịch sử, khảo sát, thống kê, tổng kết thực tiễn.
