I. Cơ sở lý luận của dạy học Mĩ thuật theo định hướng phát triển năng lực của người học
Dạy học môn Mĩ thuật tại trường Trung học cơ sở Nhân Chính, quận Thanh Xuân, Hà Nội, cần được thực hiện theo định hướng phát triển năng lực của người học. Luận văn thạc sĩ này nhấn mạnh rằng việc dạy học không chỉ đơn thuần là truyền đạt kiến thức mà còn phải phát huy tính sáng tạo và khả năng tự học của học sinh. Theo đó, giáo dục Mĩ thuật không chỉ nhằm cung cấp kiến thức về nghệ thuật mà còn giúp học sinh phát triển khả năng cảm nhận cái đẹp và sáng tạo ra cái đẹp. Đặc biệt, trong bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay, việc hình thành năng lực học sinh thông qua môn học này là rất cần thiết. Các phương pháp dạy học cần được đổi mới để phù hợp với yêu cầu phát triển năng lực của học sinh, từ đó nâng cao chất lượng giáo dục. Việc áp dụng các phương pháp dạy học tích cực sẽ giúp học sinh chủ động hơn trong việc tiếp thu kiến thức và phát triển tư duy sáng tạo.
1.1. Các khái niệm công cụ
Mĩ thuật là một lĩnh vực nghệ thuật nghiên cứu quy luật và phương pháp để thực hiện cái đẹp thông qua nét vẽ, màu sắc và hình khối. Dạy học Mĩ thuật ở trường phổ thông không chỉ nhằm cung cấp kiến thức mà còn phát triển khả năng tư duy sáng tạo cho học sinh. Mục tiêu chính của dạy học Mĩ thuật là giáo dục thẩm mỹ cho học sinh, giúp các em tiếp xúc và làm quen với nghệ thuật thị giác. Điều này không chỉ giúp học sinh cảm nhận cái đẹp mà còn tạo điều kiện cho các em phát triển khả năng sáng tạo và tự thể hiện bản thân. Việc giáo dục thẩm mỹ cho học sinh là rất quan trọng, vì nó góp phần hoàn thiện nhân cách và phát triển tài năng sáng tạo của các em.
1.2. Đặc trưng dạy học môn Mĩ thuật ở trường Trung học cơ sở
Dạy học môn Mĩ thuật tại trường Trung học cơ sở Nhân Chính có những đặc trưng riêng biệt. Đầu tiên, học sinh ở độ tuổi từ 11 đến 15, đang trong giai đoạn phát triển mạnh mẽ về tư duy và cảm xúc. Do đó, việc dạy học cần phải chú trọng đến sự phát triển toàn diện của học sinh, không chỉ về kiến thức mà còn về kỹ năng và thái độ. Thứ hai, môn Mĩ thuật cần được giảng dạy theo cách khuyến khích sự sáng tạo và tự do biểu đạt của học sinh. Điều này có nghĩa là giáo viên không chỉ truyền đạt kiến thức mà còn tạo ra môi trường học tập tích cực, nơi học sinh có thể tự do khám phá và thể hiện bản thân. Cuối cùng, việc áp dụng các phương pháp dạy học hiện đại và tích cực sẽ giúp nâng cao hiệu quả dạy học, từ đó phát triển năng lực của học sinh một cách toàn diện.
II. Biện pháp dạy học Mĩ thuật theo định hướng phát triển năng lực của người học
Để nâng cao hiệu quả dạy học môn Mĩ thuật tại trường THCS Nhân Chính, cần áp dụng các biện pháp dạy học theo định hướng phát triển năng lực của người học. Các biện pháp này bao gồm việc sử dụng các phương pháp dạy học tích cực, khuyến khích học sinh tham gia vào quá trình học tập một cách chủ động. Giáo viên Mĩ thuật cần tạo ra các hoạt động học tập phong phú, đa dạng, từ đó giúp học sinh phát triển khả năng tư duy sáng tạo và kỹ năng thực hành. Việc áp dụng công nghệ thông tin trong dạy học cũng là một yếu tố quan trọng, giúp học sinh tiếp cận với các nguồn tài liệu phong phú và hiện đại. Ngoài ra, việc tổ chức các hoạt động ngoại khóa, như triển lãm nghệ thuật hay các buổi thực hành ngoài trời, cũng sẽ giúp học sinh có cơ hội trải nghiệm thực tế và phát triển năng lực của mình.
2.1. Các nguyên tắc xây dựng biện pháp
Khi xây dựng các biện pháp dạy học Mĩ thuật, cần tuân thủ một số nguyên tắc cơ bản. Đầu tiên, biện pháp phải phù hợp với đặc điểm tâm lý và nhu cầu của học sinh. Thứ hai, các biện pháp cần phải linh hoạt và có thể điều chỉnh theo từng tình huống cụ thể trong quá trình dạy học. Thứ ba, việc kết hợp giữa lý thuyết và thực hành là rất quan trọng, giúp học sinh có thể áp dụng kiến thức vào thực tế. Cuối cùng, cần tạo ra môi trường học tập tích cực, nơi học sinh có thể tự do thể hiện ý tưởng và sáng tạo của mình. Những nguyên tắc này sẽ giúp đảm bảo rằng các biện pháp dạy học được thực hiện một cách hiệu quả và mang lại kết quả tốt nhất cho học sinh.
2.2. Thực nghiệm sư phạm
Thực nghiệm sư phạm là một phần quan trọng trong quá trình nghiên cứu và áp dụng các biện pháp dạy học Mĩ thuật. Qua thực nghiệm, giáo viên có thể đánh giá được hiệu quả của các phương pháp dạy học đã áp dụng, từ đó điều chỉnh và cải tiến cho phù hợp. Việc thực nghiệm cũng giúp giáo viên thu thập được các dữ liệu cần thiết để phân tích và đánh giá thực trạng dạy học tại trường. Các kết quả từ thực nghiệm sẽ cung cấp thông tin quý giá về mức độ phát triển năng lực của học sinh, từ đó đưa ra các giải pháp phù hợp nhằm nâng cao chất lượng dạy học. Thực nghiệm sư phạm không chỉ giúp cải thiện phương pháp dạy học mà còn góp phần nâng cao chất lượng giáo dục Mĩ thuật tại trường THCS Nhân Chính.
