Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh kinh tế thị trường ngày càng cạnh tranh gay gắt và hội nhập quốc tế sâu rộng, việc xây dựng nền tảng phát triển doanh nghiệp trở thành yếu tố sống còn đối với sự tồn tại và phát triển bền vững của các doanh nghiệp Việt Nam. Theo số liệu thống kê của Tổng cục Thống kê năm 2015, cả nước có khoảng 94.754 doanh nghiệp đăng ký thành lập mới với tổng vốn đăng ký khoảng 601,5 nghìn tỷ đồng, tuy nhiên, số doanh nghiệp phải tạm ngừng hoạt động trong 6 tháng đầu năm 2015 lên tới hơn 27.000 doanh nghiệp, phản ánh nhiều khó khăn trong việc duy trì và phát triển doanh nghiệp.

Luận văn tập trung nghiên cứu nền tảng phát triển doanh nghiệp thông qua trường hợp cụ thể của Công ty Cổ phần Gốm Chu Đậu, một doanh nghiệp có truyền thống lâu đời hơn 500 năm trong ngành gốm sứ Việt Nam. Mục tiêu nghiên cứu nhằm phân tích, đánh giá các yếu tố cấu thành nền tảng phát triển doanh nghiệp gồm chiến lược phát triển, nguồn lực phát triển, tinh thần doanh nghiệp và quản trị doanh nghiệp; từ đó đề xuất các giải pháp hoàn thiện nền tảng phát triển nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững cho Công ty. Phạm vi nghiên cứu tập trung tại Công ty Cổ phần Gốm Chu Đậu, xã Thái Tân, huyện Nam Sách, tỉnh Hải Dương trong giai đoạn 2011-2016.

Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn cho các doanh nghiệp truyền thống Việt Nam trong việc xây dựng nền tảng phát triển phù hợp với xu hướng hội nhập và cạnh tranh toàn cầu, đồng thời góp phần nâng cao hiệu quả quản trị và phát triển doanh nghiệp bền vững.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn vận dụng các lý thuyết và mô hình nghiên cứu về phát triển doanh nghiệp và quản trị chiến lược, trong đó nổi bật là:

  • Lý thuyết nền tảng phát triển doanh nghiệp: Nền tảng phát triển được hiểu là hệ thống các yếu tố cơ bản tạo điều kiện cho doanh nghiệp tồn tại và phát triển, bao gồm chiến lược phát triển, nguồn lực phát triển, tinh thần doanh nghiệp và quản trị doanh nghiệp. Các yếu tố này tương tác chặt chẽ, quyết định sự thành bại của doanh nghiệp trong môi trường cạnh tranh.

  • Mô hình phát triển doanh nghiệp cấp tổ chức (Corporate Entrepreneurship) của Wolcott và Lippitz (2007), phân chia hoạt động phát triển doanh nghiệp thành bốn mô hình: cơ hội (Opportunity), nâng đỡ (Enabler), ủng hộ (Advocate) và sản xuất (Producer). Mô hình này giúp phân tích vai trò của các bộ phận trong doanh nghiệp trong việc phát triển cơ hội kinh doanh mới.

  • Lý thuyết quản trị chiến lược: Chiến lược được định nghĩa là định hướng và phạm vi hoạt động dài hạn nhằm đạt lợi thế cạnh tranh bền vững thông qua việc sử dụng hiệu quả các nguồn lực. Quản trị chiến lược bao gồm hoạch định, thực thi và kiểm soát chiến lược, là nền tảng để phát triển doanh nghiệp.

  • Lý thuyết về nguồn lực và năng lực doanh nghiệp: Nguồn lực bao gồm tài sản hữu hình, tài sản vô hình và nguồn nhân lực; năng lực là khả năng sử dụng hiệu quả các nguồn lực để tạo ra giá trị và lợi thế cạnh tranh.

  • Lý thuyết về tinh thần doanh nghiệp (Entrepreneurial Orientation): Bao gồm các khía cạnh như tự chủ, đổi mới, chấp nhận rủi ro, tiên phong và cạnh tranh chủ động, ảnh hưởng đến khả năng phát triển và đổi mới của doanh nghiệp.

Phương pháp nghiên cứu

Luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu hỗn hợp kết hợp cả thu thập dữ liệu sơ cấp và thứ cấp:

  • Nguồn dữ liệu thứ cấp: Tổng hợp các báo cáo ngành, tài liệu pháp luật, các nghiên cứu trước đây về phát triển doanh nghiệp và quản trị chiến lược, đặc biệt là các tài liệu liên quan đến ngành gốm sứ và doanh nghiệp truyền thống tại Việt Nam.

  • Nguồn dữ liệu sơ cấp: Khảo sát thực tế tại Công ty Cổ phần Gốm Chu Đậu thông qua bảng câu hỏi khảo sát, phỏng vấn sâu với lãnh đạo và nhân viên công ty. Cỡ mẫu khảo sát khoảng 30-50 người, được chọn mẫu ngẫu nhiên có chủ đích nhằm đảm bảo tính đại diện cho các bộ phận chức năng khác nhau trong công ty.

  • Phương pháp phân tích: Sử dụng phân tích định lượng với các chỉ số thống kê mô tả, phân tích tần suất, tỷ lệ phần trăm để đánh giá các yếu tố nền tảng phát triển. Phân tích định tính được áp dụng cho các cuộc phỏng vấn nhằm làm rõ các vấn đề, nguyên nhân và đề xuất giải pháp.

  • Timeline nghiên cứu: Nghiên cứu được thực hiện trong khoảng thời gian từ năm 2015 đến 2016, bao gồm giai đoạn thu thập dữ liệu, phân tích và đề xuất giải pháp.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Chiến lược phát triển chưa rõ ràng và thiếu đồng bộ
    Kết quả khảo sát cho thấy chỉ khoảng 55% nhân viên hiểu rõ chiến lược phát triển của công ty, trong khi 45% còn lại chưa nắm bắt đầy đủ hoặc không đồng thuận với chiến lược hiện tại. So với mức trung bình ngành gốm sứ là 70%, công ty còn nhiều hạn chế trong truyền thông và thực thi chiến lược.

  2. Nguồn lực phát triển còn hạn chế, đặc biệt là nguồn nhân lực chất lượng cao
    Công ty có khoảng 60% nhân viên có trình độ trung cấp trở lên, tuy nhiên chỉ 30% có kỹ năng chuyên môn phù hợp với yêu cầu đổi mới công nghệ và quản trị hiện đại. Tỷ lệ này thấp hơn mức trung bình ngành khoảng 45%, ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh và đổi mới sản phẩm.

  3. Tinh thần doanh nghiệp ở mức trung bình, chưa phát huy tối đa sự sáng tạo và đổi mới
    Khoảng 50% nhân viên thể hiện tinh thần đổi mới và chấp nhận rủi ro trong công việc, thấp hơn so với mức 65% của các doanh nghiệp cùng ngành. Nguyên nhân chính là do môi trường làm việc chưa thực sự khuyến khích sáng tạo và thiếu các chính sách động viên phù hợp.

  4. Quản trị doanh nghiệp còn nhiều bất cập, đặc biệt trong cơ chế phối hợp và kiểm soát
    Hơn 40% ý kiến phản ánh cơ chế phối hợp giữa các phòng ban chưa hiệu quả, dẫn đến chậm trễ trong ra quyết định và thực thi. So với mức 25% của các doanh nghiệp cùng quy mô, đây là điểm yếu cần khắc phục để nâng cao hiệu quả quản trị.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân của các hạn chế trên xuất phát từ việc công ty chưa xây dựng được nền tảng phát triển vững chắc, đặc biệt là thiếu sự đồng bộ giữa chiến lược và nguồn lực. So với các nghiên cứu quốc tế và trong nước, các doanh nghiệp truyền thống như Gốm Chu Đậu thường gặp khó khăn trong việc đổi mới chiến lược và nâng cao năng lực quản trị do hạn chế về nguồn lực và môi trường văn hóa doanh nghiệp.

Biểu đồ thể hiện tỷ lệ nhân viên hiểu và đồng thuận với chiến lược công ty, biểu đồ phân bố trình độ nhân lực và biểu đồ đánh giá tinh thần doanh nghiệp sẽ minh họa rõ nét các điểm mạnh, yếu hiện tại. Bảng so sánh các chỉ số quản trị với doanh nghiệp cùng ngành cũng giúp làm rõ khoảng cách cần cải thiện.

Kết quả nghiên cứu nhấn mạnh vai trò then chốt của việc xây dựng nền tảng phát triển doanh nghiệp toàn diện, trong đó chiến lược phát triển phải gắn kết chặt chẽ với phát triển nguồn lực, nâng cao tinh thần doanh nghiệp và hoàn thiện quản trị. Đây là cơ sở để công ty nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững trong bối cảnh hội nhập.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Xây dựng và truyền thông chiến lược phát triển rõ ràng, đồng bộ
    Công ty cần tổ chức các buổi đào tạo, hội thảo để nâng cao nhận thức chiến lược cho toàn bộ cán bộ nhân viên trong vòng 6 tháng tới. Lãnh đạo chủ trì xây dựng chiến lược cụ thể, khả thi, phù hợp với xu hướng thị trường và truyền thông hiệu quả đến từng bộ phận.

  2. Đầu tư phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao
    Triển khai chương trình đào tạo nâng cao kỹ năng chuyên môn và quản trị hiện đại cho ít nhất 50% nhân viên chủ chốt trong 1 năm tới. Hợp tác với các trung tâm đào tạo uy tín để nâng cao trình độ và năng lực sáng tạo của đội ngũ.

  3. Khuyến khích và phát huy tinh thần đổi mới sáng tạo trong doanh nghiệp
    Xây dựng chính sách khen thưởng, động viên nhân viên có sáng kiến, đổi mới trong công việc. Thiết lập môi trường làm việc cởi mở, khuyến khích thử nghiệm và chấp nhận rủi ro có kiểm soát trong vòng 12 tháng.

  4. Hoàn thiện cơ chế quản trị và phối hợp nội bộ
    Rà soát, điều chỉnh quy trình làm việc, phân công nhiệm vụ rõ ràng, tăng cường giao tiếp liên phòng ban. Áp dụng hệ thống quản trị hiện đại hỗ trợ ra quyết định nhanh chóng, minh bạch trong 6 tháng tới. Tăng cường kiểm soát và đánh giá hiệu quả công việc định kỳ.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Lãnh đạo và quản lý doanh nghiệp truyền thống
    Giúp hiểu rõ vai trò của nền tảng phát triển doanh nghiệp và cách thức xây dựng chiến lược, quản trị phù hợp với đặc thù doanh nghiệp truyền thống.

  2. Nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành quản trị kinh doanh
    Cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn về phát triển doanh nghiệp, đặc biệt là mô hình phát triển doanh nghiệp cấp tổ chức và các yếu tố ảnh hưởng.

  3. Cơ quan quản lý nhà nước và tổ chức hỗ trợ doanh nghiệp
    Tham khảo để xây dựng chính sách hỗ trợ doanh nghiệp truyền thống nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững.

  4. Các doanh nghiệp trong ngành gốm sứ và ngành nghề truyền thống khác
    Áp dụng các giải pháp và bài học kinh nghiệm để phát triển nền tảng doanh nghiệp, thích ứng với môi trường kinh doanh hiện đại.

Câu hỏi thường gặp

  1. Nền tảng phát triển doanh nghiệp là gì?
    Nền tảng phát triển doanh nghiệp là hệ thống các yếu tố cơ bản như chiến lược, nguồn lực, tinh thần doanh nghiệp và quản trị, tạo điều kiện cho doanh nghiệp tồn tại và phát triển bền vững.

  2. Tại sao chọn Công ty Cổ phần Gốm Chu Đậu làm nghiên cứu?
    Công ty có truyền thống lâu đời hơn 500 năm, đại diện cho doanh nghiệp truyền thống Việt Nam, đồng thời đang đối mặt với thách thức phát triển trong bối cảnh hội nhập.

  3. Các yếu tố nào ảnh hưởng lớn nhất đến nền tảng phát triển doanh nghiệp?
    Chiến lược phát triển, nguồn lực phát triển (nhân lực, tài chính, công nghệ), tinh thần doanh nghiệp và quản trị doanh nghiệp là các yếu tố then chốt.

  4. Làm thế nào để nâng cao tinh thần doanh nghiệp trong công ty?
    Tạo môi trường làm việc khuyến khích sáng tạo, chấp nhận rủi ro, xây dựng chính sách khen thưởng và đào tạo nâng cao nhận thức đổi mới.

  5. Phương pháp nghiên cứu được sử dụng trong luận văn là gì?
    Kết hợp thu thập dữ liệu sơ cấp qua khảo sát, phỏng vấn và dữ liệu thứ cấp từ tài liệu ngành, sử dụng phân tích định lượng và định tính để đánh giá và đề xuất giải pháp.

Kết luận

  • Luận văn đã hệ thống hóa cơ sở lý luận về nền tảng phát triển doanh nghiệp, tập trung vào bốn yếu tố chính: chiến lược, nguồn lực, tinh thần doanh nghiệp và quản trị.
  • Phân tích thực trạng tại Công ty Cổ phần Gốm Chu Đậu cho thấy nhiều hạn chế trong việc xây dựng và thực thi nền tảng phát triển, ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm hoàn thiện nền tảng phát triển doanh nghiệp, tập trung vào xây dựng chiến lược đồng bộ, phát triển nguồn nhân lực, nâng cao tinh thần doanh nghiệp và hoàn thiện quản trị.
  • Nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn quan trọng cho các doanh nghiệp truyền thống Việt Nam trong bối cảnh hội nhập và cạnh tranh toàn cầu.
  • Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất, đánh giá hiệu quả và mở rộng nghiên cứu sang các doanh nghiệp truyền thống khác để hoàn thiện mô hình phát triển doanh nghiệp bền vững.

Hành động ngay hôm nay để xây dựng nền tảng phát triển vững chắc cho doanh nghiệp của bạn!