I. Tổng quan về tình hình nghiên cứu và cơ sở lý luận
Chương này trình bày tổng quan về tình hình nghiên cứu tương tác hội thoại trên thế giới và trong nước, đặc biệt là ứng dụng của lý thuyết tương tác hội thoại vào việc nghiên cứu và giảng dạy tiếng Việt thực hành. Luận án cũng đề cập đến các cơ sở lý luận như hành động ngôn từ, hành động hỏi-đáp, và phương pháp giảng dạy ngôn ngữ thứ hai. Những lý thuyết này tạo nền tảng cho việc xây dựng hội thoại tiếng Việt trong giáo trình.
1.1. Tình hình nghiên cứu tương tác hội thoại
Nghiên cứu về tương tác hội thoại đã được phát triển mạnh mẽ trên thế giới, đặc biệt là trong lĩnh vực phân tích hội thoại (Conversation Analysis - CA). Tại Việt Nam, các nghiên cứu về hội thoại tiếng Việt còn hạn chế, chủ yếu tập trung vào cấu trúc và ngữ pháp. Luận án nhấn mạnh sự cần thiết của việc áp dụng lý thuyết tương tác hội thoại để cải thiện thực hành hội thoại trong giáo trình.
1.2. Cơ sở lý luận về tương tác hội thoại
Luận án dựa trên các lý thuyết về tương tác hội thoại, bao gồm hành động ngôn từ và hành động hỏi-đáp. Những lý thuyết này giúp hiểu rõ cơ chế tương tác trong hội thoại tiếng Việt và cách thức xây dựng hội thoại giáo trình phù hợp với thực tế giao tiếp.
II. Khảo sát tương tác hội thoại trong thực tế và giáo trình
Chương này tập trung vào việc khảo sát hội thoại tiếng Việt trong thực tế giao tiếp và trong các giáo trình tiếng Việt thực hành. Luận án so sánh sự khác biệt giữa hội thoại thực tế và hội thoại giáo trình, từ đó chỉ ra những hạn chế trong việc xây dựng hội thoại giáo trình hiện nay.
2.1. Khảo sát hội thoại trong thực tế giao tiếp
Luận án tiến hành khảo sát hội thoại thực tế để phân tích cấu trúc, chiến lược giao tiếp và bối cảnh tương tác. Kết quả cho thấy hội thoại thực tế linh hoạt và đa dạng hơn so với hội thoại giáo trình, đặc biệt trong việc sử dụng hành động hỏi-đáp và chiến lược giao tiếp.
2.2. Khảo sát hội thoại trong giáo trình tiếng Việt
Luận án phân tích hội thoại giáo trình ở các trình độ khác nhau, từ cơ bản đến nâng cao. Kết quả cho thấy hội thoại giáo trình thường cứng nhắc, thiếu tính tương tác tự nhiên và chưa phản ánh đúng thực tế giao tiếp. Điều này gây khó khăn cho người học khi áp dụng vào thực tế.
III. Đề xuất xây dựng hội thoại và phương pháp giảng dạy
Chương này đưa ra các đề xuất cụ thể để cải thiện việc xây dựng hội thoại tiếng Việt trong giáo trình và phương pháp giảng dạy kỹ năng hội thoại. Luận án nhấn mạnh sự cần thiết của việc kết hợp lý thuyết tương tác hội thoại với thực tế giao tiếp để tạo ra hội thoại giáo trình hiệu quả hơn.
3.1. Đề xuất xây dựng hội thoại giáo trình
Luận án đề xuất các nguyên tắc thiết kế hội thoại giáo trình dựa trên lý thuyết tương tác hội thoại. Các đề xuất bao gồm việc tăng cường tính tương tác, linh hoạt trong cấu trúc và nội dung hội thoại, đồng thời đảm bảo phù hợp với thực tế giao tiếp.
3.2. Phương pháp giảng dạy kỹ năng hội thoại
Luận án đề xuất phương pháp giảng dạy kỹ năng hội thoại theo hướng giao tiếp thực tế, sử dụng phương pháp dạy học theo nhiệm vụ (Task-based Learning - TBL). Phương pháp này giúp người học phát triển khả năng tương tác và giao tiếp tự nhiên bằng tiếng Việt.
