I. Luận án tiến sĩ và từ ngữ chỉ động vật trong sử thi Ê Đê
Luận án tiến sĩ của Nguyễn Thị Quỳnh Thơ tập trung vào việc nghiên cứu từ ngữ chỉ động vật trong sử thi Ê Đê. Nghiên cứu này nhằm làm sáng tỏ cách thức định danh và sử dụng từ ngữ chỉ động vật trong bối cảnh văn hóa và ngôn ngữ của người Ê Đê. Sử thi Ê Đê là một phần quan trọng trong văn hóa dân gian của dân tộc này, phản ánh đời sống, tín ngưỡng và quan niệm về thế giới tự nhiên. Luận án không chỉ phân tích từ vựng mà còn khám phá mối quan hệ giữa ngôn ngữ và văn hóa, đặc biệt là cách động vật được miêu tả và sử dụng trong các câu chuyện sử thi.
1.1. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
Mục đích chính của luận án tiến sĩ là hệ thống hóa và phân tích từ ngữ chỉ động vật trong sử thi Ê Đê, từ đó làm rõ đặc điểm ngôn ngữ và văn hóa của dân tộc này. Nhiệm vụ nghiên cứu bao gồm việc xác lập hệ thống từ vựng, phân tích các phương thức định danh, và khám phá ý nghĩa văn hóa của các từ ngữ này. Luận án cũng nhằm đóng góp vào việc bảo tồn và phát triển ngôn ngữ dân tộc thiểu số, đặc biệt là trong bối cảnh văn hóa dân gian.
1.2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của luận án tiến sĩ là từ ngữ chỉ động vật trong sử thi Ê Đê, với trọng tâm là các tác phẩm sử thi tiêu biểu như 'Anh em Klu Kla' và 'Dăm Băng Mlan'. Phạm vi nghiên cứu bao gồm việc phân tích từ vựng, ngữ nghĩa, và mối quan hệ giữa ngôn ngữ và văn hóa. Luận án cũng xem xét các yếu tố văn hóa dân gian và tín ngưỡng liên quan đến động vật trong sử thi.
II. Ngôn ngữ Ê Đê và văn hóa dân gian
Ngôn ngữ Ê Đê là một phần không thể tách rời của văn hóa Ê Đê, phản ánh đời sống, tín ngưỡng và quan niệm về thế giới tự nhiên của dân tộc này. Sử thi Ê Đê không chỉ là tác phẩm văn học mà còn là nguồn tư liệu quý giá để nghiên cứu ngôn ngữ và văn hóa. Luận án tập trung vào việc phân tích cách thức định danh và sử dụng từ ngữ chỉ động vật, từ đó làm rõ mối quan hệ giữa ngôn ngữ và văn hóa.
2.1. Đặc điểm ngôn ngữ Ê Đê
Ngôn ngữ Ê Đê có những đặc điểm riêng biệt, đặc biệt là trong cách thức định danh và sử dụng từ ngữ. Luận án phân tích các phương thức định danh, bao gồm định danh gốc và định danh phái sinh, từ đó làm rõ cách thức người Ê Đê nhận thức và phân loại thế giới động vật. Các từ ngữ chỉ động vật trong sử thi Ê Đê không chỉ mang ý nghĩa ngôn ngữ mà còn phản ánh đặc điểm văn hóa và tín ngưỡng.
2.2. Văn hóa dân gian và tín ngưỡng
Văn hóa Ê Đê được thể hiện rõ nét qua sử thi Ê Đê, đặc biệt là trong cách thức miêu tả và sử dụng động vật. Luận án khám phá vai trò của động vật trong các nghi lễ, tín ngưỡng và đời sống hàng ngày của người Ê Đê. Các từ ngữ chỉ động vật không chỉ là công cụ ngôn ngữ mà còn là phương tiện để truyền tải các giá trị văn hóa và tín ngưỡng.
III. Nghiên cứu ngôn ngữ và văn hóa
Nghiên cứu ngôn ngữ và văn hóa trong luận án tiến sĩ này không chỉ dừng lại ở việc phân tích từ vựng mà còn khám phá mối quan hệ giữa ngôn ngữ và văn hóa. Luận án sử dụng các phương pháp nghiên cứu như phân tích ngữ nghĩa, thống kê, và phân loại để làm rõ cách thức định danh và sử dụng từ ngữ chỉ động vật trong sử thi Ê Đê.
3.1. Phương pháp nghiên cứu
Luận án sử dụng các phương pháp nghiên cứu như phân tích ngữ nghĩa, thống kê, và phân loại để hệ thống hóa và phân tích từ ngữ chỉ động vật trong sử thi Ê Đê. Các phương pháp này giúp làm rõ cách thức định danh, phân loại, và sử dụng từ ngữ chỉ động vật, từ đó khám phá mối quan hệ giữa ngôn ngữ và văn hóa.
3.2. Ý nghĩa thực tiễn
Luận án tiến sĩ này không chỉ có giá trị học thuật mà còn có ý nghĩa thực tiễn trong việc bảo tồn và phát triển ngôn ngữ dân tộc thiểu số. Nghiên cứu này góp phần làm phong phú thêm hiểu biết về văn hóa Ê Đê và ngôn ngữ Ê Đê, đồng thời cung cấp nguồn tư liệu quý giá cho các nghiên cứu tiếp theo về văn hóa dân gian và ngôn ngữ dân tộc.
