I. Luận án tiến sĩ và bối cảnh nghiên cứu
Luận án tiến sĩ này tập trung vào sự biến đổi của tiếng Việt tại tỉnh Ubon Ratchathani, Thái Lan. Nghiên cứu này nằm trong lĩnh vực ngôn ngữ học, đặc biệt là biến đổi ngôn ngữ trong cộng đồng người Việt ở nước ngoài. Tiếng Việt tại Thái Lan đã trải qua nhiều thay đổi do ảnh hưởng của văn hóa Việt Nam và ngôn ngữ địa phương Thái Lan. Nghiên cứu này nhằm mục đích phân tích các biến thể ngôn ngữ trong ba thế hệ người Việt tại Ubon Ratchathani, từ đó đưa ra nhận định về xu hướng biến đổi ngôn ngữ trong tương lai.
1.1. Bối cảnh lịch sử và văn hóa
Người Việt tại Thái Lan chủ yếu di cư từ miền Trung và Bắc Trung Bộ Việt Nam, đặc biệt là từ Huế và Hà Tĩnh. Họ đến Thái Lan để tránh sự đàn áp chính trị và tôn giáo, cũng như do hậu quả của chiến tranh. Cộng đồng người Việt tại Ubon Ratchathani đã hình thành từ những năm 1945-1946, với sự đa dạng về văn hóa và ngôn ngữ. Tiếng Việt tại đây chịu ảnh hưởng mạnh mẽ của ngôn ngữ Thái Lan, dẫn đến sự biến đổi ngôn ngữ đáng kể.
1.2. Mục tiêu nghiên cứu
Nghiên cứu này nhằm xác định và mô tả các biến thể ngôn ngữ của tiếng Việt tại Ubon Ratchathani, so sánh sự khác biệt giữa ba thế hệ người Việt. Kết quả nghiên cứu sẽ là nền tảng cho các nghiên cứu tương tự tại các khu vực khác của Thái Lan, đồng thời góp phần thúc đẩy quan hệ văn hóa và kinh tế giữa hai quốc gia.
II. Phương pháp nghiên cứu và phạm vi
Nghiên cứu sử dụng phương pháp định tính, tập trung vào phân tích biến đổi ngữ âm của tiếng Việt tại Ubon Ratchathani. Dữ liệu được thu thập từ ba thế hệ người Việt: ≥ 60 tuổi, 41-59 tuổi, và ≤ 40 tuổi. Các công cụ nghiên cứu bao gồm bảng từ vựng và phần mềm phân tích ngôn ngữ như WINCECIL và Microsoft Excel. Nghiên cứu này giới hạn trong phạm vi ngữ âm, không đề cập đến từ vựng hoặc ngữ pháp.
2.1. Phương pháp thu thập dữ liệu
Dữ liệu được thu thập từ 36 người thuộc ba thế hệ, đại diện cho bốn cộng đồng người Việt tại Ubon Ratchathani. Bảng từ vựng được xây dựng bởi Viện Ngôn ngữ học mùa hè (SIL), bao gồm 281 đơn vị từ vựng liên quan đến nhóm Việt-Mường. Phương pháp này cho phép phân tích chi tiết sự biến đổi của phụ âm và nguyên âm.
2.2. Phạm vi và giới hạn nghiên cứu
Nghiên cứu chỉ tập trung vào ngữ âm của tiếng Việt tại Ubon Ratchathani, không bao gồm các khía cạnh khác như từ vựng hoặc ngữ pháp. Điều này giúp nghiên cứu có tính chuyên sâu hơn, nhưng cũng hạn chế khả năng tổng quát hóa kết quả.
III. Kết quả nghiên cứu và phân tích
Nghiên cứu đã chỉ ra sự biến đổi đáng kể trong ngữ âm của tiếng Việt tại Ubon Ratchathani. Các biến thể phụ âm và nguyên âm được ghi nhận khác biệt giữa ba thế hệ. Thế hệ lớn tuổi duy trì các hình thức ngôn ngữ bảo thủ hơn, trong khi thế hệ trẻ thể hiện sự ảnh hưởng mạnh mẽ của ngôn ngữ Thái Lan. Kết quả này phù hợp với lý thuyết sóng, cho thấy sự lan tỏa của các đổi mới ngôn ngữ từ trung tâm ra ngoại vi.
3.1. Biến thể phụ âm và nguyên âm
Các biến thể phụ âm và nguyên âm được phân tích chi tiết, cho thấy sự khác biệt rõ rệt giữa ba thế hệ. Thế hệ lớn tuổi sử dụng các phụ âm và nguyên âm gần với tiếng Việt chuẩn, trong khi thế hệ trẻ có xu hướng thay đổi để phù hợp với ngôn ngữ Thái Lan.
3.2. So sánh giữa các thế hệ
Nghiên cứu so sánh sự biến đổi ngôn ngữ giữa ba thế hệ, cho thấy xu hướng đồng hóa ngôn ngữ mạnh mẽ ở thế hệ trẻ. Điều này phản ánh sự thay đổi trong môi trường văn hóa và xã hội của cộng đồng người Việt tại Ubon Ratchathani.
IV. Ý nghĩa và ứng dụng thực tiễn
Nghiên cứu này có ý nghĩa quan trọng trong việc bảo tồn tiếng Việt tại Thái Lan, đồng thời góp phần thúc đẩy quan hệ văn hóa và kinh tế giữa hai quốc gia. Kết quả nghiên cứu cũng là nền tảng cho các nghiên cứu tương tự tại các khu vực khác, giúp hiểu rõ hơn về biến đổi ngôn ngữ trong cộng đồng người Việt ở nước ngoài.
4.1. Bảo tồn ngôn ngữ
Nghiên cứu nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo tồn tiếng Việt trong cộng đồng người Việt tại Thái Lan, đặc biệt là trong bối cảnh ngôn ngữ đang dần bị đồng hóa với tiếng Thái.
4.2. Ứng dụng trong giáo dục và văn hóa
Kết quả nghiên cứu có thể được ứng dụng trong giáo dục, giúp thiết kế các chương trình dạy tiếng Việt phù hợp với cộng đồng người Việt tại Thái Lan. Đồng thời, nghiên cứu cũng góp phần thúc đẩy giao lưu văn hóa giữa hai quốc gia.
