Luận Án Tiến Sĩ Ngôn Ngữ Học: Phân Tích Mối Quan Hệ Logic-Ngữ Nghĩa Giữa Tổ Hợp Câu Tiếng Anh Và Tiếng Việt

• Tác giả: Nguyen Thi Minh Tam
• Người hướng dẫn: Prof. Hoang Van Van
• Trường học: Vietnam National University, Hanoi University of Languages and International Studies
• Chuyên ngành: English Linguistics
• Đề tài: Logico-Semantic Relationship In English And Vietnamese Clause Complexes
• Loại tài liệu: Doctoral Dissertation
• Năm xuất bản: 2013
• Địa điểm: Hanoi

• INTRODUCTION
• 1. CHƯƠNG 1: SYSTEMIC FUNCTIONAL LINGUISTICS AND THE THEORETICAL FRAMEWORK OF LOGICO-SEMANTIC RELATIONSHIP IN CLAUSE COMPLEXES
• 1.1. Systemic functional theory
• 1.2. Historical context of the emergence of systemic functional theory: a brief overview
• 1.3. Functional approach — a general description
• 1.4. Systemic functional linguistics
• 1.5. Text and context in the view of SFL
• 1.6. Review of related studies
• 1.6.1. An overview of studies in Vietnamese grammar
• 1.6.2. SFL studies in other languages
• 1.7. The theoretical framework of logico-semantic relationship in clause complexes
• 1.7.1. The notion of clause complex in the light of SFL
• 1.7.2. What is a clause complex?
• 1.7.3. Where is the clause complex located in the overall linguistic system?
• 1.7.4. How is the clause complex organized?
• 1.7.5. Analytical frameworks of logico-semantic relations in clause complexes
• 1.7.5.1. Projection in clause complexes
• 1.7.5.2. Expansion in clause complexes
• 2. CHƯƠNG 2: METHODOLOGY, DATA, AND GENERAL FINDINGS
• 2.1. Research question restated
• 2.2. Methods of the study
• 2.3. Data collecting procedure
• 2.4. Corpus annotation and data processing
• 2.5. The computational tool
• 2.6. The process of annotating and processing the data
• 2.7. Describing the data
• 2.8. Comparing the two groups of data
• 2.9. General findings
• 3. CHƯƠNG 3: FINDINGS AND DISCUSSION: PROJECTION IN ENGLISH AND VIETNAMESE CLAUSE COMPLEXES
• 3.1. Projection in English Clause Complexes
• 3.1.1. How is projection realized in English Clause Complexes
• 3.1.2. Projecting and projected clauses paratactically related
• 3.1.3. Projecting and projected clauses hypotactically related
• 3.1.4. How does Projection work in English clause complexes
• 3.1.5. How does quoting work in English clause complexes
• 3.1.6. How does hypotactic reporting work in English clause complexes
• 3.1.7. How does paratactic reporting work in English clause complexes
• 3.1.8. How does projection facilitate other linguistic phenomena in English clause complexes
• 3.2. Projection in Vietnamese clause complexes
• 3.2.1. How is projection realized in Vietnamese Clause Complexes
• 3.2.2. Projecting and projected clauses paratactically related
• 3.2.3. Projecting and projected clauses hypotactically related
• 3.2.4. How does projection work in Vietnamese clause complexes
• 3.2.5. How does quoting work in Vietnamese clause complexes
• 3.2.6. How does hypotactic reporting work in English clause complexes
• 3.2.7. How does paratactic reporting work in English clause complexes
• 3.2.8. How does projection facilitate other linguistic phenomena in English clause complexes
• 3.3. Comparing logico-semantic relation of projection in English and Vietnamese clause complexes
• 3.3.1. Realization of projection in English and Vietnamese clause complexes
• 3.3.2. Projecting and projected clauses paratactically related
• 3.3.3. Projecting and projected clauses hypotactically related
• 3.3.4. Operation of projection in English and Vietnamese clause complexes
• 3.3.5. Operation of quoting in English and Vietnamese clause complexes
• 3.3.6. Operation of hypotactic reporting in English and Vietnamese clause complexes
• 3.3.7. Operation of paratactic reporting in English and Vietnamese clause complexes
• 3.3.8. Projection in relation with other linguistic phenomena in English and Vietnamese clause complexes
• 3.3.9. Summary
• 4. CHƯƠNG 4: FINDINGS AND DISCUSSION: EXPANSION IN ENGLISH AND VIETNAMESE CLAUSE COMPLEXES
• 4.1. Expansion in English clause complexes
• 4.1.1. How is expansion realized in English clause complexes
• 4.1.2. Conjunctions in English clause complexes of expansion
• 4.1.3. Expanding clause and expanded clause paratactically related
• 4.1.4. Expanding clause and expanded clause hypotactically related
• 4.1.5. How does expansion work in English clause complexes
• 4.1.6. How does elaboration work in English clause complexes
• 4.1.7. How does extension work in English clause complexes
• 4.1.8. How does enhancement work in English clause complexes
• 4.1.9. How does expansion facilitate ellipsis in the clause complex
• 4.2. Expansion in Vietnamese clause complexes
• 4.2.1. How is expansion realized in Vietnamese clause complexes
• 4.2.2. Conjunctions in Vietnamese clause complexes of expansion
• 4.2.3. Expanding clause and expanded clause paratactically related
• 4.2.4. Expanding clause and expanded clause hypotactically related
• 4.2.5. How does expansion work in English clause complexes
• 4.2.6. How does elaboration work in English clause complexes
• 4.2.7. How does extension work in English clause complexes
• 4.2.8. How does enhancement work in English clause complexes
• 4.2.9. How does expansion facilitate ellipsis in the clause complex
• 4.3. Comparing the logico-semantic relation of expansion in English and Vietnamese clause complexes
• 4.3.1. Comparing the realization of expansion in English and Vietnamese clause complexes
• 4.3.2. Expanding clause and expanded clause paratactically related
• 4.3.3. Expanding clause and expanded clause hypotactically related
• 4.3.4. Comparing the operation of expansion in English and Vietnamese clause complexes
• 4.3.5. Elaboration in English and Vietnamese clause complexes
• 4.3.6. Extension in English and Vietnamese clause complexes
• 4.3.7. Enhancement in English and Vietnamese clause complexes
• 4.3.8. Expansion and ellipsis in English and Vietnamese clause complexes
• CONCLUSION
• THESIS-RELATED PUBLICATION
• BIBLIOGRAPHY
• SOURCES OF DATA

I. Luận án tiến sĩ

Luận án tiến sĩ này tập trung vào việc so sánh mối quan hệ logic-ngữ nghĩa trong tổ hợp câu tiếng Anh và tổ hợp câu tiếng Việt. Nghiên cứu sử dụng lý thuyết ngữ pháp chức năng hệ thống (SFL) để phân tích và so sánh cách thức các mối quan hệ logic-ngữ nghĩa được thể hiện và vận hành trong hai ngôn ngữ. Mục tiêu chính là tìm ra sự tương đồng và khác biệt trong cách thức tổ chức và vận hành của các mối quan hệ này, từ đó đóng góp vào việc xây dựng mô hình ngữ pháp chức năng hệ thống cho tiếng Việt.

1.1. So sánh mối quan hệ logic ngữ nghĩa

Nghiên cứu này so sánh mối quan hệ logic-ngữ nghĩa trong tổ hợp câu tiếng Anh và tổ hợp câu tiếng Việt dựa trên lý thuyết ngữ pháp chức năng hệ thống (SFL). Các mối quan hệ này bao gồm projection (chiếu xạ) và expansion (mở rộng), được phân tích chi tiết thông qua các ví dụ cụ thể từ ngữ liệu. Kết quả cho thấy sự khác biệt đáng kể trong cách thức thể hiện và vận hành của các mối quan hệ này giữa hai ngôn ngữ, đặc biệt là trong việc sử dụng các từ nối và cấu trúc câu.

1.2. Tổ hợp câu tiếng Anh và tiếng Việt

Tổ hợp câu tiếng Anh và tổ hợp câu tiếng Việt được phân tích dựa trên các tiêu chí về ngữ nghĩa học và logic học. Nghiên cứu chỉ ra rằng, trong khi tiếng Anh thường sử dụng các cấu trúc câu phức tạp với nhiều mệnh đề phụ, tiếng Việt lại có xu hướng sử dụng các câu đơn giản hơn với ít mệnh đề phụ hơn. Điều này phản ánh sự khác biệt trong cách thức tổ chức thông tin và biểu đạt ý nghĩa giữa hai ngôn ngữ.

II. Ngữ nghĩa học và logic học

Nghiên cứu này áp dụng các khái niệm từ ngữ nghĩa học và logic học để phân tích các mối quan hệ logic-ngữ nghĩa trong tổ hợp câu tiếng Anh và tổ hợp câu tiếng Việt. Các khái niệm như projection và expansion được sử dụng để mô tả cách thức các mệnh đề trong câu tương tác với nhau về mặt ngữ nghĩa và logic. Kết quả cho thấy sự khác biệt trong cách thức thể hiện các mối quan hệ này giữa hai ngôn ngữ, đặc biệt là trong việc sử dụng các từ nối và cấu trúc câu.

2.1. Ngữ nghĩa học trong tổ hợp câu

Ngữ nghĩa học đóng vai trò quan trọng trong việc phân tích các mối quan hệ logic-ngữ nghĩa trong tổ hợp câu tiếng Anh và tổ hợp câu tiếng Việt. Nghiên cứu chỉ ra rằng, trong khi tiếng Anh thường sử dụng các cấu trúc câu phức tạp với nhiều mệnh đề phụ, tiếng Việt lại có xu hướng sử dụng các câu đơn giản hơn với ít mệnh đề phụ hơn. Điều này phản ánh sự khác biệt trong cách thức tổ chức thông tin và biểu đạt ý nghĩa giữa hai ngôn ngữ.

2.2. Logic học trong tổ hợp câu

Logic học được áp dụng để phân tích cách thức các mệnh đề trong câu tương tác với nhau về mặt logic. Nghiên cứu chỉ ra rằng, trong khi tiếng Anh thường sử dụng các từ nối phức tạp để thể hiện mối quan hệ logic giữa các mệnh đề, tiếng Việt lại có xu hướng sử dụng các từ nối đơn giản hơn. Điều này phản ánh sự khác biệt trong cách thức tổ chức thông tin và biểu đạt ý nghĩa giữa hai ngôn ngữ.

III. Ngôn ngữ học đối chiếu

Nghiên cứu này áp dụng phương pháp ngôn ngữ học đối chiếu để so sánh các mối quan hệ logic-ngữ nghĩa trong tổ hợp câu tiếng Anh và tổ hợp câu tiếng Việt. Kết quả cho thấy sự khác biệt đáng kể trong cách thức thể hiện và vận hành của các mối quan hệ này giữa hai ngôn ngữ, đặc biệt là trong việc sử dụng các từ nối và cấu trúc câu. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, việc hiểu rõ các mối quan hệ logic-ngữ nghĩa trong hai ngôn ngữ có thể giúp cải thiện việc dạy và học ngôn ngữ, cũng như hỗ trợ trong việc dịch thuật và biên tập văn bản.

3.1. Phân tích cú pháp

Phân tích cú pháp được sử dụng để phân tích cấu trúc của tổ hợp câu tiếng Anh và tổ hợp câu tiếng Việt. Nghiên cứu chỉ ra rằng, trong khi tiếng Anh thường sử dụng các cấu trúc câu phức tạp với nhiều mệnh đề phụ, tiếng Việt lại có xu hướng sử dụng các câu đơn giản hơn với ít mệnh đề phụ hơn. Điều này phản ánh sự khác biệt trong cách thức tổ chức thông tin và biểu đạt ý nghĩa giữa hai ngôn ngữ.

3.2. Ngữ pháp tiếng Anh và tiếng Việt

Ngữ pháp tiếng Anh và ngữ pháp tiếng Việt được so sánh dựa trên các tiêu chí về ngữ nghĩa học và logic học. Nghiên cứu chỉ ra rằng, trong khi tiếng Anh thường sử dụng các từ nối phức tạp để thể hiện mối quan hệ logic giữa các mệnh đề, tiếng Việt lại có xu hướng sử dụng các từ nối đơn giản hơn. Điều này phản ánh sự khác biệt trong cách thức tổ chức thông tin và biểu đạt ý nghĩa giữa hai ngôn ngữ.

IV. Nghiên cứu ngôn ngữ và lý thuyết ngôn ngữ

Nghiên cứu này đóng góp vào lĩnh vực nghiên cứu ngôn ngữ bằng cách áp dụng lý thuyết ngôn ngữ để phân tích các mối quan hệ logic-ngữ nghĩa trong tổ hợp câu tiếng Anh và tổ hợp câu tiếng Việt. Kết quả cho thấy sự khác biệt đáng kể trong cách thức thể hiện và vận hành của các mối quan hệ này giữa hai ngôn ngữ, đặc biệt là trong việc sử dụng các từ nối và cấu trúc câu. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, việc hiểu rõ các mối quan hệ logic-ngữ nghĩa trong hai ngôn ngữ có thể giúp cải thiện việc dạy và học ngôn ngữ, cũng như hỗ trợ trong việc dịch thuật và biên tập văn bản.

4.1. Phân tích ngữ nghĩa

Phân tích ngữ nghĩa được sử dụng để phân tích cách thức các mệnh đề trong câu tương tác với nhau về mặt ngữ nghĩa. Nghiên cứu chỉ ra rằng, trong khi tiếng Anh thường sử dụng các cấu trúc câu phức tạp với nhiều mệnh đề phụ, tiếng Việt lại có xu hướng sử dụng các câu đơn giản hơn với ít mệnh đề phụ hơn. Điều này phản ánh sự khác biệt trong cách thức tổ chức thông tin và biểu đạt ý nghĩa giữa hai ngôn ngữ.

4.2. Lý thuyết ngôn ngữ

Lý thuyết ngôn ngữ được áp dụng để phân tích các mối quan hệ logic-ngữ nghĩa trong tổ hợp câu tiếng Anh và tổ hợp câu tiếng Việt. Nghiên cứu chỉ ra rằng, trong khi tiếng Anh thường sử dụng các từ nối phức tạp để thể hiện mối quan hệ logic giữa các mệnh đề, tiếng Việt lại có xu hướng sử dụng các từ nối đơn giản hơn. Điều này phản ánh sự khác biệt trong cách thức tổ chức thông tin và biểu đạt ý nghĩa giữa hai ngôn ngữ.