Luận án tiến sĩ ngữ văn: Nghiên cứu từ ngữ nghề cá tại vùng Đồng Tháp Mười

Nghiên cứu được thực hiện nhằm bổ sung vào kho tàng từ ngữ nghề nghiệp tiếng Việt, đặc biệt là nghề cá truyền thống tại Đồng Tháp Mười. Với sự thay đổi của kinh tế thị trường, việc bảo tồn và nghiên cứu từ ngữ địa phương liên quan đến nghề cá là cần thiết. Nghiên cứu này cũng góp phần làm phong phú thêm vốn từ tiếng Việt và cung cấp tư liệu cho việc biên soạn từ điển chuyên ngành.

Đối tượng nghiên cứu là từ ngữ nghề cá tại Đồng Tháp Mười, bao gồm các từ ngữ chỉ công cụ, phương tiện, sản phẩm, và quy trình hoạt động nghề cá. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào các địa bàn có nghề cá lâu đời và phát triển mạnh tại khu vực này.

Phương pháp này được áp dụng để thu thập từ ngữ nghề cá thông qua việc giao tiếp, quan sát, và phỏng vấn trực tiếp với ngư dân. Dữ liệu thu thập được kiểm tra và thẩm định lại bởi các chuyên gia trong nghề.

Các từ ngữ thu thập được phân loại và thống kê theo tiêu chí cấu tạo và nội dung phản ánh. Kết quả thống kê được tổng hợp trong các bảng biểu để làm cơ sở cho việc phân tích và đánh giá.

Nghiên cứu phân tích các kiểu cấu tạo từ ngữ nghề cá, bao gồm từ đơn, từ ghép, và từ ghép phân nghĩa. Các từ ngữ này phản ánh đặc điểm ngôn ngữ và tư duy của ngư dân vùng Đồng Tháp Mười.

Luận án chỉ ra các cơ sở định danh của từ ngữ nghề cá, bao gồm cơ sở chung, cơ sở riêng, và nhóm định danh chưa rõ lý do. Điều này giúp hiểu rõ hơn về cách ngư dân đặt tên cho các công cụ và sản phẩm nghề cá.

Nghiên cứu góp phần làm phong phú thêm lý thuyết về từ vựng học và ngôn ngữ học xã hội, đặc biệt là trong lĩnh vực từ ngữ nghề nghiệp.

Kết quả nghiên cứu có thể ứng dụng trong việc giảng dạy phương ngữ học và bảo tồn văn hóa truyền thống tại các trường đại học và cộng đồng địa phương.