Luận Án Tiến Sĩ: Đối Chiếu Thuật Ngữ Cơ Khí Tiếng Anh Và Tiếng Việt

LỜI CẢM ƠN

DANH MỤC VIẾT TẮT

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU

1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN

1.1. Tình hình nghiên cứu về thuật ngữ

1.2. Tình hình nghiên cứu về thuật ngữ trên thế giới

1.3. Tình hình nghiên cứu về thuật ngữ ở Việt Nam

1.4. Tình hình nghiên cứu thuật ngữ cơ khí trong tiếng Anh

1.5. Tình hình nghiên cứu thuật ngữ cơ khí trong tiếng Việt

1.6. Cơ sở lý luận về thuật ngữ

1.6.1. Quan niệm về “thuật ngữ”

1.6.2. Phân biệt thuật ngữ và một số khái niệm liên quan

1.6.3. Tiêu chuẩn của thuật ngữ

1.6.4. Đơn vị cấu tạo thuật ngữ

1.7. Khái quát về cơ khí và thuật ngữ cơ khí

1.8. Về nghiên cứu đối chiếu ngôn ngữ

2. CHƯƠNG 2: ĐỐI CHIẾU ĐẶC ĐIỂM CẤU TẠO CỦA THUẬT NGỮ CƠ KHÍ TRONG TIẾNG ANH VÀ TIẾNG VIỆT

2.1. Đặc điểm về phương thức cấu tạo thuật ngữ cơ khí tiếng Anh và tiếng Việt

2.2. Phương thức cấu tạo thuật ngữ cơ khí tiếng Anh

2.3. Phương thức cấu tạo thuật ngữ cơ khí tiếng Việt

2.4. Đặc điểm số lượng thành tố cấu tạo thuật ngữ cơ khí tiếng Anh và tiếng Việt

2.5. Đặc điểm về từ loại của thuật ngữ cơ khí tiếng Anh và tiếng Việt

2.6. Thuật ngữ cơ khí có cấu tạo một thành tố

2.7. Thuật ngữ cơ khí có cấu tạo hai thành tố

2.8. Thuật ngữ cơ khí có cấu tạo ba thành tố

2.9. Thuật ngữ cơ khí có cấu tạo bốn thành tố

2.10. Thuật ngữ cơ khí là từ viết tắt

2.11. Đặc điểm về mô hình cấu tạo thuật ngữ cơ khí tiếng Anh và tiếng Việt

2.11.1. Mô hình cấu tạo 1

2.11.2. Mô hình cấu tạo 2

2.11.3. Mô hình cấu tạo 3

2.11.4. Mô hình cấu tạo 4

2.11.5. Mô hình cấu tạo 5

2.11.6. Mô hình cấu tạo 6

2.11.7. Mô hình cấu tạo 7

2.11.8. Mô hình cấu tạo 8

2.11.9. Mô hình cấu tạo 9

2.11.10. Mô hình cấu tạo 10

2.11.11. Mô hình cấu tạo 11

2.11.12. Mô hình cấu tạo 12

2.11.13. Mô hình cấu tạo 13

2.11.14. Mô hình cấu tạo 14

2.11.15. Mô hình cấu tạo 15

3. CHƯƠNG 3: ĐỐI CHIẾU ĐẶC ĐIỂM ĐỊNH DANH CỦA THUẬT NGỮ CƠ KHÍ TRONG TIẾNG ANH VÀ TIẾNG VIỆT

3.1. Vấn đề định danh ngôn ngữ và định danh thuật ngữ

3.2. Định danh ngôn ngữ

3.3. Đặc điểm định danh của thuật ngữ

3.4. Đặc điểm định danh của thuật ngữ cơ khí

3.5. Đặc điểm định danh của thuật ngữ cơ khí theo kiểu ngữ nghĩa của thuật ngữ

3.6. Đặc điểm định danh của thuật ngữ cơ khí theo cách thức biểu thị của thuật ngữ

3.7. Mô hình định danh thuật ngữ cơ khí

3.7.1. Mô hình định danh thuật ngữ cơ khí chỉ cơ học

3.7.2. Mô hình định danh thuật ngữ cơ khí chỉ vật liệu

3.7.3. Mô hình định danh thuật ngữ cơ khí chỉ máy và dụng cụ

3.7.4. Mô hình định danh thuật ngữ cơ khí chỉ công nghệ chế tạo

3.7.5. Mô hình định danh thuật ngữ cơ khí chỉ chủ thể

3.7.6. Mô hình định danh thuật ngữ cơ khí chỉ an toàn và môi trường công nghiệp

3.8. Một số đề xuất phương hướng về việc xây dựng và chuẩn hóa thuật ngữ cơ khí tiếng Việt

TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng quan tình hình nghiên cứu và cơ sở lý luận

Chương này trình bày tổng quan về tình hình nghiên cứu thuật ngữ cơ khí trên thế giới và ở Việt Nam. Các nghiên cứu về thuật ngữ kỹ thuật đã được thực hiện từ thế kỷ 18, nhưng chỉ đến thế kỷ 20, khoa học về thuật ngữ mới được hình thành và phát triển. Các trường phái nghiên cứu chính bao gồm Áo, Liên Xô và Cộng hòa Séc, tập trung vào việc điều chỉnh hệ thống thuật ngữ phù hợp với ngôn ngữ. Ở Việt Nam, nghiên cứu về thuật ngữ cơ khí còn hạn chế, chủ yếu dựa vào các hệ thống thuật ngữ nước ngoài, đặc biệt là tiếng Anh.

1.1. Tình hình nghiên cứu thuật ngữ trên thế giới

Nghiên cứu thuật ngữ trên thế giới bắt đầu từ thế kỷ 18, tập trung vào việc xây dựng và chuẩn hóa các hệ thống thuật ngữ. Đến thế kỷ 20, khoa học thuật ngữ mới được hình thành với các trường phái nghiên cứu chính ở Áo, Liên Xô và Cộng hòa Séc. Các nghiên cứu này nhấn mạnh việc điều chỉnh thuật ngữ kỹ thuật phù hợp với hệ thống ngôn ngữ, tạo nền tảng cho sự phát triển của ngành khoa học thuật ngữ.

1.2. Tình hình nghiên cứu thuật ngữ ở Việt Nam

Ở Việt Nam, nghiên cứu về thuật ngữ cơ khí còn hạn chế, chủ yếu dựa vào các hệ thống thuật ngữ nước ngoài, đặc biệt là tiếng Anh. Các công trình nghiên cứu tập trung vào việc dịch và chuẩn hóa thuật ngữ kỹ thuật, nhưng vẫn còn nhiều khoảng trống trong việc xây dựng hệ thống thuật ngữ tiếng Việt chuyên ngành.

II. Đối chiếu đặc điểm cấu tạo thuật ngữ cơ khí tiếng Anh và tiếng Việt

Chương này tập trung phân tích và đối chiếu đặc điểm cấu tạo của thuật ngữ cơ khí trong tiếng Anh và tiếng Việt. Các phương thức cấu tạo thuật ngữ được nghiên cứu kỹ lưỡng, bao gồm số lượng thành tố, từ loại và mô hình cấu tạo. Kết quả nghiên cứu chỉ ra sự tương đồng và khác biệt trong cách thức tạo lập thuật ngữ kỹ thuật giữa hai ngôn ngữ.

2.1. Phương thức cấu tạo thuật ngữ cơ khí

Phương thức cấu tạo thuật ngữ cơ khí trong tiếng Anh và tiếng Việt được phân tích dựa trên số lượng thành tố và từ loại. Tiếng Anh thường sử dụng các từ ghép và từ viết tắt, trong khi tiếng Việt có xu hướng sử dụng các cụm từ miêu tả. Sự khác biệt này phản ánh đặc điểm ngôn ngữ và văn hóa của hai quốc gia.

2.2. Mô hình cấu tạo thuật ngữ cơ khí

Các mô hình cấu tạo thuật ngữ cơ khí được đối chiếu giữa tiếng Anh và tiếng Việt. Tiếng Anh có xu hướng sử dụng các mô hình cấu tạo ngắn gọn và logic, trong khi tiếng Việt thường sử dụng các mô hình dài hơn và mang tính miêu tả. Điều này cho thấy sự khác biệt trong cách tiếp cận và biểu đạt khái niệm kỹ thuật.

III. Đối chiếu đặc điểm định danh thuật ngữ cơ khí tiếng Anh và tiếng Việt

Chương này tập trung vào việc đối chiếu đặc điểm định danh của thuật ngữ cơ khí trong tiếng Anh và tiếng Việt. Các phương thức định danh được phân tích dựa trên kiểu ngữ nghĩa và cách thức biểu thị. Kết quả nghiên cứu chỉ ra sự khác biệt trong cách thức định danh và đề xuất các phương hướng chuẩn hóa thuật ngữ kỹ thuật tiếng Việt.

3.1. Kiểu ngữ nghĩa của thuật ngữ cơ khí

Kiểu ngữ nghĩa của thuật ngữ cơ khí được đối chiếu giữa tiếng Anh và tiếng Việt. Tiếng Anh thường sử dụng các thuật ngữ có tính khái quát cao, trong khi tiếng Việt có xu hướng sử dụng các thuật ngữ mang tính miêu tả và cụ thể hơn. Sự khác biệt này phản ánh cách tiếp cận khác nhau trong việc biểu đạt khái niệm kỹ thuật.

3.2. Cách thức biểu thị thuật ngữ cơ khí

Cách thức biểu thị thuật ngữ cơ khí được phân tích dựa trên các mô hình định danh. Tiếng Anh thường sử dụng các mô hình ngắn gọn và logic, trong khi tiếng Việt có xu hướng sử dụng các mô hình dài hơn và mang tính giải thích. Điều này cho thấy sự khác biệt trong cách tiếp cận và biểu đạt khái niệm kỹ thuật giữa hai ngôn ngữ.

Luận Án Tiến Sĩ Ngôn Ngữ Học: Đối Chiếu Thuật Ngữ Cơ Khí Trong Tiếng Anh Và Tiếng Việt