I. Tổng quan tình hình nghiên cứu và cơ sở lý luận
Chương này trình bày tổng quan về tình hình nghiên cứu thuật ngữ cơ khí trên thế giới và ở Việt Nam. Các nghiên cứu về thuật ngữ kỹ thuật đã được thực hiện từ thế kỷ 18, nhưng chỉ đến thế kỷ 20, khoa học về thuật ngữ mới được hình thành và phát triển. Các trường phái nghiên cứu chính bao gồm Áo, Liên Xô và Cộng hòa Séc, tập trung vào việc điều chỉnh hệ thống thuật ngữ phù hợp với ngôn ngữ. Ở Việt Nam, nghiên cứu về thuật ngữ cơ khí còn hạn chế, chủ yếu dựa vào các hệ thống thuật ngữ nước ngoài, đặc biệt là tiếng Anh.
1.1. Tình hình nghiên cứu thuật ngữ trên thế giới
Nghiên cứu thuật ngữ trên thế giới bắt đầu từ thế kỷ 18, tập trung vào việc xây dựng và chuẩn hóa các hệ thống thuật ngữ. Đến thế kỷ 20, khoa học thuật ngữ mới được hình thành với các trường phái nghiên cứu chính ở Áo, Liên Xô và Cộng hòa Séc. Các nghiên cứu này nhấn mạnh việc điều chỉnh thuật ngữ kỹ thuật phù hợp với hệ thống ngôn ngữ, tạo nền tảng cho sự phát triển của ngành khoa học thuật ngữ.
1.2. Tình hình nghiên cứu thuật ngữ ở Việt Nam
Ở Việt Nam, nghiên cứu về thuật ngữ cơ khí còn hạn chế, chủ yếu dựa vào các hệ thống thuật ngữ nước ngoài, đặc biệt là tiếng Anh. Các công trình nghiên cứu tập trung vào việc dịch và chuẩn hóa thuật ngữ kỹ thuật, nhưng vẫn còn nhiều khoảng trống trong việc xây dựng hệ thống thuật ngữ tiếng Việt chuyên ngành.
II. Đối chiếu đặc điểm cấu tạo thuật ngữ cơ khí tiếng Anh và tiếng Việt
Chương này tập trung phân tích và đối chiếu đặc điểm cấu tạo của thuật ngữ cơ khí trong tiếng Anh và tiếng Việt. Các phương thức cấu tạo thuật ngữ được nghiên cứu kỹ lưỡng, bao gồm số lượng thành tố, từ loại và mô hình cấu tạo. Kết quả nghiên cứu chỉ ra sự tương đồng và khác biệt trong cách thức tạo lập thuật ngữ kỹ thuật giữa hai ngôn ngữ.
2.1. Phương thức cấu tạo thuật ngữ cơ khí
Phương thức cấu tạo thuật ngữ cơ khí trong tiếng Anh và tiếng Việt được phân tích dựa trên số lượng thành tố và từ loại. Tiếng Anh thường sử dụng các từ ghép và từ viết tắt, trong khi tiếng Việt có xu hướng sử dụng các cụm từ miêu tả. Sự khác biệt này phản ánh đặc điểm ngôn ngữ và văn hóa của hai quốc gia.
2.2. Mô hình cấu tạo thuật ngữ cơ khí
Các mô hình cấu tạo thuật ngữ cơ khí được đối chiếu giữa tiếng Anh và tiếng Việt. Tiếng Anh có xu hướng sử dụng các mô hình cấu tạo ngắn gọn và logic, trong khi tiếng Việt thường sử dụng các mô hình dài hơn và mang tính miêu tả. Điều này cho thấy sự khác biệt trong cách tiếp cận và biểu đạt khái niệm kỹ thuật.
III. Đối chiếu đặc điểm định danh thuật ngữ cơ khí tiếng Anh và tiếng Việt
Chương này tập trung vào việc đối chiếu đặc điểm định danh của thuật ngữ cơ khí trong tiếng Anh và tiếng Việt. Các phương thức định danh được phân tích dựa trên kiểu ngữ nghĩa và cách thức biểu thị. Kết quả nghiên cứu chỉ ra sự khác biệt trong cách thức định danh và đề xuất các phương hướng chuẩn hóa thuật ngữ kỹ thuật tiếng Việt.
3.1. Kiểu ngữ nghĩa của thuật ngữ cơ khí
Kiểu ngữ nghĩa của thuật ngữ cơ khí được đối chiếu giữa tiếng Anh và tiếng Việt. Tiếng Anh thường sử dụng các thuật ngữ có tính khái quát cao, trong khi tiếng Việt có xu hướng sử dụng các thuật ngữ mang tính miêu tả và cụ thể hơn. Sự khác biệt này phản ánh cách tiếp cận khác nhau trong việc biểu đạt khái niệm kỹ thuật.
3.2. Cách thức biểu thị thuật ngữ cơ khí
Cách thức biểu thị thuật ngữ cơ khí được phân tích dựa trên các mô hình định danh. Tiếng Anh thường sử dụng các mô hình ngắn gọn và logic, trong khi tiếng Việt có xu hướng sử dụng các mô hình dài hơn và mang tính giải thích. Điều này cho thấy sự khác biệt trong cách tiếp cận và biểu đạt khái niệm kỹ thuật giữa hai ngôn ngữ.
