I. Tổng quan tình hình nghiên cứu
Chương này cung cấp cái nhìn tổng quan về các nghiên cứu liên quan đến văn hóa Mường và âm nhạc Mường, đặc biệt là Cò ke ôống kháo. Các nghiên cứu từ đầu thế kỷ XX đến nay được phân tích, bao gồm cả các công trình của học giả người Pháp và Việt Nam. Những nghiên cứu này tập trung vào các khía cạnh như truyền thống Mường, nghiên cứu văn hóa, và nghiên cứu dân tộc. Tuy nhiên, Cò ke ôống kháo vẫn là một chủ đề ít được khám phá, tạo ra khoảng trống nghiên cứu mà luận án này hướng tới lấp đầy.
1.1. Tình hình nghiên cứu về văn hóa và âm nhạc Mường
Các nghiên cứu về văn hóa Mường và âm nhạc Mường đã được thực hiện từ đầu thế kỷ XX, với sự đóng góp của các học giả người Pháp như Pierre Grossin và Jean Cuisinier. Các công trình này tập trung vào đặc điểm văn hóa Mường, tập quán người Mường, và nghiên cứu lịch sử. Từ sau năm 1945, các học giả Việt Nam tiếp tục nghiên cứu sâu hơn về văn hóa Mường, nhưng Cò ke ôống kháo vẫn chưa được chú ý đúng mức.
1.2. Các nghiên cứu âm nhạc Việt Nam từ góc tiếp cận Văn hóa học
Các nghiên cứu âm nhạc Việt Nam từ góc độ Văn hóa học đã đề cập đến sự giao thoa giữa âm nhạc truyền thống và văn hóa dân tộc. Tuy nhiên, Cò ke ôống kháo của người Mường ở Hòa Bình vẫn là một chủ đề ít được khai thác. Luận án này nhằm làm rõ vai trò của Cò ke ôống kháo trong bối cảnh văn hóa Mường và sự biến đổi của nó trong thời kỳ hiện đại.
II. Khái quát về Cò ke ôống kháo
Chương này tập trung vào việc nhận diện và phân tích Cò ke ôống kháo như một hình thức âm nhạc dân gian của người Mường ở Hòa Bình. Các yếu tố như tên gọi, tổ chức ban nhạc, không gian biểu diễn, và kỹ thuật sử dụng nhạc khí được khảo sát chi tiết. Cò ke ôống kháo không chỉ là một hình thức giải trí mà còn đóng vai trò quan trọng trong các nghi lễ và lễ hội của người Mường.
2.1. Nhận diện Cò ke ôống kháo
Cò ke ôống kháo là một hình thức âm nhạc dân gian độc đáo của người Mường, thường được biểu diễn trong các dịp lễ hội và tang lễ. Tên gọi của nó phản ánh sự kết hợp giữa các nhạc cụ truyền thống như cò ke và ống kháo. Ban nhạc thường gồm các nghệ nhân có kỹ năng cao, và không gian biểu diễn thường là các sự kiện cộng đồng.
2.2. Giá trị nghệ thuật của Cò ke ôống kháo
Cò ke ôống kháo mang giá trị nghệ thuật cao, thể hiện qua kỹ thuật biểu diễn tinh tế và sự đa dạng trong các bài bản âm nhạc. Nó không chỉ là một hình thức giải trí mà còn là phương tiện để người Mường thể hiện bản sắc văn hóa và duy trì truyền thống Mường.
III. Cò ke ôống kháo trong đời sống văn hóa người Mường
Chương này khảo sát vai trò của Cò ke ôống kháo trong đời sống văn hóa của người Mường, đặc biệt là trong các nghi lễ và lễ hội. Sự biến đổi của Cò ke ôống kháo trong bối cảnh hiện đại cũng được phân tích, bao gồm cả nguyên nhân khách quan và chủ quan dẫn đến những thay đổi này.
3.1. Cò ke ôống kháo trong đám tang và lễ hội
Cò ke ôống kháo đóng vai trò quan trọng trong các nghi lễ tang ma và lễ hội của người Mường. Nó không chỉ tạo không khí trang nghiêm mà còn giúp cộng đồng gắn kết và chia sẻ cảm xúc. Sự biến đổi trong cách thức biểu diễn hiện nay phản ánh sự thích nghi của Cò ke ôống kháo với bối cảnh văn hóa hiện đại.
3.2. Nguyên nhân biến đổi của Cò ke ôống kháo
Sự biến đổi của Cò ke ôống kháo được xem xét từ cả góc độ khách quan (như sự phát triển kinh tế và xã hội) và chủ quan (như sự thay đổi trong thị hiếu âm nhạc của cộng đồng). Những yếu tố này đã tác động đến cách thức biểu diễn và vai trò của Cò ke ôống kháo trong đời sống văn hóa người Mường.
IV. Cò ke ôống kháo Tiếp biến văn hóa và bản sắc tộc người
Chương này tập trung vào việc phân tích Cò ke ôống kháo như một biểu hiện của bản sắc văn hóa Mường trong quá trình giao lưu và tiếp biến văn hóa với người Kinh. Luận án cũng đề cập đến vai trò của Cò ke ôống kháo trong việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa Mường.
4.1. Giao lưu văn hóa Kinh Mường
Cò ke ôống kháo được xem xét trong bối cảnh giao lưu văn hóa giữa người Kinh và người Mường. Sự tương đồng và khác biệt giữa Cò ke ôống kháo và các hình thức âm nhạc truyền thống của người Kinh được phân tích, làm rõ mối quan hệ văn hóa giữa hai tộc người.
4.2. Bảo tồn và phát huy giá trị di sản
Luận án đề xuất các phương pháp bảo tồn và phát huy giá trị của Cò ke ôống kháo trong bối cảnh hiện đại. Điều này bao gồm việc duy trì nguyên trạng và kế thừa, phát triển các yếu tố văn hóa truyền thống của người Mường.
