Nghiên cứu tri thức bản địa về cây thuốc của dân tộc thiểu số tại Thái Nguyên

LỜI CAM ĐOAN

LỜI CẢM ƠN

DANH MỤC CÁC BẢNG

DANH MỤC CÁC HÌNH

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

1. PHẦN 1: MỞ ĐẦU

1.1. Tính cấp thiết của đề tài

1.2. Mục tiêu và yêu cầu của đề tài

1.3. Ý nghĩa của đề tài

1.3.1. Ý nghĩa khoa học

1.3.2. Ý nghĩa thực tiễn

2. PHẦN 2: TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU

2.1. Cơ sở khoa học của vấn đề nghiên cứu

2.2. Tình hình nghiên cứu trên thế giới và trong nước

2.2.1. Tình hình nghiên cứu và sử dụng cây thuốc trên thế giới

2.2.1.1. Ở Châu Á

2.2.1.2. Ở Châu Âu

2.2.1.3. Ở Châu Mĩ

2.2.1.4. Ở Châu Phi

2.2.2. Tình hình nghiên cứu và sử dụng cây thuốc ở trong nước

3. ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP

3.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

3.2. Nội dung nghiên cứu

3.3. Phương pháp nghiên cứu

4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN

4.1. Đa dạng các bậc taxon nguồn tài nguyên cây thuốc được sử dụng trong cộng đồng các dân tộc thiểu số xã Phú Xuyên, huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên

4.1.1. Đa dạng các bậc taxon

4.1.2. Đa dạng về dạng sống của thực vật làm thuốc

4.1.3. Đa dạng về môi trường sống của thực vật làm thuốc

4.2. Những cây thuốc thuộc diện cần bảo tồn ở Việt Nam đã ghi nhận được tại xã Phú Xuyên, huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên

4.3. Vốn tri thức bản địa trong việc sử dụng cây thuốc của cộng đồng dân tộc thiểu số ở xã Phú Xuyên, huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên

4.4. Kinh nghiệm sử dụng bộ phận làm thuốc của cộng đồng dân tộc thiểu số ở xã Phú Xuyên

4.5. Kinh nghiệm về nhóm bệnh chữa trị của cộng đồng dân tộc thiểu số ở xã Phú Xuyên

4.6. Ảnh hưởng của sự giao thoa giữa các dân tộc đến vốn tri thức bản địa trong việc sử dụng cây thuốc ở xã Phú Xuyên

4.7. Vấn đề truyền thụ kiến thức về cây thuốc trong cộng đồng các dân tộc ở xã Phú Xuyên

4.8. Đánh giá hoạt tính kháng khuẩn của một số loài cây thuốc được sử dụng trong cộng đồng các dân tộc thiểu số ở khu vực nghiên cứu

5. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC

I. Tính cấp thiết của đề tài

Việt Nam có nguồn tài nguyên cây thuốc phong phú, đặc biệt là ở các khu vực đồi núi. Tại Thái Nguyên, huyện Đại Từ là nơi cư trú của nhiều dân tộc thiểu số, trong đó có cộng đồng dân tộc thiểu số tại xã Phú Xuyên. Họ có vốn tri thức bản địa phong phú về việc sử dụng cây thuốc để chữa bệnh. Tuy nhiên, tình trạng khai thác tài nguyên rừng đang đe dọa sự tồn tại của các loài cây thuốc. Việc nghiên cứu và bảo tồn tri thức dân gian về cây thuốc là cần thiết để bảo vệ nguồn gen và phát triển các bài thuốc truyền thống. Theo WHO, khoảng 80% dân số thế giới vẫn dựa vào thuốc có nguồn gốc tự nhiên, cho thấy tầm quan trọng của việc nghiên cứu và bảo tồn cây thuốc.

II. Ý nghĩa của đề tài

Nghiên cứu này không chỉ có ý nghĩa khoa học mà còn có giá trị thực tiễn. Về mặt khoa học, nó giúp xác định tri thức bản địa của cộng đồng dân tộc thiểu số tại xã Phú Xuyên trong việc sử dụng cây thuốc. Kết quả nghiên cứu sẽ cung cấp cơ sở cho việc bảo tồn và phát triển nguồn gen cây thuốc quý hiếm. Về mặt thực tiễn, nghiên cứu sẽ hỗ trợ các chính sách bảo tồn tài nguyên thiên nhiên và phát triển bền vững cho cộng đồng dân tộc thiểu số. Điều này không chỉ giúp bảo tồn văn hóa dân tộc mà còn nâng cao sức khỏe cộng đồng thông qua việc sử dụng cây thuốc.

III. Tổng quan tình hình nghiên cứu

Trên thế giới, việc nghiên cứu và sử dụng cây thuốc đã diễn ra từ lâu. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng cây thuốc có thể chữa trị nhiều loại bệnh khác nhau. Ở Việt Nam, việc sử dụng cây thuốc cũng đã có từ hàng ngàn năm. Các dân tộc thiểu số tại Việt Nam, đặc biệt là ở Thái Nguyên, có nhiều kinh nghiệm trong việc sử dụng cây thuốc để chữa bệnh. Tuy nhiên, nhiều bài thuốc và tri thức dân gian đang dần bị mai một. Việc nghiên cứu và ghi chép lại những kinh nghiệm này là rất cần thiết để bảo tồn và phát triển cây thuốc trong tương lai.

IV. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu

Đối tượng nghiên cứu là các loài cây thuốc được sử dụng bởi cộng đồng dân tộc thiểu số tại xã Phú Xuyên, huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên. Phương pháp nghiên cứu bao gồm khảo sát thực địa, phỏng vấn các thầy thuốc và người dân địa phương để thu thập thông tin về cây thuốc và cách sử dụng của họ. Các mẫu cây thuốc sẽ được thu thập và phân tích để đánh giá hoạt tính kháng khuẩn. Phương pháp này không chỉ giúp thu thập dữ liệu mà còn tạo cơ hội cho việc truyền thụ tri thức dân gian giữa các thế hệ.

V. Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Kết quả nghiên cứu cho thấy có nhiều loài cây thuốc quý hiếm được sử dụng trong cộng đồng dân tộc thiểu số tại xã Phú Xuyên. Các loài này không chỉ có giá trị trong việc chữa bệnh mà còn có ý nghĩa trong việc bảo tồn tri thức bản địa. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng việc sử dụng cây thuốc có thể giúp cải thiện sức khỏe cộng đồng và bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, cần có các biện pháp bảo tồn và phát triển bền vững để đảm bảo rằng cây thuốc và tri thức dân gian không bị mai một trong tương lai.

Luận văn tốt nghiệp: Nghiên cứu tri thức bản địa về cây thuốc của đồng bào dân tộc thiểu số tại Thái Nguyên