Lỗi thường gặp trong báo cáo gián tiếp của học sinh lớp 11 tại trường trung học phổ thông ở TP.HCM

• Tác giả: Nguyễn Lê Văn
• Người hướng dẫn: Lê Hương Hoa, Ph.
• Trường học: Vietnam Academy of Social Sciences
• Chuyên ngành: English Language
• Đề tài: Common Errors In Reported Speech Made By 11th Graders At An Upper Secondary School In Ho Chi Minh City
• Loại tài liệu: ma thesis
• Năm xuất bản: 2020
• Địa điểm: Ho Chi Minh City

• DECLARATION BY AUTHOR
• ACKNOWLEDGEMENTS
• TABLE OF CONTENTS
• 1. CHAPTER 1: INTRODUCTION
• 1.1. Aims of the Study
• 1.2. Scope of the Study
• 1.3. Significance of the Study
• 1.4. Research Questions
• 1.5. Research Methods
• 1.6. Structure of the Study
• 2. CHAPTER 2: LITERATURE REVIEW
• 2.1. Previous studies related to reported speech
• 2.2. Classification of errors
• 2.3. Sources of errors
• 2.4. Types of reported speech
• 2.5. Changes of direct speech when turning into reported speech
• 2.6. Summary of reported speech used in the textbook “Tiếng Anh 11”
• 3. CHAPTER 3: RESEARCH METHODOLOGY
• 3.1. An overview of Nguyễn Hiền Upper Secondary School
• 3.2. The teachers’ background and their teaching conditions
• 3.3. The students’ background
• 3.4. Subjects of the study
• 3.5. Data collection instruments
• 3.6. Data collection procedures
• 4. CHAPTER 4: FINDINGS AND DISCUSSIONS
• 4.1. Results and analysis from questionnaires
• 4.2. Results and analysis from two written mini-tests
• 4.3. Results and analysis from the first test
• 4.4. Results and analysis from the second test
• 4.5. Limitations and Suggestions for Further studies
• APPENDIX 3: QUESTIONNAIRES
• APPENDIX 4: INTERVIEW
• APPENDIX 5: WEBSITES OF REPORTED SPEECH
• APPENDIX 6: PERCENTAGE CHARTS FROM QUESTIONAIRES
• APPENDIX 7: RESULT TABLES OF TWO WRITTEN MINI-TESTS

I. Giới thiệu về lỗi báo cáo gián tiếp

Lỗi báo cáo gián tiếp là một trong những vấn đề phổ biến mà học sinh lớp 11 tại TP.HCM thường gặp phải. Việc chuyển đổi từ câu trực tiếp sang câu gián tiếp đòi hỏi học sinh phải nắm vững các quy tắc ngữ pháp. Tuy nhiên, nhiều học sinh vẫn mắc phải những lỗi cơ bản, dẫn đến việc hiểu sai hoặc không truyền đạt đúng ý nghĩa của câu. Theo nghiên cứu, những lỗi này không chỉ ảnh hưởng đến điểm số trong các bài kiểm tra mà còn làm giảm khả năng giao tiếp của học sinh. Việc nhận diện và phân tích các lỗi này là cần thiết để cải thiện kỹ năng ngôn ngữ của học sinh. Một số lỗi thường gặp bao gồm việc sử dụng sai thì, thiếu từ nối, và không thay đổi đại từ khi chuyển đổi câu. Những lỗi này có thể gây khó khăn cho người nghe trong việc hiểu thông điệp được truyền đạt.

1.1. Tầm quan trọng của báo cáo gián tiếp

Báo cáo gián tiếp không chỉ là một phần quan trọng trong ngữ pháp tiếng Anh mà còn là kỹ năng cần thiết trong giao tiếp hàng ngày. Việc sử dụng đúng báo cáo gián tiếp giúp học sinh thể hiện ý tưởng một cách rõ ràng và chính xác. Hơn nữa, trong các kỳ thi, đặc biệt là kỳ thi vào đại học, phần này thường xuyên xuất hiện, do đó việc nắm vững kiến thức về báo cáo gián tiếp là rất quan trọng. Học sinh cần hiểu rõ cách chuyển đổi từ câu trực tiếp sang câu gián tiếp để tránh mắc phải những lỗi sai sót. Việc này không chỉ giúp cải thiện điểm số mà còn nâng cao khả năng giao tiếp của học sinh trong môi trường học tập và làm việc sau này.

II. Phân loại lỗi trong báo cáo gián tiếp

Lỗi trong báo cáo gián tiếp có thể được phân loại thành nhiều nhóm khác nhau. Theo nghiên cứu, các lỗi này thường được chia thành hai loại chính: lỗi do chuyển ngữ (interlingual errors) và lỗi nội ngữ (intralingual errors). Lỗi do chuyển ngữ xảy ra khi học sinh áp dụng quy tắc ngữ pháp từ tiếng mẹ đẻ vào tiếng Anh, dẫn đến việc sử dụng sai cấu trúc câu. Ngược lại, lỗi nội ngữ xảy ra khi học sinh không hiểu rõ các quy tắc ngữ pháp trong tiếng Anh, dẫn đến việc áp dụng sai quy tắc. Việc phân loại này giúp giáo viên dễ dàng nhận diện và khắc phục các lỗi mà học sinh thường mắc phải. Hơn nữa, việc hiểu rõ nguồn gốc của các lỗi này cũng giúp giáo viên điều chỉnh phương pháp giảng dạy sao cho phù hợp với nhu cầu của học sinh.

2.1. Lỗi do chuyển ngữ

Lỗi do chuyển ngữ thường xảy ra khi học sinh cố gắng áp dụng quy tắc ngữ pháp từ tiếng Việt vào tiếng Anh. Ví dụ, khi chuyển đổi từ câu trực tiếp sang câu gián tiếp, học sinh có thể quên thay đổi thì của động từ hoặc không thay đổi đại từ. Những lỗi này không chỉ làm cho câu trở nên khó hiểu mà còn có thể dẫn đến việc truyền đạt sai ý nghĩa. Để khắc phục tình trạng này, giáo viên cần cung cấp cho học sinh những bài tập thực hành cụ thể và hướng dẫn chi tiết về cách chuyển đổi câu. Việc này sẽ giúp học sinh nhận thức rõ hơn về sự khác biệt giữa hai ngôn ngữ và cải thiện khả năng sử dụng ngữ pháp tiếng Anh.

III. Giải pháp nâng cao kỹ năng báo cáo gián tiếp

Để giúp học sinh lớp 11 tại TP.HCM cải thiện kỹ năng báo cáo gián tiếp, cần có những giải pháp cụ thể và hiệu quả. Một trong những giải pháp quan trọng là tổ chức các buổi học thực hành thường xuyên, nơi học sinh có thể thực hành chuyển đổi giữa câu trực tiếp và câu gián tiếp. Ngoài ra, giáo viên cũng nên sử dụng các tài liệu học tập phong phú, bao gồm sách giáo khoa, bài tập và các bài kiểm tra mẫu để học sinh có thể làm quen với các dạng câu khác nhau. Việc áp dụng công nghệ trong giảng dạy cũng có thể là một cách hiệu quả để thu hút sự chú ý của học sinh. Các ứng dụng học tập trực tuyến có thể cung cấp cho học sinh các bài tập tương tác, giúp họ thực hành và củng cố kiến thức một cách thú vị.

3.1. Tổ chức các buổi học thực hành

Tổ chức các buổi học thực hành là một trong những cách hiệu quả nhất để nâng cao kỹ năng báo cáo gián tiếp cho học sinh. Trong các buổi học này, giáo viên có thể tạo ra các tình huống thực tế để học sinh thực hành chuyển đổi câu. Việc này không chỉ giúp học sinh nắm vững quy tắc ngữ pháp mà còn tạo cơ hội cho họ giao tiếp và tương tác với nhau. Hơn nữa, giáo viên có thể cung cấp phản hồi ngay lập tức cho học sinh, giúp họ nhận ra và sửa chữa lỗi sai một cách nhanh chóng. Điều này sẽ tạo ra một môi trường học tập tích cực và khuyến khích học sinh tham gia vào quá trình học tập.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế, tiếng Anh trở thành ngôn ngữ giao tiếp quan trọng trong nhiều lĩnh vực như khoa học, công nghệ, kinh doanh và giải trí. Tại Việt Nam, đặc biệt sau khi gia nhập các tổ chức thương mại quốc tế như WTO, APEC, nhu cầu học tiếng Anh ngày càng tăng cao. Tuy nhiên, việc học tiếng Anh không chỉ đòi hỏi kỹ năng nghe, nói, đọc, viết mà còn cần nắm vững ngữ pháp, trong đó có câu tường thuật (reported speech) – một điểm ngữ pháp quan trọng và thường xuất hiện trong các kỳ thi, đặc biệt là kỳ thi tuyển sinh đại học.

Nghiên cứu tập trung vào việc khảo sát các lỗi phổ biến trong câu tường thuật mà học sinh lớp 11 tại Trường THPT Nguyễn Hiền, TP. Hồ Chí Minh thường mắc phải. Mục tiêu chính là nhận diện các lỗi này và đề xuất giải pháp giúp học sinh tránh sai sót, từ đó nâng cao chất lượng dạy và học ngữ pháp tiếng Anh. Nghiên cứu được thực hiện trong học kỳ đầu năm học 2019-2020 với 23 học sinh lớp 11D11, bao gồm 14 nữ và 9 nam, cùng sự tham gia của 5 giáo viên tiếng Anh.

Ý nghĩa của nghiên cứu thể hiện qua việc cung cấp dữ liệu cụ thể về lỗi ngữ pháp câu tường thuật, góp phần cải thiện nội dung giảng dạy trong sách giáo khoa “Tiếng Anh 11” và hỗ trợ giáo viên áp dụng các bài tập phù hợp. Kết quả nghiên cứu cũng giúp thu hẹp khoảng cách giữa lý thuyết và thực tiễn trong việc dạy ngữ pháp tiếng Anh tại các trường trung học phổ thông ở thành phố lớn như TP. Hồ Chí Minh.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên lý thuyết phân tích lỗi của Richard (1974), tập trung vào hai loại lỗi chính: lỗi liên ngôn ngữ (interlingual errors) và lỗi nội ngôn ngữ (intralingual errors). Lỗi liên ngôn ngữ xuất phát từ sự can thiệp của tiếng mẹ đẻ vào quá trình học tiếng Anh, trong khi lỗi nội ngôn ngữ phát sinh do sự áp dụng sai hoặc không đầy đủ các quy tắc ngữ pháp trong tiếng Anh.

Ngoài ra, nghiên cứu áp dụng các khái niệm về câu tường thuật, bao gồm các loại câu tường thuật: câu tường thuật câu trần thuật, câu mệnh lệnh, câu hỏi, câu cảm thán và các loại câu hỗn hợp. Các quy tắc chuyển đổi từ câu trực tiếp sang câu tường thuật được phân tích chi tiết, bao gồm thay đổi đại từ, thì động từ, trạng từ chỉ thời gian và không gian, cũng như các ngoại lệ trong chuyển đổi.

Khung lý thuyết còn bao gồm phân loại lỗi theo các nguyên nhân như quá tổng quát hóa quy tắc, không nhận biết giới hạn của quy tắc, áp dụng quy tắc chưa hoàn chỉnh và giả thuyết sai về khái niệm ngữ pháp. Những lý thuyết này giúp phân tích sâu sắc các lỗi phổ biến trong câu tường thuật của học sinh.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp định tính và định lượng với thiết kế mô tả, phân tích và tổng hợp. Nguồn dữ liệu chính gồm: bảng câu hỏi khảo sát thái độ học tập của học sinh về câu tường thuật, hai bài kiểm tra nhỏ viết nhằm đánh giá khả năng sử dụng câu tường thuật, và phỏng vấn 5 giáo viên tiếng Anh tại trường.

Cỡ mẫu gồm 23 học sinh lớp 11D11 được chọn theo phương pháp chọn mẫu thuận tiện, đảm bảo tính đại diện cho nhóm học sinh có trình độ đa dạng. Thời gian thu thập dữ liệu diễn ra trong học kỳ đầu năm học 2019-2020.

Phân tích dữ liệu được thực hiện bằng cách thống kê tỷ lệ lỗi, phân loại lỗi theo các nhóm đã xác định trong khung lý thuyết, so sánh kết quả giữa các nhóm học sinh và đối chiếu với các nghiên cứu trước đây. Kết quả được trình bày qua bảng biểu và biểu đồ để minh họa mức độ phổ biến và mức độ khó khăn của từng loại lỗi.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Tỷ lệ lỗi phổ biến: Khoảng 65% học sinh mắc lỗi trong việc chuyển đổi thì động từ khi chuyển câu trực tiếp sang câu tường thuật, đặc biệt là lỗi chuyển thì hiện tại sang quá khứ. Ví dụ, nhiều học sinh viết sai câu “He said that he is a student” thay vì “was a student”.

2. Lỗi đại từ và trạng từ: Khoảng 58% học sinh không thay đổi đại từ nhân xưng và trạng từ chỉ thời gian, dẫn đến câu tường thuật không chính xác về mặt ngữ pháp và ngữ nghĩa. Ví dụ, câu “She said that you are kind” thay vì “I was kind”.

3. Lỗi trong câu hỏi và câu mệnh lệnh: 40% học sinh gặp khó khăn trong việc chuyển đổi câu hỏi Yes-No và Wh-questions, cũng như câu mệnh lệnh sang dạng câu tường thuật, thường bỏ sót từ nối hoặc dùng sai động từ khuyết thiếu.

4. Khó khăn với các ngoại lệ: Học sinh còn nhầm lẫn khi áp dụng các quy tắc ngoại lệ như câu điều kiện loại 2, 3 và các câu chứa modal verbs không đổi thì, dẫn đến sai sót trong khoảng 30% trường hợp.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của các lỗi trên xuất phát từ sự can thiệp của tiếng mẹ đẻ (tiếng Việt) và sự hiểu biết chưa đầy đủ về các quy tắc chuyển đổi câu tường thuật. So với các nghiên cứu trước đây tại các tỉnh khác, học sinh TP. Hồ Chí Minh có tỷ lệ lỗi thấp hơn nhưng vẫn còn đáng kể, phản ánh sự cần thiết của việc cải tiến phương pháp giảng dạy.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ lỗi theo từng loại lỗi, giúp giáo viên dễ dàng nhận diện điểm yếu của học sinh. Kết quả cũng cho thấy việc áp dụng các bài tập thực hành cụ thể và bài giảng tập trung vào các điểm ngữ pháp khó là cần thiết để nâng cao hiệu quả học tập.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường bài tập thực hành có hướng dẫn: Giáo viên nên thiết kế các bài tập chuyển đổi câu tường thuật đa dạng, tập trung vào các lỗi phổ biến như chuyển đổi thì, đại từ và câu hỏi, nhằm nâng cao kỹ năng thực hành của học sinh trong vòng 1 học kỳ.

2. Áp dụng phương pháp giảng dạy tương tác: Sử dụng các hoạt động nhóm, trò chơi ngôn ngữ và thảo luận để học sinh chủ động phát hiện và sửa lỗi, giúp tăng cường sự hứng thú và hiệu quả học tập trong lớp.

3. Cập nhật nội dung sách giáo khoa: Đề xuất nhà xuất bản và bộ môn tiếng Anh bổ sung các phần giải thích chi tiết và ví dụ minh họa về câu tường thuật, đặc biệt là các ngoại lệ và modal verbs, nhằm hỗ trợ học sinh tự học hiệu quả.

4. Tổ chức các buổi tập huấn cho giáo viên: Trong vòng 6 tháng tới, nhà trường nên tổ chức các khóa đào tạo nâng cao năng lực giảng dạy câu tường thuật cho giáo viên, giúp họ áp dụng các phương pháp mới và hiệu quả hơn.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Giáo viên tiếng Anh trung học phổ thông: Nghiên cứu cung cấp dữ liệu thực tiễn và giải pháp cụ thể giúp giáo viên cải thiện phương pháp giảng dạy câu tường thuật, từ đó nâng cao chất lượng bài giảng.

2. Học sinh lớp 11 và 12: Các em có thể sử dụng kết quả nghiên cứu để nhận diện lỗi thường gặp và áp dụng các bài tập được đề xuất nhằm nâng cao kỹ năng ngữ pháp.

3. Nhà quản lý giáo dục và biên soạn sách giáo khoa: Thông tin trong luận văn giúp điều chỉnh nội dung chương trình và sách giáo khoa phù hợp với thực tế học sinh, góp phần nâng cao hiệu quả đào tạo.

4. Nghiên cứu sinh và học giả trong lĩnh vực ngôn ngữ học ứng dụng: Luận văn cung cấp cơ sở dữ liệu và phương pháp nghiên cứu hữu ích cho các công trình nghiên cứu tiếp theo về lỗi ngữ pháp và phương pháp dạy học tiếng Anh.

Câu hỏi thường gặp

1. Tại sao học sinh thường mắc lỗi chuyển đổi thì trong câu tường thuật?
   Do sự khác biệt về cấu trúc ngữ pháp giữa tiếng Việt và tiếng Anh, học sinh dễ bị nhầm lẫn khi phải thay đổi thì động từ theo quy tắc, đặc biệt khi chưa nắm vững các quy tắc chuyển đổi.

2. Làm thế nào để giảm thiểu lỗi đại từ trong câu tường thuật?
   Học sinh cần được luyện tập thường xuyên với các bài tập thay đổi đại từ theo ngữ cảnh, đồng thời giáo viên nên giải thích rõ ràng về sự thay đổi đại từ trong câu tường thuật.

3. Có những loại câu tường thuật nào thường gây khó khăn nhất cho học sinh?
   Câu hỏi (Yes-No và Wh-questions) và câu mệnh lệnh thường gây khó khăn do yêu cầu thay đổi cấu trúc câu và sử dụng từ nối phù hợp.

4. Phương pháp giảng dạy nào hiệu quả nhất để cải thiện kỹ năng câu tường thuật?
   Phương pháp giảng dạy tương tác, kết hợp giữa lý thuyết và thực hành, sử dụng các hoạt động nhóm và trò chơi ngôn ngữ giúp học sinh tiếp thu nhanh và nhớ lâu hơn.

5. Làm sao giáo viên có thể áp dụng kết quả nghiên cứu vào bài giảng?
   Giáo viên có thể sử dụng các bài tập mẫu và đề xuất trong nghiên cứu để thiết kế bài giảng, tập trung vào các lỗi phổ biến và cung cấp phản hồi kịp thời cho học sinh.

Kết luận

• Nghiên cứu đã xác định được các lỗi phổ biến trong câu tường thuật của học sinh lớp 11 tại Trường THPT Nguyễn Hiền, TP. Hồ Chí Minh, với tỷ lệ lỗi chuyển đổi thì và đại từ chiếm ưu thế.
• Lỗi xuất phát từ sự can thiệp của tiếng mẹ đẻ và hiểu biết chưa đầy đủ về quy tắc ngữ pháp câu tường thuật.
• Đề xuất các giải pháp thực tiễn như tăng cường bài tập, áp dụng phương pháp giảng dạy tương tác, cập nhật sách giáo khoa và đào tạo giáo viên.
• Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa thiết thực cho giáo viên, học sinh, nhà quản lý giáo dục và các nhà nghiên cứu trong lĩnh vực ngôn ngữ học ứng dụng.
• Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất trong năm học tới và mở rộng nghiên cứu sang các trường khác để so sánh và hoàn thiện phương pháp dạy học câu tường thuật.

Hãy áp dụng những kiến thức và giải pháp từ nghiên cứu này để nâng cao hiệu quả dạy và học ngữ pháp tiếng Anh, đặc biệt là câu tường thuật, góp phần phát triển năng lực tiếng Anh cho học sinh trung học phổ thông.