I. Tính Cấp Thiết Của Đề Tài
Đầu tư xây dựng công trình vốn nhà nước đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam. Trong những năm qua, nhà nước đã chi hàng chục ngàn tỷ đồng mỗi năm cho đầu tư xây dựng. Tuy nhiên, hiệu quả của các dự án này vẫn còn thấp do nhiều nguyên nhân, trong đó có việc quản lý chi phí chưa hiệu quả. Quốc hội và Chính phủ đã ban hành nhiều văn bản quy định về quản lý chi phí đầu tư xây dựng, nhưng thực tế cho thấy nhiều công trình vẫn vượt chi phí so với tổng mức đầu tư được duyệt. Điều này cho thấy sự cần thiết phải có một hệ thống kiểm soát chi phí chặt chẽ hơn để nâng cao hiệu quả sử dụng vốn nhà nước.
1.1. Các Nguyên Nhân Dẫn Đến Hiệu Quả Thấp
Nhiều nguyên nhân dẫn đến hiệu quả thấp trong đầu tư xây dựng bao gồm đầu tư sai, đầu tư khép kín, và thất thoát do không kiểm soát tốt chi phí. Các văn bản hướng dẫn về quản lý chi phí thường không kịp thời và không mang tính chủ động. Việc điều chỉnh chi phí thường xảy ra ngay sau khi phê duyệt tổng mức đầu tư, dẫn đến tình trạng chi phí vượt mức dự kiến. Điều này không chỉ làm giảm hiệu quả đầu tư mà còn gây lãng phí nguồn lực nhà nước.
II. Mục Đích Nghiên Cứu
Mục đích của đề tài là làm sáng tỏ các vấn đề lý luận và thực tiễn về kiểm soát chi phí đầu tư xây dựng công trình sử dụng vốn nhà nước. Nghiên cứu này nhằm cung cấp các công cụ và giải pháp cho việc quản lý chi phí, từ đó nâng cao hiệu quả sử dụng vốn nhà nước. Việc phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến khả năng thu thập và xử lý thông tin của chủ đầu tư sẽ giúp đưa ra các kiến nghị về giải pháp hoàn thiện cơ chế chính sách trong lĩnh vực này.
2.1. Hướng Nghiên Cứu
Hướng nghiên cứu sẽ tập trung vào việc hệ thống hóa lý luận về kiểm soát chi phí và phân tích thực trạng kiểm soát chi phí trong các dự án sử dụng vốn nhà nước. Nghiên cứu sẽ xem xét các quy định pháp luật hiện hành và chỉ ra những bất cập, từ đó đề xuất các giải pháp khả thi nhằm nâng cao vai trò của quản lý chi phí trong các dự án đầu tư xây dựng.
III. Ý Nghĩa Khoa Học và Thực Tiễn
Nghiên cứu này có ý nghĩa khoa học và thực tiễn rõ rệt. Về mặt khoa học, nó hệ thống hóa lý luận về kiểm soát chi phí đầu tư xây dựng, làm rõ các nhân tố ảnh hưởng đến khả năng thu thập và xử lý thông tin của chủ đầu tư. Về mặt thực tiễn, nghiên cứu sẽ làm rõ thực trạng kiểm soát chi phí tại Việt Nam, phát hiện những bất cập trong cơ chế hiện tại và đề xuất quy trình kiểm soát chi phí cho từng giai đoạn của dự án. Điều này sẽ giúp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn nhà nước và giảm thiểu thất thoát, lãng phí.
3.1. Đề Xuất Giải Pháp
Nghiên cứu sẽ đề xuất các quy trình kiểm soát chi phí cho giai đoạn trước thi công và khi thi công, cũng như giai đoạn kết thúc xây dựng. Các giải pháp này sẽ được xây dựng dựa trên việc phân tích thực trạng và các nhân tố ảnh hưởng đến quản lý chi phí trong các dự án sử dụng vốn nhà nước, nhằm đảm bảo tính khả thi và hiệu quả trong thực tiễn.
