I. Giới thiệu về khóa luận tốt nghiệp
Khóa luận tốt nghiệp với chủ đề 'Dạy Toán lớp 3 phát triển năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo' được thực hiện bởi sinh viên Phạm Thị Huế, thuộc Khoa Giáo dục Tiểu học và Mầm non, Trường Đại học Hải Phòng. Khóa luận tập trung vào việc nghiên cứu và đề xuất các phương pháp dạy học môn Toán lớp 3 nhằm phát triển năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo cho học sinh. Đây là một nghiên cứu quan trọng trong bối cảnh đổi mới giáo dục, hướng tới phát triển toàn diện năng lực người học.
1.1 Mục tiêu của khóa luận
Khóa luận nhằm mục tiêu xây dựng cơ sở lý luận và thực tiễn cho việc dạy học môn Toán lớp 3, đồng thời đề xuất các biện pháp cụ thể để phát triển năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo cho học sinh. Nghiên cứu cũng tiến hành thực nghiệm để kiểm tra tính khả thi của các biện pháp đề xuất, từ đó đóng góp vào việc nâng cao chất lượng giáo dục tiểu học.
1.2 Ý nghĩa thực tiễn
Khóa luận không chỉ có giá trị lý thuyết mà còn mang tính ứng dụng cao trong thực tiễn dạy học. Các biện pháp đề xuất có thể được áp dụng trong các trường tiểu học để giúp học sinh phát triển kỹ năng giải quyết vấn đề và tư duy sáng tạo, từ đó nâng cao hiệu quả học tập môn Toán.
II. Cơ sở lý luận và thực tiễn
Khóa luận đưa ra cơ sở lý luận về năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo, phân tích cấu trúc và biểu hiện của các năng lực này ở học sinh lớp 3. Nghiên cứu cũng đề cập đến đặc điểm tâm lý của học sinh lớp 3 và yêu cầu cần đạt trong chương trình môn Toán lớp 3 theo bộ sách 'Kết nối tri thức với cuộc sống'.
2.1 Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo
Năng lực giải quyết vấn đề bao gồm khả năng nhận biết, phân tích và đưa ra giải pháp cho các tình huống phức tạp. Trong khi đó, năng lực sáng tạo liên quan đến việc tạo ra ý tưởng mới và ứng dụng chúng vào thực tiễn. Hai năng lực này có mối quan hệ mật thiết và cần được phát triển đồng thời trong quá trình dạy học.
2.2 Thực trạng dạy học Toán lớp 3
Khóa luận tiến hành điều tra thực trạng dạy học môn Toán lớp 3 tại các trường tiểu học. Kết quả cho thấy, mặc dù giáo viên đã có sự quan tâm đến việc phát triển năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo, nhưng vẫn còn nhiều hạn chế trong việc áp dụng các phương pháp dạy học hiệu quả.
III. Biện pháp dạy học phát triển năng lực
Khóa luận đề xuất ba biện pháp chính để phát triển năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo trong dạy học môn Toán lớp 3: thiết kế phiếu bài tập, khai thác tình huống thực tiễn, và vận dụng kỹ thuật tự đánh giá và đánh giá đồng đẳng.
3.1 Thiết kế phiếu bài tập
Biện pháp này tập trung vào việc thiết kế các bài tập đa dạng, giúp học sinh rèn luyện kỹ năng giải quyết vấn đề và tư duy sáng tạo. Các bài tập được thiết kế dựa trên các tình huống thực tế, giúp học sinh áp dụng kiến thức vào thực tiễn.
3.2 Khai thác tình huống thực tiễn
Biện pháp này khuyến khích giáo viên sử dụng các tình huống thực tế trong quá trình dạy học, giúp học sinh phát triển năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo thông qua việc giải quyết các vấn đề gần gũi với cuộc sống.
3.3 Vận dụng kỹ thuật tự đánh giá
Biện pháp này nhằm phát triển tư duy độc lập của học sinh thông qua việc tự đánh giá và đánh giá đồng đẳng. Học sinh được khuyến khích phản biện và đưa ra ý kiến cá nhân, từ đó nâng cao năng lực sáng tạo và giải quyết vấn đề.
IV. Thực nghiệm và kết quả
Khóa luận tiến hành thực nghiệm các biện pháp đề xuất tại một số trường tiểu học. Kết quả cho thấy, các biện pháp này có hiệu quả trong việc phát triển năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo của học sinh lớp 3. Học sinh tham gia thực nghiệm có sự tiến bộ rõ rệt trong việc giải quyết các bài toán phức tạp và đưa ra các ý tưởng sáng tạo.
4.1 Đánh giá kết quả thực nghiệm
Kết quả thực nghiệm được đánh giá thông qua các bài kiểm tra và quan sát quá trình học tập của học sinh. Các chỉ số về năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo đều được cải thiện đáng kể, chứng minh tính khả thi của các biện pháp đề xuất.
4.2 Ý nghĩa của kết quả thực nghiệm
Kết quả thực nghiệm không chỉ khẳng định giá trị của khóa luận mà còn mở ra hướng đi mới trong việc đổi mới phương pháp dạy học môn Toán ở tiểu học, hướng tới phát triển toàn diện năng lực người học.
