Khó Khăn Và Chiến Lược Học Kỹ Năng Nghe Của Học Sinh Lớp 11 Tại Trường THPT Ở Bình Định

• Tác giả: Lê Thị Thu Thảo
• Người hướng dẫn: TS. Võ Duy Đức
• Trường học: Quy Nhon University
• Chuyên ngành: Lý luận và phương pháp dạy học bộ môn tiếng Anh
• Đề tài: Khó Khăn Trong Kỹ Năng Nghe Của Học Sinh Lớp 11 Và Chiến Lược Khắc Phục Tại Trường THPT Ở Bình Định
• Loại tài liệu: thesis
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Quy Nhon

• STATEMENT OF AUTHORSHIP
• ACKNOWLEDGEMENT
• ABSTRACT
• TABLE OF CONTENT
• LIST OF TABLE
• LIST OF CHART
• 1. CHAPTER 1: INTRODUCTION
• 1.1. Aim and objectives of the study
• 1.1.1. Aim of the study
• 1.1.2. Objectives of the study
• 1.2. Research questions
• 1.3. Scope of the study
• 1.4. Significance of the study
• 1.5. The organization of the thesis
• 2. CHAPTER 2: LITERATURE REVIEW
• 2.1. Definition of Listening Skills
• 2.2. Definition of listening strategies
• 2.3. Importance of listening skills
• 2.4. Types of Listening
• 2.5. Strategies for learning to listen
• 2.6. Procedures of a Listening Lesson in a Language Classroom
• 2.7. Major problems students face in learning to listen to English
• 2.7.1. Problem-related to bottom-up processing
• 2.7.2. Problems related to top-down processing
• 2.8. Factors affecting the effectiveness of learning listening skills
• 2.9. Strategies to help students overcome difficulties in learning listening
• 3. CHAPTER 3: RESEARCH METHODOLOGY
• 3.1. Research design, learning materials, and procedure
• 3.2. Data-collecting instruments
• 3.3. Data collection procedure
• 3.4. Reliability and validity
• 4. CHAPTER 4: FINDINGS AND DISCUSSIONS
• 4.1. Results for research question 1
• 4.1.1. Students’ background information
• 4.1.2. Students’ interest in learning listening skills
• 4.1.3. Students' opinions concerning difficulties and strategies they have in studying listening skills
• 4.1.4. Students’ responses to the questions about problems related to the bottom-up process
• 4.1.5. Students’ responses to questions about the factors related to top-down processing
• 4.1.6. Students’ responses to questions about other factors
• 4.1.7. Strategies influencing the student's listening skills
• 4.2. Results for research question 2
• 4.2.1. Students’ strategies to overcome difficulties (Results from the questionnaire)
• 4.2.2. Results from the interview
• 4.2.3. Results from observation
• 5. CHAPTER 5: CONCLUSION AND IMPLICATIONS
• 5.1. Suggestions for further studies
• APPENDICES

I. Tổng Quan Về Kỹ Năng Nghe Tiếng Anh Lớp 11 Tại Bình Định

Kỹ năng nghe tiếng Anh đóng vai trò quan trọng trong giao tiếp và học tập, đặc biệt đối với học sinh lớp 11 tại các trường THPT ở Bình Định. Khả năng nghe hiểu tiếng Anh giúp các em tiếp thu kiến thức, tham gia vào các hoạt động học tập một cách hiệu quả hơn, đồng thời mở ra cơ hội tiếp cận với nguồn thông tin đa dạng từ khắp nơi trên thế giới. Tuy nhiên, nhiều học sinh vẫn gặp khó khăn trong việc nghe tiếng Anh, ảnh hưởng đến kết quả học tập và sự tự tin trong giao tiếp. Việc nghiên cứu và tìm ra các giải pháp khắc phục kỹ năng nghe yếu cho học sinh là vô cùng cần thiết. Theo tài liệu nghiên cứu, nhiều trường THPT chưa chú trọng đúng mức đến việc phát triển kỹ năng nghe cho học sinh, dẫn đến tình trạng hụt hẫng khi các em bước vào môi trường đại học hoặc tham gia các kỳ thi tiếng Anh quan trọng.

1.1. Tầm Quan Trọng Của Kỹ Năng Nghe Tiếng Anh Và Tầm Quan Trọng

Kỹ năng nghe tiếng Anh không chỉ là một phần của chương trình học mà còn là chìa khóa để mở ra cánh cửa hội nhập quốc tế. Học sinh có khả năng nghe tốt có thể dễ dàng tiếp thu kiến thức từ các nguồn tài liệu nước ngoài, giao tiếp với người bản xứ và tham gia vào các dự án quốc tế. Kỹ năng nghe tốt giúp học sinh tự tin hơn trong giao tiếp, cải thiện khả năng phát âm và mở rộng vốn từ vựng. Đây là một kỹ năng thiết yếu cho sự thành công trong học tập và sự nghiệp sau này. Theo Rost (2009), listening là một trong những thành phần thiết yếu để giao tiếp thành công.

1.2. Thực Trạng Kỹ Năng Nghe Của Học Sinh THPT Ở Bình Định

Mặc dù tầm quan trọng của kỹ năng nghe tiếng Anh đã được công nhận, nhưng thực tế cho thấy nhiều học sinh THPT ở Bình Định vẫn gặp nhiều khó khăn trong việc phát triển kỹ năng này. Nhiều em gặp khó khăn trong việc hiểu các giọng ngữ âm khác nhau, tốc độ nói nhanh, hoặc các từ vựng chuyên ngành. Kết quả là, các em thường cảm thấy chán nản và mất hứng thú với việc học tiếng Anh. Bên cạnh đó, phương pháp dạy học truyền thống chưa thực sự hiệu quả trong việc phát triển kỹ năng nghe cho học sinh. Theo nghiên cứu, kết quả học tập môn tiếng Anh của học sinh Bình Định còn hạn chế.

II. Xác Định Các Khó Khăn Thường Gặp Về Nghe Tiếng Anh Lớp 11

Việc xác định chính xác các khó khăn mà học sinh lớp 11 gặp phải trong kỹ năng nghe tiếng Anh là bước quan trọng để xây dựng các giải pháp hiệu quả. Những khó khăn này có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm yếu tố chủ quan từ bản thân học sinh (như vốn từ vựng hạn chế, khả năng tập trung kém) và yếu tố khách quan từ môi trường học tập (như chất lượng âm thanh kém, tài liệu nghe không phù hợp). Nghiên cứu của Lê Thị Thu Thảo đã chỉ ra rằng, học sinh gặp nhiều vấn đề liên quan đến xử lý thông tin từ dưới lên (bottom-up processing) và từ trên xuống (top-down processing).

2.1. Khó Khăn Liên Quan Đến Xử Lý Thông Tin Từ Dưới Lên

Các vấn đề liên quan đến xử lý thông tin từ dưới lên (bottom-up processing) bao gồm khả năng nhận diện âm thanh, phân biệt các âm tiết và từ, hiểu ngữ điệu và trọng âm. Học sinh có thể gặp khó khăn trong việc phân biệt các âm tương tự nhau, đặc biệt là khi ngữ âm không quen thuộc. Điều này dẫn đến việc hiểu sai ý nghĩa của câu nói. Bảng 2 và 3 trong nghiên cứu của Lê Thị Thu Thảo chỉ ra tỷ lệ học sinh gặp khó khăn với việc nghe âm và hiểu trọng âm, ngữ điệu.

2.2. Vấn Đề Nghe Hiểu Tiếng Anh Của Học Sinh THPT Top Down

Xử lý thông tin từ trên xuống (top-down processing) liên quan đến việc sử dụng kiến thức nền tảng, kinh nghiệm và ngữ cảnh để suy luận và hiểu ý nghĩa của bài nghe. Học sinh có thể gặp khó khăn khi chủ đề của bài nghe không quen thuộc, hoặc khi vốn từ vựng và kiến thức ngữ pháp còn hạn chế. Bảng 7 trong nghiên cứu nhấn mạnh sự khó khăn khi gặp các chủ đề văn hóa hoặc nội dung không quen thuộc.

2.3. Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Kỹ Năng Nghe Tiếng Anh

Nhiều yếu tố khác có thể ảnh hưởng đến kỹ năng nghe tiếng Anh của học sinh, bao gồm: Chất lượng tài liệu nghe, phương pháp giảng dạy, môi trường học tập, và động lực học tập của học sinh. Môi trường học tập ồn ào, tài liệu nghe không phù hợp với trình độ, hoặc phương pháp giảng dạy nhàm chán có thể làm giảm hiệu quả học tập. Học sinh có động lực học tập cao hơn thường có xu hướng chủ động tìm kiếm các nguồn tài liệu học tập và luyện tập kỹ năng nghe thường xuyên hơn.

III. Phương Pháp Cải Thiện Kỹ Năng Nghe Cho Học Sinh Lớp 11 Hiệu Quả

Để cải thiện kỹ năng nghe tiếng Anh cho học sinh lớp 11, cần áp dụng các phương pháp giảng dạy đa dạng và phù hợp với trình độ của học sinh. Các phương pháp này cần tập trung vào việc phát triển cả kỹ năng xử lý thông tin từ dưới lên và từ trên xuống, đồng thời tạo ra môi trường học tập tích cực và khuyến khích học sinh chủ động tham gia vào quá trình học tập. Việc kết hợp các hoạt động nghe đa dạng, sử dụng tài liệu nghe phong phú và tạo cơ hội cho học sinh luyện tập kỹ năng nghe trong các tình huống giao tiếp thực tế là vô cùng quan trọng.

3.1. Bài Tập Luyện Nghe Tiếng Anh Cho Học Sinh Lớp 11 Chuyên Sâu

Các bài tập luyện nghe cần được thiết kế theo trình độ và mục tiêu học tập của học sinh. Các bài tập có thể bao gồm: nghe và điền vào chỗ trống, nghe và trả lời câu hỏi, nghe và tóm tắt nội dung, nghe và phân biệt các âm tiết. Các bài tập nên sử dụng các tài liệu nghe tiếng Anh phong phú và đa dạng, bao gồm: các đoạn hội thoại, bài giảng, tin tức, và các chương trình giải trí. Bảng 14 và 15 trong nghiên cứu có cung cấp thông tin về cách học sinh sử dụng các chiến lược để vượt qua các khó khăn về bottom-up và top-down processing.

3.2. Xây Dựng Môi Trường Học Tập Tiếng Anh Thân Thiện

Tạo ra một môi trường học tập thoải mái và khuyến khích học sinh tham gia vào các hoạt động giao tiếp bằng tiếng Anh là rất quan trọng. Giáo viên có thể sử dụng các trò chơi, hoạt động nhóm, và các dự án để tạo cơ hội cho học sinh luyện tập kỹ năng nghe và nói trong các tình huống thực tế. Nên khuyến khích học sinh sử dụng tiếng Anh trong các hoạt động ngoại khóa và các hoạt động giao lưu văn hóa.

3.3. Tích Hợp Công Nghệ Hiện Đại Luyện Nghe Hiệu Quả

Việc sử dụng các công cụ và ứng dụng học tiếng Anh trực tuyến có thể giúp học sinh luyện tập kỹ năng nghe một cách linh hoạt và hiệu quả. Các ứng dụng này cung cấp các bài tập luyện nghe đa dạng, các đoạn hội thoại và video clip, và các công cụ hỗ trợ phát âm. Học sinh có thể sử dụng các ứng dụng này để luyện tập kỹ năng nghe mọi lúc, mọi nơi, và theo dõi tiến độ học tập của mình.

IV. Chiến Lược Dạy Nghe Hiệu Quả Cho Học Sinh THPT Tại Bình Định

Để nâng cao hiệu quả giảng dạy kỹ năng nghe cho học sinh THPT ở Bình Định, giáo viên cần áp dụng các chiến lược dạy nghe phù hợp với đặc điểm và trình độ của học sinh. Các chiến lược này cần tập trung vào việc giúp học sinh phát triển các kỹ năng nghe chủ động, khuyến khích học sinh sử dụng các chiến lược học tập hiệu quả, và tạo ra môi trường học tập tích cực và hỗ trợ.

4.1. Phương Pháp Dạy Tiếng Anh Tại Các Trường THPT Bình Định

Giáo viên cần sử dụng các phương pháp giảng dạy sáng tạo và linh hoạt, kết hợp giữa phương pháp truyền thống và phương pháp hiện đại. Nên khuyến khích học sinh tham gia vào các hoạt động tương tác, thảo luận nhóm, và đóng vai để tạo cơ hội cho học sinh luyện tập kỹ năng nghe và nói trong các tình huống thực tế. Điều quan trọng là giáo viên cần tạo ra một môi trường học tập thoải mái và khuyến khích học sinh đặt câu hỏi và chia sẻ ý kiến.

4.2. Tài Liệu Luyện Nghe Tiếng Anh Cho Học Sinh THPT

Việc lựa chọn và sử dụng tài liệu luyện nghe phù hợp với trình độ và sở thích của học sinh là rất quan trọng. Tài liệu luyện nghe nên bao gồm các đoạn hội thoại, bài giảng, tin tức, và các chương trình giải trí có nội dung phong phú và đa dạng. Giáo viên nên khuyến khích học sinh tự tìm kiếm các tài liệu luyện nghe phù hợp với sở thích của mình và sử dụng chúng để luyện tập kỹ năng nghe thường xuyên.

4.3. Hướng Dẫn Tự Học Kỹ Năng Nghe Cho Học Sinh

Giáo viên cần hướng dẫn học sinh cách tự học kỹ năng nghe hiệu quả, bao gồm: cách sử dụng các công cụ và ứng dụng học tiếng Anh trực tuyến, cách tìm kiếm và sử dụng tài liệu luyện nghe, và cách đánh giá tiến độ học tập của mình. Nên khuyến khích học sinh đặt ra các mục tiêu học tập cụ thể và theo dõi tiến độ học tập của mình thường xuyên.

V. Ứng Dụng Thực Tiễn Và Kết Quả Nghiên Cứu Về Kỹ Năng Nghe

Nghiên cứu về khó khăn trong kỹ năng nghe của học sinh lớp 11 và các chiến lược khắc phục tại trường THPT ở Bình Định có thể mang lại những ứng dụng thực tiễn quan trọng. Kết quả nghiên cứu có thể được sử dụng để cải thiện phương pháp giảng dạy kỹ năng nghe, phát triển tài liệu luyện nghe phù hợp, và xây dựng các chương trình hỗ trợ học tập cho học sinh. Nghiên cứu của Lê Thị Thu Thảo đã cung cấp những thông tin hữu ích về các khó khăn mà học sinh gặp phải và các chiến lược mà các em sử dụng để vượt qua những khó khăn này.

5.1. Đánh Giá Kỹ Năng Nghe Của Học Sinh Sau Khảo Sát

Sau khi thực hiện các giải pháp và áp dụng các chiến lược giảng dạy mới, cần tiến hành đánh giá kỹ năng nghe của học sinh để đo lường hiệu quả của các biện pháp can thiệp. Việc đánh giá có thể được thực hiện thông qua các bài kiểm tra kỹ năng nghe, các hoạt động giao tiếp, và các bài thuyết trình. Kết quả đánh giá sẽ cung cấp thông tin phản hồi quan trọng để điều chỉnh và cải thiện phương pháp giảng dạy.

5.2. Chia Sẻ Kinh Nghiệm Dạy Nghe Hiệu Quả

Các giáo viên có kinh nghiệm trong việc giảng dạy kỹ năng nghe có thể chia sẻ kinh nghiệm của mình với các đồng nghiệp để lan tỏa các phương pháp giảng dạy hiệu quả. Việc chia sẻ kinh nghiệm có thể được thực hiện thông qua các hội thảo, các buổi tập huấn, và các diễn đàn trực tuyến. Nên khuyến khích giáo viên tham gia vào các hoạt động trao đổi chuyên môn để nâng cao trình độ và kỹ năng của mình.

5.3. Chương Trình Tiếng Anh Lớp 11 Tại Bình Định

Phân tích chương trình tiếng Anh lớp 11 tại Bình Định để xác định những điểm mạnh và điểm yếu trong việc phát triển kỹ năng nghe. Dựa trên kết quả phân tích, có thể đề xuất các điều chỉnh và cải thiện để chương trình phù hợp hơn với nhu cầu và trình độ của học sinh.

VI. Kết Luận Và Tương Lai Phát Triển Kỹ Năng Nghe THPT

Việc cải thiện kỹ năng nghe tiếng Anh cho học sinh lớp 11 tại các trường THPT ở Bình Định là một quá trình lâu dài và đòi hỏi sự nỗ lực của cả giáo viên và học sinh. Bằng cách áp dụng các phương pháp giảng dạy phù hợp, sử dụng tài liệu luyện nghe phong phú và đa dạng, và tạo ra môi trường học tập tích cực và hỗ trợ, có thể giúp học sinh phát triển kỹ năng nghe một cách hiệu quả và tự tin hơn.

6.1. Tự Tin Và Kỹ Năng Nghe

Tăng cường sự tự tin và kỹ năng nghe của học sinh bằng cách cung cấp cho các em những cơ hội để luyện tập và sử dụng tiếng Anh trong các tình huống thực tế. Khuyến khích học sinh tham gia vào các câu lạc bộ tiếng Anh, các hoạt động giao lưu văn hóa, và các dự án quốc tế để nâng cao khả năng giao tiếp và mở rộng kiến thức.

6.2. Đề Xuất Nghiên Cứu Liên Quan Đến Kỹ Năng Nghe

Đề xuất các hướng nghiên cứu tiếp theo về kỹ năng nghe, chẳng hạn như nghiên cứu về ảnh hưởng của các yếu tố tâm lý đến kỹ năng nghe, hoặc nghiên cứu về hiệu quả của các phương pháp giảng dạy kỹ năng nghe khác nhau. Việc tiếp tục nghiên cứu về kỹ năng nghe sẽ giúp cải thiện hơn nữa chất lượng giảng dạy và học tập môn tiếng Anh.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế, tiếng Anh ngày càng trở nên quan trọng trong nhiều lĩnh vực như giáo dục, y tế, kỹ thuật và giao tiếp quốc tế. Tại Việt Nam, việc dạy và học tiếng Anh, đặc biệt là kỹ năng nghe, đã được Bộ Giáo dục và Đào tạo chú trọng qua dự án “Dạy và học ngoại ngữ cho học sinh từ lớp 1 đến lớp 12 giai đoạn 2008-2020”. Tuy nhiên, kết quả học tập kỹ năng nghe của học sinh phổ thông, đặc biệt là học sinh lớp 11, vẫn còn nhiều hạn chế, nhất là ở các vùng nông thôn. Nghiên cứu này được thực hiện tại Trường THPT Nguyễn Đình Chiểu, tỉnh Bình Định, với sự tham gia của 80 học sinh lớp 11 nhằm khảo sát những khó khăn trong việc tiếp thu kỹ năng nghe tiếng Anh như ngôn ngữ thứ hai (EFL) và các chiến lược mà học sinh áp dụng để cải thiện kỹ năng này.

Mục tiêu chính của nghiên cứu là xác định các vấn đề gây khó khăn trong quá trình nghe hiểu của học sinh lớp 11 và khám phá các chiến lược học tập mà các em sử dụng để vượt qua những khó khăn đó. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào học sinh lớp 11 tại một trường trung học phổ thông ở Bình Định trong năm học hiện tại. Ý nghĩa của nghiên cứu nằm ở việc cung cấp dữ liệu cụ thể về các khó khăn và chiến lược học tập, từ đó giúp giáo viên và nhà thiết kế chương trình có thể xây dựng các biện pháp can thiệp phù hợp nhằm nâng cao hiệu quả dạy và học kỹ năng nghe, góp phần cải thiện năng lực tiếng Anh của học sinh trong bối cảnh giáo dục Việt Nam.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết về kỹ năng nghe và chiến lược học tập trong lĩnh vực giảng dạy tiếng Anh như ngôn ngữ thứ hai. Theo các học giả như Chastain (1971), Morley (1972), và Buck (2001), kỹ năng nghe là quá trình nhận biết, phân tích âm thanh và sử dụng kiến thức ngôn ngữ để hiểu thông điệp của người nói. Kỹ năng nghe được chia thành hai loại chính: bottom-up (dựa trên âm thanh và cấu trúc ngôn ngữ) và top-down (dựa trên kiến thức nền và ngữ cảnh).

Chiến lược học nghe được phân loại thành ba nhóm chính: chiến lược nhận thức (cognitive), chiến lược siêu nhận thức (metacognitive), và chiến lược xã hội - cảm xúc (socio-affective) (O'Malley & Chamot, 1990; Vandergrift, 1999). Chiến lược nhận thức giúp học sinh xử lý và lưu trữ thông tin, chiến lược siêu nhận thức giúp học sinh lên kế hoạch, giám sát và đánh giá quá trình nghe, còn chiến lược xã hội - cảm xúc liên quan đến tương tác và giảm căng thẳng trong học tập. Ngoài ra, các chiến lược nghe còn được phân chia thành top-down và bottom-up, giúp học sinh dự đoán nội dung và nhận diện chi tiết âm thanh.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp hỗn hợp kết hợp cả định tính và định lượng nhằm thu thập và phân tích dữ liệu một cách toàn diện. Cỡ mẫu gồm 80 học sinh lớp 11 tại Trường THPT Nguyễn Đình Chiểu, tỉnh Bình Định, được chọn ngẫu nhiên từ các lớp khác nhau, bao gồm cả học sinh ở khu vực nông thôn và thành thị. Dữ liệu được thu thập qua ba công cụ chính: bảng câu hỏi khảo sát, phỏng vấn sâu và quan sát lớp học.

Bảng câu hỏi khảo sát gồm hai phần: thông tin cá nhân và ý kiến về các khó khăn cũng như chiến lược học nghe. Phỏng vấn được thực hiện trực tiếp với 20 học sinh nhằm làm rõ hơn các vấn đề và chiến lược được nêu trong bảng câu hỏi. Quan sát lớp học giúp ghi nhận thực tế các khó khăn và cách học sinh vận dụng chiến lược trong quá trình học nghe. Dữ liệu định lượng được xử lý bằng thống kê mô tả với các chỉ số phần trăm và tần suất, trong khi dữ liệu định tính được phân tích nội dung nhằm rút ra các chủ đề chính.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Các khó khăn liên quan đến bottom-up processing: Học sinh gặp khó khăn trong việc nhận diện âm thanh, đặc biệt là các âm cuối, âm nối, và các biến thể phát âm trong tiếng Anh tự nhiên. Khoảng 65% học sinh cho biết họ không thể phân biệt rõ các âm /θ/ và /s/, hoặc gặp khó khăn với các cụm phụ âm phức tạp. Ngoài ra, 70% học sinh gặp khó khăn trong việc hiểu trọng âm và ngữ điệu, ảnh hưởng đến khả năng nắm bắt ý chính.

2. Khó khăn liên quan đến top-down processing: 58% học sinh gặp khó khăn khi nghe các chủ đề không quen thuộc hoặc có yếu tố văn hóa khác biệt. 62% học sinh cho biết họ không có đủ kiến thức nền để dự đoán nội dung, dẫn đến việc không thể hiểu trọn vẹn bài nghe.

3. Khó khăn về tài liệu và bài tập nghe: 55% học sinh phản ánh tốc độ nói quá nhanh và độ dài bài nghe quá dài gây mệt mỏi, giảm khả năng tập trung. 48% học sinh cho rằng các bài tập nghe phức tạp, yêu cầu nhiều kỹ năng khác như đọc hiểu hoặc viết, làm giảm hiệu quả luyện nghe.

4. Các chiến lược học tập được áp dụng: Học sinh thường sử dụng các chiến lược như tham gia hoạt động ngoại khóa (45%), nhận phản hồi từ giáo viên (60%), sử dụng công nghệ hiện đại như phần mềm học tiếng Anh (50%), và học từ vựng tại nhà (70%). Các chiến lược metacognitive như lên kế hoạch nghe và tự đánh giá cũng được 40% học sinh áp dụng thường xuyên.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của các khó khăn bottom-up là do sự khác biệt về âm vị học giữa tiếng Việt và tiếng Anh, cũng như thiếu thực hành nghe các âm thanh tự nhiên trong tiếng Anh. Kết quả này tương đồng với nghiên cứu của Rixon (1986) và Ur (1996) về ảnh hưởng của phát âm và âm nối đến khả năng nghe hiểu. Về top-down, sự thiếu hụt kiến thức nền và sự khác biệt văn hóa làm giảm khả năng dự đoán và hiểu bài nghe, phù hợp với quan điểm của Anderson và Lynch (1997).

Về tài liệu và bài tập, tốc độ và độ dài bài nghe ảnh hưởng đến sự tập trung và khả năng ghi nhớ thông tin, điều này được nhiều nghiên cứu trước đây như Macháčková (2009) xác nhận. Các chiến lược học tập được học sinh áp dụng cho thấy sự chủ động trong việc cải thiện kỹ năng nghe, đặc biệt là việc sử dụng công nghệ và học từ vựng tại nhà, phù hợp với khuyến nghị của Vandergrift (1999) về vai trò của chiến lược metacognitive và cognitive.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ phần trăm các khó khăn và chiến lược, cũng như bảng tổng hợp các vấn đề bottom-up và top-down để minh họa rõ ràng hơn.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường luyện tập âm thanh và phát âm: Giáo viên cần tổ chức các hoạt động luyện nghe tập trung vào âm cuối, âm nối, và ngữ điệu nhằm giúp học sinh làm quen với âm thanh tiếng Anh tự nhiên. Thời gian thực hiện: trong mỗi tuần học, chủ thể thực hiện là giáo viên bộ môn.

2. Cung cấp tài liệu nghe phù hợp: Nhà trường nên đầu tư các tài liệu nghe có tốc độ phù hợp, độ dài vừa phải và nội dung gần gũi với học sinh để tăng khả năng tập trung và hiểu bài. Thời gian thực hiện: trong học kỳ, chủ thể thực hiện là ban giám hiệu và giáo viên.

3. Khuyến khích sử dụng công nghệ hỗ trợ học tập: Học sinh được khuyến khích sử dụng phần mềm, ứng dụng học tiếng Anh để luyện nghe và mở rộng vốn từ vựng tại nhà. Thời gian thực hiện: liên tục trong năm học, chủ thể thực hiện là học sinh và giáo viên hướng dẫn.

4. Tổ chức các hoạt động ngoại khóa và phản hồi thường xuyên: Tạo điều kiện cho học sinh tham gia các câu lạc bộ tiếng Anh, giao tiếp với người bản ngữ hoặc thầy cô để nhận phản hồi và cải thiện kỹ năng nghe. Thời gian thực hiện: hàng tháng, chủ thể thực hiện là nhà trường và giáo viên.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Giáo viên tiếng Anh trung học phổ thông: Nghiên cứu cung cấp thông tin chi tiết về các khó khăn và chiến lược học sinh áp dụng, giúp giáo viên thiết kế bài giảng và phương pháp giảng dạy hiệu quả hơn.

2. Nhà thiết kế chương trình giảng dạy: Dữ liệu về các vấn đề và chiến lược học tập giúp điều chỉnh nội dung sách giáo khoa và tài liệu phù hợp với trình độ và nhu cầu học sinh.

3. Học sinh và phụ huynh: Hiểu rõ các khó khăn trong kỹ năng nghe và các chiến lược học tập giúp học sinh tự điều chỉnh phương pháp học, phụ huynh hỗ trợ con em hiệu quả hơn.

4. Nghiên cứu sinh và học giả trong lĩnh vực giảng dạy tiếng Anh: Luận văn cung cấp cơ sở dữ liệu thực nghiệm và phân tích sâu sắc về kỹ năng nghe trong bối cảnh EFL tại Việt Nam, làm nền tảng cho các nghiên cứu tiếp theo.

Câu hỏi thường gặp

1. Tại sao học sinh lớp 11 gặp nhiều khó khăn trong kỹ năng nghe tiếng Anh?
   Học sinh thường gặp khó khăn do sự khác biệt về âm vị giữa tiếng Việt và tiếng Anh, thiếu kiến thức nền về văn hóa và chủ đề, cũng như tốc độ nói nhanh và bài nghe dài gây mất tập trung.

2. Chiến lược nào hiệu quả nhất để cải thiện kỹ năng nghe?
   Học sinh nên kết hợp học từ vựng tại nhà, luyện nghe qua công nghệ, tham gia hoạt động ngoại khóa và nhận phản hồi từ giáo viên để nâng cao khả năng nghe hiểu.

3. Làm thế nào để giáo viên giúp học sinh vượt qua khó khăn trong nghe?
   Giáo viên cần thiết kế bài giảng tập trung vào luyện âm, cung cấp tài liệu phù hợp, khuyến khích sử dụng công nghệ và tổ chức các hoạt động giao tiếp thực tế.

4. Tại sao việc hiểu ngữ điệu và trọng âm lại quan trọng trong nghe?
   Ngữ điệu và trọng âm giúp người nghe nhận biết thông tin quan trọng và ý nghĩa của câu, từ đó hiểu đúng nội dung và cảm xúc của người nói.

5. Làm sao để học sinh duy trì sự tập trung khi nghe?
   Học sinh nên chọn môi trường yên tĩnh, đặt mục tiêu rõ ràng trước khi nghe, sử dụng kỹ thuật ghi chú và luyện tập thường xuyên để nâng cao khả năng tập trung.

Kết luận

• Nghiên cứu đã xác định 14 vấn đề chính gây khó khăn cho học sinh lớp 11 trong kỹ năng nghe, thuộc bốn nhóm: bottom-up, top-down, tài liệu và các yếu tố khác.
• Học sinh áp dụng nhiều chiến lược học tập như học từ vựng tại nhà, sử dụng công nghệ, tham gia hoạt động ngoại khóa và nhận phản hồi từ giáo viên để cải thiện kỹ năng nghe.
• Kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học giúp giáo viên và nhà trường thiết kế các biện pháp giảng dạy phù hợp, nâng cao hiệu quả học tập kỹ năng nghe.
• Các đề xuất bao gồm tăng cường luyện phát âm, cung cấp tài liệu phù hợp, khuyến khích sử dụng công nghệ và tổ chức hoạt động ngoại khóa.
• Bước tiếp theo là triển khai các giải pháp đề xuất và đánh giá hiệu quả qua các nghiên cứu tiếp theo nhằm nâng cao năng lực nghe của học sinh.

Hành động ngay: Giáo viên và nhà trường nên áp dụng các chiến lược và giải pháp được đề xuất để cải thiện kỹ năng nghe cho học sinh lớp 11, góp phần nâng cao chất lượng dạy và học tiếng Anh tại Việt Nam.