I. Khả năng chống oxy hóa của dầu thực vật
Dầu thực vật là nguồn thực phẩm thiết yếu, cung cấp năng lượng và các axit béo thiết yếu cho cơ thể. Dầu thực vật chứa nhiều hợp chất có hoạt tính sinh học, nổi bật là khả năng chống oxy hóa. Stress oxy hóa là nguyên nhân gây ra nhiều bệnh mãn tính, và các chất chống oxy hóa trong dầu thực vật có khả năng trung hòa gốc tự do, bảo vệ cơ thể.
1.1. Các chất chống oxy hóa trong dầu thực vật
Dầu thực vật chứa nhiều loại chất chống oxy hóa khác nhau, bao gồm Vitamin E, carotenoid, và hợp chất phenolic. Hợp chất phenolic có nhiều trong dầu ô liu, dầu canola và dầu cám gạo, trong khi dầu dừa chứa lượng đáng kể Vitamin E. Các chất chống oxy hóa này hoạt động bằng cách nhường hydro cho gốc tự do, ngăn chặn quá trình oxy hóa dây chuyền.
1.2. Phương pháp khảo sát khả năng chống oxy hóa
Có nhiều phương pháp khảo sát được sử dụng để đánh giá hoạt tính chống oxy hóa của dầu thực vật. Các phương pháp trực tiếp đo khả năng bắt gốc tự do của dầu thực vật, ví dụ như phương pháp DPPH. Các phương pháp gián tiếp đánh giá độ bền oxy hóa của dầu thực vật trong điều kiện cụ thể, ví dụ như đo chỉ số peroxit (PoV) và chỉ số axit (AV).
II. So sánh khả năng chống oxy hóa của các loại dầu ăn
Nghiên cứu đã so sánh dầu thực vật phổ biến như dầu ô liu, dầu dừa, dầu đậu nành, dầu hướng dương, và dầu cám gạo. Dầu ô liu, đặc biệt là dầu ô liu nguyên chất (EVOO), thường có hoạt tính chống oxy hóa cao nhất do hàm lượng polyphenol dồi dào. Dầu cám gạo cũng chứa chất chống oxy hóa mạnh là oryzanol. Dầu dừa, mặc dù có hoạt tính chống oxy hóa thấp hơn, nhưng lại có độ bền oxy hóa cao, ít bị biến chất trong quá trình bảo quản.
2.1. Lựa chọn dầu ăn lành mạnh
Lựa chọn dầu ăn lành mạnh là yếu tố quan trọng cho sức khỏe. Nên ưu tiên các loại dầu ăn giàu chất chống oxy hóa và có tỷ lệ axit béo cân đối. Dầu ô liu, dầu cám gạo, và dầu canola là những lựa chọn dầu ăn tốt cho sức khỏe tim mạch. Dầu dừa phù hợp cho chế biến ở nhiệt độ cao do độ bền oxy hóa tốt.
