Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng, các doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là trong lĩnh vực dịch vụ du lịch, đang đối mặt với nhiều thách thức và cơ hội mới. Theo ước tính, năm 2020, Công ty Cổ phần Du lịch Bưu điện đã ghi nhận sự biến động đáng kể về doanh thu và chi phí, ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả kinh doanh. Việc quản lý hiệu quả doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh trở thành yếu tố sống còn giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững. Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là phân tích thực trạng kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Công ty Cổ phần Du lịch Bưu điện trong năm 2020, từ đó đề xuất các giải pháp hoàn thiện nhằm nâng cao hiệu quả quản lý tài chính. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào các số liệu kế toán tài chính và quản trị tại công ty trong năm 2020, với ý nghĩa quan trọng trong việc cung cấp thông tin chính xác, kịp thời phục vụ công tác ra quyết định và hoạch định chiến lược kinh doanh. Nghiên cứu góp phần làm rõ các nguyên tắc, phương pháp kế toán áp dụng trong doanh nghiệp dịch vụ du lịch, đồng thời đề xuất các giải pháp phù hợp với đặc thù ngành nghề và điều kiện thực tế của công ty.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn vận dụng hai khung lý thuyết chính: lý thuyết kế toán tài chính và lý thuyết kế toán quản trị. Lý thuyết kế toán tài chính tập trung vào các nguyên tắc cơ bản như nguyên tắc cơ sở dồn tích, nguyên tắc phù hợp, nguyên tắc thận trọng và nguyên tắc nhất quán trong ghi nhận doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh. Chuẩn mực kế toán Việt Nam số 14 (VAS 14) và Chuẩn mực kế toán số 01 (VAS 01) được sử dụng làm cơ sở pháp lý và kỹ thuật cho việc ghi nhận và báo cáo doanh thu, chi phí. Lý thuyết kế toán quản trị được áp dụng để phân loại doanh thu, chi phí theo các tiêu thức khác nhau nhằm phục vụ cho việc ra quyết định quản lý nội bộ. Các khái niệm chính bao gồm: doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ, chi phí trực tiếp và gián tiếp, chi phí biến đổi và cố định, kết quả kinh doanh theo phương pháp chi phí toàn bộ và chi phí trực tiếp. Mô hình dự toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh cũng được vận dụng để xây dựng kế hoạch tài chính và đánh giá hiệu quả hoạt động.

Phương pháp nghiên cứu

Nguồn dữ liệu chính của nghiên cứu bao gồm số liệu kế toán thực tế của Công ty Cổ phần Du lịch Bưu điện trong năm 2020, thu thập qua phỏng vấn trực tiếp kế toán trưởng và kế toán viên, cùng với các chứng từ kế toán, báo cáo tài chính và dự toán kinh doanh. Phương pháp chọn mẫu là phương pháp phi xác suất, tập trung vào bộ phận kế toán công ty nhằm đảm bảo tính chuyên sâu và thực tiễn. Phân tích dữ liệu được thực hiện bằng phương pháp tổng hợp, so sánh và phân tích định lượng các chỉ tiêu doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh theo từng quý và cả năm. Ngoài ra, phương pháp so sánh với các nghiên cứu tương tự trong ngành dịch vụ du lịch được sử dụng để đánh giá mức độ phù hợp và hiệu quả của hệ thống kế toán hiện tại. Timeline nghiên cứu kéo dài trong năm 2020, bao gồm thu thập số liệu, phân tích thực trạng, đánh giá hạn chế và đề xuất giải pháp hoàn thiện.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Doanh thu và chi phí biến động rõ rệt trong năm 2020: Doanh thu quý II/2020 giảm khoảng 15% so với quý I do ảnh hưởng của dịch bệnh, trong khi chi phí quản lý doanh nghiệp tăng 8% do chi phí phòng chống dịch và duy trì hoạt động.
  2. Chưa hạch toán chi tiết doanh thu theo từng loại dịch vụ: Công ty chưa phân loại doanh thu chi tiết cho từng dịch vụ cung cấp, dẫn đến khó khăn trong việc phân tích hiệu quả từng mảng kinh doanh.
  3. Việc sử dụng sổ sách kế toán chưa đồng bộ: Công ty đang áp dụng song song kế toán thủ công và kế toán máy, gây trùng lặp và khó khăn trong kiểm tra, đối chiếu số liệu.
  4. Phương pháp tính giá vốn hàng bán chưa thống nhất: Công ty chủ yếu áp dụng phương pháp bình quân gia quyền nhưng chưa có quy định rõ ràng về tiêu thức phân bổ chi phí gián tiếp, ảnh hưởng đến tính chính xác của giá vốn.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của các tồn tại trên xuất phát từ việc chưa hoàn thiện bộ máy kế toán và thiếu sự đồng bộ trong áp dụng các nguyên tắc kế toán theo chuẩn mực hiện hành. So với các nghiên cứu trong ngành dịch vụ du lịch, như tại Công ty dịch vụ du lịch Thịnh Liệt, việc phân loại chi tiết doanh thu và chi phí được thực hiện tốt hơn, giúp nâng cao hiệu quả quản trị. Việc chưa hạch toán chi tiết doanh thu theo từng loại dịch vụ làm giảm khả năng phân tích lợi nhuận từng mảng, ảnh hưởng đến quyết định mở rộng hoặc thu hẹp quy mô kinh doanh. Sự kết hợp giữa kế toán thủ công và máy móc gây ra sai sót và mất thời gian kiểm tra, làm giảm hiệu quả công tác kế toán. Phương pháp tính giá vốn chưa thống nhất cũng làm sai lệch kết quả kinh doanh, gây khó khăn trong việc đánh giá chính xác hiệu quả hoạt động. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ biến động doanh thu và chi phí theo quý, bảng so sánh chi tiết các khoản mục chi phí và doanh thu theo từng loại dịch vụ để minh họa rõ ràng hơn.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Hoàn thiện hệ thống hạch toán chi tiết doanh thu và chi phí: Áp dụng phân loại doanh thu, chi phí theo từng loại dịch vụ nhằm nâng cao tính chính xác và phục vụ tốt hơn cho công tác quản trị. Thời gian thực hiện trong 6 tháng, chủ thể là phòng kế toán phối hợp với ban lãnh đạo.
  2. Đồng bộ hóa công tác kế toán bằng phần mềm chuyên dụng: Triển khai hệ thống kế toán điện tử thống nhất, loại bỏ kế toán thủ công để giảm thiểu sai sót và tăng hiệu quả kiểm soát. Thời gian thực hiện 9 tháng, do phòng CNTT và kế toán phối hợp thực hiện.
  3. Xây dựng và áp dụng tiêu thức phân bổ chi phí gián tiếp hợp lý: Nghiên cứu và lựa chọn tiêu thức phân bổ phù hợp với đặc thù ngành du lịch, đảm bảo tính chính xác trong xác định giá vốn và kết quả kinh doanh. Thời gian thực hiện 3 tháng, do phòng kế toán và tư vấn chuyên môn thực hiện.
  4. Tăng cường đào tạo và nâng cao năng lực kế toán: Tổ chức các khóa đào tạo về chuẩn mực kế toán, kỹ năng sử dụng phần mềm và phân tích tài chính cho đội ngũ kế toán viên. Thời gian thực hiện liên tục hàng năm, do phòng nhân sự phối hợp với phòng kế toán tổ chức.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo doanh nghiệp dịch vụ du lịch: Giúp hiểu rõ hơn về quản lý doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh, từ đó đưa ra các quyết định chiến lược phù hợp.
  2. Phòng kế toán và tài chính: Cung cấp kiến thức chuyên sâu về các nguyên tắc và phương pháp kế toán áp dụng trong doanh nghiệp dịch vụ, nâng cao hiệu quả công tác kế toán.
  3. Sinh viên và nghiên cứu sinh ngành Kế toán, Quản trị kinh doanh: Là tài liệu tham khảo thực tiễn quý giá về kế toán doanh thu, chi phí trong ngành du lịch, hỗ trợ nghiên cứu và học tập.
  4. Cơ quan quản lý nhà nước và các tổ chức kiểm toán: Giúp đánh giá thực trạng áp dụng chuẩn mực kế toán tại doanh nghiệp dịch vụ, từ đó đề xuất chính sách và hướng dẫn phù hợp.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tại sao phải phân loại doanh thu và chi phí chi tiết trong doanh nghiệp du lịch?
    Phân loại chi tiết giúp doanh nghiệp đánh giá hiệu quả từng loại dịch vụ, từ đó tối ưu hóa nguồn lực và nâng cao lợi nhuận. Ví dụ, doanh thu từ tour du lịch nội địa và quốc tế có thể có chi phí và lợi nhuận khác nhau, cần được quản lý riêng biệt.

  2. Nguyên tắc cơ sở dồn tích ảnh hưởng thế nào đến ghi nhận doanh thu?
    Nguyên tắc này yêu cầu ghi nhận doanh thu khi giao dịch phát sinh, không phụ thuộc vào thời điểm nhận tiền, giúp phản ánh chính xác tình hình kinh doanh thực tế, đặc biệt trong các giao dịch bán chịu phổ biến trong ngành dịch vụ.

  3. Làm thế nào để lựa chọn tiêu thức phân bổ chi phí gián tiếp phù hợp?
    Tiêu thức phân bổ cần phản ánh đúng mối quan hệ giữa chi phí và đối tượng chịu chi phí, ví dụ phân bổ theo số giờ lao động, diện tích sử dụng hoặc doanh thu từng dịch vụ, nhằm đảm bảo tính công bằng và chính xác.

  4. Việc sử dụng song song kế toán thủ công và máy móc có ảnh hưởng gì?
    Sự kết hợp này dễ dẫn đến trùng lặp công việc, sai sót trong ghi chép và khó khăn trong kiểm tra đối chiếu, làm giảm hiệu quả và độ tin cậy của số liệu kế toán.

  5. Tại sao cần lập dự toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh?
    Dự toán giúp doanh nghiệp dự báo tình hình tài chính, lập kế hoạch kinh doanh hiệu quả, kiểm soát chi phí và đánh giá kết quả thực hiện, từ đó điều chỉnh kịp thời các hoạt động sản xuất kinh doanh.

Kết luận

  • Luận văn đã phân tích chi tiết thực trạng kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Công ty Cổ phần Du lịch Bưu điện trong năm 2020, chỉ ra những tồn tại và hạn chế quan trọng.
  • Áp dụng các nguyên tắc kế toán tài chính và quản trị giúp nâng cao tính chính xác và hiệu quả trong quản lý tài chính doanh nghiệp dịch vụ du lịch.
  • Đề xuất các giải pháp hoàn thiện hệ thống kế toán, bao gồm phân loại chi tiết, đồng bộ hóa công tác kế toán, xây dựng tiêu thức phân bổ chi phí và nâng cao năng lực nhân sự.
  • Nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn cao, hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững trong bối cảnh hội nhập kinh tế.
  • Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất, theo dõi đánh giá hiệu quả và điều chỉnh phù hợp nhằm hoàn thiện công tác kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh.

Hành động ngay hôm nay để nâng cao hiệu quả quản lý tài chính tại doanh nghiệp bạn!