Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa tại Việt Nam, công tác quản lý tài chính doanh nghiệp ngày càng trở nên quan trọng, đặc biệt đối với các doanh nghiệp nhà nước. Chi nhánh Xăng dầu Bắc Kạn – Công ty Xăng dầu Bắc Thái là một đơn vị hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh xăng dầu và các sản phẩm hóa dầu, đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo nguồn cung cấp năng lượng cho địa bàn tỉnh Bắc Kạn. Từ năm 2016 đến 2018, Chi nhánh đã phát triển mạng lưới với 22 cửa hàng xăng dầu, 5 cửa hàng gas và 4 cửa hàng kinh doanh tổng hợp, phục vụ nhu cầu ngày càng tăng của thị trường.

Tuy nhiên, trong bối cảnh thị trường xăng dầu trong nước và quốc tế có nhiều biến động, công tác quản lý tài chính tại Chi nhánh còn tồn tại một số hạn chế như quản lý vốn lưu động, công nợ, hàng tồn kho và chất lượng bộ máy quản lý tài chính chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển. Mục tiêu nghiên cứu nhằm đánh giá thực trạng công tác quản lý tài chính tại Chi nhánh Xăng dầu Bắc Kạn trong giai đoạn 2016-2018, đồng thời đề xuất các giải pháp hoàn thiện nhằm nâng cao hiệu quả quản lý tài chính, góp phần phát triển bền vững trong tương lai.

Phạm vi nghiên cứu tập trung vào công tác quản lý tài chính tại Chi nhánh trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn, sử dụng số liệu tài chính và hoạt động kinh doanh trong khoảng thời gian ba năm. Ý nghĩa nghiên cứu không chỉ giúp Chi nhánh nâng cao hiệu quả quản lý tài chính mà còn cung cấp tài liệu tham khảo cho các doanh nghiệp nhà nước khác trong việc hoàn thiện công tác quản lý tài chính, góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế địa phương và quốc gia.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình quản lý tài chính doanh nghiệp, trong đó có:

  • Lý thuyết tài chính doanh nghiệp: Tài chính doanh nghiệp được hiểu là hệ thống các mối quan hệ kinh tế phát sinh trong quá trình tạo lập và sử dụng quỹ tiền tệ của doanh nghiệp, bao gồm các chức năng tổ chức, phân phối và giám đốc tài chính nhằm đảm bảo hiệu quả sử dụng vốn và phát triển bền vững.

  • Lý thuyết quản lý tài chính doanh nghiệp: Quản lý tài chính là bộ phận của quản lý doanh nghiệp, thực hiện các nội dung cơ bản nhằm đạt được mục tiêu tối đa hóa giá trị doanh nghiệp thông qua hoạch định, kiểm soát và phân tích tài chính.

  • Mô hình phân tích tài chính: Sử dụng các nhóm chỉ tiêu tài chính gồm khả năng thanh toán, kết cấu tài chính, đặc trưng hoạt động và khả năng sinh lợi để đánh giá hiệu quả quản lý tài chính.

Các khái niệm chính bao gồm: vốn lưu động, vốn cố định, phân tích tài chính, hoạch định tài chính, kiểm tra tài chính và bộ máy quản lý tài chính.

Phương pháp nghiên cứu

  • Nguồn dữ liệu: Số liệu thứ cấp được thu thập từ báo cáo tài chính, kế toán, báo cáo tổng kết hoạt động kinh doanh của Chi nhánh Xăng dầu Bắc Kạn giai đoạn 2016-2018; tài liệu chuyên ngành, giáo trình và các nghiên cứu liên quan.

  • Phương pháp phân tích: Áp dụng phương pháp thống kê mô tả để tổng hợp và mô tả đặc trưng tài chính; phương pháp so sánh để đánh giá sự biến động các chỉ tiêu tài chính qua các năm; phương pháp phân tích tỷ số tài chính nhằm đánh giá khả năng thanh toán, cấu trúc vốn, hiệu quả sử dụng tài sản và khả năng sinh lợi.

  • Cỡ mẫu và chọn mẫu: Toàn bộ số liệu tài chính của Chi nhánh trong giai đoạn nghiên cứu được sử dụng để đảm bảo tính toàn diện và chính xác.

  • Timeline nghiên cứu: Thu thập và xử lý số liệu trong năm 2019, phân tích dữ liệu giai đoạn 2016-2018, đề xuất giải pháp cho giai đoạn tiếp theo đến năm 2025.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Khả năng thanh toán: Hệ số khả năng thanh toán hiện thời của Chi nhánh duy trì ở mức khoảng 1,2 đến 1,4 trong giai đoạn 2016-2018, cho thấy khả năng thanh toán ngắn hạn tương đối ổn định. Hệ số thanh toán nhanh cũng đạt trên 1,0, phản ánh khả năng trả nợ nhanh bằng tiền mặt và các khoản phải thu.

  2. Cơ cấu tài chính: Tỷ lệ nợ trên vốn chủ sở hữu dao động trong khoảng 0,6 đến 0,8, cho thấy Chi nhánh sử dụng vốn vay khá nhiều nhưng vẫn trong mức an toàn tài chính. Tỷ lệ nợ trên tổng tài sản duy trì dưới 70%, phù hợp với mức tối ưu được khuyến nghị.

  3. Hiệu quả sử dụng tài sản: Vòng quay vốn lưu động tăng từ 3,5 lần năm 2016 lên 4,2 lần năm 2018, cho thấy tốc độ kinh doanh và sử dụng vốn lưu động được cải thiện. Hiệu suất sử dụng tài sản cố định đạt khoảng 1,5 lần, phản ánh hiệu quả khai thác tài sản cố định trong hoạt động kinh doanh.

  4. Khả năng sinh lợi: Tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu (ROS) tăng từ 3,8% năm 2016 lên 5,1% năm 2018, cho thấy hiệu quả kinh doanh được nâng cao. Tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (ROE) dao động quanh mức 12-15%, thể hiện khả năng sinh lời cho cổ đông ở mức tích cực.

Thảo luận kết quả

Các chỉ tiêu tài chính cho thấy Chi nhánh Xăng dầu Bắc Kạn đã duy trì được sự ổn định và có xu hướng cải thiện trong công tác quản lý tài chính giai đoạn 2016-2018. Nguyên nhân chính là do Chi nhánh đã áp dụng các biện pháp quản lý vốn lưu động hiệu quả, kiểm soát công nợ chặt chẽ và nâng cao chất lượng phân tích tài chính. So sánh với một số doanh nghiệp cùng ngành như Chi nhánh Xăng dầu Hưng Yên và Công ty Xăng dầu B12, Chi nhánh Bắc Kạn còn một số hạn chế về bộ máy quản lý tài chính và quy mô vốn chưa tương xứng với tiềm năng phát triển.

Việc sử dụng biểu đồ so sánh các chỉ tiêu tài chính qua các năm giúp minh họa rõ sự biến động và xu hướng phát triển, từ đó hỗ trợ việc ra quyết định quản lý tài chính chính xác hơn. Kết quả nghiên cứu cũng khẳng định vai trò quan trọng của công tác phân tích tài chính trong việc dự báo và lập kế hoạch tài chính, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Hoàn thiện bộ máy quản lý tài chính: Tăng cường đào tạo, nâng cao trình độ chuyên môn cho đội ngũ cán bộ tài chính, bổ sung nhân sự có kinh nghiệm quản lý tài chính hiện đại. Mục tiêu nâng cao năng lực quản lý tài chính trong vòng 2 năm tới, do Ban Giám đốc và Phòng Kế toán tài chính chủ trì thực hiện.

  2. Tối ưu hóa quản lý vốn lưu động: Xây dựng hệ thống kiểm soát chặt chẽ các khoản phải thu, giảm thiểu tồn kho không cần thiết, đảm bảo vốn lưu động được sử dụng hiệu quả. Mục tiêu giảm tỷ lệ tồn kho và công nợ quá hạn xuống dưới 10% trong 1 năm, do Phòng Kế toán phối hợp với các cửa hàng trực thuộc thực hiện.

  3. Nâng cao chất lượng phân tích tài chính: Áp dụng phần mềm quản lý tài chính hiện đại, tăng cường phân tích các chỉ tiêu tài chính định kỳ để kịp thời phát hiện và xử lý các vấn đề tài chính. Mục tiêu hoàn thiện hệ thống báo cáo tài chính tự động trong 18 tháng, do Phòng Kế toán và Ban Giám đốc phối hợp triển khai.

  4. Tăng cường kiểm tra, giám sát tài chính: Thiết lập quy trình kiểm tra tài chính nội bộ thường xuyên, đảm bảo tuân thủ các quy định pháp luật và chính sách của Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam. Mục tiêu giảm thiểu sai sót tài chính xuống dưới 2% trong 2 năm, do Ban Kiểm soát và Phòng Kế toán thực hiện.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo và quản lý Chi nhánh Xăng dầu Bắc Kạn: Giúp nhận diện điểm mạnh, điểm yếu trong công tác quản lý tài chính, từ đó xây dựng chiến lược phát triển phù hợp.

  2. Các phòng ban tài chính, kế toán trong doanh nghiệp nhà nước: Cung cấp phương pháp phân tích tài chính và các giải pháp quản lý vốn hiệu quả, áp dụng vào thực tiễn quản lý tài chính doanh nghiệp.

  3. Nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành Quản lý kinh tế, Tài chính doanh nghiệp: Là tài liệu tham khảo bổ ích về lý thuyết và thực tiễn quản lý tài chính trong doanh nghiệp nhà nước tại Việt Nam.

  4. Các cơ quan quản lý nhà nước và Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam: Hỗ trợ đánh giá hiệu quả quản lý tài chính tại các đơn vị thành viên, từ đó đề xuất chính sách hỗ trợ và điều chỉnh phù hợp.

Câu hỏi thường gặp

  1. Quản lý tài chính tại Chi nhánh Xăng dầu Bắc Kạn có những điểm mạnh nào?
    Chi nhánh duy trì khả năng thanh toán ổn định với hệ số thanh toán hiện thời trên 1,2 và tỷ lệ nợ trên vốn chủ sở hữu dưới 0,8, cho thấy quản lý vốn vay hợp lý. Ngoài ra, hiệu suất sử dụng tài sản cố định và vòng quay vốn lưu động đều có xu hướng tăng, phản ánh hiệu quả sử dụng tài sản và vốn lưu động.

  2. Những khó khăn chính trong công tác quản lý tài chính của Chi nhánh là gì?
    Hạn chế về bộ máy quản lý tài chính chưa đồng bộ, trình độ cán bộ tài chính chưa đồng đều, công tác kiểm soát công nợ và hàng tồn kho còn chưa hiệu quả tối ưu, dẫn đến tiềm ẩn rủi ro tài chính và ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh.

  3. Phương pháp phân tích tài chính nào được sử dụng trong nghiên cứu?
    Luận văn sử dụng phương pháp thống kê mô tả để tổng hợp số liệu, phương pháp so sánh để đánh giá biến động các chỉ tiêu tài chính qua các năm, và phương pháp phân tích tỷ số tài chính nhằm đánh giá khả năng thanh toán, cấu trúc vốn, hiệu quả sử dụng tài sản và khả năng sinh lợi.

  4. Giải pháp nào được đề xuất để nâng cao hiệu quả quản lý tài chính?
    Hoàn thiện bộ máy quản lý tài chính, tối ưu hóa quản lý vốn lưu động, nâng cao chất lượng phân tích tài chính và tăng cường kiểm tra, giám sát tài chính nội bộ là các giải pháp trọng tâm nhằm nâng cao hiệu quả quản lý tài chính tại Chi nhánh.

  5. Ý nghĩa thực tiễn của nghiên cứu đối với các doanh nghiệp nhà nước khác?
    Nghiên cứu cung cấp mô hình và kinh nghiệm quản lý tài chính hiệu quả, giúp các doanh nghiệp nhà nước khác tham khảo để hoàn thiện công tác quản lý tài chính, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn và phát triển bền vững trong bối cảnh hội nhập kinh tế.

Kết luận

  • Công tác quản lý tài chính tại Chi nhánh Xăng dầu Bắc Kạn trong giai đoạn 2016-2018 đã đạt được nhiều kết quả tích cực về khả năng thanh toán, cấu trúc vốn và hiệu quả sử dụng tài sản.
  • Một số hạn chế về bộ máy quản lý tài chính và công tác kiểm soát vốn lưu động cần được khắc phục để nâng cao hiệu quả hoạt động.
  • Các giải pháp hoàn thiện công tác quản lý tài chính tập trung vào nâng cao năng lực quản lý, tối ưu hóa vốn lưu động, cải tiến phân tích tài chính và tăng cường kiểm tra giám sát.
  • Nghiên cứu có giá trị thực tiễn cao, góp phần hỗ trợ Chi nhánh và các doanh nghiệp nhà nước khác trong việc phát triển bền vững và nâng cao năng lực cạnh tranh.
  • Đề xuất triển khai các giải pháp trong giai đoạn 2020-2025 nhằm đảm bảo sự phát triển ổn định và hiệu quả tài chính của Chi nhánh.

Quý độc giả và các nhà quản lý doanh nghiệp được khuyến khích áp dụng các kết quả và giải pháp nghiên cứu để nâng cao hiệu quả quản lý tài chính, góp phần phát triển kinh tế địa phương và quốc gia.