Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế sâu rộng, các doanh nghiệp Việt Nam đang đối mặt với áp lực cạnh tranh ngày càng lớn, đặc biệt trong lĩnh vực cơ khí chính xác – một ngành công nghiệp then chốt đóng góp khoảng 310 tỷ USD vào năm 2030 theo ước tính của Hiệp hội cơ khí Việt Nam (VAMI). Công ty TNHH New System Technology (Việt Nam) (NSTVN), thành lập năm 2017 với vốn đầu tư 100% từ Malaysia, hoạt động trong lĩnh vực gia công dập kim loại cho các thiết bị y tế, máy Scan và các ngành công nghiệp phụ trợ khác. Mặc dù đã áp dụng hệ thống quản lý chất lượng (HTQLCL) theo tiêu chuẩn ISO 9001:2015, NSTVN vẫn còn tồn tại một số hạn chế ảnh hưởng đến hiệu quả sản xuất và khả năng thích ứng với thị trường.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm hoàn thiện HTQLCL theo tiêu chuẩn ISO 9001:2015 tại NSTVN, tập trung phát hiện các hạn chế, đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý chất lượng. Phạm vi nghiên cứu bao gồm dữ liệu từ năm 2019 đến 2022, thực hiện tại trụ sở công ty tại Bình Dương. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc giúp NSTVN nâng cao năng lực cạnh tranh, đồng thời cung cấp cơ sở tham khảo cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ trong ngành cơ khí chính xác áp dụng tiêu chuẩn ISO 9001:2015 hiệu quả hơn.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình quản lý chất lượng hiện đại, bao gồm:

  • Tiêu chuẩn ISO 9001:2015: Là bộ tiêu chuẩn quốc tế về hệ thống quản lý chất lượng, tập trung vào 7 nguyên tắc quản lý chất lượng như hướng vào khách hàng, sự lãnh đạo, cải tiến liên tục và quyết định dựa trên bằng chứng. ISO 9001:2015 giúp tổ chức đảm bảo cung cấp sản phẩm và dịch vụ ổn định, đáp ứng yêu cầu khách hàng và luật định.

  • Mô hình chất lượng dịch vụ Gronroos: Phân biệt chất lượng dịch vụ thành chất lượng chức năng (quá trình tương tác) và chất lượng kỹ thuật (kết quả dịch vụ), nhấn mạnh tầm quan trọng của trải nghiệm khách hàng trong quản lý chất lượng.

  • Mô hình SERVQUAL: Đo lường chất lượng dịch vụ dựa trên sự chênh lệch giữa kỳ vọng và cảm nhận của khách hàng qua 5 yếu tố: độ tin cậy, đáp ứng, sự đảm bảo, sự đồng cảm và yếu tố vật lý.

  • Chu trình PDCA (Plan – Do – Check – Action): Phương pháp quản lý chất lượng liên tục, giúp tổ chức lập kế hoạch, thực hiện, kiểm tra và cải tiến hệ thống quản lý chất lượng.

Các khái niệm chính bao gồm: quản lý chất lượng, hệ thống quản lý chất lượng, chính sách chất lượng, cải tiến liên tục và đánh giá nội bộ.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp định tính và định lượng:

  • Nguồn dữ liệu: Thu thập số liệu nội bộ của NSTVN từ năm 2019 đến 2022, bao gồm báo cáo sản xuất kinh doanh, hồ sơ quy trình chất lượng, biên bản đánh giá nội bộ, phản hồi khách hàng và khảo sát nhân sự.

  • Phương pháp phân tích: Phân tích thống kê mô tả các chỉ số hoạt động sản xuất kinh doanh, đánh giá mức độ hài lòng khách hàng, khảo sát thực trạng vận hành HTQLCL. Phỏng vấn chuyên gia và cán bộ quản lý để xác định nguyên nhân hạn chế và đề xuất giải pháp.

  • Timeline nghiên cứu: Thực hiện từ tháng 12/2022 đến tháng 9/2023, đảm bảo thu thập và phân tích dữ liệu đầy đủ, đồng thời triển khai khảo sát và phỏng vấn chuyên sâu.

Phương pháp nghiên cứu được lựa chọn nhằm đảm bảo tính khách quan, toàn diện và khả năng áp dụng thực tiễn cao cho công ty.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Hiệu quả áp dụng HTQLCL ISO 9001:2015 tại NSTVN còn hạn chế: Qua khảo sát, chỉ khoảng 70% quy trình kiểm soát chất lượng được thực hiện đầy đủ theo tiêu chuẩn, trong khi 30% còn lại chưa đáp ứng yêu cầu, đặc biệt ở khâu kiểm soát đầu vào và xử lý sản phẩm không phù hợp.

  2. Mức độ hài lòng khách hàng đạt khoảng 85%: Dữ liệu phản hồi cho thấy khách hàng đánh giá cao chất lượng sản phẩm nhưng vẫn còn phàn nàn về thời gian giao hàng và khả năng phản hồi khiếu nại chưa nhanh chóng.

  3. Nguồn lực và cơ sở hạ tầng chưa đồng bộ: Khoảng 60% nhân viên cho biết thiếu trang thiết bị hiện đại và đào tạo chuyên sâu về quản lý chất lượng, ảnh hưởng đến hiệu quả vận hành hệ thống.

  4. Chính sách chất lượng và sự lãnh đạo chưa phát huy tối đa vai trò: Kết quả khảo sát cho thấy chỉ 75% nhân viên nhận thức rõ về chính sách chất lượng và vai trò lãnh đạo trong việc thúc đẩy cải tiến liên tục.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của các hạn chế trên xuất phát từ việc chưa đồng bộ giữa các phòng ban trong việc thực hiện quy trình kiểm soát chất lượng, thiếu sự phối hợp chặt chẽ giữa lãnh đạo và nhân viên. So với các nghiên cứu trong ngành cơ khí chính xác tại Việt Nam, NSTVN có mức độ áp dụng ISO 9001:2015 tương đối tốt nhưng vẫn cần cải thiện về mặt tổ chức và nguồn lực.

Việc mức độ hài lòng khách hàng chưa đạt tối đa phản ánh nhu cầu nâng cao khả năng đáp ứng nhanh và linh hoạt trong môi trường kinh doanh biến động. Các biểu đồ so sánh tỷ lệ thực hiện quy trình và mức độ hài lòng khách hàng có thể minh họa rõ nét sự liên quan giữa chất lượng quản lý và kết quả kinh doanh.

Kết quả nghiên cứu khẳng định tầm quan trọng của việc hoàn thiện HTQLCL không chỉ giúp NSTVN duy trì chất lượng sản phẩm ổn định mà còn nâng cao uy tín, mở rộng thị trường, đặc biệt trong bối cảnh công ty hướng tới áp dụng tiêu chuẩn IATF 16949 để thâm nhập ngành công nghiệp ô tô.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường đào tạo và nâng cao nhận thức nhân viên về ISO 9001:2015

    • Triển khai các khóa đào tạo chuyên sâu về quản lý chất lượng và quy trình ISO cho toàn bộ nhân viên trong vòng 6 tháng.
    • Chủ thể thực hiện: Phòng Nhân sự phối hợp Phòng Chất lượng.
  2. Cải tiến quy trình kiểm soát chất lượng đầu vào và xử lý sản phẩm không phù hợp

    • Xây dựng quy trình kiểm soát chặt chẽ hơn, áp dụng công nghệ số để theo dõi và truy xuất nguồn gốc sản phẩm.
    • Thời gian thực hiện: 9 tháng.
    • Chủ thể thực hiện: Phòng Sản xuất và Phòng Chất lượng.
  3. Nâng cấp cơ sở hạ tầng và trang thiết bị hiện đại

    • Đầu tư máy móc, thiết bị kiểm tra chất lượng tự động nhằm giảm thiểu sai sót và tăng năng suất.
    • Thời gian: 12 tháng.
    • Chủ thể thực hiện: Ban Giám đốc và Phòng Kỹ thuật.
  4. Tăng cường vai trò lãnh đạo trong việc thúc đẩy văn hóa chất lượng

    • Lãnh đạo cần thường xuyên truyền thông, giám sát và đánh giá việc thực hiện chính sách chất lượng, khuyến khích cải tiến liên tục.
    • Thời gian: liên tục.
    • Chủ thể thực hiện: Ban Giám đốc.
  5. Xây dựng kế hoạch áp dụng tiêu chuẩn IATF 16949

    • Chuẩn bị tài liệu, đào tạo và thử nghiệm hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ngành ô tô trong vòng 18 tháng.
    • Chủ thể thực hiện: Phòng Chất lượng phối hợp Ban Giám đốc.

Các giải pháp trên nhằm mục tiêu nâng cao tỷ lệ tuân thủ quy trình lên trên 90%, tăng mức độ hài lòng khách hàng lên trên 95% trong vòng 2 năm tới, đồng thời cải thiện hiệu quả sản xuất và mở rộng thị trường.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo và quản lý doanh nghiệp trong ngành cơ khí chính xác

    • Lợi ích: Hiểu rõ cách xây dựng và hoàn thiện HTQLCL theo ISO 9001:2015, từ đó nâng cao hiệu quả quản lý và cạnh tranh.
  2. Chuyên gia và tư vấn quản lý chất lượng

    • Lợi ích: Tham khảo các giải pháp thực tiễn và phân tích chuyên sâu về áp dụng tiêu chuẩn ISO trong doanh nghiệp FDI tại Việt Nam.
  3. Sinh viên và nghiên cứu sinh chuyên ngành Quản trị Kinh doanh, Quản lý Chất lượng

    • Lợi ích: Cung cấp cơ sở lý thuyết và thực tiễn phong phú, hỗ trợ nghiên cứu và học tập về hệ thống quản lý chất lượng.
  4. Các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs) trong lĩnh vực sản xuất

    • Lợi ích: Học hỏi kinh nghiệm áp dụng ISO 9001:2015, từ đó xây dựng hệ thống quản lý chất lượng phù hợp, nâng cao năng lực cạnh tranh.

Câu hỏi thường gặp

  1. ISO 9001:2015 là gì và tại sao doanh nghiệp nên áp dụng?
    ISO 9001:2015 là tiêu chuẩn quốc tế về hệ thống quản lý chất lượng, giúp doanh nghiệp đảm bảo sản phẩm và dịch vụ ổn định, nâng cao sự hài lòng khách hàng. Ví dụ, NSTVN đã cải thiện hiệu quả sản xuất và tăng thị phần nhờ áp dụng tiêu chuẩn này.

  2. Các nguyên tắc cơ bản của ISO 9001:2015 gồm những gì?
    Bao gồm hướng vào khách hàng, sự lãnh đạo, sự tham gia của mọi người, tiếp cận theo quá trình, cải tiến liên tục, quyết định dựa trên bằng chứng và quản lý mối quan hệ. Những nguyên tắc này giúp doanh nghiệp vận hành hiệu quả và bền vững.

  3. Làm thế nào để đánh giá hiệu quả của hệ thống quản lý chất lượng?
    Thông qua đánh giá nội bộ định kỳ, phân tích số liệu sản xuất, phản hồi khách hàng và khảo sát nhân viên. NSTVN đã sử dụng các chỉ số này để xác định điểm mạnh và hạn chế trong hệ thống.

  4. Những khó khăn thường gặp khi áp dụng ISO 9001:2015 là gì?
    Bao gồm thiếu nhận thức của nhân viên, nguồn lực hạn chế, quy trình chưa đồng bộ và sự cam kết chưa đầy đủ từ lãnh đạo. Giải pháp là đào tạo, nâng cấp cơ sở hạ tầng và tăng cường vai trò lãnh đạo.

  5. Tiêu chuẩn IATF 16949 khác gì so với ISO 9001:2015?
    IATF 16949 là tiêu chuẩn quản lý chất lượng chuyên ngành ô tô, dựa trên ISO 9001:2015 nhưng bổ sung các yêu cầu đặc thù về quản lý rủi ro và kiểm soát quy trình sản xuất ô tô. NSTVN đang chuẩn bị áp dụng để mở rộng thị trường.

Kết luận

  • Nghiên cứu đã đánh giá thực trạng HTQLCL theo tiêu chuẩn ISO 9001:2015 tại Công ty TNHH New System Technology (Việt Nam), phát hiện các hạn chế về quy trình, nguồn lực và nhận thức nhân viên.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả quản lý chất lượng, bao gồm đào tạo, cải tiến quy trình, nâng cấp cơ sở hạ tầng và tăng cường vai trò lãnh đạo.
  • Nghiên cứu góp phần làm rõ mối liên hệ giữa ISO 9001:2015 và tiêu chuẩn IATF 16949, hỗ trợ công ty mở rộng thị trường ngành công nghiệp ô tô.
  • Kết quả nghiên cứu có giá trị tham khảo cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ trong ngành cơ khí chính xác tại Việt Nam.
  • Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất, theo dõi đánh giá hiệu quả và chuẩn bị áp dụng tiêu chuẩn IATF 16949 trong vòng 18 tháng tới.

Để nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững, các doanh nghiệp nên chủ động hoàn thiện hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn quốc tế, đồng thời không ngừng đổi mới và cải tiến quy trình sản xuất.