Giải pháp cho sinh viên Đại học Bách Khoa Hà Nội trong việc phát âm các phụ âm tắc tiếng Anh

• Tác giả: Ngô Thu Huyền
• Người hướng dẫn: Assoc. Võ Đại Quang
• Trường học: Vietnam National University, Hanoi University of Languages & International Studies
• Chuyên ngành: English Linguistics
• Đề tài: Giải Pháp Cho Sinh Viên Đại Học Bách Khoa Hà Nội Trong Việc Phát Âm Phụ Âm Tắc Tiếng Anh
• Loại tài liệu: minor thesis
• Năm xuất bản: 2011
• Địa điểm: Hanoi

• CANDIDATE’S STATEMENT
• TABLE OF CONTENTS
• LIST OF FIGURES, CHARTS AND TABLES
• 1. PART 1: INTRODUCTION
• 1.1. Rationale
• 1.2. Aims and Objectives of the study
• 1.3. Aims of the study
• 1.4. Objectives of the study
• 1.5. Research questions
• 1.6. Scope of the study
• 1.7. Significance of the study
• 1.8. Design of the study
• 2. PART 2: DEVELOPMENT
• 2.1. Chapter 1: LITERATURE REVIEW
• 2.1.1. The role of pronunciation in EFL teaching
• 2.1.2. Factors affecting pronunciation learning
• 2.1.2.1. The Native Language
• 2.1.2.2. The age factor
• 2.1.2.3. Amount of exposure
• 2.1.2.4. Phonetic ability
• 2.1.2.5. Attitude and identity
• 2.1.2.6. Motivation and concern
• 2.1.3. Consonants in English and Vietnamese
• 2.1.3.1. English consonants
• 2.1.3.2. Vietnamese consonants
• 2.1.4. Learners’ problems with consonant sounds
• 2.1.5. Affricative sounds
• 2.1.5.1. Definition
• 2.1.5.2. The description of affricates
• 2.1.5.2.1. Place of articulation
• 2.1.5.2.2. Manner of articulation
• 2.1.5.2.3. Degrees of voicing
• 2.2. Chapter 3: Findings and Discussion
• 2.3. Chapter 4: Possible solutions to the problems identified
• 2.3.1. Giving regular practice
• 2.3.2. Improving teaching techniques
• 2.3.3. Supplying supplementary exercises
• 2.3.4. Summary of the chapter
• 2.3.5. Limitations and suggestions for further research
• ABBREVIATIONS

I. Giới thiệu về phát âm tiếng Anh

Phát âm là một yếu tố quan trọng trong việc học tiếng Anh, đặc biệt là đối với sinh viên Đại học Bách Khoa Hà Nội. Việc phát âm chính xác không chỉ giúp sinh viên giao tiếp hiệu quả mà còn nâng cao khả năng hiểu biết ngôn ngữ. Theo Celce-Murcia (2007), "ngữ pháp và từ vựng đã được hiểu rõ hơn nhiều so với phát âm". Điều này cho thấy rằng phát âm thường bị xem nhẹ trong các lớp học EFL. Đặc biệt, sinh viên gặp khó khăn trong việc phát âm các âm tắc xát như /tʃ/ và /dʒ/. Những âm này không tồn tại trong hệ thống âm vị của tiếng Việt, dẫn đến việc sinh viên thường xuyên mắc lỗi khi phát âm. Do đó, việc tìm ra các giải pháp để cải thiện khả năng phát âm của sinh viên là rất cần thiết.

1.1. Tầm quan trọng của phát âm

Phát âm chính xác là điều kiện tiên quyết để giao tiếp hiệu quả. Kelly (2000) nhấn mạnh rằng "các lỗi phát âm của người học có thể cản trở sự giao tiếp thành công". Điều này cho thấy rằng việc dạy phát âm cần được chú trọng hơn trong các lớp học EFL. Đặc biệt, sinh viên cần nhận thức rõ ràng về tầm quan trọng của phát âm trong việc giao tiếp hàng ngày và trong môi trường làm việc. Việc cải thiện phát âm không chỉ giúp sinh viên tự tin hơn mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho việc học tập và làm việc trong môi trường quốc tế.

II. Khó khăn trong phát âm phụ âm tắc

Sinh viên Đại học Bách Khoa Hà Nội thường gặp khó khăn trong việc phát âm các âm tắc xát tiếng Anh như /tʃ/ và /dʒ/. Những âm này không có trong hệ thống âm vị của tiếng Việt, dẫn đến việc sinh viên dễ nhầm lẫn với các âm khác. Theo nghiên cứu, sự khác biệt giữa hai hệ thống âm vị này là nguyên nhân chính gây ra khó khăn trong phát âm. Việc thiếu kinh nghiệm và môi trường tiếp xúc với tiếng Anh cũng góp phần làm tăng thêm những khó khăn này. Do đó, việc tìm hiểu nguyên nhân và đưa ra giải pháp là rất cần thiết.

2.1. Nguyên nhân gây khó khăn

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến khó khăn trong phát âm phụ âm tắc. Đầu tiên, sự khác biệt giữa âm vị tiếng Anh và tiếng Việt là một yếu tố quan trọng. Tiếng Việt không có âm tắc xát, do đó sinh viên thường không quen với cách phát âm này. Thứ hai, việc thiếu môi trường giao tiếp tiếng Anh cũng làm giảm khả năng phát âm chính xác. Cuối cùng, thái độ và động lực học tập của sinh viên cũng ảnh hưởng đến khả năng phát âm. Nếu sinh viên không nhận thức được tầm quan trọng của phát âm, họ sẽ không dành đủ thời gian để luyện tập.

III. Giải pháp cải thiện phát âm

Để cải thiện khả năng phát âm của sinh viên, cần áp dụng một số giải pháp hiệu quả. Đầu tiên, việc cung cấp các bài tập phát âm thường xuyên là rất cần thiết. Các bài tập này nên được thiết kế để giúp sinh viên làm quen với âm tắc xát và luyện tập phát âm chính xác. Thứ hai, giáo viên cần cải thiện kỹ thuật giảng dạy phát âm, sử dụng các phương pháp dạy học hiện đại để thu hút sự chú ý của sinh viên. Cuối cùng, việc cung cấp tài liệu bổ sung và các bài tập thực hành cũng rất quan trọng để sinh viên có thể tự luyện tập tại nhà.

3.1. Thực hành phát âm thường xuyên

Thực hành phát âm thường xuyên là một trong những giải pháp quan trọng nhất. Sinh viên cần được khuyến khích tham gia vào các hoạt động thực hành phát âm, chẳng hạn như các buổi học nhóm hoặc các lớp học bổ sung. Việc này không chỉ giúp sinh viên cải thiện khả năng phát âm mà còn tạo cơ hội để họ giao tiếp và học hỏi từ nhau. Ngoài ra, giáo viên cũng nên cung cấp phản hồi kịp thời để sinh viên có thể nhận ra và sửa chữa lỗi phát âm của mình.

Tổng quan nghiên cứu

Việc phát âm chính xác các âm tắc xát trong tiếng Anh, đặc biệt là hai âm affricates /tʃ/ và /dʒ/, luôn là thách thức lớn đối với sinh viên Việt Nam, trong đó có sinh viên Trường Đại học Bách Khoa Hà Nội (HUT). Theo khảo sát với 88 sinh viên năm nhất tại N-Power, HUT, khoảng 36% sinh viên gặp khó khăn trong việc phát âm chính xác các âm này, đặc biệt là âm /dʒ/ với tỷ lệ khó khăn lên đến 36,36%, và âm /tʃ/ chiếm 34,09%. Nghiên cứu nhằm mục tiêu xác định các khó khăn cụ thể mà sinh viên gặp phải khi phát âm hai âm affricates này, tìm hiểu nguyên nhân và đề xuất các giải pháp khả thi để cải thiện kỹ năng phát âm.

Phạm vi nghiên cứu tập trung vào sinh viên năm nhất tại N-Power, HUT trong năm học 2011, với trọng tâm là phát âm hai âm affricates /tʃ/ và /dʒ/. Ý nghĩa của nghiên cứu nằm ở việc nâng cao nhận thức của sinh viên và cải thiện phương pháp giảng dạy phát âm của giáo viên, từ đó góp phần nâng cao năng lực giao tiếp tiếng Anh cho sinh viên ngành Công nghệ Thông tin. Các chỉ số đánh giá hiệu quả bao gồm tỷ lệ sinh viên phát âm đúng hai âm affricates, mức độ cải thiện qua các bài tập luyện tập và phản hồi từ giáo viên.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết về phát âm trong giảng dạy tiếng Anh như:

• Lý thuyết về vai trò của phát âm trong giảng dạy EFL: Phát âm chính xác là yếu tố then chốt giúp người học giao tiếp hiệu quả (Kelly, 2000; Stevick).
• Mô hình âm vị học về âm affricates: Âm /tʃ/ là âm tắc xát vô thanh, âm /dʒ/ là âm tắc xát hữu thanh, được mô tả chi tiết về vị trí và cách thức phát âm (Cruttenden, 2001).
• Các yếu tố ảnh hưởng đến việc học phát âm: Bao gồm ngôn ngữ mẹ đẻ, độ tuổi, mức độ tiếp xúc với tiếng Anh, khả năng ngữ âm, thái độ và động lực học tập (Kenworthy, 1987).
• Khái niệm về sự nhầm lẫn âm thanh: Sinh viên Việt Nam thường nhầm lẫn /dʒ/ với /z/ hoặc /s/, và /tʃ/ với âm /c/ trong tiếng Việt do sự khác biệt hệ thống âm vị giữa hai ngôn ngữ.

Phương pháp nghiên cứu

• Nguồn dữ liệu: Dữ liệu được thu thập từ 88 sinh viên năm nhất tại N-Power, HUT thông qua bảng câu hỏi và ghi âm phát âm.
• Phương pháp chọn mẫu: Mẫu được chọn ngẫu nhiên trong số sinh viên năm nhất, đảm bảo đại diện cho nhóm nghiên cứu.
• Phương pháp phân tích: Kết hợp phân tích định lượng (thống kê kết quả bảng câu hỏi) và phân tích định tính (đánh giá bản ghi âm phát âm).
• Timeline nghiên cứu: Nghiên cứu được thực hiện trong năm học 2011, với quá trình thu thập dữ liệu kéo dài khoảng 1 tháng, bao gồm phát phiếu khảo sát, thu thập và phân tích dữ liệu.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Khó khăn trong phát âm affricates: 36,36% sinh viên gặp khó khăn với âm /dʒ/, 34,09% với âm /tʃ/. Không có sinh viên nào cho rằng hai âm này dễ phát âm.
2. Nhầm lẫn âm thanh: Khoảng 50% sinh viên nhầm âm /tʃ/ với âm /c/ trong tiếng Việt; 40% nhầm âm /dʒ/ với /z/ hoặc /ʒ/. Hơn 45% sinh viên bỏ quên phát âm hai âm này ở vị trí cuối từ.
3. Thái độ và thói quen học tập: 64% sinh viên đánh giá phát âm là rất quan trọng, nhưng 55% chỉ tra từ điển để biết nghĩa mà không chú ý đến cách phát âm, chỉ 20,45% đọc to từ mới.
4. Phản hồi từ giáo viên: 78,4% sinh viên cho biết giáo viên ít khi sửa lỗi phát âm, chỉ 6,8% được yêu cầu lặp lại từ đúng cách.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của các khó khăn là do sự khác biệt hệ thống âm vị giữa tiếng Việt và tiếng Anh, đặc biệt là việc tiếng Việt không có âm affricates, dẫn đến việc sinh viên thiếu mô hình phát âm chuẩn để bắt chước. Thêm vào đó, việc thiếu môi trường luyện tập thực tế và phương pháp giảng dạy chưa tập trung vào phát âm khiến sinh viên khó cải thiện. So với các nghiên cứu trước đây, kết quả tương đồng với nhận định rằng phát âm là kỹ năng bị xem nhẹ trong giảng dạy EFL tại Việt Nam. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ nhầm lẫn âm và biểu đồ tròn về thái độ học tập, giúp minh họa rõ ràng các vấn đề.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường luyện tập phát âm thường xuyên: Giáo viên nên dành ít nhất 5-10 phút mỗi buổi học để luyện tập phát âm affricates, giúp sinh viên hình thành thói quen và phản xạ phát âm chính xác. Thời gian thực hiện: ngay từ học kỳ đầu tiên; chủ thể: giáo viên bộ môn tiếng Anh.
2. Cải tiến phương pháp giảng dạy: Áp dụng kỹ thuật dạy phát âm có hệ thống như phương pháp chữa lỗi (imitation, explanation, association), các bài tập khoanh vùng nhầm lẫn âm (comparative drill), và luyện tập linh hoạt trong câu (mobility drill). Thời gian: triển khai trong năm học; chủ thể: giáo viên và bộ môn.
3. Cung cấp bài tập bổ trợ đa dạng: Thiết kế các bài tập phát âm, đối thoại, trò chơi chữ có tập trung vào affricates để sinh viên luyện tập tại nhà và trong lớp, tăng cường sự tương tác và hứng thú học tập. Thời gian: liên tục trong năm học; chủ thể: giáo viên và sinh viên.
4. Khuyến khích tự học và sử dụng tài liệu hỗ trợ: Hướng dẫn sinh viên cách tra từ điển phát âm chuẩn, sử dụng các phần mềm luyện phát âm và ghi âm tự đánh giá. Thời gian: ngay từ đầu khóa học; chủ thể: sinh viên và giáo viên hướng dẫn.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Giáo viên tiếng Anh tại các trường đại học kỹ thuật: Nghiên cứu cung cấp cơ sở để cải tiến phương pháp giảng dạy phát âm, đặc biệt với sinh viên ngành Công nghệ Thông tin.
2. Sinh viên ngành Công nghệ Thông tin và các ngành kỹ thuật: Giúp nhận thức rõ các khó khăn trong phát âm và phương pháp tự cải thiện kỹ năng giao tiếp tiếng Anh.
3. Nhà nghiên cứu ngôn ngữ học ứng dụng và giảng dạy tiếng Anh: Cung cấp dữ liệu thực nghiệm về phát âm affricates và các giải pháp giảng dạy phù hợp với người học tiếng Anh là người Việt.
4. Các trung tâm đào tạo tiếng Anh chuyên sâu: Tham khảo để xây dựng chương trình luyện phát âm hiệu quả, tập trung vào các âm khó đối với người Việt.

Câu hỏi thường gặp

1. Tại sao sinh viên Việt Nam thường nhầm lẫn âm /dʒ/ với /z/ hoặc /s/?
   Do tiếng Việt không có âm affricates, sinh viên dễ nhầm lẫn với các âm tương tự trong tiếng Việt như /z/ hoặc /s/. Ví dụ, từ "judge" thường được phát âm thành "zudge".

2. Làm thế nào để cải thiện phát âm affricates hiệu quả?
   Cần luyện tập thường xuyên với các bài tập mô phỏng âm, nghe và lặp lại, kết hợp với phản hồi từ giáo viên. Ví dụ, kỹ thuật "imitation" giúp sinh viên bắt chước chính xác âm thanh.

3. Tại sao giáo viên ít khi sửa lỗi phát âm của sinh viên?
   Phần lớn giáo viên tập trung vào ngữ pháp và từ vựng do áp lực chương trình và thi cử, dẫn đến việc phát âm bị xem nhẹ. Cần thay đổi nhận thức và phương pháp giảng dạy.

4. Phương pháp nào giúp sinh viên phân biệt /tʃ/ và /c/ trong tiếng Việt?
   Sử dụng bài tập so sánh âm (comparative drill) và giải thích chi tiết cách phát âm, ví dụ: /tʃ/ là âm tắc xát, trong khi /c/ là âm tắc không có phần ma sát.

5. Làm sao sinh viên có thể tự học phát âm tại nhà?
   Sinh viên nên sử dụng từ điển phát âm chuẩn, ghi âm lại giọng nói của mình để tự đánh giá, và luyện tập với các phần mềm hoặc video hướng dẫn phát âm.

Kết luận

• Sinh viên HUT gặp nhiều khó khăn trong phát âm hai âm affricates /tʃ/ và /dʒ/, chủ yếu do sự khác biệt hệ thống âm vị và thiếu luyện tập.
• Nguyên nhân chính bao gồm không có âm affricates trong tiếng Việt, thiếu môi trường luyện tập, và phương pháp giảng dạy chưa hiệu quả.
• Giải pháp khả thi gồm tăng cường luyện tập thường xuyên, cải tiến kỹ thuật giảng dạy, cung cấp bài tập bổ trợ và khuyến khích tự học.
• Nghiên cứu góp phần nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của phát âm trong giảng dạy tiếng Anh tại các trường kỹ thuật.
• Các bước tiếp theo nên mở rộng nghiên cứu với nhiều đối tượng hơn và phát triển chương trình đào tạo phát âm chuyên sâu cho sinh viên.

Hành động ngay hôm nay: Giáo viên và sinh viên cần phối hợp thực hiện các giải pháp đề xuất để cải thiện kỹ năng phát âm, góp phần nâng cao hiệu quả giao tiếp tiếng Anh trong môi trường học thuật và nghề nghiệp.