I. Đặt Vấn Đề
Bệnh truyền nhiễm là một trong những thách thức lớn đối với sức khỏe cộng đồng toàn cầu. Sự gia tăng của các bệnh truyền nhiễm như sốt vàng và cúm A(H7N9) đã đặt ra yêu cầu cấp thiết về năng lực ứng phó tại các cửa khẩu. Việt Nam, với mạng lưới giao thông đa dạng, có nguy cơ cao về sự xâm nhập của các bệnh này. Trung tâm Kiểm dịch y tế quốc tế (TTKDYTQT) đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn sự lây lan của bệnh truyền nhiễm. Năng lực phòng chống bệnh truyền nhiễm tại các trung tâm này được đánh giá qua nhân lực và vật lực. Kiểm dịch viên y tế, được xem là những “chiến sĩ” tuyến đầu, cần có đủ năng lực để ứng phó với các nguy cơ dịch bệnh. Tuy nhiên, nghiên cứu về năng lực này còn hạn chế, và việc áp dụng các can thiệp đào tạo trực tuyến là một giải pháp tiềm năng.
II. Năng Lực Sẵn Sàng Ứng Phó
Năng lực sẵn sàng ứng phó với bệnh truyền nhiễm tại cửa khẩu được xác định qua nhiều yếu tố, bao gồm kiến thức, thái độ và thực hành của kiểm dịch viên. Các nghiên cứu cho thấy rằng việc nâng cao năng lực ứng phó không chỉ phụ thuộc vào đào tạo mà còn vào cơ sở vật chất và trang thiết bị. Việc áp dụng các biện pháp kiểm dịch hiệu quả là cần thiết để đảm bảo an toàn sức khỏe cộng đồng. Đặc biệt, sự chấp nhận của kiểm dịch viên đối với các phương pháp đào tạo mới, như giảng dạy trực tuyến, có thể ảnh hưởng lớn đến hiệu quả của công tác kiểm dịch. Các can thiệp nâng cao năng lực cần được thực hiện đồng bộ và liên tục để đáp ứng kịp thời với tình hình dịch bệnh.
III. Thực Trạng Đào Tạo Kiểm Dịch Viên
Đào tạo kiểm dịch viên y tế tại Việt Nam hiện nay gặp nhiều thách thức. Các chương trình đào tạo truyền thống thường tốn nhiều thời gian và nguồn lực, trong khi kiểm dịch viên thường làm việc tại các cửa khẩu xa trung tâm. Việc áp dụng hình thức đào tạo trực tuyến đã được đưa vào kế hoạch quốc gia nhằm nâng cao năng lực ứng phó. Tuy nhiên, sự chấp nhận của kiểm dịch viên đối với hình thức này vẫn còn nhiều rào cản. Nghiên cứu cho thấy rằng việc cải thiện chất lượng giáo trình và phương pháp giảng dạy có thể giúp tăng cường sự chấp nhận và hiệu quả của chương trình đào tạo. Đặc biệt, việc sử dụng giáo trình điện tử đã cho thấy hiệu quả tích cực trong việc nâng cao kiến thức và kỹ năng cho kiểm dịch viên.
IV. Kết Quả Nghiên Cứu
Kết quả nghiên cứu cho thấy thực trạng năng lực ứng phó với bệnh sốt vàng và cúm A(H7N9) tại 13 TTKDYTQT còn nhiều hạn chế. Kiến thức, thái độ và thực hành của kiểm dịch viên về các bệnh này cần được cải thiện. Các can thiệp nâng cao năng lực đã được thực hiện từ năm 2015 đến 2019 cho thấy sự cải thiện rõ rệt trong kiến thức và thực hành của kiểm dịch viên. Tuy nhiên, sự chấp nhận của kiểm dịch viên đối với các phương pháp đào tạo mới vẫn cần được nghiên cứu thêm. Việc sáp nhập TTKDYTQT vào Trung tâm Kiểm soát bệnh tật cũng đã tạo ra những thay đổi trong cơ cấu tổ chức và hoạt động kiểm dịch, tuy nhiên, hiệu quả của sự thay đổi này cần được đánh giá một cách toàn diện.
V. Đề Xuất Giải Pháp
Để nâng cao năng lực ứng phó với bệnh truyền nhiễm tại cửa khẩu, cần có các giải pháp đồng bộ. Đầu tiên, cần cải thiện chương trình đào tạo cho kiểm dịch viên, bao gồm việc áp dụng các phương pháp giảng dạy hiện đại và phù hợp với thực tiễn. Thứ hai, cần tăng cường cơ sở vật chất và trang thiết bị tại các TTKDYTQT để đảm bảo khả năng thực hiện các biện pháp kiểm dịch hiệu quả. Cuối cùng, cần có sự hợp tác quốc tế trong công tác kiểm dịch để chia sẻ kinh nghiệm và nguồn lực. Việc thực hiện các giải pháp này không chỉ giúp nâng cao năng lực ứng phó mà còn đảm bảo an toàn sức khỏe cộng đồng trong bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay.