Tổng quan nghiên cứu
Trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế, năng lực tiếng Anh trở thành một yêu cầu thiết yếu đối với cán bộ, nhân viên trong các tổ chức giáo dục và doanh nghiệp. Tại Trường Cao đẳng Công nghiệp Huế (HUEIC), từ năm 2014, một khóa học tiếng Anh trực tuyến dành cho cán bộ nhân viên đã được triển khai nhằm nâng cao kỹ năng ngoại ngữ, đáp ứng tiêu chuẩn IELTS tối thiểu 4.0 theo quy định của Ban Giám hiệu. Khóa học kéo dài 3 tháng với sự tham gia của 12 cán bộ, nhân viên, sử dụng nền tảng email và các công cụ trực tuyến như Skype, One Drive để tổ chức và quản lý học tập.
Mục tiêu nghiên cứu là đánh giá hiệu quả của khóa học tiếng Anh trực tuyến tại nơi làm việc, xác định các yếu tố chính ảnh hưởng đến sự tham gia của người học và đề xuất các giải pháp cải tiến khóa học dựa trên những yếu tố này. Nghiên cứu được thực hiện trong giai đoạn từ tháng 9/2014 đến tháng 12/2014 tại HUEIC, tập trung vào nhóm đối tượng là cán bộ nhân viên đang công tác tại trường.
Ý nghĩa của nghiên cứu thể hiện ở việc cung cấp cơ sở khoa học cho việc thiết kế và tổ chức các khóa học trực tuyến hiệu quả, góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đồng thời hỗ trợ người học cải thiện kỹ năng tiếng Anh phục vụ công việc và phát triển nghề nghiệp. Kết quả nghiên cứu cũng góp phần vào quá trình nâng cấp trường thành đại học, đáp ứng yêu cầu đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao trong thời đại số.
Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu
Khung lý thuyết áp dụng
Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình thiết kế, giảng dạy và đánh giá khóa học trực tuyến, trong đó nổi bật là:
Bảy nguyên tắc thực hành tốt trong giáo dục đại học của Chickering và Gamson (1987), bao gồm: khuyến khích tương tác giữa giảng viên và sinh viên, phát triển sự hợp tác, khuyến khích học tập tích cực, phản hồi kịp thời, nhấn mạnh thời gian dành cho nhiệm vụ, truyền đạt kỳ vọng cao và tôn trọng đa dạng phương pháp học tập.
Mô hình Sense of Community (SoC) của McMillan & Chavis (1986), định nghĩa cảm giác cộng đồng là sự gắn kết, ảnh hưởng lẫn nhau, sự thỏa mãn nhu cầu và kết nối cảm xúc giữa các thành viên trong nhóm, được áp dụng để thúc đẩy sự tham gia và tương tác trong môi trường học trực tuyến.
Mức độ tham gia học trực tuyến theo Hrastinski (2008), phân loại từ việc truy cập môi trường học tập, viết bài, chất lượng bài viết, đọc bài, nhận thức về bài viết đến tham gia đối thoại có ý nghĩa, giúp đánh giá sự tham gia toàn diện của người học.
Các khái niệm chính bao gồm: thiết kế giảng dạy, hoạt động học tập tích cực, vai trò giảng viên như người hướng dẫn, hỗ trợ kỹ thuật, tương tác giữa người học và giảng viên, cũng như giữa các học viên với nhau.
Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp định lượng và định tính nhằm đảm bảo tính toàn diện và độ tin cậy của kết quả. Cỡ mẫu gồm 12 cán bộ nhân viên HUEIC tham gia khóa học tiếng Anh trực tuyến kéo dài 3 tháng.
Nguồn dữ liệu: Dữ liệu được thu thập qua bảng câu hỏi (12 bản) và phỏng vấn sâu (12 người), nhằm đánh giá hiệu quả khóa học và xác định các yếu tố ảnh hưởng đến sự tham gia.
Phương pháp chọn mẫu: Mẫu được chọn theo phương pháp thuận tiện, gồm những cán bộ nhân viên đăng ký và tham gia khóa học, có trình độ tiếng Anh sơ cấp đến trung cấp.
Phương pháp phân tích: Dữ liệu định lượng được xử lý bằng thống kê tần suất và phần trăm để đánh giá các chỉ số về thiết kế khóa học, hoạt động, giảng viên, tương tác và hỗ trợ kỹ thuật. Dữ liệu định tính từ phỏng vấn được phân tích nội dung để làm rõ các yếu tố ảnh hưởng và đề xuất cải tiến.
Timeline nghiên cứu: Thiết kế và triển khai khóa học từ tháng 9 đến tháng 12/2014; thu thập dữ liệu từ tháng 12/2015 đến tháng 1/2016; phân tích và trình bày kết quả từ tháng 1 đến tháng 3/2016.
Kết quả nghiên cứu và thảo luận
Những phát hiện chính
Đánh giá về thiết kế khóa học: 100% người học đồng ý rằng các điều kiện tiên quyết được nêu rõ ràng; 83,3% cho rằng kỹ năng cần thiết được đề cập; 100% xác nhận trình độ hiện tại của học viên phù hợp với khóa học. Về hoạt động học tập, 83,3% đánh giá các chiến lược học tập tích cực được áp dụng, 100% cho rằng hoạt động liên kết với mục tiêu khóa học, nhưng chỉ 66,6% đồng ý nội dung được tổ chức thành các mô-đun hợp lý do thời gian khóa học ngắn.
Vai trò giảng viên: 100% người học nhận thấy giảng viên đóng vai trò hỗ trợ, 91,6% cho rằng hướng dẫn bài tập rõ ràng, 83,3% được hỗ trợ giải đáp thắc mắc kịp thời. Giảng viên cá nhân hóa khóa học bằng cách sử dụng tên học viên và phong cách thân thiện.
Tương tác trong khóa học: 83,3% người học sử dụng bảng thảo luận và chat; 66,6% tham gia hoạt động nhóm; 100% sử dụng email và được hướng dẫn công nghệ. Tuy nhiên, tương tác giữa học viên còn hạn chế do thời gian dành cho hoạt động nhóm chưa đủ.
Hỗ trợ kỹ thuật: 100% người học được cung cấp thông tin về hỗ trợ kỹ thuật, có thể liên hệ qua email hoặc bộ phận IT.
Các yếu tố ảnh hưởng đến sự tham gia: Qua phỏng vấn, bốn yếu tố chính được xác định gồm: giao diện hiệu quả và minh bạch; sự hiện diện và hỗ trợ của giảng viên; cảm giác cộng đồng (sense of community); nội dung khóa học phù hợp với nhu cầu thực tế của người học.
Thảo luận kết quả
Kết quả cho thấy giao diện đơn giản, dễ sử dụng (như sử dụng email nhóm và One Drive) giúp người học dễ dàng truy cập tài liệu và nộp bài, tăng tính thuận tiện và giảm rào cản công nghệ. Sự hiện diện tích cực của giảng viên, với phản hồi kịp thời và cá nhân hóa, tạo động lực và cảm giác được quan tâm, góp phần nâng cao sự tham gia.
Cảm giác cộng đồng được xây dựng qua việc học viên là đồng nghiệp cùng môi trường làm việc, tạo sự gắn kết và khích lệ lẫn nhau trong học tập. Nội dung khóa học gắn liền với thực tế công việc và cuộc sống hàng ngày giúp người học thấy rõ giá trị ứng dụng, từ đó tăng động lực học tập.
So sánh với các nghiên cứu trước đây, kết quả phù hợp với nguyên tắc thiết kế khóa học trực tuyến hiệu quả và lý thuyết về sense of community, đồng thời nhấn mạnh vai trò quan trọng của yếu tố con người và môi trường học tập trong việc thúc đẩy sự tham gia.
Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ đồng ý của người học với các tiêu chí đánh giá khóa học, bảng tổng hợp các yếu tố ảnh hưởng và trích dẫn ý kiến người học minh họa cho từng yếu tố.
Đề xuất và khuyến nghị
Tối ưu hóa giao diện và công nghệ: Đơn giản hóa các công cụ học tập trực tuyến, ưu tiên sử dụng nền tảng quen thuộc như email nhóm và chia sẻ tài liệu qua One Drive để đảm bảo truy cập 24/7. Thời gian thực hiện: 3 tháng; Chủ thể: Ban quản lý đào tạo và bộ phận IT.
Tăng cường vai trò giảng viên: Đào tạo giảng viên về kỹ năng hỗ trợ trực tuyến, phản hồi kịp thời và cá nhân hóa tương tác với học viên. Thiết lập lịch phản hồi rõ ràng và duy trì sự hiện diện thường xuyên trong các kênh giao tiếp. Thời gian: liên tục trong khóa học; Chủ thể: giảng viên và phòng đào tạo.
Xây dựng và duy trì cảm giác cộng đồng: Tổ chức các hoạt động nhóm theo phòng ban hoặc nhóm làm việc, khuyến khích chia sẻ kinh nghiệm và hỗ trợ lẫn nhau qua các diễn đàn, mạng xã hội. Thời gian: xuyên suốt khóa học; Chủ thể: giảng viên và học viên.
Phát triển nội dung sát thực tế: Thiết kế bài học và bài tập dựa trên tình huống công việc thực tế, cập nhật thường xuyên các chủ đề liên quan đến môi trường làm việc và nhu cầu giao tiếp tiếng Anh. Thời gian: cập nhật hàng quý; Chủ thể: nhóm thiết kế chương trình và giảng viên.
Tăng cường hoạt động nhóm và tương tác: Mở rộng thời gian và số lượng các hoạt động nhóm, dự án chung để nâng cao sự gắn kết và học tập tương tác. Thời gian: áp dụng từ khóa học tiếp theo; Chủ thể: giảng viên.
Đối tượng nên tham khảo luận văn
Nhà quản lý đào tạo và phát triển nguồn nhân lực: Sử dụng kết quả nghiên cứu để thiết kế các chương trình đào tạo trực tuyến phù hợp, nâng cao hiệu quả học tập và đáp ứng yêu cầu chuẩn hóa năng lực ngoại ngữ.
Giảng viên và nhà thiết kế khóa học trực tuyến: Áp dụng các nguyên tắc thiết kế, phương pháp giảng dạy và quản lý lớp học trực tuyến hiệu quả, đặc biệt trong môi trường làm việc.
Cán bộ, nhân viên đang tham gia hoặc tổ chức học tập trực tuyến: Hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến sự tham gia và cách tận dụng các yếu tố này để nâng cao hiệu quả học tập cá nhân và nhóm.
Nghiên cứu sinh và học viên cao học trong lĩnh vực giáo dục và công nghệ giáo dục: Tham khảo phương pháp nghiên cứu kết hợp định lượng và định tính, cũng như các khung lý thuyết về học trực tuyến và cảm giác cộng đồng.
Câu hỏi thường gặp
Khóa học tiếng Anh trực tuyến tại HUEIC có hiệu quả không?
Theo khảo sát, 100% học viên đánh giá khóa học hữu ích và hiệu quả, giúp cải thiện kỹ năng tiếng Anh phục vụ công việc. Ví dụ, điểm số bài kiểm tra cuối khóa tăng trung bình so với đầu khóa.Yếu tố nào ảnh hưởng lớn nhất đến sự tham gia của học viên?
Giao diện đơn giản, sự hiện diện của giảng viên, cảm giác cộng đồng và nội dung phù hợp là những yếu tố chính thúc đẩy sự tham gia tích cực.Làm thế nào để giảng viên duy trì sự tương tác trong khóa học trực tuyến?
Giảng viên cần phản hồi kịp thời, cá nhân hóa giao tiếp, tổ chức các hoạt động nhóm và tạo môi trường thân thiện, hỗ trợ học viên.Khó khăn lớn nhất khi tổ chức khóa học trực tuyến là gì?
Thời gian dành cho hoạt động nhóm còn hạn chế và nội dung chưa được tổ chức thành các mô-đun hoàn chỉnh do thời gian thiết kế ngắn.Làm sao để cải thiện khóa học trực tuyến trong tương lai?
Tăng cường hoạt động nhóm, cập nhật nội dung sát thực tế, sử dụng công nghệ thân thiện và đào tạo giảng viên về kỹ năng hỗ trợ trực tuyến.
Kết luận
- Khóa học tiếng Anh trực tuyến tại HUEIC được đánh giá cao về tính hiệu quả, hỗ trợ người học nâng cao kỹ năng ngoại ngữ phục vụ công việc.
- Bốn yếu tố chính ảnh hưởng đến sự tham gia gồm giao diện dễ sử dụng, vai trò giảng viên, cảm giác cộng đồng và nội dung phù hợp.
- Giảng viên đóng vai trò trung tâm trong việc tạo động lực và duy trì tương tác qua phản hồi cá nhân hóa và hỗ trợ kỹ thuật.
- Cảm giác cộng đồng giữa các học viên đồng nghiệp giúp tăng cường sự gắn kết và khích lệ học tập.
- Đề xuất cải tiến tập trung vào tối ưu công nghệ, tăng cường hoạt động nhóm, cập nhật nội dung sát thực tế và nâng cao kỹ năng giảng viên.
Next steps: Triển khai các giải pháp đề xuất trong các khóa học tiếp theo, mở rộng quy mô và tiếp tục nghiên cứu để hoàn thiện mô hình đào tạo trực tuyến tại HUEIC.
Call-to-action: Các nhà quản lý đào tạo và giảng viên được khuyến khích áp dụng các kết quả và giải pháp nghiên cứu để nâng cao chất lượng đào tạo trực tuyến, đồng thời tiếp tục nghiên cứu và phát triển các phương pháp giảng dạy sáng tạo, phù hợp với xu hướng giáo dục hiện đại.