I. Tổng Quan Mô Hình VNEN Đánh Giá Kết Quả Học Tập Tại Nghệ An
Mô hình VNEN (Trường học mới Việt Nam) là một sáng kiến đổi mới giáo dục của Bộ Giáo dục và Đào tạo, kế thừa mô hình Escuela Nueva từ Colombia. Mô hình này tập trung vào việc phát triển năng lực cho học sinh, chuyển đổi từ giáo dục truyền thống sang giáo dục tiếp cận phát triển năng lực. Tuy nhiên, quá trình triển khai VNEN đã gặp nhiều ý kiến trái chiều, đặc biệt tại một số tỉnh thành như Nghệ An. Nghiên cứu này nhằm đánh giá kết quả học tập, cụ thể là năng lực giải quyết vấn đề (GQVĐ) của học sinh tiểu học theo mô hình VNEN tại Nghệ An, từ đó đưa ra khuyến nghị để nâng cao hiệu quả.
1.1. Lịch Sử Phát Triển và Bản Chất Của Mô Hình VNEN
Mô hình VNEN bắt nguồn từ Escuela Nueva của Colombia, được Liên hợp quốc và UNESCO đánh giá cao. Tại Việt Nam, VNEN được triển khai từ năm học 2011-2012, với nhiều sáng tạo phù hợp với điều kiện thực tiễn. Mô hình này nhấn mạnh vai trò của học sinh làm trung tâm, phát triển năng lực tự học và giải quyết vấn đề. Theo Đặng Tự Ân (2015), VNEN là sự tích hợp mạnh mẽ giữa những yếu tố tích cực của mô hình EN với thành tựu GD nhiều năm đổi mới ở Việt nam để trở thành mô hình nhà trường mới của Việt Nam.
1.2. Triết Lý Giáo Dục Cốt Lõi Của Mô Hình VNEN
Triết lý của mô hình VNEN dựa trên quan điểm giáo dục hiện đại, kết hợp hài hòa với thực tiễn giáo dục Việt Nam. Mô hình này coi học sinh là trung tâm, khuyến khích sự tương tác đa chiều và học qua giải quyết vấn đề. Các chủ thể trong mô hình VNEN là học sinh, giáo viên và gia đình (cộng đồng), luôn gắn kết và tương tác hai chiều với nhau. Các chủ thể nêu trên thực chất là trường hợp riêng của ba tác nhân Người học – Người dạy – Môi trường nổi tiếng được Jean-Mare Denommé và Madeleine Roy đề cập tới trong phương pháp sư phạm tương tác.
II. Thực Trạng Dạy và Học VNEN Vấn Đề Đặt Ra Tại Nghệ An
Mặc dù có những đóng góp nhất định, mô hình VNEN cũng đối mặt với nhiều hạn chế và yếu kém, gây bức xúc trong dư luận, đặc biệt ở một số tỉnh thành như Nghệ An. Việc đánh giá khách quan kết quả học tập học sinh tiểu học VNEN, đặc biệt là năng lực giải quyết vấn đề, là cần thiết để đưa ra giải pháp phù hợp. Nghiên cứu này tập trung vào việc phân tích thực tiễn và lý luận về kết quả học tập của học sinh học theo mô hình VNEN, cụ thể hơn là NL GQVĐ, để từ đó có thể đưa ra một số khuyến nghị cụ thể góp phần nâng cao hiệu quả triển khai mô hình này vào GD Việt Nam trong giai đoạn tới.
2.1. Những Hạn Chế và Thách Thức Của Mô Hình VNEN
Quá trình triển khai mô hình VNEN còn nảy sinh nhiều ý kiến trái chiều xoay quanh mô hình này. Song hành cùng những thành tựu đạt được là những hiện tượng liên quan đến hạn chế và yếu kém được phản ánh ngày càng nhiều trên các phương tiện thông tin đại chúng, tạo nên những bức xúc có chiều hướng ngày càng tăng trong công luận, đặc biệt là ở một số tỉnh thành ở nước ta, trong đó có tỉnh Nghệ An. Cần có những đánh giá khách quan và toàn diện để khắc phục những hạn chế này.
2.2. Tầm Quan Trọng Của Năng Lực Giải Quyết Vấn Đề GQVĐ
Năng lực GQVĐ đóng vai trò quan trọng trong chương trình giảng dạy và được đánh giá trong các kỳ đánh giá diện rộng. Mô hình VNEN cũng chú trọng đến việc phát triển NL GQVĐ như là một xu thế tất yếu để giúp người học thành công trong học tập và cuộc sống. Việc đánh giá NL GQVĐ của học sinh VNEN là cần thiết để đảm bảo chất lượng giáo dục.
III. Phương Pháp Đánh Giá Kết Quả Học Tập VNEN Tại Nghệ An
Nghiên cứu sử dụng phương pháp phân tích tài liệu và thực nghiệm khoa học để đánh giá kết quả học tập của học sinh VNEN. Phương pháp phân tích tài liệu giúp nghiên cứu cơ sở lý luận về mô hình VNEN và năng lực giải quyết vấn đề. Phương pháp thực nghiệm khoa học được sử dụng để khảo sát thực trạng NL GQVĐ của học sinh tại một số trường tiểu học ở Nghệ An thông qua bộ công cụ đo lường đã được chuẩn hóa.
3.1. Phân Tích Tài Liệu Nghiên Cứu Về Mô Hình VNEN
Phương pháp phân tích tài liệu được sử dụng để nghiên cứu cơ sở lý luận về các khái niệm, đặc điểm liên quan đến mô hình VNEN và NL GQVĐ; tổng quan các nghiên cứu liên quan đến cấu trúc và đánh giá NL GQVĐ. Điều này giúp xây dựng khung lý thuyết vững chắc cho nghiên cứu.
3.2. Thực Nghiệm Khoa Học Đánh Giá Năng Lực GQVĐ
Phương pháp thực nghiệm khoa học được sử dụng để nghiên cứu về thực trạng NL GQVĐ của học sinh ở một số trường tiểu học trên địa bàn tỉnh Nghệ An thông qua bộ công cụ đo lường NL GQVĐ đã được chuẩn hóa. Quá trình này bao gồm xây dựng bộ công cụ, chọn mẫu thử nghiệm, phân tích dữ liệu và đánh giá kết quả.
3.3. Phạm Vi Nghiên Cứu và Đối Tượng Khảo Sát
Nghiên cứu tập trung vào kết quả học tập (NL GDVĐ) của HS khối lớp 5 học theo mô hình VNEN của 3 trường tiểu học trên địa bàn tỉnh Nghệ An. Đề tài nghiên cứu được thực hiện trong thời gian khoảng 13 tháng, từ tháng 12 năm 2018 đến tháng 12 năm 2019. Khách thể nghiên cứu: 5 lớp 5 của 3 trường tiểu học của tỉnh Nghệ An; Đối tượng nghiên cứu: NL GQVĐ của HS tiểu học học theo mô hình VNEN (nghiên cứu trên địa bàn tỉnh Nghệ An).
IV. Kết Quả Nghiên Cứu Đánh Giá Năng Lực GQVĐ Học Sinh VNEN
Nghiên cứu đánh giá năng lực giải quyết vấn đề của học sinh tiểu học học theo mô hình VNEN tại Nghệ An, tập trung vào các kỹ năng thành phần và mức độ phát triển. Kết quả cho thấy sự khác biệt về điểm số giữa nhóm học sinh có năng lực cao nhất và thấp nhất. Phân tích cũng chỉ ra mức độ thành thạo NL GQVĐ của học sinh.
4.1. Phân Tích Chi Tiết Về Năng Lực GQVĐ Của Học Sinh
Nghiên cứu đi sâu vào phân tích năng lực giải quyết vấn đề của học sinh, bao gồm các kỹ năng thành phần như xác định vấn đề, lập kế hoạch, thực hiện và đánh giá. Kết quả cho thấy điểm mạnh và điểm yếu của học sinh trong từng kỹ năng.
4.2. So Sánh Năng Lực GQVĐ Giữa Các Nhóm Học Sinh
Nghiên cứu so sánh năng lực GQVĐ giữa các nhóm học sinh khác nhau, ví dụ như nhóm học sinh có năng lực cao nhất và nhóm học sinh có năng lực thấp nhất. Điều này giúp xác định những yếu tố ảnh hưởng đến kết quả học tập.
V. Giải Pháp Nâng Cao Chất Lượng VNEN Kinh Nghiệm Từ Nghệ An
Dựa trên kết quả nghiên cứu, đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả giảng dạy và học tập NL GQVĐ cho học sinh tiểu học trong mô hình VNEN. Các giải pháp tập trung vào việc cải thiện phương pháp dạy học, tăng cường sự tham gia của gia đình và cộng đồng, và điều chỉnh chương trình, nội dung dạy học.
5.1. Đề Xuất Cải Tiến Phương Pháp Dạy Học VNEN
Cần có những cải tiến về phương pháp dạy học trong mô hình VNEN, tập trung vào việc khuyến khích sự chủ động, sáng tạo của học sinh. Giáo viên cần đóng vai trò là người hướng dẫn, tạo điều kiện cho học sinh tự khám phá và giải quyết vấn đề.
5.2. Tăng Cường Sự Tham Gia Của Gia Đình và Cộng Đồng
Sự tham gia của gia đình và cộng đồng đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao kết quả học tập của học sinh VNEN. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường, gia đình và cộng đồng để tạo môi trường học tập tốt nhất cho học sinh.
VI. Kết Luận và Khuyến Nghị Tương Lai Của Mô Hình VNEN
Nghiên cứu kết luận về kết quả học tập của học sinh tiểu học trong mô hình VNEN tại Nghệ An, đồng thời đưa ra khuyến nghị cho cơ quan quản lý giáo dục, trường tiểu học và giáo viên. Khuyến nghị tập trung vào việc tiếp tục đổi mới phương pháp dạy học, tăng cường đánh giá thường xuyên và nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên.
6.1. Khuyến Nghị Cho Cơ Quan Quản Lý Giáo Dục
Cơ quan quản lý giáo dục cần tiếp tục hỗ trợ và tạo điều kiện cho việc triển khai mô hình VNEN, đồng thời tăng cường kiểm tra, giám sát và đánh giá để đảm bảo chất lượng giáo dục.
6.2. Khuyến Nghị Cho Trường Tiểu Học và Giáo Viên
Trường tiểu học và giáo viên cần chủ động đổi mới phương pháp dạy học, tăng cường đánh giá thường xuyên và tạo môi trường học tập tích cực, thân thiện cho học sinh. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa giáo viên, học sinh và phụ huynh để đạt được kết quả học tập tốt nhất.
