I. Đặc điểm sinh học của cá Tỳ Bà Bướm Sewellia spp
Nghiên cứu tập trung vào đặc điểm sinh học của hai loài cá Tỳ Bà Bướm (Sewellia lineolata và Sewellia albisuera) tại Thừa Thiên Huế. Các đặc điểm hình thái, di truyền, phân bố, môi trường sống, dinh dưỡng, sinh trưởng và sinh sản được phân tích chi tiết. Cả hai loài đều có kiểu miệng dưới hình vòng cung, không răng, lược mang thưa và ruột dài hơn chiều dài thân. Thành phần thức ăn chủ yếu là vi tảo, đặc biệt là tảo silic. Tỷ lệ cá cái cao hơn cá đực, và sức sinh sản tuyệt đối của Sewellia lineolata là 311,21 trứng, trong khi Sewellia albisuera đạt 655,13 trứng.
1.1. Đặc điểm hình thái và di truyền
Cả hai loài cá Tỳ Bà Bướm có kiểu miệng dưới hình vòng cung, không răng, môi tạo thành viền sừng. Ruột cuộn thành nhiều vòng và dài hơn chiều dài thân. Phân tích DNA mã vạch xác nhận hai loài này thuộc giống Sewellia. Đặc điểm di truyền này giúp phân biệt rõ ràng với các loài cá khác trong cùng khu vực.
1.2. Đặc điểm dinh dưỡng và sinh trưởng
Thành phần thức ăn chủ yếu trong ống tiêu hóa là vi tảo, đặc biệt là tảo silic. Tỷ lệ chiều dài ruột so với thân tăng theo kích thước cá. Độ no và hệ số sinh trắc dạ dày biến động theo nhóm kích thước và thời gian. Cá có xu hướng ăn nhiều vào đầu buổi sáng và cuối buổi chiều.
II. Kỹ thuật nuôi dưỡng cá Tỳ Bà Bướm
Nghiên cứu đã thử nghiệm các kỹ thuật nuôi dưỡng và sinh sản cá Tỳ Bà Bướm. Cả hai loài thích nghi tốt với thức ăn công nghiệp và tảo Spirulina khô. Môi trường nuôi cần có dòng chảy và lọc nước, nhiệt độ không vượt quá 29°C. Kích thích sinh sản bằng LH-RHA3 kết hợp với DOM và sốc nhiệt cho kết quả khả quan. Cá con tăng trưởng nhanh trong giai đoạn 10-60 ngày tuổi.
2.1. Thử nghiệm sinh sản
Kích thích sinh sản bằng LH-RHA3 (liều 100, 150 và 200 µg/kg cá) kết hợp với DOM và sốc nhiệt cho thấy hiệu quả cao. Trứng nở sau 36 giờ và cá bột hết noãn hoàng sau 52 giờ. Phương pháp này giúp tăng tỷ lệ sinh sản thành công.
2.2. Thử nghiệm nuôi dưỡng
Cá Tỳ Bà Bướm thích nghi tốt với thức ăn công nghiệp và tảo Spirulina khô. Môi trường nuôi cần có dòng chảy và lọc nước, nhiệt độ không vượt quá 29°C. Cá con tăng trưởng nhanh trong giai đoạn 10-60 ngày tuổi, đặc biệt là Sewellia albisuera tăng nhanh về chiều dài trong giai đoạn 10-20 ngày tuổi.
III. Bảo tồn và phát triển cá Tỳ Bà Bướm tại Thừa Thiên Huế
Nghiên cứu nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo tồn và phát triển cá Tỳ Bà Bướm tại Thừa Thiên Huế. Các kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học để xây dựng quy trình nuôi và sinh sản, góp phần bảo tồn nguồn gen quý hiếm này. Đồng thời, nghiên cứu cũng đề xuất các biện pháp quản lý và khai thác bền vững.
3.1. Bảo tồn nguồn gen
Cá Tỳ Bà Bướm là loài cá cảnh quý hiếm, cần được bảo tồn để duy trì đa dạng sinh học. Nghiên cứu đề xuất các biện pháp quản lý và khai thác bền vững, đồng thời xây dựng quy trình nuôi và sinh sản để bảo tồn nguồn gen.
3.2. Phát triển nuôi trồng thủy sản
Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học để phát triển nuôi trồng cá Tỳ Bà Bướm tại Thừa Thiên Huế. Các kỹ thuật nuôi dưỡng và sinh sản được đề xuất có thể áp dụng rộng rãi trong ngành thủy sản, góp phần phát triển kinh tế địa phương.
