Kế toán chi phí và doanh thu và xác định kết quả kinh doanh tại Công ty TNHH Tuấn Lộc Thắng

Việc tổ chức kế toán chi phí và doanh thu một cách khoa học và hợp lý là nền tảng quan trọng để cung cấp thông tin chính xác cho việc điều hành và quản lý doanh nghiệp. Đối với doanh nghiệp, việc này giúp thu thập, xử lý và cung cấp thông tin để nhà quản lý đánh giá hoạt động kinh doanh, từ đó đưa ra các quyết định và định hướng phát triển. Đối với nhà đầu tư, thông tin về doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh là căn cứ để đánh giá hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, giúp đưa ra quyết định đầu tư đúng đắn. Các cơ quan quản lý nhà nước cũng dựa vào các dữ liệu này để xác định các khoản phải thu và đảm bảo nguồn thu cho ngân sách nhà nước.

Kế toán chi phí và doanh thu đòi hỏi phải quản lý hàng hóa về số lượng, chất lượng và giá trị hàng hóa đã bán. Cụ thể, cần quản lý số lượng hàng hóa cho từng người mua, từng lô hàng và từng nhóm hàng hóa. Đồng thời, cần lập kế hoạch theo dõi và thực hiện giá cho kế hoạch kỳ tới. Quản lý tốt việc thu hồi tiền bán hàng sẽ tạo điều kiện quản lý tốt kết quả kinh doanh, hạn chế rủi ro và đảm bảo tính chính xác của dữ liệu. Nhiệm vụ chính của kế toán là phản ánh đầy đủ và ghi chép kịp thời các thay đổi về số lượng, chủng loại, quy cách, mẫu mã đối với từng loại hàng hóa và dịch vụ đã bán.

Theo Chuẩn mực Kế toán Việt Nam số 14 (VAS14), doanh thu là tổng giá trị các lợi ích kinh tế mà doanh nghiệp thu được trong kỳ kế toán, phát sinh từ các hoạt động sản xuất kinh doanh thông thường của doanh nghiệp, góp phần làm tăng vốn chủ sở hữu. Chi phí là tổng giá trị các khoản giảm lợi ích kinh tế trong kỳ kế toán, dưới hình thức các khoản tiền chi ra, các khoản khấu hao tài sản, làm giảm vốn chủ sở hữu. Kết quả kinh doanh là hiệu số giữa tổng doanh thu và tổng chi phí, thể hiện lãi hoặc lỗ của doanh nghiệp trong kỳ kế toán.

Doanh thu từ bán hàng và cung cấp dịch vụ là tổng số tiền mà doanh nghiệp nhận được hoặc sẽ nhận được từ các giao dịch và hoạt động tạo ra doanh thu từ việc bán sản phẩm, hàng hóa và cung cấp dịch vụ cho khách hàng. Theo tài liệu nghiên cứu thì việc tăng doanh thu từ bán hàng có thể đạt được bằng cách phát triển thị trường, cải thiện chất lượng sản phẩm và tăng cường hoạt động tiếp thị. Doanh thu này bao gồm các khoản phụ thu ngoài giá bán (nếu có), cũng như các khoản giảm trừ doanh thu như chiết khấu thương mại, giảm giá hàng bán và hàng bán bị trả lại.

Doanh thu từ hoạt động tài chính bao gồm các khoản thu liên quan đến hoạt động tài chính như lãi tiền gửi, lãi cho vay, lãi đầu tư trái phiếu, cổ tức, lợi nhuận được chia và chênh lệch tỷ giá hối đoái. Thu nhập khác bao gồm các khoản thu góp phần làm tăng vốn chủ sở hữu từ các hoạt động khác ngoài hoạt động tạo ra doanh thu, chẳng hạn như thu từ thanh lý tài sản cố định, chênh lệch lãi do đánh giá lại vật tư, hàng hóa và tài sản cố định dùng để góp vốn liên doanh, đầu tư vào công ty liên kết. Thu nhập khác bao gồm cả tiền phạt do khách hàng vi phạm hợp đồng, thu các khoản nợ khó đòi đã xóa sổ và tiền thuế được ngân sách nhà nước hoàn lại.

Các khoản giảm trừ doanh thu bao gồm chiết khấu thương mại (ưu đãi cho khách mua số lượng lớn), giảm giá hàng bán (ưu đãi khi hàng hóa kém phẩm chất hoặc không đúng quy cách) và hàng bán bị trả lại (do không đạt yêu cầu của khách hàng). Việc theo dõi và hạch toán chính xác các khoản giảm trừ doanh thu là rất quan trọng để xác định đúng doanh thu thuần của doanh nghiệp, từ đó tính toán chính xác lợi nhuận và kết quả kinh doanh.

Giá vốn hàng bán (COGS) là tổng chi phí sản xuất hoặc mua hàng hóa đã bán trong một kỳ nhất định. Nguyên tắc ghi nhận giá vốn hàng bán là phải phù hợp với doanh thu, tức là chỉ ghi nhận giá vốn của những hàng hóa đã thực sự bán. Việc ghi nhận giá vốn phải dựa trên các chứng từ hợp lệ, như hóa đơn mua hàng, phiếu xuất kho và các chứng từ liên quan khác.

Chi phí bán hàng là các chi phí phát sinh trong quá trình bán hàng, như chi phí quảng cáo, chi phí vận chuyển, chi phí hoa hồng bán hàng và chi phí bảo hành. Việc hạch toán chi phí bán hàng cần dựa trên các chứng từ gốc, như hợp đồng quảng cáo, hóa đơn vận chuyển và phiếu chi. Quy trình hạch toán chi phí bán hàng bao gồm thu thập chứng từ, kiểm tra tính hợp lệ, định khoản và ghi sổ.

Chi phí quản lý doanh nghiệp là các chi phí phát sinh trong quá trình quản lý chung của doanh nghiệp, như chi phí lương nhân viên quản lý, chi phí thuê văn phòng, chi phí khấu hao tài sản cố định và chi phí dịch vụ mua ngoài. Việc hạch toán chi phí quản lý doanh nghiệp cần dựa trên các chứng từ gốc, như hợp đồng lao động, hợp đồng thuê văn phòng và phiếu chi. Các tài khoản thường dùng để hạch toán chi phí quản lý bao gồm TK 642, TK 242, TK 142... Quy trình hạch toán chi phí quản lý doanh nghiệp tương tự như chi phí bán hàng.

Việc hạch toán thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) cần tuân thủ các quy định của pháp luật thuế hiện hành. Thuế TNDN được tính dựa trên lợi nhuận chịu thuế, là khoản chênh lệch giữa doanh thu chịu thuế và chi phí được trừ khi tính thuế. Quy trình hạch toán thuế TNDN bao gồm xác định lợi nhuận chịu thuế, tính thuế TNDN phải nộp, ghi nhận chi phí thuế TNDN vào sổ kế toán và lập tờ khai thuế TNDN.

Việc hạch toán kết quả kinh doanh bao gồm xác định lãi hoặc lỗ trong kỳ, kết chuyển lãi/lỗ vào tài khoản lợi nhuận chưa phân phối và phân phối lợi nhuận cho các chủ sở hữu. Việc phân phối lợi nhuận phải tuân thủ các quy định của pháp luật và điều lệ của doanh nghiệp.

Báo cáo tài chính là công cụ quan trọng để cung cấp thông tin về kết quả kinh doanh của doanh nghiệp cho các đối tượng sử dụng thông tin, như nhà đầu tư, chủ nợ và cơ quan quản lý nhà nước. Báo cáo tài chính bao gồm Bảng Cân đối kế toán, Báo cáo Kết quả hoạt động kinh doanh, Báo cáo Lưu chuyển tiền tệ và Thuyết minh Báo cáo tài chính. Các báo cáo này cung cấp thông tin chi tiết về doanh thu, chi phí, lợi nhuận và các chỉ số tài chính quan trọng khác.

Việc đánh giá thực trạng kế toán chi phí và doanh thu tại Tuan Loc Thang Company Limited cần tập trung vào các khía cạnh như: (1) Quy trình hạch toán doanh thu và chi phí, (2) Hệ thống tài khoản kế toán sử dụng, (3) Công tác kiểm soát nội bộ và (4) Chất lượng thông tin kế toán. Kết quả đánh giá sẽ giúp xác định những điểm mạnh và điểm yếu của hệ thống kế toán hiện tại, từ đó đưa ra các giải pháp cải thiện phù hợp.

Các giải pháp hoàn thiện kế toán chi phí và doanh thu tại Tuan Loc Thang Company Limited có thể bao gồm: (1) Tối ưu hóa quy trình hạch toán, (2) Chuẩn hóa hệ thống tài khoản kế toán, (3) Tăng cường kiểm soát nội bộ, (4) Áp dụng công nghệ thông tin vào công tác kế toán và (5) Nâng cao trình độ chuyên môn của đội ngũ kế toán. Việc triển khai các giải pháp này cần được thực hiện một cách đồng bộ và có kế hoạch, đảm bảo tính hiệu quả và khả thi.

Để triển khai thành công các giải pháp cải thiện kế toán chi phí và doanh thu, Tuan Loc Thang Company Limited cần đảm bảo các điều kiện sau: (1) Sự ủng hộ và cam kết của ban lãnh đạo, (2) Đội ngũ kế toán có trình độ chuyên môn và kinh nghiệm, (3) Nguồn lực tài chính đầy đủ và (4) Môi trường làm việc thuận lợi. Việc đáp ứng đầy đủ các điều kiện này sẽ tạo nền tảng vững chắc cho việc cải thiện công tác kế toán và nâng cao hiệu quả hoạt động của công ty.

Việc hoàn thiện kế toán chi phí và doanh thu không chỉ giúp doanh nghiệp tuân thủ các quy định của pháp luật mà còn mang lại nhiều lợi ích thiết thực, như: (1) Nâng cao hiệu quả quản lý chi phí, (2) Tối ưu hóa doanh thu, (3) Cải thiện khả năng cạnh tranh và (4) Đảm bảo sự phát triển bền vững.

Trong thời đại số hóa, kế toán chi phí và doanh thu đang trải qua những thay đổi lớn, với sự ra đời của các phần mềm kế toán thông minh, công nghệ điện toán đám mây và trí tuệ nhân tạo (AI). Các công nghệ này giúp tự động hóa các quy trình kế toán, giảm thiểu sai sót và cung cấp thông tin kế toán một cách nhanh chóng và chính xác.

Các nghiên cứu tiếp theo về chủ đề kế toán chi phí, doanh thu và xác định kết quả kinh doanh có thể tập trung vào các vấn đề như: (1) Ảnh hưởng của công nghệ số đến kế toán, (2) Vai trò của kế toán trong quản lý rủi ro và (3) Phát triển các mô hình kế toán mới phù hợp với bối cảnh kinh doanh hiện đại.