Cơ hội và thách thức xuất khẩu nông sản Việt Nam trong hiệp định thương mại tự do với Liên minh Kinh tế Á Âu

LỜI CAM ĐOAN

LỜI CẢM ƠN

TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU LUẬN VĂN

1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ HIỆP ĐỊNH THƯƠNG MẠI TỰ DO VIỆT NAM – LIÊN MINH KINH TẾ Á ÂU

1.1. Giới thiệu về Liên minh kinh tế Á Âu

1.2. Quá trình hình thành Liên minh kinh tế Á Âu

1.3. Tổng quan về thị trường Liên minh kinh tế Á Âu

1.4. Hiệp định thương mại tự do Việt Nam – Liên minh kinh tế Á Âu

1.4.1. Xu thế hợp tác song phương trên thế giới và khu vực

1.4.2. Tiến trình đàm phán

1.4.3. Nội dung cơ bản của Hiệp định

1.4.4. Các cam kết về thuế quan

1.4.5. Cam kết về xuất xứ

1.4.6. Các nội dung khác

1.4.7. Văn bản thực thi của Việt Nam

1.5. Khái quát về thị trường các nước trong Liên minh Kinh tế Á Âu

1.5.1. Liên bang Nga

1.5.1.1. Điều kiện tự nhiên

1.5.1.2. Đặc điểm dân cư

1.5.1.3. Tình hình kinh tế thị trường

1.5.2. Điều kiện tự nhiên và đặc điểm dân cư

1.5.3. Tình hình kinh tế

1.5.4. Điều kiện tự nhiên

1.5.5. Đặc điểm dân cư

1.5.6. Tình hình kinh tế thị trường

1.5.7. Điều kiện tự nhiên và đặc điểm dân cư

1.5.8. Tình hình kinh tế và đặc điểm thị trường

1.5.9. Điều kiện tự nhiên và đặc điểm dân cư

1.5.10. Tình hình kinh tế và đặc điểm thị trường

1.6. TỔNG KẾT CHƯƠNG

2. CHƯƠNG II: CƠ HỘI VÀ THÁCH THỨC CỦA XUẤT KHẨU NÔNG SẢN VIỆT NAM SANG THỊ TRƯỜNG CÁC NƯỚC THÀNH VIÊN

2.1. Khái quát về hoạt động xuất khẩu nông sản của Việt Nam

2.2. Đặc điểm của hàng nông sản

2.2.1. Nông sản chịu ảnh hưởng lớn của các điều kiện tự nhiên

2.2.2. Nông sản mang tính thời vụ

2.2.3. Nông sản mang tính phân tán

2.2.4. Các mặt hàng nông sản có tính tươi sống

2.2.5. Nông sản phục vụ cho nhu cầu thiết yếu của con người

2.2.6. Nông sản rất phong phú và đa dạng về chủng loại và chất lượng

2.3. Khái quát về hoạt động xuất khẩu nông sản của Việt Nam trong giai đoạn 2012 – 2016

2.4. Thực trạng hoạt động xuất khẩu nông sản của Việt Nam sang các nước thành viên EAEU

2.4.1. Tổng quát tình hình xuất khẩu của Việt Nam sang các nước EAEU giai đoạn 2012 – 2015

2.4.2. Thực trạng hoạt động xuất khẩu nông sản của Việt Nam sang Liên bang Nga

2.4.2.1. Kim ngạch xuất khẩu

2.4.2.2. Cơ cấu hàng nông sản xuất khẩu

2.4.2.3. Một số mặt hàng nông sản tiềm năng xuất khẩu sang thị trường Liên bang Nga trong thời gian tới

2.5. Phân tích SWOT hoạt động xuất khẩu nông sản của Việt Nam sang thị trường các nước thành viên dưới ảnh hưởng của Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – Liên minh kinh tế Á Âu

2.5.1. Điều kiện thiên nhiên

2.5.2. Điều kiện xã hội

2.5.3. Quan hệ thương mại truyền thống giữa Việt Nam và các quốc gia thành viên Liên minh kinh tế Á Âu

2.5.4. Chưa tập trung phát triển nông nghiệp bền vững

2.5.5. Giá trị gia tăng của sản phẩm nông sản xuất khẩu chưa cao

2.5.6. Tính cộng đồng của các doanh nghiệp xuất khẩu nông sản còn yếu

2.5.7. Cam kết cắt giảm thuế quan và hạn ngạch thuế quan từ Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – EAEU

2.5.8. Việt Nam là đối tác FTA đầu tiên của EAEU đến thời điểm này

2.5.9. Mạng lưới người Việt đang sống và học tập tại Nga và các nước thành viên EAEU là tương đối đông đảo

2.5.10. Nga đang cấm vận đối với một số sản phẩm Phương Tây

2.5.11. Thách thức

2.5.11.1. Các tiêu chuẩn ngành và rào cản kỹ thuật đối với mặt hàng nông sản

2.5.11.2. Chi phí vận chuyển và bảo quản đối với mặt hàng nông sản

2.5.11.3. Năng lực cạnh tranh

2.5.11.4. Khả năng thanh toán của thị trường các nước Liên minh kinh tế Á Âu

2.5.11.5. Vấn đề về lộ trình cắt giảm thuế quan và hạn ngạch thuế quan

2.6. TỔNG KẾT CHƯƠNG 2

3. CHƯƠNG III: GIẢI PHÁP ĐẨY MẠNH HOẠT ĐỘNG XUẤT KHẨU NÔNG SẢN CỦA VIỆT NAM VÀO THỊ TRƯỜNG CÁC NƯỚC THÀNH VIÊN

3.1. Định hướng giải pháp phát triển hoạt động xuất khẩu nông sản của Việt Nam vào thị trường các nước thành viên

3.2. Giải pháp tận dụng tối đa lợi thế của Hiệp định đối với hoạt động xuất khẩu nông sản Việt Nam vào thị trường các nước thành viên

3.2.1. Giải pháp vĩ mô

3.2.1.1. Đẩy mạnh phát triển nông nghiệp bền vững

3.2.1.2. Tăng cường liên kết quốc tế trong sản xuất và xuất khẩu nông sản

3.2.1.3. Phổ biến rộng rãi nội dung Hiệp định

3.2.1.4. Phát triển quan hệ thương mại Việt Nam – EAEU

3.2.2. Giải pháp vi mô

3.2.2.1. Nâng cao chất lượng hàng nông sản

3.2.2.2. Nâng cao sức cạnh tranh của hàng hóa vào thị trường các nước thành viên

3.2.2.3. Tích cực, chủ động tìm hiểu thông tin và đối tác tại thị trường EAEU

3.2.2.4. Chủ động tìm hiểu và khai thác tối đa lợi thế từ các quy định trong Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – EAEU

3.2.2.5. Phát triển nông nghiệp bền vững

3.3. TỔNG KẾT CHƯƠNG 3

TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Cơ hội xuất khẩu nông sản Việt Nam

Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – Liên minh Kinh tế Á Âu (EAEU) mở ra nhiều cơ hội xuất khẩu nông sản cho Việt Nam. Đặc biệt, với việc cắt giảm thuế quan, hàng nông sản Việt Nam có thể tiếp cận thị trường EAEU dễ dàng hơn. Theo thống kê, kim ngạch xuất khẩu nông sản sang các nước thành viên EAEU đã tăng trưởng đáng kể trong những năm gần đây. Các mặt hàng như gạo, cà phê, và cao su có tiềm năng lớn để gia tăng xuất khẩu. Việc tăng trưởng xuất khẩu này không chỉ giúp nâng cao giá trị gia tăng cho nông sản mà còn tạo ra nhiều việc làm cho người dân nông thôn. Đặc biệt, thị trường Nga với nhu cầu tiêu thụ nông sản cao là một điểm đến lý tưởng cho hàng nông sản Việt Nam. Theo ông Sitnikov A.T, nhu cầu của Nga rất lớn nhưng Việt Nam vẫn chưa đáp ứng đủ. Điều này cho thấy tiềm năng lớn cho xuất khẩu nông sản trong tương lai.

1.1. Tiềm năng thị trường EAEU

Thị trường EAEU, đặc biệt là Nga, có nhu cầu cao về nông sản. Việt Nam có thể tận dụng lợi thế này để gia tăng xuất khẩu nông sản. Các mặt hàng như gạo, cà phê, và trái cây nhiệt đới đang được ưa chuộng. Việc nắm bắt xu hướng tiêu dùng và phát triển sản phẩm phù hợp sẽ giúp Việt Nam chiếm lĩnh thị trường này. Hơn nữa, với sự hỗ trợ từ chính phủ và các chính sách khuyến khích, doanh nghiệp Việt Nam có thể mở rộng quy mô sản xuất và nâng cao chất lượng sản phẩm. Điều này không chỉ giúp tăng trưởng xuất khẩu nông sản mà còn nâng cao vị thế của nông sản Việt Nam trên thị trường quốc tế.

II. Thách thức trong xuất khẩu nông sản

Mặc dù có nhiều cơ hội, hoạt động xuất khẩu nông sản của Việt Nam cũng đối mặt với không ít thách thức. Các tiêu chuẩn kỹ thuật và rào cản thương mại từ các nước thành viên EAEU là một trong những vấn đề lớn. Nhiều sản phẩm nông sản Việt Nam chưa đáp ứng được tiêu chuẩn chất lượng và an toàn thực phẩm của thị trường EAEU. Điều này dẫn đến việc hàng hóa bị từ chối hoặc phải chịu mức thuế cao. Hơn nữa, chi phí vận chuyển và bảo quản nông sản cũng là một yếu tố ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh. Do đó, việc nâng cao chất lượng sản phẩm và cải thiện quy trình sản xuất là rất cần thiết để vượt qua những thách thức này.

2.1. Rào cản kỹ thuật và tiêu chuẩn chất lượng

Rào cản kỹ thuật là một trong những thách thức lớn nhất đối với xuất khẩu nông sản Việt Nam. Các tiêu chuẩn về an toàn thực phẩm, vệ sinh và chất lượng sản phẩm từ các nước EAEU thường rất khắt khe. Nhiều sản phẩm nông sản Việt Nam chưa đáp ứng được các tiêu chuẩn này, dẫn đến việc bị từ chối nhập khẩu. Để khắc phục, các doanh nghiệp cần đầu tư vào công nghệ sản xuất và nâng cao quy trình kiểm soát chất lượng. Việc này không chỉ giúp sản phẩm đạt tiêu chuẩn mà còn nâng cao uy tín của nông sản Việt Nam trên thị trường quốc tế.

III. Giải pháp nâng cao xuất khẩu nông sản

Để tận dụng tối đa cơ hội và giảm thiểu thách thức, Việt Nam cần có những giải pháp cụ thể cho hoạt động xuất khẩu nông sản. Đầu tiên, cần tăng cường hợp tác giữa các doanh nghiệp và cơ quan nhà nước để xây dựng chiến lược phát triển bền vững cho ngành nông nghiệp. Thứ hai, việc nâng cao chất lượng sản phẩm và đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế là rất quan trọng. Cuối cùng, cần đẩy mạnh quảng bá và tiếp thị nông sản Việt Nam tại các thị trường EAEU để nâng cao nhận thức và tạo dựng thương hiệu. Những giải pháp này sẽ giúp Việt Nam không chỉ tăng trưởng xuất khẩu nông sản mà còn khẳng định vị thế trên thị trường quốc tế.

3.1. Tăng cường hợp tác và phát triển bền vững

Việc tăng cường hợp tác giữa các doanh nghiệp và cơ quan nhà nước là rất cần thiết để phát triển bền vững ngành nông nghiệp. Các chính sách hỗ trợ từ chính phủ sẽ giúp doanh nghiệp có thêm nguồn lực để đầu tư vào công nghệ và nâng cao chất lượng sản phẩm. Hơn nữa, việc xây dựng các chuỗi cung ứng bền vững sẽ giúp giảm thiểu chi phí và nâng cao hiệu quả sản xuất. Điều này không chỉ giúp tăng trưởng xuất khẩu nông sản mà còn tạo ra giá trị gia tăng cho sản phẩm, từ đó nâng cao sức cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

Cơ hội và thách thức của xuất khẩu nông sản Việt Nam trong hiệp định thương mại tự do với Liên minh Kinh tế Á Âu