Đại học Quốc Gia Hà Nội: Chuyển Đổi Số Trong Hoạt Động Tín Dụng Khách Hàng Doanh Nghiệp Tại VietinBank

• Tác giả: Nguyễn Hà Trang
• Người hướng dẫn: Ts. Đinh Thị Thanh Vân
• Trường học: Trường Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội
• Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng
• Đề tài: Chuyển đổi số trong hoạt động tín dụng khách hàng doanh nghiệp
• Loại tài liệu: Luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHUYỂN ĐỔI SỐ TRONG HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG NGÂN HÀNG
• 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu
• 1.2. Các nghiên cứu trên thế giới
• 2. CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3. CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG VỀ CHUYỂN ĐỔI SỐ TRONG HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG KHÁCH HÀNG DOANH NGHIỆP TẠI NGÂN HÀNG TMCP CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM
• 3.1. Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam
• 3.2. Chức năng, nhiệm vụ, cơ cấu tổ chức quản lý
• 3.3. Thực trạng phát triển chuyển đổi số trong hoạt động tín dụng tại ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam
• 3.3.1. Kênh giao dịch với khách hàng
• 3.3.2. Ngân hàng mở - Open Banking
• 3.3.3. Phát triển hệ thống quản lý và hỗ trợ bán tại Trung tâm phát triển giải pháp tài chính khách hàng - Khối KHDN
• 3.3.4. Cho vay thấu chi tự động và Tài trợ chuỗi cung ứng
• 3.3.5. Một số hoạt động khác của lĩnh vực chuyển đổi số trong hoạt động cấp tín dụng dành cho khách hàng doanh nghiệp tại VietinBank
• 3.3.6. Một số ý kiến về thực trạng chuyển đổi số trong hoạt động tín dụng KHDN qua phỏng vấn chuyên gia tại VietinBank
• 3.3.7. Đánh giá chung về phát triển hoạt động chuyển đổi số trong hoạt động tín dụng tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam
• 3.3.8. Một số tồn tại, hạn chế
• 4. CHƯƠNG 4: MỘT SỐ KIẾN NGHỊ VÀ GIẢI PHÁP NHẰM THÚC ĐẨY CHUYỂN ĐỔI SỐ TRONG HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG KHÁCH HÀNG DOANH NGHIỆP TẠI NGÂN HÀNG TMCP CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM
• 4.1. Định hướng phát triển chuyển đổi số trong hoạt động tín dụng khách hàng doanh nghiệp đến năm 2025
• 4.2. Giải pháp thúc đẩy chuyển đổi số trong hoạt động tín dụng khách hàng doanh nghiệp tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam
• 4.2.1. Tiếp tục nâng cấp và phát triển hệ thống kênh giao dịch điện tử với khách hàng doanh nghiệp
• 4.2.2. Chuyển đổi nhận thức, đẩy mạnh hoạt động truyền thông, tăng cường kiến thức về chuyển đổi số đối với cán bộ nhân viên và khách hàng
• 4.2.3. Phát triển hạ tầng số
• 4.2.4. Hoàn thiện và tiếp tục phát triển các mô hình ngân hàng số tại VietinBank
• 4.2.5. Phát triển và khai thác hiệu quả dữ liệu số
• 4.2.6. Bảo đảm an toàn, an ninh mạng
• 4.2.7. Phát triển nguồn nhân lực
• 4.2.8. Một số giải pháp, nhiệm vụ khác
• 4.3. Kiến nghị Ngân hàng Nhà nước Việt Nam
• 4.3.1. Xây dựng và hoàn thiện khuôn khổ pháp lý tạo thuận lợi cho quá trình chuyển đổi số trong ngành Ngân hàng
• 4.3.2. Xây dựng và triển khai hiệu quả Chính phủ điện tử tại Ngân hàng Nhà nước
• 4.3.3. Một số kiến nghị khác
• 4.4. Kiến nghị Chính phủ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Về Chuyển Đổi Số Ngân Hàng Tầm Quan Trọng Cốt Lõi

Trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, chuyển đổi số ngân hàng không chỉ là xu hướng mà còn là yếu tố sống còn. Các ngân hàng cần ứng dụng công nghệ trong ngân hàng để nâng cao chất lượng sản phẩm, dịch vụ, gia tăng lợi thế cạnh tranh và giảm chi phí. Xu hướng này được thúc đẩy mạnh mẽ bởi sự bùng nổ của dịch bệnh Covid-19, khi các giao dịch trực tuyến trở nên thiết yếu. Tại VietinBank, ngân hàng số đang được tập trung phát triển, đặc biệt là đối với khách hàng doanh nghiệp. Tuy nhiên, quá trình này còn nhiều thách thức, đòi hỏi sự tích hợp và ứng dụng các nền tảng mới như Fintech để tạo ra sự tối ưu và vượt trội. Do đó, việc nghiên cứu và thúc đẩy chuyển đổi số trong hoạt động tín dụng khách hàng doanh nghiệp là vô cùng cấp thiết, giúp VietinBank thích ứng và phát triển trong kỷ nguyên số.

1.1. Khái Niệm và Bản Chất của Chuyển Đổi Số Ngân Hàng

Chuyển đổi số ngân hàng là quá trình tích hợp công nghệ số vào mọi hoạt động của ngân hàng, từ quy trình nội bộ đến trải nghiệm khách hàng. Mục tiêu là tạo ra một ngân hàng linh hoạt, hiệu quả và đáp ứng tốt hơn nhu cầu của khách hàng doanh nghiệp. Theo nghiên cứu, các ngân hàng nên thực hiện chiến lược số hóa toàn diện, từ kênh, sản phẩm, dịch vụ đến khách hàng, bổ sung bằng hệ thống hỗ trợ mạnh mẽ và nâng cao năng lực CNTT. Chuyển đổi số không chỉ đơn thuần là số hóa các quy trình hiện có mà còn là tái cấu trúc và cải tiến toàn diện để tận dụng tối đa lợi thế của công nghệ.

1.2. Vai Trò của Tín Dụng Doanh Nghiệp trong Chuyển Đổi Số

Tín dụng doanh nghiệp đóng vai trò quan trọng trong quá trình chuyển đổi số. Việc số hóa quy trình cấp tín dụng giúp ngân hàng tiết kiệm thời gian, giảm chi phí và nâng cao hiệu quả đánh giá tín dụng doanh nghiệp. Đồng thời, các sản phẩm cho vay doanh nghiệp trực tuyến giúp khách hàng tiếp cận nguồn vốn dễ dàng hơn, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Chuyển đổi số trong tín dụng doanh nghiệp không chỉ mang lại lợi ích cho ngân hàng mà còn tạo ra giá trị cho khách hàng và toàn xã hội.

II. Thách Thức Rào Cản Chuyển Đổi Số Bài Học Từ VietinBank

Quá trình chuyển đổi số không hề dễ dàng, đặc biệt đối với các ngân hàng lớn như VietinBank. Một trong những thách thức lớn nhất là sự thay đổi về tư duy và văn hóa tổ chức. Cán bộ nhân viên cần được đào tạo và trang bị kiến thức, kỹ năng số để có thể làm việc hiệu quả trong môi trường mới. Ngoài ra, vấn đề bảo mật và quản lý rủi ro cũng là một bài toán khó. Ngân hàng cần đầu tư vào các giải pháp an ninh mạng để bảo vệ dữ liệu khách hàng và ngăn chặn các cuộc tấn công mạng. Theo nghiên cứu, mặc dù VietinBank đã có những bước tiến đáng kể trong chuyển đổi số, nhưng vẫn còn nhiều vấn đề cần giải quyết để đạt được hiệu quả tối ưu.

2.1. Thách Thức Chuyển Đổi Số Từ Góc Độ Công Nghệ và Hạ Tầng

Hạ tầng công nghệ lạc hậu và khả năng tích hợp hệ thống là những rào cản lớn đối với chuyển đổi số ngân hàng. Việc nâng cấp và hiện đại hóa hạ tầng đòi hỏi nguồn vốn đầu tư lớn và sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ phận. Hơn nữa, ngân hàng cần lựa chọn các giải pháp công nghệ phù hợp với đặc thù hoạt động và đảm bảo tính tương thích với các hệ thống hiện có. Bài toán về bảo mật dữ liệu cũng cần được giải quyết triệt để để đảm bảo an toàn cho thông tin khách hàng và uy tín của ngân hàng.

2.2. Rào Cản Văn Hóa và Kỹ Năng Số Vấn Đề Nhận Thức Chuyển Đổi Số

Sự thiếu hụt kỹ năng số và văn hóa ngại thay đổi là những thách thức không nhỏ trong quá trình chuyển đổi số. Cán bộ nhân viên cần được đào tạo về các công nghệ mới, kỹ năng phân tích dữ liệu và tư duy sáng tạo. Đồng thời, ngân hàng cần xây dựng một môi trường làm việc khuyến khích sự đổi mới và chấp nhận rủi ro. Chuyển đổi số không chỉ là vấn đề công nghệ mà còn là vấn đề con người và văn hóa. Theo nghiên cứu, chuyển đổi nhận thức đóng vai trò then chốt trong sự thành công của quá trình chuyển đổi số.

2.3. Quản Lý Rủi Ro Trong Chuyển Đổi Số Đảm Bảo An Toàn Thông Tin

Quản lý rủi ro tín dụng số là một trong những ưu tiên hàng đầu trong quá trình chuyển đổi số ngân hàng. Ngân hàng cần xây dựng các hệ thống giám sát và cảnh báo rủi ro hiệu quả để phát hiện và ngăn chặn kịp thời các hành vi gian lận và tấn công mạng. Ngoài ra, việc tuân thủ các quy định về bảo mật dữ liệu và phòng chống rửa tiền cũng là vô cùng quan trọng. Chuyển đổi số mang lại nhiều lợi ích, nhưng cũng tiềm ẩn không ít rủi ro, đòi hỏi ngân hàng phải có sự chuẩn bị kỹ lưỡng.

III. Giải Pháp Chuyển Đổi Số Toàn Diện Mô Hình Thành Công Tại VietinBank

Để vượt qua những thách thức và đạt được thành công trong chuyển đổi số, VietinBank cần áp dụng một mô hình chuyển đổi số toàn diện, tập trung vào khách hàng, công nghệ và con người. Điều này bao gồm việc xây dựng một hệ sinh thái số, cung cấp các sản phẩm và dịch vụ cá nhân hóa, sử dụng dữ liệu để đưa ra quyết định và tạo ra một văn hóa đổi mới. Theo kinh nghiệm của các ngân hàng hàng đầu trên thế giới, chuyển đổi số thành công đòi hỏi sự cam kết từ lãnh đạo cao nhất và sự tham gia của tất cả các bộ phận trong ngân hàng.

3.1. Ứng Dụng eKYC Cho Khách Hàng Doanh Nghiệp Tối Ưu Quy Trình

Việc ứng dụng eKYC cho khách hàng doanh nghiệp giúp đơn giản hóa quy trình mở tài khoản và xác thực thông tin, tiết kiệm thời gian và chi phí cho cả ngân hàng và khách hàng. eKYC không chỉ mang lại sự tiện lợi mà còn nâng cao tính bảo mật và giảm thiểu rủi ro gian lận. VietinBank có thể tận dụng các công nghệ như trí tuệ nhân tạo (AI) và học máy (Machine Learning) để cải thiện độ chính xác và hiệu quả của quy trình eKYC.

3.2. Số Hóa Quy Trình Tín Dụng Doanh Nghiệp Từ Hồ Sơ Đến Giải Ngân

Việc số hóa quy trình tín dụng giúp ngân hàng giảm thiểu thủ tục giấy tờ, tăng tốc độ xử lý hồ sơ và cải thiện khả năng đánh giá tín dụng doanh nghiệp. Ứng dụng các công nghệ như RPA (Robotic Process Automation) và OCR (Optical Character Recognition) giúp tự động hóa các tác vụ lặp đi lặp lại, giải phóng nhân lực cho các công việc phức tạp hơn. Số hóa quy trình tín dụng không chỉ giúp ngân hàng tiết kiệm chi phí mà còn mang lại trải nghiệm tốt hơn cho khách hàng.

3.3. Phát Triển Sản Phẩm Cho Vay Doanh Nghiệp Trực Tuyến Tiếp Cận Khách Hàng

Việc phát triển các sản phẩm cho vay doanh nghiệp trực tuyến giúp VietinBank tiếp cận được nhiều khách hàng hơn, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ và vừa (SMEs) ở vùng sâu vùng xa. Các sản phẩm này cần được thiết kế đơn giản, dễ sử dụng và đáp ứng được nhu cầu đa dạng của khách hàng. Ứng dụng các công nghệ như Big Data và phân tích dữ liệu tín dụng giúp ngân hàng đánh giá rủi ro và đưa ra quyết định cho vay nhanh chóng và chính xác.

IV. Kết Quả Nghiên Cứu Tác Động Của Chuyển Đổi Số Đến VietinBank

Nghiên cứu về chuyển đổi số tại VietinBank cho thấy những tác động tích cực đến hiệu quả hoạt động, trải nghiệm khách hàng và khả năng cạnh tranh của ngân hàng. Tuy nhiên, để đạt được kết quả tối ưu, VietinBank cần tiếp tục đầu tư vào công nghệ, đào tạo nhân lực và xây dựng một văn hóa đổi mới. Theo kết quả khảo sát, khách hàng doanh nghiệp đánh giá cao sự tiện lợi và nhanh chóng của các dịch vụ số do VietinBank cung cấp.

4.1. Hiệu Quả Chuyển Đổi Số Tăng Trưởng Tín Dụng và Giảm Nợ Xấu

Chuyển đổi số góp phần thúc đẩy tăng trưởng tín dụng và giảm tỷ lệ nợ xấu tại VietinBank. Việc số hóa quy trình giúp ngân hàng quản lý rủi ro hiệu quả hơn và đưa ra quyết định cho vay chính xác hơn. Đồng thời, các sản phẩm cho vay doanh nghiệp trực tuyến giúp khách hàng tiếp cận nguồn vốn dễ dàng hơn, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế.

4.2. Nâng Cao Trải Nghiệm Khách Hàng Doanh Nghiệp Số Cá Nhân Hóa

Chuyển đổi số giúp VietinBank nâng cao trải nghiệm khách hàng doanh nghiệp số thông qua việc cung cấp các dịch vụ cá nhân hóa, tiện lợi và nhanh chóng. Khách hàng có thể thực hiện các giao dịch mọi lúc mọi nơi thông qua Internet Banking doanh nghiệp và Mobile Banking doanh nghiệp. Ngân hàng cũng có thể sử dụng dữ liệu để hiểu rõ hơn nhu cầu của khách hàng và cung cấp các sản phẩm và dịch vụ phù hợp.

4.3. Tối Ưu Chi Phí và Nâng Cao Năng Suất nhờ Tự Động Hóa Quy Trình Tín Dụng

Tự động hóa quy trình tín dụng thông qua RPA và các công nghệ khác giúp VietinBank tối ưu chi phí và nâng cao năng suất. Các tác vụ lặp đi lặp lại được tự động hóa, giải phóng nhân lực cho các công việc phức tạp hơn. Đồng thời, việc số hóa hồ sơ tín dụng giúp giảm thiểu chi phí lưu trữ và quản lý tài liệu.

V. Kiến Nghị và Giải Pháp Thúc Đẩy Chuyển Đổi Số Tín Dụng VietinBank

Để tiếp tục thúc đẩy chuyển đổi số trong hoạt động tín dụng khách hàng doanh nghiệp, VietinBank cần có những kiến nghị và giải pháp cụ thể. Điều này bao gồm việc hoàn thiện khung pháp lý, tăng cường hợp tác với các công ty Fintech, và tiếp tục đầu tư vào công nghệ và đào tạo nhân lực. Đồng thời, VietinBank cần xây dựng một hệ sinh thái số mở, kết nối với các đối tác khác để cung cấp các dịch vụ toàn diện cho khách hàng.

5.1. Kiến Nghị Chính Sách Tạo Môi Trường Thuận Lợi Cho Chuyển Đổi Số Ngân Hàng

NHNN cần hoàn thiện khung pháp lý cho các hoạt động ngân hàng số, tạo điều kiện thuận lợi cho các ngân hàng triển khai các sản phẩm và dịch vụ mới. Đồng thời, NHNN cần tăng cường giám sát và quản lý rủi ro trong môi trường số, đảm bảo an toàn cho hệ thống ngân hàng.

5.2. Phát Triển Hợp Tác Fintech Đẩy Mạnh Đổi Mới và Sáng Tạo

VietinBank cần tăng cường hợp tác với các công ty Fintech để tiếp cận các công nghệ mới và phát triển các sản phẩm và dịch vụ sáng tạo. Hợp tác Fintech giúp VietinBank nhanh chóng thích ứng với sự thay đổi của thị trường và đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của khách hàng.

5.3. Đầu Tư Vào Dữ Liệu Phân Tích và Khai Thác Hiệu Quả

VietinBank cần đầu tư vào các công cụ phân tích dữ liệu và xây dựng đội ngũ chuyên gia có kỹ năng phân tích dữ liệu tín dụng để khai thác hiệu quả nguồn dữ liệu khổng lồ mà ngân hàng đang có. Việc phân tích dữ liệu giúp ngân hàng hiểu rõ hơn về khách hàng, quản lý rủi ro hiệu quả hơn và đưa ra các quyết định kinh doanh sáng suốt.

VI. Tương Lai Chuyển Đổi Số Ngân Hàng VietinBank Dẫn Đầu Thị Trường

Với những nỗ lực không ngừng trong chuyển đổi số, VietinBank có tiềm năng trở thành một trong những ngân hàng dẫn đầu thị trường trong kỷ nguyên số. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu này, VietinBank cần tiếp tục đổi mới và sáng tạo, xây dựng một văn hóa số mạnh mẽ và luôn đặt khách hàng làm trung tâm. Tương lai của ngân hàng số là sự kết hợp giữa công nghệ và con người, tạo ra một trải nghiệm ngân hàng liền mạch và cá nhân hóa.

6.1. Ứng Dụng AI Trong Tín Dụng Tự Động Hóa Quyết Định Cho Vay

Ứng dụng AI trong tín dụng giúp tự động hóa quá trình đánh giá tín dụng doanh nghiệp và đưa ra quyết định cho vay nhanh chóng và chính xác. AI có thể phân tích hàng ngàn yếu tố khác nhau để đánh giá rủi ro và đưa ra các khuyến nghị phù hợp.

6.2. Blockchain Trong Tín Dụng Tăng Cường Minh Bạch và An Toàn

Ứng dụng Blockchain trong tín dụng giúp tăng cường minh bạch và an toàn cho các giao dịch tài chính. Blockchain có thể được sử dụng để theo dõi lịch sử giao dịch, xác minh danh tính và ngăn chặn gian lận.

6.3. VietinBank Digital Transformation Tiếp Tục Đầu Tư Mạnh Mẽ

VietinBank cần tiếp tục đầu tư mạnh mẽ vào VietinBank Digital Transformation để duy trì lợi thế cạnh tranh và đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của khách hàng. Chuyển đổi số là một quá trình liên tục và đòi hỏi sự cam kết lâu dài từ tất cả các bộ phận trong ngân hàng.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 và sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ số, ngành ngân hàng Việt Nam đang trải qua quá trình chuyển đổi số sâu rộng nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động và đáp ứng nhu cầu ngày càng đa dạng của khách hàng. Theo số liệu của Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam (VietinBank), tổng tài sản của ngân hàng chiếm khoảng 10% tổng tài sản toàn hệ thống, với thị phần cho vay đạt 11,6%. Tuy nhiên, hoạt động chuyển đổi số trong lĩnh vực tín dụng khách hàng doanh nghiệp tại VietinBank mới chỉ dừng lại ở mức độ bán tự động, chưa thực hiện được quyết định cho vay hoàn toàn trên môi trường số.

Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là phân tích thực trạng chuyển đổi số trong hoạt động tín dụng khách hàng doanh nghiệp tại VietinBank giai đoạn 2018-2021, từ đó đề xuất các giải pháp thúc đẩy chuyển đổi số hiệu quả trong giai đoạn 2022-2025. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào hoạt động tín dụng dành cho khách hàng doanh nghiệp tại VietinBank trên toàn quốc trong khoảng thời gian 4 năm. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh của ngân hàng, giảm chi phí vận hành, đồng thời cải thiện trải nghiệm khách hàng doanh nghiệp thông qua ứng dụng công nghệ số hiện đại.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình nghiên cứu về chuyển đổi số và tín dụng ngân hàng. Hai khung lý thuyết chính được áp dụng gồm:

• Lý thuyết chuyển đổi số (Digital Transformation Theory): Định nghĩa chuyển đổi số là quá trình thay đổi toàn diện về cấu trúc, quy trình và văn hóa tổ chức dựa trên ứng dụng công nghệ số như trí tuệ nhân tạo, điện toán đám mây, dữ liệu lớn và Internet vạn vật. Lý thuyết này nhấn mạnh vai trò của công nghệ trong việc tạo ra mô hình kinh doanh mới và nâng cao trải nghiệm khách hàng.

• Lý thuyết tín dụng ngân hàng: Tín dụng ngân hàng là quan hệ giữa ngân hàng và khách hàng doanh nghiệp, trong đó ngân hàng cung cấp vốn vay có thời hạn và yêu cầu hoàn trả vốn cùng lãi suất. Lý thuyết này tập trung vào đặc trưng của tín dụng như tính thời hạn, nguyên tắc hoàn trả, rủi ro tín dụng và vai trò của đánh giá tín dụng trong quản lý rủi ro.

Các khái niệm chính bao gồm: chuyển đổi số trong ngân hàng, ngân hàng số, tín dụng khách hàng doanh nghiệp, tự động hóa quy trình tín dụng, và quản lý rủi ro tín dụng thông minh.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp định tính và định lượng với trọng tâm là phân tích định tính.

• Nguồn dữ liệu: Dữ liệu thứ cấp được thu thập từ báo cáo tài chính, tài liệu nội bộ và các nghiên cứu liên quan của VietinBank giai đoạn 2018-2021. Dữ liệu sơ cấp được thu thập qua phỏng vấn sâu với các chuyên gia, lãnh đạo và cán bộ phụ trách tín dụng khách hàng doanh nghiệp tại VietinBank.

• Phương pháp phân tích: Phân tích SWOT được sử dụng để đánh giá điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức trong chuyển đổi số hoạt động tín dụng. Phân tích định lượng minh họa các chỉ số tài chính và tỷ lệ tăng trưởng tín dụng. Phương pháp suy luận logic được áp dụng để tổng hợp kết quả và đề xuất giải pháp.

• Timeline nghiên cứu: Nghiên cứu tập trung vào giai đoạn 2018-2021 để đánh giá thực trạng, đồng thời đề xuất chiến lược phát triển chuyển đổi số trong hoạt động tín dụng khách hàng doanh nghiệp giai đoạn 2022-2025.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Mức độ chuyển đổi số trong hoạt động tín dụng khách hàng doanh nghiệp tại VietinBank còn hạn chế: Hoạt động cho vay mới chỉ áp dụng bán tự động, chưa có quyết định cho vay hoàn toàn trên môi trường số. Tỷ lệ số hóa quy trình tín dụng đạt khoảng 60%, trong khi các dịch vụ thanh toán và chuyển tiền đã được số hóa gần như 100%.

2. Ứng dụng công nghệ trong sản phẩm tín dụng: VietinBank đã phát triển các sản phẩm số như dịch vụ ngân hàng điện tử VietinBank Efast và kênh giao dịch tài trợ thương mại điện tử VietinBank Trade Portal. Tuy nhiên, các sản phẩm này còn hoạt động độc lập, chưa tích hợp đầy đủ với các nền tảng fintech, làm giảm tính tối ưu và trải nghiệm khách hàng.

3. Tác động tích cực của chuyển đổi số đến hiệu quả hoạt động: Từ 2018 đến 2021, tổng dư nợ tín dụng khách hàng doanh nghiệp tại VietinBank tăng trung bình 8% mỗi năm, đồng thời chi phí vận hành giảm khoảng 15% nhờ tự động hóa quy trình. Tỷ lệ nợ xấu duy trì ở mức dưới 2%, cho thấy quản lý rủi ro được cải thiện.

4. Hạn chế về hạ tầng công nghệ và pháp lý: Việc thiếu hành lang pháp lý cho vay trực tuyến và cấp chữ ký số trực tuyến là rào cản lớn nhất. Ngoài ra, hạ tầng công nghệ chưa đồng bộ và thiếu sự phối hợp giữa các phòng ban cũng làm chậm tiến độ chuyển đổi số.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của hạn chế chuyển đổi số trong hoạt động tín dụng là do sự phức tạp của quy trình thẩm định và phê duyệt tín dụng, đòi hỏi sự tham gia của nhiều bộ phận và tuân thủ nghiêm ngặt các quy định pháp luật. So với các ngân hàng tiên tiến trên thế giới, VietinBank còn chậm trong việc tích hợp công nghệ AI và dữ liệu lớn để tự động hóa quyết định cho vay.

Kết quả nghiên cứu phù hợp với báo cáo của ngành khi cho thấy các ngân hàng thương mại Việt Nam mới chỉ số hóa các dịch vụ thanh toán và chuyển tiền, còn hoạt động tín dụng vẫn chủ yếu dựa vào quy trình thủ công hoặc bán tự động. Việc phát triển các sản phẩm ngân hàng mở (Open Banking) và hợp tác với fintech được xem là xu hướng tất yếu để nâng cao hiệu quả và trải nghiệm khách hàng.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tăng trưởng dư nợ tín dụng, biểu đồ tỷ lệ số hóa quy trình tín dụng theo năm, và bảng phân tích SWOT thể hiện điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức của VietinBank trong chuyển đổi số.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Nâng cấp và tích hợp hệ thống công nghệ thông tin: Đẩy mạnh phát triển nền tảng công nghệ tích hợp đa kênh, kết nối các sản phẩm và dịch vụ tín dụng với các nền tảng fintech để tạo ra hệ sinh thái ngân hàng số đồng bộ. Mục tiêu đạt tỷ lệ tích hợp trên 90% vào năm 2025. Chủ thể thực hiện: Ban công nghệ thông tin VietinBank phối hợp với đối tác fintech.

2. Hoàn thiện quy trình cho vay tự động: Áp dụng trí tuệ nhân tạo và dữ liệu lớn để tự động hóa thẩm định, phê duyệt và giải ngân khoản vay, giảm thời gian xử lý xuống dưới 24 giờ. Thời gian thực hiện: 2022-2024. Chủ thể: Phòng tín dụng và công nghệ.

3. Xây dựng và vận hành hệ thống quản lý rủi ro thông minh: Triển khai nền tảng kiểm soát rủi ro tự động, phân loại khách hàng và dự báo rủi ro tín dụng chính xác hơn, nhằm duy trì tỷ lệ nợ xấu dưới 2%. Thời gian: 2023-2025. Chủ thể: Ban quản lý rủi ro.

4. Đào tạo và nâng cao nhận thức chuyển đổi số cho cán bộ và khách hàng: Tổ chức các chương trình đào tạo, truyền thông về chuyển đổi số, nâng cao kỹ năng số cho nhân viên và kiến thức số cho khách hàng doanh nghiệp. Mục tiêu hoàn thành 100% cán bộ và 70% khách hàng doanh nghiệp tham gia trong năm 2023. Chủ thể: Ban nhân sự và marketing.

5. Kiến nghị hoàn thiện hành lang pháp lý: Phối hợp với Ngân hàng Nhà nước và các cơ quan chức năng để xây dựng khung pháp lý cho vay trực tuyến, cấp chữ ký số và lưu trữ hồ sơ điện tử nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho chuyển đổi số toàn diện. Thời gian: 2022-2025. Chủ thể: Ban pháp chế và lãnh đạo VietinBank.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Lãnh đạo và quản lý ngân hàng: Giúp hiểu rõ thực trạng và các giải pháp chuyển đổi số trong hoạt động tín dụng doanh nghiệp, từ đó xây dựng chiến lược phát triển phù hợp.

2. Chuyên viên công nghệ thông tin ngân hàng: Cung cấp cơ sở lý thuyết và thực tiễn để phát triển hệ thống công nghệ tích hợp, tự động hóa quy trình tín dụng.

3. Nhà hoạch định chính sách và cơ quan quản lý nhà nước: Tham khảo để hoàn thiện khung pháp lý, chính sách hỗ trợ chuyển đổi số trong ngành ngân hàng.

4. Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành tài chính - ngân hàng: Là tài liệu tham khảo chuyên sâu về chuyển đổi số trong tín dụng ngân hàng, giúp phát triển các nghiên cứu tiếp theo.

Câu hỏi thường gặp

1. Chuyển đổi số trong hoạt động tín dụng khách hàng doanh nghiệp là gì?
   Chuyển đổi số là quá trình ứng dụng công nghệ số để thay đổi toàn diện quy trình, mô hình và dịch vụ tín dụng, nhằm nâng cao hiệu quả và trải nghiệm khách hàng. Ví dụ, tự động hóa thẩm định và phê duyệt khoản vay qua nền tảng số.

2. Tại sao VietinBank cần đẩy mạnh chuyển đổi số trong tín dụng doanh nghiệp?
   Chuyển đổi số giúp giảm chi phí vận hành, rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ, nâng cao chất lượng dịch vụ và tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường tài chính hiện đại.

3. Những rào cản chính trong chuyển đổi số tín dụng tại VietinBank là gì?
   Bao gồm hạn chế về hạ tầng công nghệ, thiếu sự tích hợp giữa các hệ thống, và đặc biệt là khung pháp lý chưa hoàn thiện cho vay trực tuyến và chữ ký số.

4. Các công nghệ nào được áp dụng trong chuyển đổi số tín dụng?
   Trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, điện toán đám mây, blockchain và các nền tảng ngân hàng mở (Open Banking) là những công nghệ chủ đạo hỗ trợ tự động hóa và quản lý rủi ro.

5. Làm thế nào để khách hàng doanh nghiệp hưởng lợi từ chuyển đổi số tín dụng?
   Khách hàng được trải nghiệm dịch vụ nhanh chóng, tiện lợi, thủ tục đơn giản, có thể thực hiện giao dịch mọi lúc mọi nơi qua các kênh số, đồng thời được cá nhân hóa sản phẩm phù hợp với nhu cầu.

Kết luận

• Chuyển đổi số trong hoạt động tín dụng khách hàng doanh nghiệp tại VietinBank đang trong giai đoạn phát triển với nhiều thành tựu nhưng còn nhiều hạn chế cần khắc phục.
• Việc ứng dụng công nghệ số giúp nâng cao hiệu quả hoạt động, giảm chi phí và cải thiện trải nghiệm khách hàng.
• Hạ tầng công nghệ và khung pháp lý là những yếu tố then chốt cần được hoàn thiện để thúc đẩy chuyển đổi số toàn diện.
• Các giải pháp đề xuất tập trung vào nâng cấp công nghệ, tự động hóa quy trình, quản lý rủi ro thông minh và đào tạo nguồn nhân lực.
• Giai đoạn 2022-2025 là thời điểm then chốt để VietinBank đẩy mạnh chuyển đổi số, nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững trong kỷ nguyên số.

Hành động tiếp theo: Các nhà quản lý và chuyên gia công nghệ tại VietinBank cần phối hợp triển khai các giải pháp đề xuất, đồng thời tăng cường hợp tác với các cơ quan quản lý và đối tác fintech để tạo dựng hệ sinh thái ngân hàng số hiện đại, hiệu quả.