Nghiên cứu chính sách tỷ giá hối đoái của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam giai đoạn 2008-2010

• Tác giả: Trịnh Phạm Quốc Khánh
• Người hướng dẫn: PGS. Trương Thị Hồng
• Trường học: Trường Đại Học Kinh Tế TP. Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Kinh Tế Tài Chính - Ngân Hàng
• Đề tài: Chính Sách Tỷ Giá Hối Đoái Của Ngân Hàng Nhà Nước Việt Nam Giai Đoạn 2008-2010
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2011
• Địa điểm: TP. Hồ Chí Minh

• LỜI CAM ĐOAN
• DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
• DANH MỤC BIỂU ĐỒ
• LỜI MỞ ĐẦU
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ TỶ GIÁ VÀ CHÍNH SÁCH TỶ GIÁ
• 1.1. Tỷ giá hối đoái
• 1.1.1. Khái niệm tỷ giá hối đoái và các loại tỷ giá hối đoái
• 1.1.1.1. Khái niệm
• 1.1.2. Các loại tỷ giá hối đoái
• 1.2. Các nhân tố ảnh hưởng đến tỷ giá
• 1.2.1. Sức mua của đồng tiền biểu thị qua chỉ số lạm phát
• 1.2.2. Cán cân thanh toán quốc tế
• 1.2.3. Lãi suất và lượng tiền cung ứng
• 1.2.4. Các chính sách kinh tế vĩ mô
• 1.2.5. Các yếu tố tâm lí
• 1.3. Các chế độ tỷ giá hối đoái
• 1.3.1. Chế độ tỷ giá cố định
• 1.3.1.1. Nhược điểm
• 1.3.2. Chế độ tỷ giá thả nổi hoàn toàn
• 1.3.2.1. Nhược điểm
• 1.3.3. Chế độ tỷ giá thả nổi có điều tiết
• 1.3.3.1. Nhược điểm
• 1.4. Chính sách tỷ giá
• 1.4.1. Khái niệm và vai trò của chính sách tỷ giá
• 1.4.1.1. Vai trò của chính sách tỷ giá
• 1.4.2. Các công cụ của chính sách tỷ giá
• 1.4.2.1. Các công cụ gián tiếp của chính sách tỷ giá
• 1.4.2.2. Các công cụ trực tiếp của chính sách tỷ giá
• 1.5. Kinh nghiệm điều hành chính sách tỷ giá tại một số nước trên thế giới
• 1.5.1. Kinh nghiệm điều hành chính sách tỷ giá tại Trung Quốc
• 1.5.2. Kinh nghiệm của Thái Lan
• 1.5.3. Kinh nghiệm của Hàn Quốc
• 1.5.4. Bài học cho Việt Nam
• 1.6. KẾT LUẬN CHƯƠNG 1
• 2. CHƯƠNG 2: Thực trạng chính sách tỷ giá của NHNN Việt Nam trong giai đoạn 2008- 2010
• 2.1. Khái quát tình hình kinh tế Việt Nam trong giai đoạn 2008- 2010
• 2.1.1. Tình hình kinh tế Việt Nam 2008
• 2.1.2. Tình hình kinh tế Việt Nam năm 2009
• 2.1.3. Tình hình kinh tế Việt Nam năm 2010
• 2.2. Thực trạng điều hành chính sách tỷ giá của NHNN Việt Nam giai đoạn 2008- 2010
• 2.2.1. Chính sách điều hành tỷ giá của NHNNVN năm 2008
• 2.2.1.1. Diễn biến tỷ giá trong năm 2008
• 2.2.1.2. Can thiệp của NHNN trong năm 2008
• 2.2.2. Chính sách điều hành tỷ giá của NHNNVN năm 2009
• 2.2.2.1. Diễn biến tỷ giá trong năm 2009
• 2.2.2.2. Can thiệp của NHNN trong năm 2009
• 2.2.3. Chính sách điều hành tỷ giá của NHNNVN năm 2010
• 2.2.3.1. Diễn biến tỷ giá trong năm 2010
• 2.2.3.2. Can thiệp của NHNN trong năm 2010
• 2.3. Những thành công và hạn chế trong điều hành chính sách tỷ giá của NHNNVN giai đoạn 2008- 2010
• 2.3.1. Những thành công
• 2.3.1.1. Công tác can thiệp thị trường ngoại hối đã có một số tiến bộ về cách thức, linh hoạt về thời điểm làm tăng mức độ hiệu quả trong việc điều hành tỷ giá của NHNN
• 2.3.1.2. NHNN đã có sự phối kết hợp giữa các phương thức can thiệp cũng như giữa các cơ quan quản lý có liên quan nhằm đạt được kết quả tốt nhất
• 2.3.1.3. Đã có những tín hiệu tích cực trong việc minh bạch hóa các thông tin về điều hành vĩ mô giúp định hướng thị trường
• 2.3.1.4. Giá trị của VND so với USD thông qua các lần điều chỉnh đã được phản ánh chân thực hơn, sát hơn với thị trường
• 2.3.2. Một số hạn chế
• 2.3.2.1. Việc điều hành chính sách tỷ giá của NHNN nhiều lúc không kịp thời, không chính xác trong việc tính toán khối lượng can thiệp, cũng như cách thức can thiệp
• 2.3.2.2. Việc minh bạch hóa thông tin trong công tác điều hành tỷ giá tuy có một số chuyển biến nhưng nhìn chung chưa đáp ứng được yêu cầu
• 2.3.2.3. Công tác kiểm tra, kiểm soát của NHNN trong lĩnh vực ngoại hối không được chú trọng đúng mức, chưa có tính chủ động
• 2.3.2.4. Việc phối kết hợp giữa các cơ quan điều hành cũng như phối hợp các biện pháp can thiệp trong công tác điều hành tỷ giá còn những hạn chế nhất định
• 2.3.2.5. Việc điều chỉnh tỷ giá thời gian vừa qua tiềm ẩn nguy cơ tăng nghĩa vụ trả nợ nước ngoài cũng như trả nợ vay bằng ngoại tệ trong nước
• 2.3.3. Nguyên nhân
• 2.3.3.1. Do ảnh hưởng của khủng hoảng kinh tế toàn cầu lên nền kinh tế Việt Nam, khiến cho phát sinh rất nhiều biến động, ảnh hưởng bất lợi đến thị trường ngoại hối trong nước
• 2.3.3.2. Luật NHNN chưa trao đầy đủ chức năng và thẩm quyền cho NHNN với tư cách là một NHTW
• 2.3.3.3. Công tác điều hành chính sách ngoại hối của NHNN còn nhiều bất cập với những lý do khách quan lẫn chủ quan
• 2.3.3.4. Việc tồn tại thị trường ngoại hối tự do và tình trạng nền kinh tế bị “đola hóa” cũng tác động tiêu cực đến việc điều hành chính sách tỷ giá tại Việt Nam
• 2.3.3.5. Tình trạng nhập siêu không được quản lý chặt chẽ
• 2.3.3.6. Việc triển khai các giải pháp điều tiết kinh tế thiếu tính đồng bộ, cộng với hệ thống thông tin - dự báo lạc hậu, thiếu khoa học đã hạn chế phạm vi tác động của chính sách kinh tế vĩ mô đến tỷ giá
• 2.4. KẾT LUẬN CHƯƠNG 2
• 3. CHƯƠNG 3: Giải pháp nâng cao hiệu quả điều hành chính sách tỷ giá của NHNN Việt Nam
• 3.1. Nhận định tình hình kinh tế- xã hội Việt Nam trong thời gian tới
• 3.1.1. Tình hình kinh tế- xã hội Việt Nam trong năm 2011
• 3.1.2. Nhận định tình hình kinh tế- xã hội Việt Nam trong thời gian tới
• 3.2. Các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả điều hành chính sách tỷ giá của NHNN Việt Nam trong tương lai
• 3.2.1. Xây dựng dự trữ ngoại hối mạnh và quản lý, sử dụng hiệu quả nguồn dự trữ ngoại hối
• 3.2.2. Xây dựng cơ chế điều hành tỷ giá linh hoạt, nâng cao chất lượng công tác dự báo
• 3.2.3. Xác định tỷ giá trên cơ sở rổ tiền tệ với tỷ lệ hợp lý dựa trên những nhân tố kinh tế vĩ mô được tính toán cẩn thận
• 3.2.4. Củng cố, phát triển và hoàn thiện thị trường ngoại hối
• 3.2.5. Phối hợp đồng bộ giữa chính sách tỷ giá với các chính sách kinh tế vĩ mô khác
• 3.2.6. Hoàn thiện chính sách lãi suất, đảm bảo xử lý tốt mối quan hệ giữa hai công cụ là lãi suất và tỷ giá
• 3.2.7. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực thực hiện công tác tham mưu, quản lý, điều hành chính sách tỷ giá
• 3.2.8. Có sự phối hợp đổng bộ giữa các cơ quan chức năng trong việc thực hiện chính sách tỷ giá
• 3.2.9. Minh bạch hóa các thông điệp điều hành tỷ giá của cơ quan quản lý
• 3.2.10. Xây dựng hành lang pháp lý vững chắc hỗ trợ cho hoạt động của thị trường ngoại hối và công tác điều hành chính sách tỷ giá
• 3.2.11. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao ý thức của người dân trong việc tuân thủ các quy định của pháp luật về quản lý ngoại hối
• 3.3. Kiến nghị đối với Chính phủ
• 3.3.1. Chỉ đạo các Bộ, cơ quan phối hợp trong việc thực thi các chính sách vĩ mô trong từng thời kỳ
• 3.3.2. Quyết liệt thực hiện các chính sách nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp trong nước
• 3.3.3. Một số kiến nghị khác
• 3.4. KẾT LUẬN CHƯƠNG 3
• KẾT LUẬN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng quan về chính sách tỷ giá hối đoái

Chính sách tỷ giá hối đoái của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) trong giai đoạn 2008-2010 đã phản ánh sự cần thiết phải điều chỉnh để ứng phó với những biến động kinh tế toàn cầu. Tỷ giá hối đoái không chỉ là chỉ số kinh tế mà còn là công cụ quan trọng trong việc quản lý thị trường ngoại hối. Trong bối cảnh khủng hoảng kinh tế, NHNN đã thực hiện nhiều biện pháp nhằm ổn định tỷ giá và bảo vệ giá trị của đồng Việt Nam (VND). Việc điều hành chính sách tỷ giá không chỉ ảnh hưởng đến cán cân thanh toán mà còn tác động đến đầu tư nước ngoài và thương mại quốc tế. Theo đó, chính sách tỷ giá cần được điều chỉnh linh hoạt để phản ánh đúng tình hình kinh tế và thị trường.

1.1. Khái niệm và vai trò của chính sách tỷ giá

Chính sách tỷ giá hối đoái là tập hợp các biện pháp mà NHNN áp dụng để điều chỉnh tỷ giá hối đoái nhằm đạt được các mục tiêu kinh tế vĩ mô. Vai trò của chính sách này rất quan trọng trong việc duy trì sự ổn định của kinh tế Việt Nam. Chính sách tỷ giá không chỉ giúp kiểm soát lạm phát mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho thương mại quốc tế. Trong giai đoạn 2008-2010, NHNN đã phải đối mặt với nhiều thách thức từ biến động tỷ giá và đã có những điều chỉnh kịp thời để bảo vệ giá trị của VND. Điều này cho thấy sự cần thiết của một chính sách tỷ giá linh hoạt và hiệu quả.

II. Thực trạng chính sách tỷ giá của NHNN Việt Nam 2008 2010

Giai đoạn 2008-2010 chứng kiến nhiều biến động trong chính sách tỷ giá của NHNN. Năm 2008, tỷ giá USD/VND đã có những biến động mạnh do ảnh hưởng của khủng hoảng tài chính toàn cầu. NHNN đã thực hiện nhiều biện pháp can thiệp để ổn định thị trường ngoại hối. Năm 2009, mặc dù tình hình có phần cải thiện, nhưng vẫn cần sự can thiệp của NHNN để duy trì cán cân thanh toán. Đến năm 2010, NHNN đã áp dụng chính sách tỷ giá thả nổi có điều tiết, cho phép tỷ giá phản ánh đúng hơn tình hình cung cầu trên thị trường. Những chính sách này đã giúp tăng cường niềm tin của người dân vào đồng VND và ổn định kinh tế vĩ mô.

2.1. Diễn biến tỷ giá và can thiệp của NHNN

Trong năm 2008, NHNN đã phải can thiệp mạnh mẽ vào thị trường ngoại hối để ngăn chặn sự mất giá của VND. Các biện pháp can thiệp bao gồm việc điều chỉnh lãi suất và tăng cường dự trữ ngoại hối. Năm 2009, NHNN đã điều chỉnh chính sách tỷ giá để phù hợp với tình hình kinh tế, nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực từ khủng hoảng. Đến năm 2010, NHNN đã áp dụng chính sách tỷ giá linh hoạt hơn, cho phép tỷ giá phản ánh đúng hơn tình hình thị trường. Những biện pháp này đã góp phần quan trọng trong việc ổn định tỷ giá hối đoái và bảo vệ giá trị của VND.

III. Đánh giá và giải pháp nâng cao hiệu quả điều hành chính sách tỷ giá

Đánh giá chính sách tỷ giá trong giai đoạn 2008-2010 cho thấy nhiều thành công nhưng cũng không ít hạn chế. Mặc dù NHNN đã có những biện pháp can thiệp kịp thời, nhưng vẫn còn tồn tại những vấn đề như thiếu minh bạch trong thông tin và sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng. Để nâng cao hiệu quả điều hành chính sách tỷ giá, cần có những giải pháp đồng bộ như xây dựng dự trữ ngoại hối mạnh, cải thiện chất lượng dự báo và tăng cường phối hợp giữa các chính sách kinh tế vĩ mô khác. Những giải pháp này sẽ giúp NHNN điều hành chính sách tỷ giá một cách hiệu quả hơn trong tương lai.

3.1. Giải pháp nâng cao hiệu quả điều hành chính sách tỷ giá

Để nâng cao hiệu quả điều hành chính sách tỷ giá, NHNN cần xây dựng một cơ chế điều hành linh hoạt, kết hợp với việc tăng cường minh bạch hóa thông tin. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng trong việc thực hiện chính sách tỷ giá. Bên cạnh đó, việc xây dựng dự trữ ngoại hối mạnh cũng là một yếu tố quan trọng giúp NHNN có đủ khả năng can thiệp khi cần thiết. Những giải pháp này không chỉ giúp ổn định tỷ giá mà còn góp phần nâng cao niềm tin của người dân vào đồng VND.