Chính sách ngoại giao văn hóa của Việt Nam từ 2009 đến 2020

Phần này tổng quan các nghiên cứu về ngoại giao văn hóa, chia thành ba nhóm chính. 1.1. Lý thuyết ngoại giao văn hóa: Đề cập đến các tác phẩm quốc tế nổi bật như "Sự va chạm của các nền văn minh" của Samuel P. Huntington (2007) nhấn mạnh vai trò của văn hóa trong quan hệ quốc tế. Joseph Nye, Jr. (1990, 2002, 2009) với khái niệm "quyền lực mềm" liên kết với ngoại giao văn hóa và ngoại giao công chúng. Các tác phẩm khác như "Culture and International History" (2004) và "Searching for a Cultural Diplomacy" (2010) phân tích đặc điểm ngoại giao văn hóa của các quốc gia, khu vực. 1.2. Nghiên cứu ngoại giao văn hóa ở Việt Nam: Ở Việt Nam, các nghiên cứu về ngoại giao văn hóa còn khá mới mẻ. Một số bài viết trên Tạp chí Nghiên cứu Lý luận, Tạp chí Nghiên cứu Quốc tế đã đề cập đến tầm quan trọng của ngoại giao văn hóa, nội hàm khái niệm, mối quan hệ với ngoại giao công chúng và quyền lực mềm. Tuy nhiên, số lượng nghiên cứu còn hạn chế và chưa có sự hệ thống hóa. 1.3. Hạn chế của các nghiên cứu hiện có: Các nghiên cứu hiện tại còn thiếu chiều sâu, chưa phân tích đầy đủ bối cảnh, thực tiễn và tác động của ngoại giao văn hóa Việt Nam. Cần có thêm những nghiên cứu cụ thể, phân tích các trường hợp điển hình để làm rõ hơn hiệu quả và thách thức của ngoại giao văn hóa.

Phần này tập trung vào cơ sở lý luận và thực tiễn của ngoại giao văn hóa Việt Nam. 2.1. Khái niệm và vai trò: Ngoại giao văn hóa được định nghĩa là việc sử dụng văn hóa để tăng cường hiểu biết và hợp tác quốc tế. Vai trò của nó là xây dựng hình ảnh quốc gia, thúc đẩy quan hệ đối ngoại, quảng bá văn hóa dân tộc. 2.2. Các yếu tố cấu thành: Ngoại giao văn hóa Việt Nam được xây dựng trên nền tảng các giá trị văn hóa truyền thống. Các nghiên cứu về bản sắc dân tộc của Trần Văn Giàu, Trần Ngọc Thêm, Phan Ngọc đã chỉ ra những nét đặc trưng của văn hóa Việt Nam như yêu nước, cần cù, sáng tạo, trọng tình nghĩa... 2.3. Thực tiễn hoạt động: Việt Nam đã triển khai nhiều hoạt động ngoại giao văn hóa như tổ chức các sự kiện văn hóa, giao lưu nghệ thuật, hợp tác giáo dục, quảng bá du lịch... Tuy nhiên, việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa còn nhiều hạn chế, ảnh hưởng đến hiệu quả của ngoại giao văn hóa.

Phần này phân tích nội dung và thực tiễn triển khai chính sách ngoại giao văn hóa Việt Nam giai đoạn 2009-2020, được coi là giai đoạn quan trọng khi ngoại giao văn hóa chính thức trở thành một trong ba trụ cột của ngoại giao Việt Nam. 3.1. Cơ sở pháp lý: Chính sách ngoại giao văn hóa được thể hiện qua các văn kiện, chiến lược của Đảng và Nhà nước như Chiến lược Văn hóa đối ngoại đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030. 3.2. Nội dung chính sách: Chính sách tập trung vào việc quảng bá hình ảnh đất nước, con người Việt Nam ra thế giới, tăng cường hợp tác quốc tế về văn hóa, bảo tồn và phát huy di sản văn hóa. 3.3. Thực tiễn triển khai: Việt Nam đã đẩy mạnh các hoạt động giao lưu văn hóa, tổ chức các sự kiện quốc tế, tham gia các tổ chức quốc tế về văn hóa. Một ví dụ điển hình là đề án "Tôn vinh Chủ tịch Hồ Chí Minh - Anh hùng giải phóng dân tộc, danh nhân văn hóa kiệt xuất" giai đoạn 2009-2019. 3.4. Kết quả và hạn chế: Ngoại giao văn hóa đã đạt được một số thành tựu nhất định trong việc nâng cao vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế. Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại những hạn chế như thiếu nguồn lực, cơ chế phối hợp chưa hiệu quả, chưa khai thác hết tiềm năng của văn hóa.

Phần này đánh giá, dự báo và đề xuất khuyến nghị cho chính sách ngoại giao văn hóa Việt Nam. 4.1. Đánh giá tổng quan: Ngoại giao văn hóa Việt Nam giai đoạn 2009-2020 đã đạt được những thành tựu đáng kể, góp phần nâng cao hình ảnh và vị thế của đất nước. Tuy nhiên, vẫn còn những hạn chế cần khắc phục. 4.2. Dự báo xu hướng: Trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng, ngoại giao văn hóa sẽ ngày càng đóng vai trò quan trọng. Cần dự báo các xu hướng phát triển của ngoại giao văn hóa trên thế giới để có những điều chỉnh phù hợp. 4.3. Khuyến nghị chính sách: Luận án đề xuất một số khuyến nghị như: tăng cường đầu tư cho ngoại giao văn hóa, hoàn thiện cơ sở pháp lý, nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ, đa dạng hóa hình thức hoạt động, tăng cường hợp tác quốc tế... Nhằm nâng cao tính chuyên nghiệp và hiệu quả của ngoại giao văn hóa Việt Nam trong thời gian tới.