Luận án tiến sĩ về những điều chỉnh của ASEAN trong quan hệ với Mỹ từ sau Chiến tranh Lạnh

• Chuyên ngành: Quan hệ quốc tế
• Đề tài: Điều chỉnh của ASEAN trong quan hệ với Mỹ sau Chiến tranh Lạnh
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ

• LỜI CAM ĐOAN
• MỞ ĐẦU
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ ĐIỀU CHỈNH CỦA ASEAN TRONG QUAN HỆ VỚI MỸ TỪ SAU CHIẾN TRANH LẠNH
• 1.1. Nhận thức về chính sách đối ngoại và phân tích chính sách đối ngoại
• 1.2. Sự phối hợp đối ngoại của ASEAN trong quan hệ với Mỹ
• 1.3. Cơ sở thực tiễn
• 1.4. Quan hệ ASEAN - Mỹ từ năm 1967 - 1991
• 1.5. Những thay đổi ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương từ sau Chiến tranh lạnh
• 1.5.1. Tác động của xu thế hòa bình, hợp tác, phát triển và toàn cầu hóa - khu vực hóa đến QHQT trong khu vực
• 1.5.2. Sự thay đổi trong tương quan so sánh lực lượng tại châu Á - Thái Bình Dương, đặc biệt, sự nổi lên của Trung Quốc
• 1.5.3. Sự phát triển của các vấn đề an ninh phi truyền thống
• 1.6. Mục tiêu và lợi ích của ASEAN trong quan hệ với Mỹ từ sau Chiến tranh lạnh
• 1.7. Tính toán chiến lược của Mỹ trong quan hệ với ASEAN từ sau Chiến tranh lạnh
• 1.7.1. Quan điểm của Chính quyền Clinton về ASEAN
• 1.7.2. Quan điểm của Mỹ về ASEAN dưới thời Tổng thống G
• 1.7.3. Chiến lược “Quay trở lại châu Á” của Chính quyền Obama và toan tính với ASEAN
• 1.8. Tiểu kết chương
• 2. CHƯƠNG 2: ASEAN ĐIỀU CHỈNH QUAN HỆ VỚI MỸ TỪ SAU CHIẾN TRANH LẠNH
• 2.1. Điều chỉnh về lập trường chung với Mỹ
• 2.2. ASEAN cần Mỹ ủng hộ quá trình mở rộng thành viên và xây dựng Cộng đồng
• 2.3. ASEAN đẩy mạnh hợp tác với Mỹ trên lĩnh vực kinh tế và các vấn đề an ninh phi truyền thống
• 2.4. ASEAN muốn Mỹ ủng hộ việc nâng cao vai trò, vị thế trong khu vực và trên thế giới
• 2.5. Điều chỉnh về nội dung quan hệ
• 2.5.1. Giai đoạn từ năm 1991 - 1999
• 2.5.2. Giai đoạn từ năm 1999 - 2008
• 2.5.3. Giai đoạn từ năm 2008 đến nay
• 2.6. Điều chỉnh về phương thức triển khai
• 2.6.1. Giai đoạn 1991 - 1999: ASEAN “độc lập, tự chủ” hơn trong quan hệ với Mỹ
• 2.6.2. Giai đoạn 1999 - 2008: ASEAN đẩy mạnh hợp tác với Mỹ trên một số lĩnh vực
• 2.6.3. Giai đoạn từ 2008 đến nay: ASEAN hợp tác toàn diện và tăng cường lôi kéo sự “dính líu” của Mỹ vào khu vực
• 2.7. Quan hệ song phương: Các thành viên của ASEAN chia thành ba nhóm nước trong quan hệ với Mỹ
• 2.8. Quan hệ đa phương
• 2.9. Tiểu kết chương
• 3. CHƯƠNG 3: ĐÁNH GIÁ VÀ DỰ BÁO TRIỂN VỌNG ASEAN ĐIỀU CHỈNH QUAN HỆ VỚI MỸ ĐẾN NĂM 2020
• 3.1. Đánh giá sự điều chỉnh của ASEAN trong quan hệ với Mỹ từ sau Chiến tranh lạnh
• 3.2. Một vài nhận định tổng quan về sự điều chỉnh của ASEAN
• 3.3. Triển vọng ASEAN điều chỉnh quan hệ với Mỹ tới năm 2020
• 3.4. Một số dự báo về tình hình khu vực châu Á - Thái Bình Dương
• 3.5. Những cơ hội đem lại từ việc ASEAN tăng cường lôi kéo sự “dính líu” của Mỹ vào khu vực
• 3.6. Những thách thức đặt ra cho quan hệ ASEAN - Mỹ
• 3.7. Triển vọng ASEAN điều chỉnh quan hệ với Mỹ
• 3.7.1. Kịch bản 1: ASEAN sẽ ngả theo Mỹ chống Trung Quốc
• 3.7.2. Kịch bản 2: ASEAN sẽ lạnh nhạt hơn trong quan hệ với Mỹ và nghiêng nhiều hơn về phía Trung Quốc
• 3.7.3. Kịch bản 3: ASEAN sẽ tiếp tục giữ vị trí cân bằng tương đối trong quan hệ với Mỹ - Trung Quốc và vươn lên đóng vai trò trung tâm trong kiến trúc khu vực CA-TBD đang định hình
• 3.8. Khuyến nghị chính sách của Việt Nam
• 3.8.1. Khuyến nghị chính sách đối ngoại của Việt Nam trong quan hệ với các nước lớn nói chung
• 3.8.2. Khuyến nghị chính sách của Việt Nam trong quan hệ với Mỹ và ASEAN
• 3.8.2.1. Trong quan hệ với Mỹ
• 3.8.2.2. Trong quan hệ với ASEAN
• 3.9. Tiểu kết chương
• DANH MỤC CÔNG TRÌNH, BÀI BÁO ĐÃ CÔNG BỐ
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Cơ sở điều chỉnh của ASEAN trong quan hệ với Mỹ sau Chiến tranh Lạnh

Chương này phân tích cơ sở thực tiễn và nhận thức chính sách đối ngoại của ASEAN trong quan hệ với Mỹ từ sau Chiến tranh Lạnh. ASEAN đã nhận thức rõ sự thay đổi trong tình hình chính trị và địa chính trị khu vực châu Á - Thái Bình Dương, đặc biệt là sự nổi lên của Trung Quốc và sự suy yếu của Liên Xô. ASEAN cũng nhận thấy sự cần thiết phải điều chỉnh chính sách để thích ứng với tác động của Chiến tranh Lạnh và xu thế toàn cầu hóa. Hợp tác ASEAN-Mỹ được xem là một phần quan trọng trong chiến lược đối ngoại của ASEAN, nhằm đảm bảo an ninh khu vực và thúc đẩy kinh tế ASEAN.

1.1. Quan hệ ASEAN Mỹ từ năm 1967 1991

Giai đoạn này đánh dấu sự phụ thuộc của ASEAN vào Mỹ về kinh tế và an ninh. ASEAN coi Mỹ là đối tác chiến lược quan trọng trong việc đối phó với các mối đe dọa từ chủ nghĩa cộng sản. Tuy nhiên, từ sau Chiến tranh Lạnh, ASEAN bắt đầu giảm dần sự phụ thuộc và tìm cách điều chỉnh chính sách để tăng tính độc lập.

1.2. Tác động của xu thế hòa bình và toàn cầu hóa

Sau Chiến tranh Lạnh, ASEAN nhận thấy sự cần thiết phải thích ứng với xu thế hòa bình, hợp tác và phát triển. Toàn cầu hóa và khu vực hóa đã tạo ra cơ hội và thách thức mới cho quan hệ quốc tế của ASEAN. ASEAN đã chủ động tham gia vào các cơ chế hợp tác đa phương để tăng cường vị thế và ảnh hưởng trong khu vực.

II. ASEAN điều chỉnh quan hệ với Mỹ từ sau Chiến tranh Lạnh

Chương này tập trung vào các điều chỉnh chính sách của ASEAN trong quan hệ với Mỹ từ sau Chiến tranh Lạnh. ASEAN đã thực hiện nhiều thay đổi trong lập trường chung, nội dung quan hệ và phương thức triển khai để tăng cường hợp tác ASEAN-Mỹ. ASEAN cũng chủ động lôi kéo Mỹ vào các cơ chế hợp tác đa phương nhằm đảm bảo an ninh khu vực và thúc đẩy phát triển bền vững.

2.1. Điều chỉnh về lập trường chung

ASEAN đã nhận thức rõ vai trò của Mỹ trong việc hỗ trợ quá trình mở rộng thành viên và xây dựng Cộng đồng ASEAN. ASEAN cũng tăng cường hợp tác an ninh với Mỹ để đối phó với các mối đe dọa phi truyền thống như khủng bố, buôn lậu và biến đổi khí hậu.

2.2. Điều chỉnh về nội dung quan hệ

Từ năm 1991 đến nay, ASEAN đã thực hiện nhiều thay đổi trong nội dung quan hệ với Mỹ, tập trung vào các lĩnh vực kinh tế, an ninh và chính trị. ASEAN cũng chủ động thúc đẩy hợp tác ASEAN-Mỹ trên các diễn đàn đa phương như ARF và EAS.

III. Đánh giá và dự báo triển vọng ASEAN điều chỉnh quan hệ với Mỹ đến năm 2020

Chương này đánh giá sự điều chỉnh chính sách của ASEAN trong quan hệ với Mỹ từ sau Chiến tranh Lạnh và dự báo triển vọng trong tương lai. ASEAN đã đạt được nhiều thành tựu trong việc tăng cường hợp tác ASEAN-Mỹ, nhưng cũng đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt là sự cạnh tranh giữa Mỹ và Trung Quốc. ASEAN cần tiếp tục duy trì vị trí cân bằng trong quan hệ quốc tế để đảm bảo lợi ích của mình.

3.1. Triển vọng ASEAN điều chỉnh quan hệ với Mỹ

ASEAN có thể lựa chọn một trong ba kịch bản: ngả theo Mỹ chống Trung Quốc, lạnh nhạt hơn với Mỹ và nghiêng về Trung Quốc, hoặc duy trì vị trí cân bằng giữa hai cường quốc. Kịch bản thứ ba được xem là khả thi nhất, giúp ASEAN đóng vai trò trung tâm trong kiến trúc khu vực.

3.2. Khuyến nghị chính sách của Việt Nam

Việt Nam cần học hỏi từ ASEAN trong việc ứng xử khôn khéo với các nước lớn. Việt Nam nên tăng cường hợp tác an ninh và kinh tế với Mỹ, đồng thời duy trì quan hệ tốt với Trung Quốc để đảm bảo lợi ích quốc gia.