Chính sách đối với nghệ nhân thực hành di sản văn hóa phi vật thể ở Việt Nam

• Tác giả: Phạm Cao Quý
• Người hướng dẫn: PGS. Đặng Văn Bài
• Trường học: Viện Văn Hóa Nghệ Thuật Quốc Gia Việt Nam
• Chuyên ngành: Quản Lý Văn Hóa
• Đề tài: Chính Sách Đối Với Nghệ Nhân Thực Hành Di Sản Văn Hóa Phi Vật Thể Ở Việt Nam
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2019
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU, CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ KHÁI QUÁT VỀ NGHỆ NHÂN THỰC HÀNH DI SẢN VĂN HÓA PHI VẬT THỂ Ở VIỆT NAM
• 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu
• 1.1.1. Những nghiên cứu về đặc điểm, vai trò của nghệ nhân
• 1.2. Những nghiên cứu về chính sách đối với nghệ nhân
• 1.2.1. Di sản văn hóa và chính sách
• 1.2.1.1. Di sản văn hóa phi vật thể
• 1.2.1.2. Lý thuyết về động lực của con người
• 1.2.2. Khái quát về nghệ nhân thực hành di sản văn hóa phi vật thể ở Việt Nam
• 1.2.2.1. Nghệ nhân và sự sáng tạo
• 2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG CHÍNH SÁCH ĐỐI VỚI NGHỆ NHÂN THỰC HÀNH DI SẢN VĂN HÓA PHI VẬT THỂ Ở VIỆT NAM
• 2.1. Quá trình xây dựng, ban hành chính sách
• 2.1.1. Các Nghị quyết của Đảng
• 2.1.2. Diễn trình ban hành văn bản về chính sách đối với nghệ nhân
• 2.1.3. Các văn bản quy phạm pháp luật của Quốc hội, Chính phủ
• 2.1.4. Các văn bản của địa phương, hội nghề nghiệp
• 2.1.5. Đề xuất chính sách của một số tỉnh, thành phố
• 2.2. Thực hiện các chính sách đối với nghệ nhân thực hành di sản văn hóa phi vật thể thông qua một số chương trình, dự án
• 2.2.1. Chương trình tôn vinh Nghệ nhân dân gian của Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam
• 2.2.1.1. Xây dựng danh sách Nghệ nhân Quan họ
• 2.2.1.2. Đề án bảo vệ và phát huy giá trị di sản Hát Xoan Phú Thọ
• 2.2.1.3. Dự án Mê Công: Dòng sông kết nối các nền văn hóa
• 2.2.1.4. Dự án Thiết lập Hệ thống Báu vật nhân văn sống ở Việt Nam
• 2.2.2. Chương trình Mục tiêu quốc gia về văn hóa
• 2.3. Một số hạn chế của chính sách đối với nghệ nhân thực hành di sản văn hóa phi vật thể
• 2.3.1. Sự thiếu đồng bộ, thống nhất và toàn diện của các văn bản
• 2.3.2. Sự tham gia của các tổ chức xã hội
• 3. CHƯƠNG 3: GÓP PHẦN HOÀN THIỆN CHÍNH SÁCH ĐỐI VỚI NGHỆ NHÂN THỰC HÀNH DI SẢN VĂN HÓA PHI VẬT THỂ Ở VIỆT NAM
• 3.1. Kinh nghiệm của UNESCO, Nhật Bản và Hàn Quốc
• 3.1.1. Kinh nghiệm của UNESCO
• 3.1.2. Kinh nghiệm của Nhật Bản
• 3.1.3. Kinh nghiệm của Hàn Quốc
• 3.2. Quan điểm, mục tiêu, khung và các nhóm chính sách đối với nghệ nhân thực hành di sản văn hóa phi vật thể ở Việt Nam
• 3.2.1. Quan điểm, mục tiêu
• 3.2.2. Khung chính sách
• 3.2.3. Các nhóm chính sách
• 3.3. Các văn bản quy phạm pháp luật cần điều chỉnh và ban hành mới
• 3.3.1. Sửa đổi, bổ sung Luật Di sản văn hóa
• 3.3.2. Sửa đổi, bổ sung Luật Thi đua, Khen thưởng
• 3.3.3. Ban hành mới văn bản quy phạm pháp luật dưới luật
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Giới thiệu về chính sách hỗ trợ nghệ nhân

Chính sách hỗ trợ nghệ nhân thực hành di sản văn hóa phi vật thể tại Việt Nam là một phần quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa. Nghệ nhân được coi là những người nắm giữ và truyền dạy các giá trị văn hóa phi vật thể, đóng vai trò chủ chốt trong việc gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc. Chính sách này không chỉ nhằm tôn vinh nghệ nhân mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho họ trong việc thực hành và phát huy di sản văn hóa. Theo Luật Di sản văn hóa, nghệ nhân được công nhận là những người có công lớn trong việc bảo tồn và phát huy di sản văn hóa phi vật thể. Điều này thể hiện sự quan tâm của Nhà nước đối với nghệ nhân và di sản văn hóa.

1.1. Vai trò của nghệ nhân trong bảo tồn di sản

Nghệ nhân thực hành di sản văn hóa phi vật thể không chỉ là người giữ gìn mà còn là người sáng tạo và phát triển các giá trị văn hóa. Họ là những người có kỹ năng, kiến thức và tâm huyết trong việc truyền dạy các giá trị văn hóa cho thế hệ sau. Nghệ thuật truyền thống như ca trù, quan họ, hay các loại hình nghệ thuật dân gian khác đều phụ thuộc vào sự tồn tại và phát triển của nghệ nhân. Việc hỗ trợ nghệ nhân không chỉ giúp bảo tồn di sản văn hóa mà còn góp phần vào sự phát triển bền vững của cộng đồng. Chính sách hỗ trợ cần được xây dựng một cách đồng bộ và hiệu quả để đảm bảo nghệ nhân có thể tiếp tục thực hành và phát huy giá trị văn hóa của mình.

II. Thực trạng chính sách hỗ trợ nghệ nhân

Mặc dù đã có nhiều chính sách hỗ trợ nghệ nhân, nhưng thực trạng cho thấy còn nhiều bất cập. Các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến nghệ nhân chưa đồng bộ và thiếu tính khả thi. Nhiều nghệ nhân vẫn gặp khó khăn trong việc tiếp cận các chính sách hỗ trợ, dẫn đến việc họ không thể phát huy hết khả năng của mình trong việc bảo tồn di sản văn hóa phi vật thể. Theo thống kê, số lượng nghệ nhân được công nhận và tôn vinh vẫn còn hạn chế, trong khi đó, nhiều người đã qua đời mà chưa được ghi nhận. Điều này cho thấy sự cần thiết phải cải thiện và hoàn thiện các chính sách hiện hành để đảm bảo quyền lợi cho nghệ nhân.

2.1. Những khó khăn trong việc thực hiện chính sách

Nhiều nghệ nhân không có đủ thông tin về các chính sách hỗ trợ, dẫn đến việc họ không thể hưởng lợi từ các chương trình này. Hệ thống văn bản pháp luật còn thiếu sự đồng bộ, gây khó khăn trong việc thực hiện. Ngoài ra, sự tham gia của các tổ chức xã hội trong việc hỗ trợ nghệ nhân cũng chưa được phát huy tối đa. Điều này ảnh hưởng đến khả năng bảo tồn và phát huy di sản văn hóa phi vật thể. Cần có những giải pháp cụ thể để nâng cao nhận thức và tạo điều kiện cho nghệ nhân tiếp cận các chính sách hỗ trợ một cách hiệu quả.

III. Đề xuất hoàn thiện chính sách hỗ trợ nghệ nhân

Để nâng cao hiệu quả của chính sách hỗ trợ nghệ nhân, cần có những đề xuất cụ thể nhằm hoàn thiện hệ thống chính sách hiện hành. Trước hết, cần xây dựng một khung chính sách rõ ràng, đồng bộ và khả thi, đảm bảo quyền lợi cho nghệ nhân. Thứ hai, cần tăng cường sự tham gia của cộng đồng và các tổ chức xã hội trong việc bảo tồn di sản văn hóa phi vật thể. Cuối cùng, cần có các chương trình đào tạo và phát triển kỹ năng cho nghệ nhân, giúp họ nâng cao năng lực thực hành và truyền dạy di sản văn hóa.

3.1. Xây dựng khung chính sách đồng bộ

Khung chính sách cần được xây dựng dựa trên nhu cầu thực tế của nghệ nhân và cộng đồng. Cần có sự tham gia của các chuyên gia, nhà nghiên cứu và nghệ nhân trong quá trình xây dựng chính sách. Điều này sẽ giúp đảm bảo rằng các chính sách được ban hành phù hợp với thực tiễn và có tính khả thi cao. Ngoài ra, cần có các cơ chế giám sát và đánh giá hiệu quả của chính sách để kịp thời điều chỉnh và cải thiện.