I. Lý do chọn đề tài nghiên cứu
Luận án Tiến sĩ về Chính sách Hành động Hướng Đông của Ấn Độ (2014-2020) được chọn nghiên cứu nhằm làm rõ bối cảnh và động lực phát triển chính sách này trong giai đoạn sau Chiến tranh Lạnh. Ấn Độ đã nhận thức được tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình và ổn định trong khu vực Đông Á để phát triển kinh tế, xã hội và quân sự. Chính sách này không chỉ nhằm đối phó với sự trỗi dậy của Trung Quốc mà còn nhằm xây dựng hình ảnh một cường quốc có vai trò quan trọng trong các vấn đề khu vực và quốc tế. Chính vì vậy, việc nghiên cứu chính sách Hành động Hướng Đông trở nên cần thiết, không chỉ để hiểu rõ hơn về sự chuyển mình của Ấn Độ mà còn để có thể áp dụng những bài học kinh nghiệm cho Việt Nam trong quá trình hội nhập quốc tế. Đặc biệt, chính sách này đã được điều chỉnh và phát triển mạnh mẽ dưới sự lãnh đạo của Thủ tướng N. Modi, khẳng định vai trò của Ấn Độ trong khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.
II. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu
Mục tiêu chính của luận án là làm rõ nội dung và tác động của Chính sách Hành động Hướng Đông của Ấn Độ từ năm 2014 đến 2020. Luận án sẽ phân tích các mục tiêu chính trị, kinh tế và văn hóa của chính sách này, đồng thời đánh giá kết quả và những thách thức trong quá trình triển khai. Nhiệm vụ nghiên cứu bao gồm việc hệ thống hóa nguồn tài liệu về chính sách Hành động Hướng Đông, làm rõ cơ sở lý luận và các nhân tố tác động đến chính sách này. Ngoài ra, luận án cũng sẽ đánh giá tác động của chính sách đối với khu vực Đông Nam Á, đặc biệt là Việt Nam, từ đó đưa ra các khuyến nghị chính sách nhằm khai thác tối đa lợi ích từ chính sách này. Những kết quả nghiên cứu sẽ cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn cho việc hoạch định chính sách đối ngoại của Việt Nam trong tương lai.
III. Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu
Luận án áp dụng nhiều phương pháp nghiên cứu khác nhau để phân tích Chính sách Hành động Hướng Đông của Ấn Độ. Phương pháp lịch sử-logic giúp xem xét sự phát triển của chính sách theo thời gian, trong khi phương pháp hệ thống- cấu trúc đặt chính sách trong bối cảnh cấu trúc thế giới và khu vực. Bên cạnh đó, phương pháp liên ngành cho phép nghiên cứu chính sách từ nhiều khía cạnh khác nhau như chính trị, kinh tế và văn hóa xã hội. Luận án cũng sử dụng lý thuyết quan hệ quốc tế, đặc biệt là chủ nghĩa lý tưởng và chủ nghĩa hiện thực, để giải thích động cơ và mục tiêu của chính sách Hành động Hướng Đông. Việc kết hợp các phương pháp này không chỉ giúp hiểu rõ hơn về chính sách mà còn cung cấp cái nhìn sâu sắc về các yếu tố tác động đến chính sách đối ngoại của Ấn Độ.
IV. Tác động và triển vọng chính sách Hành động Hướng Đông
Chính sách Hành động Hướng Đông của Ấn Độ đã có những tác động tích cực đến khu vực Đông Nam Á, góp phần thúc đẩy quan hệ hợp tác kinh tế, chính trị và văn hóa giữa Ấn Độ và các nước trong khu vực. Tuy nhiên, vẫn tồn tại những thách thức nhất định như sự cạnh tranh từ các cường quốc khác và các vấn đề nội bộ của Ấn Độ. Triển vọng của chính sách này trong tương lai phụ thuộc vào khả năng của Ấn Độ trong việc duy trì quan hệ tốt đẹp với các nước láng giềng và phát triển các mối quan hệ đối tác chiến lược. Luận án cũng đưa ra những khuyến nghị cho Việt Nam nhằm tận dụng các cơ hội từ chính sách này, bao gồm việc tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực như quốc phòng, an ninh và văn hóa giáo dục. Những khuyến nghị này không chỉ giúp Việt Nam nâng cao vị thế trong khu vực mà còn góp phần vào sự ổn định và phát triển chung của khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.
