Nghiên cứu quan hệ Ấn Độ với ASEAN trong khuôn khổ chính sách hướng Đông giai đoạn 1991-2014

• Tác giả: Trần Ngọc Diễm
• Người hướng dẫn: PGS.TS Đỗ Đức Định
• Trường học: Đại học Quốc gia Hà Nội
• Chuyên ngành: Quốc tế học
• Đề tài: Quan hệ Ấn Độ với ASEAN trong chính sách hướng Đông (1991-2014)
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2017
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
• DANH MỤC CÁC BẢNG
• PHẦN MỞ ĐẦU
• 0.1. Mục đích, ý nghĩa của đề tài
• 0.2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề
• 0.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
• 0.4. Phương pháp nghiên cứu
• 0.5. Cấu trúc của luận văn
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ TÁC ĐỘNG TỚI QUAN HỆ CỦA ẤN ĐỘ VỚI ASEAN
• 1.1. Sự điều chỉnh chính sách đối ngoại của Ấn Độ
• 1.2. Tiền đề của sự điều chỉnh chính sách đối ngoại của Ấn Độ
• 1.3. Những điều chỉnh cơ bản trong chính sách đối ngoại của Ấn Độ
• 1.4. Vị thế của các đối tác trong chính sách đối ngoại của Ấn Độ
• 1.5. Vai trò của ASEAN trong chính sách hướng Đông
• 1.6. Các mối liên hệ lịch sử giữa Ấn Độ và ASEAN
• 1.7. Nhìn nhận của Ấn Độ về tầm quan trọng của ASEAN
• 1.8. Sự hình thành và phát triển chính sách hướng Đông
• 1.9. Mục tiêu của chính sách hướng Đông
• 1.10. Phạm vi và giai đoạn của chính sách hướng Đông
• 1.11. Hướng tiếp cận của chính sách hướng Đông
• 1.12. Bước phát triển sang “Hành động hướng Đông”
• 2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUAN HỆ ẤN ĐỘ VỚI ASEAN TRONG KHUÔN KHỔ CHÍNH SÁCH HƯỚNG ĐÔNG CỦA ẤN ĐỘ
• 2.1. Hợp tác Ấn Độ - ASEAN trong khuôn khổ chính sách hướng Đông
• 2.2. Lĩnh vực chính trị - ngoại giao
• 2.3. Lĩnh vực kinh tế
• 2.4. Lĩnh vực an ninh – quốc phòng
• 2.5. Lĩnh vực văn hóa, giáo dục, khoa học kỹ thuật
• 2.6. Hợp tác Ấn Độ với Việt Nam trong khuôn khổ chính sách hướng Đông
• 2.7. Lĩnh vực chính trị - ngoại giao
• 2.8. Lĩnh vực kinh tế
• 2.9. Lĩnh vực an ninh – quốc phòng
• 2.10. Lĩnh vực văn hóa, giáo dục, khoa học kỹ thuật
• 3. CHƯƠNG 3: TÁC ĐỘNG TỪ QUAN HỆ ẤN ĐỘ - ASEAN TỚI ASEAN VÀ TÌNH HÌNH AN NINH – CHÍNH TRỊ CỦA KHU VỰC CHÂU Á – THÁI BÌNH DƯƠNG
• 3.1. Tác động tới ASEAN
• 3.2. Tác động tích cực
• 3.3. Tác động tiêu cực
• 3.4. Tác động tới khu vực châu Á – Thái Bình Dương
• 3.5. Tác động tới sự hiện diện các cường quốc trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương
• 3.6. Tác động tới sự định hình cấu trúc an ninh khu vực châu Á – Thái Bình Dương
• PHẦN KẾT LUẬN

I. Cơ sở tác động tới quan hệ của Ấn Độ với ASEAN

Chính sách đối ngoại của Ấn Độ đã trải qua nhiều điều chỉnh quan trọng từ sau năm 1991, khi Ấn Độ bắt đầu mở cửa nền kinh tế. Quan hệ quốc tế của Ấn Độ đã được định hình lại, với ASEAN trở thành một đối tác chiến lược quan trọng. Sự điều chỉnh này không chỉ phản ánh nhu cầu hội nhập kinh tế mà còn là một phần trong chiến lược lớn hơn nhằm tăng cường vị thế của Ấn Độ trong khu vực. ASEAN, với vai trò là một tổ chức khu vực năng động, đã trở thành một điểm đến lý tưởng cho Ấn Độ trong việc tìm kiếm cơ hội hợp tác. Chính sách hướng Đông được hình thành nhằm thúc đẩy mối quan hệ này, với mục tiêu không chỉ là kinh tế mà còn là an ninh khu vực. Nhìn nhận của Ấn Độ về tầm quan trọng của ASEAN đã dẫn đến việc xây dựng các cơ chế hợp tác đa phương, từ đó tạo ra một nền tảng vững chắc cho sự phát triển quan hệ hai bên.

1.1. Sự điều chỉnh chính sách đối ngoại của Ấn Độ

Sự điều chỉnh chính sách đối ngoại của Ấn Độ sau năm 1991 đã phản ánh một bước ngoặt quan trọng trong cách tiếp cận của nước này đối với các quốc gia trong khu vực. Chính sách đối ngoại của Ấn Độ đã chuyển từ một chiến lược tự cung tự cấp sang một chính sách mở cửa, hướng tới việc thiết lập các mối quan hệ đối tác chiến lược. ASEAN đã được xác định là một trong những đối tác quan trọng trong chính sách này, với mục tiêu tăng cường hợp tác kinh tế và an ninh. Việc Ấn Độ tham gia vào các cơ chế hợp tác khu vực như ASEAN đã giúp nước này khẳng định vai trò của mình trong cấu trúc an ninh khu vực, đồng thời tạo ra cơ hội cho sự phát triển kinh tế bền vững.

II. Thực trạng quan hệ Ấn Độ với ASEAN trong khuôn khổ chính sách hướng Đông

Quan hệ Ấn Độ - ASEAN đã có những bước tiến đáng kể trong nhiều lĩnh vực, từ chính trị - ngoại giao đến kinh tế và an ninh. Hợp tác kinh tế giữa hai bên đã được thúc đẩy thông qua các hiệp định thương mại tự do và các sáng kiến đầu tư. ASEAN đã trở thành một thị trường quan trọng cho hàng hóa và dịch vụ của Ấn Độ, trong khi Ấn Độ cũng cung cấp nhiều cơ hội đầu tư cho các quốc gia ASEAN. Về mặt an ninh, Ấn Độ đã tham gia vào các cơ chế an ninh khu vực, góp phần vào việc duy trì hòa bình và ổn định. Hợp tác văn hóa cũng được tăng cường thông qua các chương trình giao lưu và hợp tác giáo dục, tạo ra sự gắn kết chặt chẽ hơn giữa nhân dân hai bên.

2.1. Hợp tác kinh tế

Hợp tác kinh tế giữa Ấn Độ và ASEAN đã trở thành một trụ cột quan trọng trong quan hệ hai bên. Thương mại quốc tế giữa Ấn Độ và ASEAN đã tăng trưởng mạnh mẽ, với kim ngạch thương mại hàng hóa hai chiều đạt mức cao. Các hiệp định thương mại tự do đã được ký kết, tạo điều kiện thuận lợi cho việc trao đổi hàng hóa và dịch vụ. Ấn Độ cũng đã trở thành một nguồn đầu tư quan trọng cho các quốc gia ASEAN, với nhiều dự án đầu tư lớn được triển khai. Sự gia tăng hợp tác kinh tế không chỉ mang lại lợi ích cho hai bên mà còn góp phần vào sự phát triển kinh tế của khu vực Đông Nam Á.

III. Tác động từ quan hệ Ấn Độ ASEAN tới ASEAN và tình hình an ninh chính trị của khu vực châu Á Thái Bình Dương

Quan hệ Ấn Độ - ASEAN đã có những tác động sâu rộng đến tình hình an ninh và chính trị khu vực châu Á – Thái Bình Dương. Sự hiện diện của Ấn Độ trong khu vực đã tạo ra một sự cân bằng quyền lực, giúp ASEAN đối phó với các thách thức từ các cường quốc khác. An ninh khu vực đã được củng cố thông qua các cơ chế hợp tác an ninh, trong đó Ấn Độ đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì hòa bình và ổn định. Tác động tích cực từ quan hệ này không chỉ giới hạn trong khu vực ASEAN mà còn ảnh hưởng đến các quốc gia khác trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương.

3.1. Tác động tới ASEAN

Tác động từ quan hệ Ấn Độ - ASEAN đã mang lại nhiều lợi ích cho ASEAN, đặc biệt trong việc củng cố vị thế của tổ chức này trong cấu trúc an ninh khu vực. Sự hiện diện của Ấn Độ đã giúp ASEAN tăng cường khả năng đối phó với các thách thức an ninh, đồng thời tạo ra cơ hội hợp tác mới trong các lĩnh vực như chống khủng bố và bảo vệ môi trường. Chính sách hướng Đông của Ấn Độ đã tạo ra một nền tảng vững chắc cho sự phát triển quan hệ hai bên, từ đó góp phần vào sự ổn định và phát triển bền vững của khu vực.

Tổng quan nghiên cứu

Quan hệ Ấn Độ với ASEAN trong khuôn khổ chính sách hướng Đông của Ấn Độ từ năm 1991 đến 2014 là một chủ đề nghiên cứu quan trọng trong lĩnh vực quan hệ quốc tế, đặc biệt trong bối cảnh sự trỗi dậy của Ấn Độ và vai trò ngày càng tăng của ASEAN trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương. Sau khi kết thúc Chiến tranh Lạnh, Ấn Độ đã điều chỉnh chính sách đối ngoại, chuyển từ hướng nội sang mở cửa và hội nhập kinh tế với khu vực Đông Nam Á, xem ASEAN là đối tác chiến lược trọng tâm trong chính sách hướng Đông. Mục tiêu nghiên cứu tập trung vào việc phân tích quá trình phát triển quan hệ Ấn Độ – ASEAN, đánh giá thực trạng hợp tác trên các lĩnh vực chính trị, kinh tế, an ninh – quốc phòng và văn hóa – giáo dục, đồng thời xác định tác động của quan hệ này đối với ASEAN và tình hình an ninh – chính trị khu vực châu Á – Thái Bình Dương.

Phạm vi nghiên cứu bao gồm giai đoạn từ năm 1991, khi Ấn Độ bắt đầu cải cách kinh tế và chính thức triển khai chính sách hướng Đông, đến năm 2014, thời điểm chuyển sang chiến lược “Hành động hướng Đông” dưới thời Thủ tướng Narendra Modi. Nghiên cứu tập trung vào các quốc gia thành viên ASEAN và các cơ chế hợp tác đa phương liên quan. Ý nghĩa của nghiên cứu thể hiện qua việc cung cấp cái nhìn toàn diện về sự phát triển quan hệ Ấn Độ – ASEAN, góp phần định hướng chính sách đối ngoại của Ấn Độ và các nước ASEAN, đồng thời làm rõ vai trò của ASEAN trong cấu trúc an ninh và kinh tế khu vực. Theo số liệu thống kê, kim ngạch thương mại hai chiều giữa Ấn Độ và ASEAN đã tăng trưởng đáng kể trong giai đoạn này, phản ánh sự gắn kết kinh tế ngày càng sâu sắc. Nghiên cứu cũng làm rõ những thách thức và cơ hội trong bối cảnh cạnh tranh quyền lực giữa các cường quốc tại khu vực.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn vận dụng hai lý thuyết chính trong quan hệ quốc tế để phân tích quan hệ Ấn Độ – ASEAN: chủ nghĩa hiện thực và chủ nghĩa tự do. Chủ nghĩa hiện thực giúp giải thích các động cơ chiến lược, cạnh tranh quyền lực và an ninh giữa các quốc gia, đặc biệt là trong bối cảnh Ấn Độ tìm cách cân bằng ảnh hưởng của Trung Quốc và các cường quốc khác tại khu vực châu Á – Thái Bình Dương. Chủ nghĩa tự do tập trung vào vai trò của hợp tác kinh tế, các tổ chức quốc tế và cơ chế đa phương trong việc thúc đẩy hòa bình và phát triển bền vững. Ngoài ra, mô hình hợp tác khu vực và lý thuyết về hội nhập khu vực cũng được sử dụng để đánh giá các cơ chế hợp tác ASEAN – Ấn Độ.

Các khái niệm chính bao gồm: chính sách hướng Đông (Look East Policy), “Hành động hướng Đông” (Acting East), hợp tác đa phương, cân bằng quyền lực khu vực, và hội nhập kinh tế khu vực. Luận văn cũng phân tích các yếu tố địa chính trị, kinh tế và an ninh ảnh hưởng đến chính sách đối ngoại của Ấn Độ và vai trò trung tâm của ASEAN trong chiến lược này.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp nghiên cứu đa ngành và liên ngành, kết hợp phân tích định tính và định lượng. Nguồn dữ liệu chính bao gồm các tài liệu chính thức của chính phủ Ấn Độ và ASEAN, báo cáo thương mại, các văn bản pháp luật liên quan, các bài viết học thuật, và số liệu thống kê về thương mại, đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) giữa Ấn Độ và ASEAN trong giai đoạn 1991 – 2014.

Phương pháp chọn mẫu tập trung vào các tài liệu và số liệu liên quan trực tiếp đến chính sách hướng Đông và quan hệ Ấn Độ – ASEAN. Phân tích chính sách được áp dụng để đánh giá các bước điều chỉnh chính sách đối ngoại của Ấn Độ, trong khi phân tích tác động giúp làm rõ ảnh hưởng của quan hệ này đến khu vực châu Á – Thái Bình Dương. Nghiên cứu khu vực và phân tích hợp tác quốc tế được sử dụng để xác định phạm vi ảnh hưởng và các cơ chế hợp tác đa phương. Timeline nghiên cứu trải dài từ năm 1991 đến 2014, với trọng tâm phân tích các giai đoạn phát triển chính của chính sách hướng Đông và bước chuyển sang “Hành động hướng Đông” năm 2014.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Sự phát triển chính trị – ngoại giao bền vững: Từ năm 1992, Ấn Độ trở thành đối tác đối thoại từng phần của ASEAN và đến năm 1995 trở thành đối tác đối thoại đầy đủ. Quan hệ chính trị – ngoại giao được củng cố qua các hội nghị cấp cao ASEAN – Ấn Độ, với việc tổ chức Hội nghị thượng đỉnh hàng năm từ năm 2002. Năm 2012, quan hệ được nâng cấp lên đối tác chiến lược, thể hiện cam kết sâu sắc của hai bên. Số liệu cho thấy, các cuộc họp cấp cao và hội nghị đa phương đã diễn ra đều đặn, góp phần tăng cường đối thoại và phối hợp chính sách.

2. Tăng trưởng kinh tế song phương mạnh mẽ: Kim ngạch thương mại hai chiều giữa Ấn Độ và ASEAN tăng trưởng liên tục, với tổng giá trị thương mại đạt khoảng X tỷ USD vào năm 2014, tăng gấp nhiều lần so với đầu thập niên 1990. Đầu tư trực tiếp nước ngoài từ ASEAN vào Ấn Độ cũng tăng đáng kể, đặc biệt trong các lĩnh vực công nghiệp, công nghệ và dịch vụ. Hiệp định thương mại hàng hóa ASEAN – Ấn Độ (AITIG) ký năm 2009 đã tạo điều kiện thuận lợi cho thương mại tự do, thúc đẩy trao đổi hàng hóa và dịch vụ.

3. Hợp tác an ninh – quốc phòng được mở rộng: Ấn Độ và ASEAN tăng cường hợp tác trong lĩnh vực an ninh, bao gồm các cuộc họp Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN (ADMM) và các cơ chế đa phương như Diễn đàn Khu vực ASEAN (ARF). Ấn Độ tham gia các sáng kiến tiểu vùng như Mekong – sông Hằng (MGC) và BIMSTEC nhằm tăng cường kết nối an ninh và phát triển kinh tế. Sự hợp tác này góp phần duy trì ổn định khu vực, đặc biệt trong bối cảnh cạnh tranh quyền lực với Trung Quốc.

4. Phát triển hợp tác văn hóa – giáo dục – khoa học kỹ thuật: Các chương trình trao đổi văn hóa, giáo dục và khoa học kỹ thuật giữa Ấn Độ và các nước ASEAN được đẩy mạnh, góp phần tăng cường hiểu biết và gắn kết nhân dân hai bên. Ví dụ, các học bổng và chương trình đào tạo được mở rộng, thúc đẩy hợp tác nghiên cứu và phát triển công nghệ.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân của sự phát triển quan hệ Ấn Độ – ASEAN bắt nguồn từ nhu cầu hội nhập kinh tế toàn cầu của Ấn Độ sau cải cách năm 1991, đồng thời phản ánh sự nhận thức về tầm quan trọng chiến lược của ASEAN trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương. Sự gia tăng hợp tác chính trị – ngoại giao được thúc đẩy bởi lợi ích chung trong việc duy trì hòa bình, ổn định và phát triển kinh tế khu vực. Các số liệu thương mại và đầu tư minh chứng cho sự gắn kết kinh tế ngày càng sâu sắc, phù hợp với lý thuyết chủ nghĩa tự do về vai trò của hợp tác kinh tế trong giảm thiểu xung đột.

So sánh với các nghiên cứu trước đây, kết quả nghiên cứu này làm rõ hơn bước chuyển từ chính sách hướng Đông sang “Hành động hướng Đông” năm 2014, thể hiện sự chủ động và quyết liệt hơn của Ấn Độ trong việc tăng cường can dự khu vực. Việc mở rộng hợp tác an ninh – quốc phòng cũng phản ánh xu hướng cạnh tranh quyền lực khu vực, đặc biệt trong bối cảnh sự trỗi dậy của Trung Quốc. Các biểu đồ về kim ngạch thương mại và dòng chảy FDI có thể minh họa rõ sự tăng trưởng và phân bố đầu tư theo từng năm và lĩnh vực.

Ý nghĩa của kết quả nghiên cứu nằm ở việc cung cấp cơ sở khoa học cho các nhà hoạch định chính sách trong việc điều chỉnh chiến lược hợp tác khu vực, đồng thời giúp ASEAN và các nước thành viên nhận diện rõ vai trò của Ấn Độ trong cấu trúc an ninh và kinh tế khu vực.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường kết nối hạ tầng và giao thông: Đẩy mạnh đầu tư vào các dự án kết nối giao thông giữa Ấn Độ và các nước ASEAN, đặc biệt là các nước CLMV (Campuchia, Lào, Myanmar, Việt Nam) nhằm thúc đẩy lưu thông hàng hóa và con người. Mục tiêu nâng cao chỉ số kết nối khu vực trong vòng 5 năm tới, do các cơ quan chính phủ và doanh nghiệp hai bên phối hợp thực hiện.

2. Mở rộng hợp tác kinh tế – thương mại: Thúc đẩy hoàn thiện các hiệp định thương mại tự do, giảm thiểu rào cản phi thuế quan và tăng cường hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ trong việc tiếp cận thị trường ASEAN và Ấn Độ. Mục tiêu tăng trưởng kim ngạch thương mại ít nhất 10% mỗi năm, do Bộ Công Thương và các tổ chức thương mại đảm nhiệm.

3. Tăng cường hợp tác an ninh – quốc phòng: Phát triển các chương trình đào tạo chung, diễn tập quân sự đa phương và chia sẻ thông tin tình báo nhằm nâng cao năng lực ứng phó các thách thức an ninh khu vực. Mục tiêu nâng cao mức độ phối hợp trong vòng 3 năm, do Bộ Quốc phòng và các cơ quan an ninh hai bên chủ trì.

4. Phát triển hợp tác văn hóa – giáo dục: Mở rộng các chương trình trao đổi sinh viên, học bổng và nghiên cứu chung trong các lĩnh vực khoa học kỹ thuật, công nghệ thông tin và phát triển bền vững. Mục tiêu tăng số lượng sinh viên trao đổi lên ít nhất 20% trong 5 năm, do Bộ Giáo dục và các trường đại học phối hợp thực hiện.

5. Tăng cường vai trò của ASEAN trong cấu trúc khu vực: ASEAN cần tiếp tục củng cố vai trò trung tâm trong các cơ chế hợp tác đa phương, đảm bảo sự cân bằng quyền lực giữa các cường quốc và thúc đẩy hợp tác bền vững. Mục tiêu duy trì vị thế trung tâm trong các diễn đàn khu vực, do Ban Thư ký ASEAN và các nước thành viên phối hợp thực hiện.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Các nhà hoạch định chính sách quốc tế: Luận văn cung cấp phân tích sâu sắc về chính sách hướng Đông của Ấn Độ và quan hệ với ASEAN, giúp họ xây dựng chiến lược đối ngoại phù hợp trong bối cảnh cạnh tranh quyền lực khu vực.

2. Học giả và nghiên cứu sinh ngành quan hệ quốc tế: Tài liệu là nguồn tham khảo quý giá về lý thuyết và thực tiễn hợp tác khu vực, cung cấp số liệu và phân tích chi tiết về các cơ chế hợp tác đa phương.

3. Doanh nghiệp và nhà đầu tư: Các doanh nghiệp quan tâm đến thị trường ASEAN và Ấn Độ có thể khai thác thông tin về xu hướng thương mại, đầu tư và các hiệp định thương mại tự do để định hướng kinh doanh hiệu quả.

4. Cơ quan ngoại giao và tổ chức quốc tế: Luận văn giúp các cơ quan này hiểu rõ hơn về động lực và thách thức trong quan hệ Ấn Độ – ASEAN, từ đó thúc đẩy hợp tác đa phương và giải quyết các vấn đề khu vực.

Câu hỏi thường gặp

1. Chính sách hướng Đông của Ấn Độ là gì?
   Chính sách hướng Đông là chiến lược của Ấn Độ nhằm tăng cường quan hệ kinh tế, chính trị và an ninh với các nước Đông Nam Á và khu vực châu Á – Thái Bình Dương, bắt đầu từ năm 1991 để thúc đẩy hội nhập khu vực và nâng cao vị thế quốc tế.

2. Tại sao ASEAN lại quan trọng đối với Ấn Độ?
   ASEAN là trung tâm kinh tế năng động và có vị trí chiến lược quan trọng trong khu vực. Hợp tác với ASEAN giúp Ấn Độ mở rộng thị trường, đảm bảo an ninh khu vực và cân bằng ảnh hưởng của các cường quốc khác như Trung Quốc.

3. Những lĩnh vực hợp tác chính giữa Ấn Độ và ASEAN là gì?
   Các lĩnh vực chính bao gồm chính trị – ngoại giao, kinh tế – thương mại, an ninh – quốc phòng, và văn hóa – giáo dục – khoa học kỹ thuật, với nhiều cơ chế đa phương và song phương được thiết lập.

4. Chính sách “Hành động hướng Đông” khác gì so với “Chính sách hướng Đông”?
   “Hành động hướng Đông” được Thủ tướng Narendra Modi đề xuất từ năm 2014, nhấn mạnh sự chủ động, quyết liệt và thực chất hơn trong việc thực thi chính sách hướng Đông, nhằm tăng cường kết nối và hợp tác sâu rộng hơn với ASEAN và khu vực châu Á – Thái Bình Dương.

5. Ảnh hưởng của quan hệ Ấn Độ – ASEAN đến an ninh khu vực như thế nào?
   Quan hệ này góp phần duy trì ổn định và cân bằng quyền lực trong khu vực, đặc biệt trong bối cảnh cạnh tranh giữa các cường quốc. Hợp tác an ninh đa phương giúp tăng cường khả năng ứng phó các thách thức an ninh như khủng bố và tranh chấp lãnh thổ.

Kết luận

• Quan hệ Ấn Độ – ASEAN trong khuôn khổ chính sách hướng Đông từ 1991 đến 2014 đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng trên các lĩnh vực chính trị, kinh tế, an ninh và văn hóa.
• ASEAN được xác định là trung tâm chiến lược trong chính sách hướng Đông của Ấn Độ, góp phần nâng cao vị thế của Ấn Độ trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương.
• Sự chuyển đổi từ chính sách hướng Đông sang “Hành động hướng Đông” năm 2014 đánh dấu bước ngoặt trong việc tăng cường can dự và hợp tác thực chất hơn giữa Ấn Độ và ASEAN.
• Quan hệ này có tác động tích cực đến cấu trúc an ninh khu vực, đồng thời tạo ra cơ hội phát triển kinh tế và ổn định chính trị cho cả hai bên.
• Các nhà hoạch định chính sách cần tiếp tục phát huy các thành tựu, đồng thời khắc phục những thách thức để thúc đẩy hợp tác bền vững trong tương lai.

Next steps: Tiếp tục nghiên cứu sâu hơn về tác động của “Hành động hướng Đông” sau năm 2014 và mở rộng phân tích về vai trò của Việt Nam trong quan hệ Ấn Độ – ASEAN.

Call-to-action: Các nhà nghiên cứu và hoạch định chính sách nên sử dụng kết quả nghiên cứu này để xây dựng các chiến lược hợp tác hiệu quả, góp phần thúc đẩy hòa bình và phát triển bền vững khu vực châu Á – Thái Bình Dương.