Kết Quả Chăm Sóc Trẻ Bệnh Dưới 5 Tuổi Nhiễm Khuẩn Hô Hấp Tại Bệnh Viện Đa Khoa Hà Đông

• Tác giả: Bùi Thị Thu Hường
• Người hướng dẫn: PGS. Nguyễn Tiến Dũng
• Trường học: Trường Đại Học Thăng Long
• Chuyên ngành: Điều Dưỡng
• Đề tài: Kết Quả Chăm Sóc Trẻ Bệnh Dưới 5 Tuổi Nhiễm Khuẩn Hô Hấp Dưới Cấp Tính Và Một Số Yếu Tố Liên Quan Tại Bệnh Viện Đa Khoa Hà Đông
• Loại tài liệu: Luận Văn Thạc Sĩ
• Năm xuất bản: 2024
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
• DANH MỤC CÁC BẢNG
• DANH MỤC BIỂU ĐỒ
• 1. ĐẶT VẤN ĐỀ
• 2. TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 2.1. Đại cương giải phẫu, sinh lý hô hấp trẻ em
• 2.1.1. Đặc điểm giải phẫu
• 2.1.2. Thanh quản, khí quản, phế quản
• 2.1.3. Phổi và màng phổi
• 2.1.4. Đặc điểm sinh lý
• 2.2. Nhiễm khuẩn hô hấp
• 2.2.1. Đại cương
• 2.2.2. Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ mắc bệnh
• 2.2.3. Phân loại và phòng bệnh nhiễm khuẩn hô hấp cấp tính
• 2.2.4. Phòng bệnh NKHH ở trẻ em
• 2.3. Các bệnh thường gặp của nhiễm khuẩn hô hấp dưới
• 2.3.1. Viêm thanh khí quản
• 2.3.2. Viêm phế quản
• 2.3.3. Viêm tiểu phế quản
• 2.3.4. Viêm phế quản phổi
• 2.4. Ứng dụng một số học thuyết điều dưỡng vào thực hành điều dưỡng
• 2.5. Chăm sóc bệnh nhi nhiễm khuẩn hô hấp dưới
• 2.5.1. Nhận định bệnh nhân
• 2.5.2. Chẩn đoán điều dưỡng
• 2.5.3. Kế hoạch chăm sóc
• 2.5.4. Thực hiện kế hoạch chăm sóc
• 2.6. Một số nghiên cứu trên thế giới và Việt Nam về nhiễm khuẩn hô hấp dưới
• 2.6.1. Nghiên cứu trên thế giới
• 2.6.2. Một số nghiên cứu tại Việt Nam
• 2.7. Giới thiệu địa bàn nghiên cứu
• 2.8. Khung lý thuyết nghiên cứu
• 3. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. Đối tượng, địa điểm và thời gian nghiên cứu
• 3.1.1. Địa điểm nghiên cứu
• 3.1.2. Thời gian nghiên cứu
• 3.2. Phương pháp nghiên cứu
• 3.2.1. Thiết kế nghiên cứu
• 3.2.2. Cỡ mẫu và cách chọn mẫu
• 3.2.3. Phương pháp thu thập số liệu
• 3.2.4. Các bước tiến hành
• 3.2.5. Các biến số, tiêu chuẩn đánh giá
• 3.2.6. Tiêu chuẩn đánh giá
• 3.2.7. Xử lý và phân tích số liệu
• 3.2.8. Sai số và biện pháp khắc phục sai số
• 3.2.9. Hạn chế trong nghiên cứu
• 3.2.10. Đạo đức trong nghiên cứu
• 4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 4.1. Mô tả đặc điểm và hoạt động chăm sóc trẻ bệnh dưới 5 tuổi nhiễm khuẩn hô hấp dưới cấp tính tại khoa Nhi bệnh viện đa khoa Hà Đông năm 2024
• 4.2. Kết quả chăm sóc và một số yếu tố liên quan đến kết quả chăm sóc trẻ bệnh dưới 5 tuổi nhiễm khuẩn hô hấp dưới cấp tính
• 4.3. Phân tích một số yếu tố liên quan đến kết quả chăm sóc trẻ bệnh dưới 5 tuổi nhiễm khuẩn hô hấp dưới cấp tính
• 4.4. Điểm mạnh và hạn chế của nghiên cứu
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Về Chăm Sóc Trẻ 5 Tuổi Nhiễm Khuẩn Hô Hấp

Nhiễm khuẩn hô hấp (NKHH) là vấn đề sức khỏe nghiêm trọng ở trẻ em, đặc biệt là trẻ dưới 5 tuổi. Đây là nguyên nhân hàng đầu gây bệnh tật và tử vong trên toàn cầu, đặc biệt ở các nước đang phát triển, nơi các vấn đề như ô nhiễm không khí, dinh dưỡng kém, dịch vụ chăm sóc sức khỏe khan hiếm [6]. Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hàng năm có khoảng 2 tỷ trẻ em dưới 5 tuổi mắc NKHH cấp, trong đó 20% là viêm phổi. Các nhiễm khuẩn hô hấp dưới cấp (NKHHDC) là một nhóm bệnh do vi khuẩn hoặc virus gây ra những tổn thương viêm cấp tính ở một phần hay toàn bộ hệ thống đường hô hấp kể từ tai, mũi, họng cho đến phổi, màng phổi và bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ dưới 5 tuổi. Bệnh viện đa khoa Hà Đông đóng vai trò quan trọng trong việc chăm sóc và điều trị các bệnh NKHHDC ở trẻ em trong khu vực.

1.1. Đặc Điểm Giải Phẫu Sinh Lý Đường Hô Hấp Trẻ Em

Đường hô hấp của trẻ em có những đặc điểm giải phẫu và sinh lý khác biệt so với người lớn. Mũi và khoang hầu tương đối ngắn và nhỏ, lỗ mũi và ống mũi hẹp, không khí đi vào không được sưởi ấm và lọc sạch đầy đủ. Niêm mạc mũi mỏng, mịn; lớp ngoài của niêm mạc gồm các biểu mô hình trụ giàu mạch máu và bạch huyết. Chức năng loại thải vi khuẩn, virus, bụi còn yếu do khả năng sát trùng của niêm dịch còn kém. Họng hầu trẻ em tương đối hẹp và ngắn, có hình phễu hẹp, sụn mềm và nhẵn. Do những đặc điểm trên, khi bị nhiễm khuẩn ở mũi họng thì dễ gây xuất tiết, tắc mũi, phù nề ảnh hưởng đến hoạt động hô hấp của trẻ làm trẻ khó thở và khó bú. [3]

1.2. Phân Loại Nhiễm Khuẩn Hô Hấp Ở Trẻ Dưới 5 Tuổi

Nhiễm khuẩn hô hấp cấp tính (NKHHCT) được phân loại thành nhiễm khuẩn đường hô hấp trên (URIs) và nhiễm khuẩn đường hô hấp dưới (LRIs). Đường hô hấp trên bao gồm đường dẫn khí quản từ lỗ mũi đến dây thanh trong thanh quản, bao gồm xoang và tai giữa. Đường hô hấp dưới bao gồm sự tiếp tục của đường thở từ khí quản và phế quản đến các phế quản và phế nang. Theo nghiên cứu, NKHHCT không chỉ giới hạn ở đường hô hấp mà còn có thể ảnh hưởng đến gia tăng sự nhiễm khuẩn hoặc các độc tố vi khuẩn, viêm và giảm chức năng phổi [3],[7].

II. Nguyên Nhân Yếu Tố Nguy Cơ Nhiễm Khuẩn Hô Hấp 5 Tuổi

Nhiễm khuẩn hô hấp ở trẻ dưới 5 tuổi có nhiều nguyên nhân, trong đó virus và vi khuẩn là hai tác nhân chính. Các yếu tố nguy cơ bao gồm tuổi, dinh dưỡng, môi trường và cơ địa. Việc xác định nguyên nhân và yếu tố nguy cơ giúp đưa ra các biện pháp phòng ngừa và điều trị hiệu quả, đặc biệt là tại các cơ sở y tế như Bệnh viện đa khoa Hà Đông.

2.1. Tác Nhân Gây Bệnh Nhiễm Khuẩn Hô Hấp ở Trẻ Nhỏ

Virus là nguyên nhân chủ yếu gây NKHH ở trẻ em (60 – 70%). Vì phần lớn các virus có ái lực đường hô hấp. Khả năng lây lan của virus rất dễ dàng, tỷ lệ người lành mang virus cao và khả năng miễn dịch đối với virus yếu và ngắn. Các virus thường gặp là virus hợp bào hô hấp (Respiratory Syncitial virus), virus cúm, á cúm và Adenovirus. Vi khuẩn còn là nguyên nhân quan trọng gây NKHHCT ở trẻ em, đặc biệt là các nước đang phát triển. Các loại vi khuẩn thường gặp xếp thứ tự như sau: Haemophilus influenza, Streptococcus pneumonia, Moraxella catarrhalis, Staphylococcus aureus, Chlamydia trachomatis và các loại vi khuẩn khác [3],[7],[42],[43].

2.2. Các Yếu Tố Nguy Cơ Mắc Nhiễm Khuẩn Hô Hấp Ở Trẻ Em

Tuổi càng nhỏ càng dễ bị NKHH, thường gặp chủ yếu ở trẻ dưới 3 tuổi. Yếu tố dinh dưỡng, bệnh tật: NKHH hay gặp ở trẻ suy dinh dưỡng, đẻ non, không được bú sữa mẹ, tim bẩm sinh,… Môi trường vệ sinh kém, nhà ở chật chội, ẩm thấp, nhiều bụi, nhiều khói (thuốc lá, bếp than,…). Bệnh thường gặp vào mùa đông xuân, thời tiết lạnh, thay đổi độ ẩm và chuyển mùa (tháng 4 – 5 và tháng 9 – 10). Những trẻ có cơ địa dị ứng, thể tạng tiết dịch,… Ngoài ra, thiếu vitamin A cũng là những điều kiện làm trẻ dễ mắc nhiễm khuẩn hô hấp cấp tính. Thiếu vitamin A làm giảm đáp ứng miễn dịch của cơ thể và giảm khả năng biệt hoá của các tổ chức biểu mô dễ gây sừng hoá niêm mạc, đặc biệt là niêm mạc đường hô hấp và đường tiêu hoá, do đó trẻ dễ bị NKHH [3],[7],[36],[40].

III. Hướng Dẫn Chẩn Đoán Điều Trị Nhiễm Khuẩn Hô Hấp Dưới

Chẩn đoán và điều trị nhiễm khuẩn hô hấp dưới (NKHHDC) ở trẻ dưới 5 tuổi đòi hỏi sự kết hợp giữa lâm sàng và cận lâm sàng. Điều trị bao gồm sử dụng kháng sinh (nếu do vi khuẩn), thuốc hạ sốt, long đờm và các biện pháp hỗ trợ hô hấp. Phác đồ điều trị cần được cá nhân hóa dựa trên mức độ bệnh và tình trạng sức khỏe của trẻ.

3.1. Triệu Chứng Lâm Sàng Nhiễm Khuẩn Hô Hấp Dưới Cần Lưu Ý

Các triệu chứng lâm sàng của NKHHDC bao gồm sốt, ho, khó thở, thở khò khè, rút lõm lồng ngực. Trong đó, khó thở và rút lõm lồng ngực là những dấu hiệu nguy hiểm cần được theo dõi sát sao. Các triệu chứng này giúp bác sĩ đánh giá mức độ nghiêm trọng của bệnh và đưa ra quyết định điều trị phù hợp. Việc phát hiện sớm và can thiệp kịp thời giúp giảm nguy cơ biến chứng và tử vong.

3.2. Các Xét Nghiệm Cận Lâm Sàng Hỗ Trợ Chẩn Đoán NKHHDC

Các xét nghiệm cận lâm sàng như xét nghiệm máu, X-quang phổi, và xét nghiệm virus giúp xác định nguyên nhân gây bệnh và đánh giá mức độ tổn thương phổi. Dựa trên kết quả xét nghiệm, bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp điều trị thích hợp, bao gồm sử dụng kháng sinh, thuốc kháng virus và các biện pháp hỗ trợ hô hấp.

3.3. Phác Đồ Điều Trị Nhiễm Khuẩn Hô Hấp Dưới Tại Bệnh Viện

Phác đồ điều trị NKHHDC bao gồm sử dụng kháng sinh (nếu do vi khuẩn), thuốc hạ sốt, long đờm và các biện pháp hỗ trợ hô hấp như thở oxy, khí dung. Trong trường hợp nặng, trẻ có thể cần được chăm sóc tích cực và hỗ trợ hô hấp bằng máy thở. Quan trọng là phải theo dõi sát sao diễn biến bệnh và điều chỉnh phác đồ điều trị khi cần thiết.

IV. Chăm Sóc Điều Dưỡng Trẻ 5 Tuổi Nhiễm Khuẩn Hô Hấp Tối Ưu

Công tác chăm sóc điều dưỡng đóng vai trò quan trọng trong quá trình điều trị NKHHDC ở trẻ dưới 5 tuổi. Điều dưỡng viên không chỉ thực hiện các y lệnh của bác sĩ mà còn hỗ trợ, đáp ứng nhu cầu cơ bản của trẻ như duy trì hô hấp, dinh dưỡng, vệ sinh cá nhân và chăm sóc tinh thần. Chất lượng chăm sóc điều dưỡng tốt giúp giảm thời gian nằm viện, giảm chi phí điều trị và nâng cao uy tín của bệnh viện.

4.1. Các Hoạt Động Chăm Sóc Hô Hấp Cho Trẻ Nhỏ

Các hoạt động chăm sóc hô hấp bao gồm theo dõi nhịp thở, SpO2, hút đờm, vỗ rung, và hướng dẫn phụ huynh cách chăm sóc trẻ tại nhà. Hỗ trợ thở oxy hoặc khí dung nếu cần thiết. Điều dưỡng viên cần có kỹ năng quan sát và đánh giá tình trạng hô hấp của trẻ để phát hiện sớm các dấu hiệu nguy hiểm và can thiệp kịp thời.

4.2. Hướng Dẫn Chăm Sóc Dinh Dưỡng Vệ Sinh Cho Trẻ

Đảm bảo trẻ được cung cấp đủ dinh dưỡng, đặc biệt là khi trẻ bị sốt và khó thở. Hướng dẫn phụ huynh cách cho trẻ ăn uống dễ tiêu, chia nhỏ bữa ăn và đảm bảo vệ sinh cá nhân cho trẻ. Vệ sinh mũi họng thường xuyên giúp loại bỏ vi khuẩn và virus, giảm nguy cơ bội nhiễm.

4.3. Chăm Sóc Tinh Thần Hỗ Trợ Tâm Lý Cho Trẻ và Gia Đình

Tạo môi trường thoải mái, thân thiện để trẻ cảm thấy an tâm và hợp tác trong quá trình điều trị. Giải thích rõ ràng về tình trạng bệnh và các biện pháp điều trị cho phụ huynh, giúp họ hiểu và tin tưởng vào quá trình điều trị. Lắng nghe và giải đáp các thắc mắc của phụ huynh, giúp họ giảm bớt lo lắng và căng thẳng.

V. Thực Trạng Chăm Sóc NKHH Trẻ 5 Tuổi Tại BV Đa Khoa HĐ

Bệnh viện Đa khoa Hà Đông là một trong những bệnh viện hạng I của Sở Y tế Thành phố Hà Nội. Theo nghiên cứu, năm 2022 – 2023 bệnh viện có 650 giường kế hoạch, 952 giường thực kê. Bệnh viện phục vụ nhu cầu chăm sóc sức khỏe cho hơn 2 triệu người dân vùng phía Tây Nam thành phố, các tháng đông xuân, thời tiết lạnh, thay đổi độ ẩm và chuyển mùa bệnh viện điều trị cho khoảng gần 200 trường hợp bệnh nhi NKHH dưới cấp 1 tháng [1]. Đánh giá và cải thiện chất lượng chăm sóc NKHHDC tại Bệnh viện đa khoa Hà Đông là một quá trình liên tục, đòi hỏi sự phối hợp giữa bác sĩ, điều dưỡng viên, và phụ huynh.

5.1. Đánh Giá Thực Trạng Nhu Cầu Chăm Sóc Tại Khoa Nhi

Nghiên cứu cần đánh giá thực trạng về cơ sở vật chất, trang thiết bị, nguồn nhân lực và quy trình chăm sóc tại khoa Nhi. Xác định các vấn đề còn tồn tại và nhu cầu cần được đáp ứng để cải thiện chất lượng chăm sóc. Khảo sát ý kiến của phụ huynh và nhân viên y tế về chất lượng dịch vụ và các vấn đề liên quan đến chăm sóc NKHHDC.

5.2. Phân Tích Các Yếu Tố Liên Quan Đến Kết Quả Chăm Sóc

Phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả điều trị và chăm sóc NKHHDC, bao gồm tuổi, giới tính, tình trạng dinh dưỡng, mức độ bệnh, và tuân thủ điều trị. Xem xét các yếu tố liên quan đến quy trình chăm sóc, kỹ năng của điều dưỡng viên và sự phối hợp giữa các thành viên trong nhóm chăm sóc.

5.3. Đề Xuất Giải Pháp Nâng Cao Chất Lượng Điều Trị CS

Đề xuất các giải pháp cụ thể để nâng cao chất lượng điều trị và chăm sóc NKHHDC tại bệnh viện, bao gồm cải thiện cơ sở vật chất, trang thiết bị, đào tạo nâng cao kỹ năng cho nhân viên y tế, và xây dựng quy trình chăm sóc chuẩn. Tăng cường truyền thông giáo dục sức khỏe cho phụ huynh về cách phòng ngừa và chăm sóc trẻ bị NKHH tại nhà.

VI. Giải Pháp Phòng Ngừa Nhiễm Khuẩn Hô Hấp Cho Trẻ 5 Tuổi

Phòng ngừa NKHHDC là một phần quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe trẻ em. Các biện pháp phòng ngừa bao gồm tiêm phòng đầy đủ, vệ sinh cá nhân, tránh tiếp xúc với người bệnh và đảm bảo dinh dưỡng hợp lý. Tại cộng đồng, cần tăng cường giáo dục sức khỏe và cải thiện điều kiện sống để giảm nguy cơ mắc bệnh.

6.1. Tầm Quan Trọng Của Tiêm Phòng Và Dinh Dưỡng Hợp Lý

Tiêm phòng đầy đủ giúp trẻ có miễn dịch chủ động chống lại các bệnh truyền nhiễm gây NKHH. Dinh dưỡng hợp lý giúp tăng cường hệ miễn dịch, giúp trẻ chống lại các tác nhân gây bệnh. Cho trẻ bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời là biện pháp phòng ngừa NKHH hiệu quả.

6.2. Vệ Sinh Cá Nhân Môi Trường Sống Sạch Sẽ

Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng giúp loại bỏ vi khuẩn và virus gây bệnh. Giữ gìn vệ sinh môi trường sống sạch sẽ, thoáng mát, tránh bụi bẩn và khói thuốc lá. Tránh cho trẻ tiếp xúc với người bệnh, đặc biệt là trong mùa dịch.

6.3. Giáo Dục Sức Khỏe Cộng Đồng Về NKHH

Tăng cường giáo dục sức khỏe cho cộng đồng về các biện pháp phòng ngừa NKHH, đặc biệt là tại các vùng có điều kiện kinh tế khó khăn và tỷ lệ mắc bệnh cao. Tổ chức các buổi nói chuyện, phát tờ rơi, và sử dụng các phương tiện truyền thông để truyền tải thông tin về NKHH và cách phòng ngừa.

Tổng quan nghiên cứu

Nhiễm khuẩn hô hấp dưới cấp tính (NKHHDC) là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây bệnh tật và tử vong ở trẻ dưới 5 tuổi trên toàn cầu, đặc biệt tại các nước đang phát triển. Theo ước tính của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi năm có khoảng 2 tỷ trẻ em dưới 5 tuổi mắc các bệnh nhiễm khuẩn hô hấp, trong đó 20% là viêm phổi – một dạng nặng của NKHHDC. Tại Việt Nam, bệnh viện Đa khoa Hà Đông, với quy mô 650 giường kế hoạch và phục vụ hơn 2 triệu dân khu vực phía Tây Nam Hà Nội, tiếp nhận gần 200 trường hợp trẻ NKHHDC mỗi tháng trong mùa đông xuân.

Nghiên cứu nhằm mục tiêu mô tả đặc điểm và hoạt động chăm sóc trẻ dưới 5 tuổi mắc NKHHDC tại khoa Nhi, Bệnh viện Đa khoa Hà Đông năm 2024, đồng thời phân tích các yếu tố liên quan đến kết quả chăm sóc. Thời gian nghiên cứu từ tháng 2 đến tháng 8 năm 2024, với cỡ mẫu 273 bệnh nhi được chọn theo phương pháp thuận tiện. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao chất lượng chăm sóc điều dưỡng, giảm thời gian nằm viện và chi phí điều trị, góp phần cải thiện sức khỏe cộng đồng và uy tín bệnh viện.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên học thuyết điều dưỡng Virginia Henderson, nhấn mạnh vai trò hỗ trợ người bệnh đạt được tính độc lập trong chăm sóc sức khỏe. Henderson xác định 14 nhu cầu cơ bản của con người, trong đó có hô hấp bình thường, chăm sóc bài tiết, dinh dưỡng, vệ sinh cá nhân và an toàn. Học thuyết này làm nền tảng cho quy trình điều dưỡng gồm 5 bước: nhận định, chẩn đoán điều dưỡng, lập kế hoạch, thực hiện và đánh giá kết quả chăm sóc.

Ngoài ra, nghiên cứu áp dụng mô hình phân loại NKHHDC theo WHO và IMCI, phân chia bệnh theo mức độ nặng nhẹ dựa trên các dấu hiệu lâm sàng như nhịp thở nhanh, rút lõm lồng ngực, tím tái và SpO2. Các khái niệm chính bao gồm: nhiễm khuẩn hô hấp dưới cấp tính, suy hô hấp, chăm sóc điều dưỡng, kết quả chăm sóc và các yếu tố nguy cơ như tuổi, dinh dưỡng, tiêm chủng, và môi trường sống.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng thiết kế mô tả tiến cứu với cỡ mẫu 273 bệnh nhi dưới 5 tuổi mắc NKHHDC, được lựa chọn thuận tiện tại khoa Nhi, Bệnh viện Đa khoa Hà Đông trong khoảng thời gian 7 tháng (2/2024 – 8/2024). Dữ liệu thu thập bao gồm thông tin lâm sàng, cận lâm sàng (bạch cầu, CRP, X-quang phổi), hoạt động chăm sóc điều dưỡng và phỏng vấn người chăm sóc trẻ.

Phân tích số liệu được thực hiện bằng phần mềm SPSS 20.0, sử dụng thống kê mô tả (tỷ lệ phần trăm, trung bình, độ lệch chuẩn) và phân tích liên quan (OR, CI 95%, p-value). Các biến số chính gồm tuổi, giới tính, tình trạng dinh dưỡng, tiêm chủng, hoạt động tư vấn và chăm sóc điều dưỡng. Tiêu chuẩn đánh giá kết quả chăm sóc dựa trên giảm triệu chứng, khả năng ăn bú ≥ 75% và thời gian nằm viện dưới 7 ngày.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Đặc điểm bệnh nhi: Trong 273 trẻ nghiên cứu, nhóm tuổi dưới 3 tuổi chiếm khoảng 86%, nam giới chiếm tỷ lệ cao hơn nữ (tỷ lệ nam/nữ khoảng 1,4/1). Tỷ lệ suy dinh dưỡng chiếm khoảng 25%, và 57,7% trẻ có tiền sử mắc NKHHCT trước đó. Thời gian trung bình bị bệnh trước khi nhập viện là 3,7 ± 2,4 ngày, trong đó 70,4% nhập viện trong vòng 3 ngày đầu.

2. Kết quả chăm sóc: Tỷ lệ kết quả chăm sóc tốt đạt 76,9%, trong khi 23,1% còn lại có kết quả chưa tốt. Thời gian nằm viện trung bình là 6,5 ± 2,3 ngày, với nhóm trẻ dưới 1 tuổi có tỷ lệ kết quả chăm sóc tốt cao hơn nhóm trên 1 tuổi (OR=1,96). Các triệu chứng như sốt, ho, khò khè giảm dần rõ rệt sau 5 ngày điều trị, với tỷ lệ hết sốt trung bình là 0,89 ± 1,65 ngày.

3. Yếu tố liên quan đến kết quả chăm sóc: Các yếu tố có ảnh hưởng tích cực đến kết quả chăm sóc gồm: trẻ trên 1 tuổi (p<0,01), không suy hô hấp (p<0,05), không viêm phổi (p<0,01), không suy dinh dưỡng (p<0,01), và nhập viện sớm trong vòng 3 ngày (p<0,01). Hoạt động tư vấn và chăm sóc điều dưỡng được đánh giá tốt cũng có mối liên quan chặt chẽ với kết quả chăm sóc (≥ 85% hoạt động được thực hiện đầy đủ).

4. Hoạt động chăm sóc điều dưỡng: Đo dấu hiệu sinh tồn và theo dõi bệnh nhân đạt 100%, làm thông thoáng đường thở đạt 90%, chăm sóc dinh dưỡng đạt 90,5%, tư vấn giáo dục sức khỏe đạt 86,5%. Việc thực hiện y lệnh và ghi chép hồ sơ bệnh án đạt trên 90%.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu phù hợp với các nghiên cứu trong và ngoài nước, khẳng định vai trò quan trọng của chăm sóc điều dưỡng trong việc cải thiện tình trạng bệnh nhi NKHHDC. Việc nhập viện sớm và chăm sóc dinh dưỡng đầy đủ giúp giảm biến chứng và thời gian nằm viện. Tỷ lệ kết quả chăm sóc tốt cao hơn ở nhóm trẻ trên 1 tuổi có thể do hệ miễn dịch phát triển hơn và khả năng đáp ứng điều trị tốt hơn.

Hoạt động tư vấn và chăm sóc điều dưỡng đóng vai trò then chốt trong việc nâng cao nhận thức người chăm sóc, giúp họ tuân thủ hướng dẫn điều trị và chăm sóc tại nhà, từ đó giảm tái nhập viện. Các biểu đồ diễn biến triệu chứng sốt, ho, khò khè theo thời gian điều trị có thể minh họa rõ sự cải thiện tích cực, đồng thời bảng phân tích mối liên quan giữa các yếu tố nguy cơ và kết quả chăm sóc giúp xác định nhóm đối tượng cần ưu tiên can thiệp.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường hoạt động tư vấn và giáo dục sức khỏe: Đẩy mạnh hướng dẫn người chăm sóc về cách chăm sóc trẻ NKHHDC, đặc biệt là các biện pháp làm loãng đờm, giữ ấm, vệ sinh cá nhân và tuân thủ dùng thuốc. Mục tiêu nâng tỷ lệ tư vấn đạt chuẩn lên trên 95% trong vòng 12 tháng, do khoa Nhi và phòng giáo dục sức khỏe phối hợp thực hiện.

2. Nâng cao chất lượng chăm sóc dinh dưỡng: Đảm bảo trẻ được cung cấp dinh dưỡng đầy đủ, phù hợp theo độ tuổi và tình trạng bệnh, giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng dưới 15% trong 1 năm tới. Điều dưỡng và dinh dưỡng viên phối hợp xây dựng thực đơn và theo dõi dinh dưỡng hàng ngày.

3. Rút ngắn thời gian nhập viện và điều trị: Thúc đẩy phát hiện sớm và nhập viện kịp thời trong vòng 3 ngày đầu tiên của bệnh, giảm thời gian nằm viện trung bình xuống dưới 6 ngày. Cần phối hợp giữa nhân viên y tế tuyến cơ sở và bệnh viện để nâng cao nhận thức cộng đồng.

4. Đào tạo nâng cao năng lực điều dưỡng: Tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu về chăm sóc trẻ NKHHDC, kỹ năng theo dõi dấu hiệu sinh tồn và xử trí kịp thời các biến chứng. Mục tiêu 100% điều dưỡng khoa Nhi được đào tạo trong 6 tháng tới.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Điều dưỡng viên và nhân viên y tế tại khoa Nhi: Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn để nâng cao kỹ năng chăm sóc, theo dõi và tư vấn cho bệnh nhi NKHHDC, giúp cải thiện kết quả điều trị.

2. Quản lý bệnh viện và các nhà hoạch định chính sách y tế: Thông tin về các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả chăm sóc giúp xây dựng các chương trình đào tạo, quy trình chăm sóc chuẩn và chính sách hỗ trợ phù hợp.

3. Giảng viên và sinh viên ngành Điều dưỡng: Luận văn là tài liệu tham khảo quý giá về ứng dụng học thuyết điều dưỡng trong thực hành, phương pháp nghiên cứu và phân tích số liệu trong lĩnh vực nhi khoa.

4. Phụ huynh và người chăm sóc trẻ: Qua các kết quả tư vấn và giáo dục sức khỏe, người chăm sóc có thể hiểu rõ hơn về cách chăm sóc trẻ NKHHDC tại nhà, phòng ngừa biến chứng và tái phát.

Câu hỏi thường gặp

1. NKHH dưới cấp tính là gì và tại sao trẻ dưới 5 tuổi dễ mắc?
   NKHH dưới cấp tính là viêm nhiễm cấp tính ở đường hô hấp dưới như phế quản, phổi. Trẻ dưới 5 tuổi dễ mắc do hệ miễn dịch chưa hoàn thiện, đường thở nhỏ và dễ bị tắc nghẽn, cùng với các yếu tố môi trường và dinh dưỡng kém.

2. Vai trò của điều dưỡng trong chăm sóc trẻ NKHHDC như thế nào?
   Điều dưỡng đóng vai trò quan trọng trong theo dõi dấu hiệu sinh tồn, làm thông thoáng đường thở, chăm sóc dinh dưỡng, tư vấn giáo dục sức khỏe và phối hợp điều trị, giúp giảm biến chứng và thời gian nằm viện.

3. Yếu tố nào ảnh hưởng nhiều nhất đến kết quả chăm sóc trẻ NKHHDC?
   Tuổi của trẻ, tình trạng dinh dưỡng, thời gian nhập viện sớm và chất lượng hoạt động tư vấn, chăm sóc điều dưỡng là những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến kết quả chăm sóc.

4. Làm thế nào để phát hiện sớm và nhập viện kịp thời?
   Phụ huynh cần chú ý các dấu hiệu như thở nhanh, rút lõm lồng ngực, tím tái, sốt kéo dài và đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay khi có biểu hiện nghi ngờ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

5. Các biện pháp phòng ngừa NKHHDC hiệu quả là gì?
   Cho trẻ bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu, tiêm chủng đầy đủ, giữ vệ sinh cá nhân và môi trường sạch sẽ, tránh khói thuốc lá và giữ ấm khi thời tiết lạnh là các biện pháp phòng ngừa hiệu quả.

Kết luận

• Nghiên cứu đã mô tả chi tiết đặc điểm và hoạt động chăm sóc trẻ dưới 5 tuổi mắc NKHHDC tại Bệnh viện Đa khoa Hà Đông, với tỷ lệ kết quả chăm sóc tốt đạt gần 77%.
• Các yếu tố như tuổi, dinh dưỡng, thời gian nhập viện và chất lượng chăm sóc điều dưỡng có ảnh hưởng rõ rệt đến kết quả điều trị.
• Hoạt động tư vấn và chăm sóc điều dưỡng được thực hiện tốt góp phần nâng cao hiệu quả điều trị và giảm thời gian nằm viện.
• Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc, tư vấn và đào tạo điều dưỡng trong thời gian tới.
• Khuyến nghị các nhà quản lý, điều dưỡng và người chăm sóc trẻ áp dụng kết quả nghiên cứu để cải thiện công tác chăm sóc và phòng ngừa NKHHDC.

Hành động tiếp theo là triển khai các giải pháp đề xuất, đồng thời mở rộng nghiên cứu để đánh giá hiệu quả lâu dài và áp dụng tại các cơ sở y tế khác nhằm nâng cao sức khỏe trẻ em toàn quốc.