Chăm Sóc Người Bệnh Sau Phẫu Thuật Ung Thư Biểu Mô Tế Bào Gan Tại Khoa Ngoại Gan Mật Tụy Bệnh Viện K

• Tác giả: Nguyễn Thị Chinh
• Người hướng dẫn: TS. Phạm Thế Anh
• Trường học: Trường Đại Học Thăng Long
• Chuyên ngành: Điều Dưỡng
• Đề tài: Chăm Sóc Người Bệnh Sau Phẫu Thuật Ung Thư Biểu Mô Tế Bào Gan Tại Bệnh Viện K
• Loại tài liệu: Luận Văn Thạc Sĩ
• Năm xuất bản: 2024
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN
• 1.1. Một số đặc điểm giải phẫu, sinh lý gan, giải phẫu bệnh liên quan đến phẫu thuật cắt gan
• 1.1.1. Giải phẫu gan
• 1.1.1.1. Vị trí, hình thể ngoài
• 1.1.1.2. Mạch máu của gan
• 1.1.1.2.1. Động mạch gan
• 1.1.1.2.2. Tĩnh mạch cửa
• 1.1.1.2.3. Tĩnh mạch gan
• 1.1.1.3. Đường mật trong và ngoài gan
• 1.1.1.4. Phân chia gan theo Tôn Thất Tùng
• 1.1.2. Chức năng sinh lý của gan, ứng dụng trong phẫu thuật
• 1.1.2.1. Chức năng sinh lý của gan
• 1.1.2.2. Ứng dụng chức năng sinh lý của gan trong phẫu thuật
• 1.1.2.3. Phân loại chức năng gan theo Child-Pugh
• 1.1.3. Bệnh học ung thư biểu mô tế bào gan
• 1.1.3.1. Các yếu tố nguy cơ
• 1.1.3.1.1. Các yếu tố nguy cơ chính
• 1.1.3.2. Chẩn đoán ung thư biểu mô tế bào gan
• 1.1.3.2.1. Lâm sàng
• 1.1.3.2.1.1. Triệu chứng cơ năng
• 1.1.3.2.1.2. Triệu chứng toàn thân và thực thể
• 1.2. Các yếu tố liên quan đến chăm sóc người bệnh sau phẫu thuật ung thư biểu mô tế bào gan
• 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Đối tượng nghiên cứu
• 2.2. Tiêu chuẩn lựa chọn
• 2.3. Tiêu chuẩn loại trừ
• 2.4. Thời gian và địa điểm nghiên cứu
• 2.5. Thiết kế nghiên cứu
• 2.6. Phương pháp nghiên cứu
• 2.7. Biến số nghiên cứu
• 2.7.1. Biến số về đặc điểm của người bệnh
• 2.7.2. Biến số về hoạt động chăm sóc của điều dưỡng
• 2.8. Đánh giá hoạt động chăm sóc của điều dưỡng viên theo 15 tiêu chí nghiên cứu và quy trình thu thập số liệu
• 2.9. Hình thức thu thập số liệu
• 2.10. Chỉ tiêu quan sát
• 2.11. Mô tả các khái niệm, thước đo, tiêu chuẩn đánh giá biến số
• 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Đặc điểm và hoạt động chăm sóc người bệnh sau phẫu thuật ung thư biểu mô tế bào gan
• 3.1.1. Đặc điểm chung của đối tượng nghiên cứu
• 3.1.2. Đặc điểm phẫu thuật của đối tượng nghiên cứu
• 3.1.3. Đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng của đối tượng nghiên cứu
• 3.1.4. Hoạt động chăm sóc người bệnh sau phẫu thuật
• 3.1.5. Một số yếu tố liên quan đến kết quả chăm sóc của người bệnh
• 3.2. Bàn luận về điểm mạnh và điểm yếu của nghiên cứu
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC
• DANH MỤC BẢNG
• DANH MỤC BIỂU ĐỒ
• DANH MỤC SƠ ĐỒ, HÌNH VẼ

I. Tổng Quan Chăm Sóc Hậu Phẫu Ung Thư Gan Tại BV K 55 ký tự

Ung thư biểu mô tế bào gan (UTBMTBG) là một bệnh lý ác tính nguy hiểm, đặc biệt phổ biến tại Việt Nam. Theo GLOBOCAN 2022, bệnh gây ra số lượng lớn ca mắc mới và tử vong. Tình trạng nhiễm virus viêm gan B có liên quan chặt chẽ đến tỷ lệ mắc bệnh cao ở Việt Nam. Các triệu chứng thường xuất hiện muộn, gây khó khăn trong chẩn đoán sớm. Phẫu thuật cắt gan là phương pháp điều trị cơ bản, nhưng chăm sóc hậu phẫu ung thư gan đóng vai trò quan trọng. Điều dưỡng viên cần đảm bảo các nhu cầu cơ bản của người bệnh, theo dõi sát sao và phát hiện kịp thời các biến chứng. Nghiên cứu của Chen và cộng sự cho thấy, chăm sóc toàn diện giúp giảm đau, giảm gánh nặng tâm lý và cải thiện chất lượng cuộc sống. Chất lượng chăm sóc điều dưỡng cần được nâng cao để cải thiện hiệu quả điều trị.

1.1. Tầm Quan Trọng Của Chăm Sóc Hậu Phẫu Ung Thư Gan

Chăm sóc hậu phẫu ung thư gan đóng vai trò then chốt trong việc đảm bảo sự hồi phục của người bệnh. Điều dưỡng viên đóng vai trò quan trọng trong việc theo dõi sát sao tình trạng bệnh nhân, phát hiện sớm các biến chứng tiềm ẩn và hỗ trợ về mặt tâm lý cho người bệnh. Theo tài liệu nghiên cứu, việc chăm sóc toàn diện giúp giảm đau và cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân sau phẫu thuật ung thư gan.

1.2. Thách Thức Trong Chăm Sóc Bệnh Nhân Ung Thư Gan tại BV K

Mặc dù có nhiều tiến bộ trong điều trị ung thư biểu mô tế bào gan, việc chăm sóc người bệnh sau phẫu thuật vẫn đối mặt với nhiều thách thức. Biến chứng sau phẫu thuật như chảy máu, rò mật, và suy gan có thể xảy ra, đòi hỏi sự theo dõi và can thiệp kịp thời. Bên cạnh đó, yếu tố tâm lý của người bệnh cũng cần được quan tâm, đặc biệt là khi họ phải đối mặt với một căn bệnh hiểm nghèo. Nguồn lực y tế và nhân lực có chuyên môn chăm sóc người bệnh ung thư cũng là một vấn đề cần được quan tâm và nâng cao.

II. Cách Phát Hiện Sớm Chẩn Đoán UTBMTBG Tại Bệnh Viện K 59 ký tự

Việc phát hiện sớm ung thư biểu mô tế bào gan là yếu tố then chốt để tăng cơ hội điều trị thành công. Các triệu chứng lâm sàng thường xuất hiện muộn, gây khó khăn trong việc chẩn đoán ở giai đoạn sớm. Bệnh viện K sử dụng các phương pháp cận lâm sàng hiện đại như siêu âm ổ bụng, chụp cắt lớp vi tính (CLVT), và chụp cộng hưởng từ (MRI) để phát hiện và chẩn đoán bệnh. Triệu chứng cơ năng như đau bụng, chán ăn, sút cân cũng cần được chú ý. Các triệu chứng thực thể thường nghèo nàn, nhưng việc thăm khám kỹ lưỡng vẫn rất quan trọng. Việc tầm soát định kỳ cho các đối tượng có nguy cơ cao (nhiễm HBV, HCV, xơ gan) là vô cùng cần thiết.

2.1. Các Phương Pháp Chẩn Đoán Hình Ảnh Hiện Đại tại BV K

Bệnh viện K trang bị các phương pháp chẩn đoán hình ảnh hiện đại như chụp CLVT và MRI để phát hiện ung thư biểu mô tế bào gan ở giai đoạn sớm. CLVT giúp xác định kích thước và vị trí khối u, trong khi MRI cung cấp thông tin chi tiết hơn về cấu trúc và mạch máu của khối u. Siêu âm ổ bụng cũng là một phương pháp đơn giản và không xâm lấn để tầm soát và theo dõi bệnh.

2.2. Lưu Ý Về Triệu Chứng Lâm Sàng Của Ung Thư Gan Giai Đoạn Đầu

Ở giai đoạn sớm, ung thư biểu mô tế bào gan thường không có triệu chứng rõ ràng. Tuy nhiên, người bệnh có thể cảm thấy mệt mỏi, khó tiêu, hoặc đau nhẹ ở vùng bụng trên bên phải. Những triệu chứng này thường bị bỏ qua hoặc nhầm lẫn với các bệnh lý khác. Do đó, việc tầm soát định kỳ và chú ý đến các thay đổi nhỏ trong cơ thể là rất quan trọng để phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm.

2.3. Tầm Soát Ung Thư Gan Ai Nên Thực Hiện và Khi Nào

Tầm soát ung thư gan được khuyến cáo cho những người có nguy cơ cao, bao gồm người nhiễm virus viêm gan B (HBV) hoặc viêm gan C (HCV), người bị xơ gan, và người có tiền sử gia đình mắc ung thư biểu mô tế bào gan. Tầm soát thường bao gồm siêu âm ổ bụng và xét nghiệm alpha-fetoprotein (AFP) định kỳ, thường là mỗi 6 tháng.

III. Hướng Dẫn Chi Tiết Chăm Sóc Hậu Phẫu Tại Bệnh Viện K 57 ký tự

Sau phẫu thuật cắt gan tại Bệnh viện K, người bệnh cần được chăm sóc hậu phẫu toàn diện để đảm bảo hồi phục tốt nhất. Điều dưỡng viên đóng vai trò then chốt trong việc theo dõi dấu hiệu sinh tồn, chăm sóc vết mổ, và quản lý cơn đau. Chế độ ăn uống cũng rất quan trọng, với việc cung cấp đủ dinh dưỡng để thúc đẩy quá trình lành thương. Vận động sớm cũng được khuyến khích để ngăn ngừa các biến chứng như viêm phổi và tắc mạch. Hướng dẫn người bệnh và gia đình về cách tự chăm sóc tại nhà là điều cần thiết để duy trì kết quả điều trị.

3.1. Theo Dõi Sát Sao Dấu Hiệu Sinh Tồn Sau Phẫu Thuật Gan

Việc theo dõi dấu hiệu sinh tồn (mạch, nhiệt độ, huyết áp, nhịp thở) là vô cùng quan trọng sau phẫu thuật cắt gan. Bất kỳ sự thay đổi bất thường nào cũng có thể là dấu hiệu của biến chứng, chẳng hạn như chảy máu, nhiễm trùng, hoặc suy hô hấp. Điều dưỡng viên cần ghi chép và báo cáo kịp thời cho bác sĩ để có biện pháp xử trí phù hợp.

3.2. Bí Quyết Chăm Sóc Vết Mổ Sau Phẫu Thuật Ung Thư Gan

Chăm sóc vết mổ đúng cách giúp ngăn ngừa nhiễm trùng và thúc đẩy quá trình lành thương. Vết mổ cần được giữ sạch và khô ráo. Thay băng thường xuyên theo hướng dẫn của điều dưỡng viên. Bất kỳ dấu hiệu nhiễm trùng nào (sưng, nóng, đỏ, đau, chảy mủ) cần được báo ngay cho bác sĩ.

3.3. Kiểm Soát Cơn Đau Hậu Phẫu Các Phương Pháp Hiệu Quả

Kiểm soát cơn đau là một phần quan trọng của chăm sóc hậu phẫu ung thư gan. Người bệnh có thể được sử dụng thuốc giảm đau theo chỉ định của bác sĩ. Các phương pháp không dùng thuốc như chườm ấm, xoa bóp, và tập thở sâu cũng có thể giúp giảm đau. Điều quan trọng là người bệnh cần thông báo cho điều dưỡng viên về mức độ đau của mình để được điều chỉnh phác đồ giảm đau phù hợp.

IV. Dinh Dưỡng Cho Người Bệnh Sau Phẫu Thuật Gan Tại BV K 56 ký tự

Dinh dưỡng cho người bệnh ung thư gan sau phẫu thuật đóng vai trò quan trọng trong quá trình hồi phục. Chế độ ăn cần cung cấp đủ calo, protein, và các vitamin và khoáng chất cần thiết. Người bệnh nên ăn các loại thức ăn dễ tiêu hóa, chia nhỏ các bữa ăn, và tránh các loại thức ăn gây khó tiêu hoặc kích thích đường tiêu hóa. Tư vấn dinh dưỡng từ các chuyên gia tại Bệnh viện K giúp người bệnh xây dựng chế độ ăn phù hợp với tình trạng sức khỏe và giai đoạn hồi phục.

4.1. Các Loại Thực Phẩm Nên Và Không Nên Ăn Sau Phẫu Thuật Gan

Sau phẫu thuật gan, người bệnh nên ăn các loại thực phẩm dễ tiêu hóa như cháo, súp, và rau củ luộc. Protein từ thịt gà, cá, đậu phụ rất quan trọng cho việc tái tạo tế bào. Tránh các loại thực phẩm nhiều dầu mỡ, đồ ăn chế biến sẵn, và các loại đồ uống có cồn.

4.2. Hướng Dẫn Bổ Sung Vitamin Và Khoáng Chất Cho Bệnh Nhân

Vitamin và khoáng chất đóng vai trò quan trọng trong quá trình hồi phục sau phẫu thuật. Vitamin C giúp tăng cường hệ miễn dịch, vitamin D giúp hấp thu canxi, và các khoáng chất như kẽm và selen giúp thúc đẩy quá trình lành thương. Bổ sung vitamin và khoáng chất theo hướng dẫn của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng.

4.3. Xây Dựng Chế Độ Ăn Cá Nhân Hóa Tại BV K

Mỗi người bệnh có tình trạng sức khỏe và nhu cầu dinh dưỡng khác nhau. Bệnh viện K cung cấp dịch vụ tư vấn dinh dưỡng cá nhân hóa để giúp người bệnh xây dựng chế độ ăn phù hợp với tình trạng cụ thể của mình. Các chuyên gia dinh dưỡng sẽ đánh giá tình trạng sức khỏe, thói quen ăn uống, và các yếu tố khác để đưa ra lời khuyên phù hợp nhất.

V. Vật Lý Trị Liệu Phục Hồi Chức Năng Gan Sau Phẫu Thuật 58 ký tự

Vật lý trị liệu sau phẫu thuật gan đóng vai trò quan trọng trong việc phục hồi chức năng gan và cải thiện chất lượng cuộc sống. Các bài tập vận động giúp tăng cường sức mạnh cơ bắp, cải thiện chức năng hô hấp, và giảm nguy cơ các biến chứng như viêm phổi và tắc mạch. Bệnh viện K cung cấp các chương trình phục hồi chức năng được thiết kế riêng cho từng người bệnh, dưới sự hướng dẫn của các chuyên gia vật lý trị liệu.

5.1. Các Bài Tập Vận Động Giúp Phục Hồi Chức Năng Gan

Các bài tập vận động nhẹ nhàng như đi bộ, tập thở sâu, và các bài tập tay chân giúp tăng cường lưu thông máu, cải thiện chức năng hô hấp, và giảm nguy cơ các biến chứng sau phẫu thuật. Các bài tập nên được thực hiện dưới sự hướng dẫn của chuyên gia vật lý trị liệu.

5.2. Vai Trò Của Phục Hồi Chức Năng Trong Cải Thiện Chất Lượng Sống

Phục hồi chức năng không chỉ giúp phục hồi chức năng gan mà còn cải thiện chất lượng cuộc sống của người bệnh. Các bài tập vận động giúp giảm đau, tăng cường sức mạnh cơ bắp, cải thiện tâm trạng, và giúp người bệnh trở lại cuộc sống bình thường một cách nhanh chóng.

5.3. Chương Trình Phục Hồi Chức Năng Cá Nhân Tại Bệnh Viện K

Bệnh viện K cung cấp các chương trình phục hồi chức năng được thiết kế riêng cho từng người bệnh. Các chuyên gia vật lý trị liệu sẽ đánh giá tình trạng sức khỏe, chức năng vận động, và các yếu tố khác để xây dựng chương trình phù hợp nhất. Chương trình có thể bao gồm các bài tập vận động, các phương pháp giảm đau, và các biện pháp hỗ trợ tâm lý.

VI. Tái Khám Theo Dõi Dài Hạn Sau Phẫu Thuật UT Gan 52 ký tự

Tái khám và theo dõi dài hạn sau phẫu thuật ung thư gan là vô cùng quan trọng để phát hiện sớm các dấu hiệu tái phát và đảm bảo hiệu quả điều trị. Lịch trình tái khám thường bao gồm các xét nghiệm máu, siêu âm, CLVT, và MRI định kỳ. Bệnh viện K cung cấp dịch vụ theo dõi và tư vấn dài hạn cho người bệnh sau phẫu thuật, giúp người bệnh duy trì sức khỏe và phòng ngừa tái phát.

6.1. Lịch Trình Tái Khám Sau Phẫu Thuật Ung Thư Gan Tại BV K

Lịch trình tái khám sau phẫu thuật ung thư gan thường được thiết kế riêng cho từng người bệnh. Thông thường, người bệnh cần tái khám mỗi 3-6 tháng trong 2 năm đầu, sau đó tái khám mỗi năm một lần. Các xét nghiệm và chẩn đoán hình ảnh sẽ được thực hiện để theo dõi tình trạng bệnh.

6.2. Các Xét Nghiệm Cần Thiết Trong Quá Trình Theo Dõi

Các xét nghiệm máu như AFP, men gan, và các xét nghiệm chức năng gan khác được sử dụng để theo dõi tình trạng bệnh. Siêu âm, CLVT, và MRI giúp phát hiện sớm các dấu hiệu tái phát và đánh giá hiệu quả điều trị.

6.3. Phòng Ngừa Tái Phát Ung Thư Gan Lời Khuyên Từ Chuyên Gia

Để phòng ngừa tái phát ung thư gan, người bệnh cần tuân thủ chặt chẽ các hướng dẫn của bác sĩ, bao gồm chế độ ăn uống lành mạnh, vận động thường xuyên, và tránh các yếu tố nguy cơ như uống rượu và hút thuốc. Việc tiêm phòng viêm gan B cũng rất quan trọng để bảo vệ gan khỏi tổn thương.

Tổng quan nghiên cứu

Ung thư biểu mô tế bào gan (UTBMTBG) là bệnh lý ác tính phổ biến và có tỷ lệ tử vong cao tại Việt Nam cũng như trên thế giới. Theo báo cáo của tổ chức GLOBOCAN năm 2022, có khoảng 866.136 ca mắc mới và 758.725 ca tử vong do UTBMTBG, đứng thứ ba trong các loại ung thư. Tại Việt Nam, mỗi năm ghi nhận khoảng 502 người mắc mới và 23.333 người tử vong do UTBMTBG, cho thấy tỷ lệ tử vong gần bằng tỷ lệ mắc mới, phản ánh sự khó khăn trong kiểm soát và điều trị bệnh. Phẫu thuật cắt gan là phương pháp điều trị cơ bản nhất cho UTBMTBG, tuy nhiên các biến chứng sau phẫu thuật như chảy máu, rò mật, suy gan, viêm phổi vẫn là thách thức lớn. Điều dưỡng đóng vai trò quan trọng trong chăm sóc người bệnh sau phẫu thuật nhằm duy trì các chức năng sinh lý, phòng ngừa biến chứng và nâng cao chất lượng cuộc sống. Nghiên cứu này được thực hiện tại Khoa Ngoại Gan mật tụy, Bệnh viện K từ tháng 02 đến tháng 08 năm 2024 với 120 người bệnh được phẫu thuật cắt gan do UTBMTBG, nhằm mô tả đặc điểm và hoạt động chăm sóc sau phẫu thuật, đồng thời phân tích các yếu tố liên quan đến kết quả chăm sóc. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao chất lượng chăm sóc điều dưỡng, giảm biến chứng và cải thiện hiệu quả điều trị cho người bệnh UTBMTBG tại Việt Nam.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên bốn học thuyết điều dưỡng chính:

• Học thuyết Nightingale nhấn mạnh vai trò của môi trường trong chăm sóc người bệnh, bao gồm không khí, ánh sáng, vệ sinh cá nhân nhằm kiểm soát nhiễm khuẩn và tạo điều kiện thuận lợi cho hồi phục.
• Học thuyết Henderson tập trung vào 14 nhu cầu cơ bản của người bệnh như hô hấp, vận động, dinh dưỡng, vệ sinh, an toàn và giao tiếp, giúp điều dưỡng hỗ trợ người bệnh đạt được tính độc lập sớm nhất.
• Học thuyết Orem đề cao việc người bệnh tự chăm sóc, phân loại mức độ phụ thuộc và hướng dẫn người bệnh tự thực hiện các hoạt động chăm sóc bản thân nhằm nâng cao năng lực tự chăm sóc.
• Học thuyết Peplau tập trung vào mối quan hệ giữa điều dưỡng và người bệnh, coi điều dưỡng là người tư vấn, hỗ trợ và đại diện cho người bệnh trong quá trình điều trị, giúp người bệnh và gia đình đạt được khả năng tự chăm sóc.

Các khái niệm chính trong nghiên cứu bao gồm: chăm sóc điều dưỡng toàn diện, biến chứng sau phẫu thuật, đánh giá mức độ đau theo thang điểm VAS, và các tiêu chí chăm sóc theo quy trình điều dưỡng của Bộ Y tế.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu mô tả tiến cứu được thực hiện trên 120 người bệnh UTBMTBG được phẫu thuật cắt gan tại Khoa Ngoại Gan mật tụy, Bệnh viện K trong khoảng thời gian từ tháng 02 đến tháng 08 năm 2024. Cỡ mẫu được tính toán dựa trên công thức thống kê với mức ý nghĩa α=0,05 và hệ số tin cậy 1,96, đảm bảo độ tin cậy cao. Đối tượng nghiên cứu được lựa chọn theo tiêu chuẩn chức năng gan Child-Pugh A, có hồ sơ bệnh án đầy đủ và đồng ý tham gia nghiên cứu. Các biến số nghiên cứu bao gồm đặc điểm chung của người bệnh (tuổi, giới, BMI, trình độ học vấn, thói quen sinh hoạt), đặc điểm phẫu thuật (loại cắt gan, thời gian phẫu thuật, kích thước vết mổ), đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng, biến chứng sau phẫu thuật, thời gian nằm viện và các hoạt động chăm sóc điều dưỡng theo 15 tiêu chí. Dữ liệu được thu thập qua hồ sơ bệnh án, quan sát trực tiếp và phỏng vấn người bệnh. Phân tích số liệu sử dụng phần mềm SPSS 22 với các phương pháp thống kê mô tả và kiểm định Chi-Square, Fisher Exact Test, đánh giá mối liên quan với mức ý nghĩa p<0,05. Các biện pháp kiểm soát sai số bao gồm chuẩn hóa công cụ thu thập, tập huấn điều tra viên và kiểm tra dữ liệu liên tục.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Đặc điểm chung người bệnh: Tuổi trung bình người bệnh là khoảng 56,5 ± 12,8 tuổi, tỷ lệ nam/nữ là 9,4:1. Chỉ số BMI phân bố chủ yếu ở nhóm bình thường và thừa cân, với khoảng 60% người bệnh có BMI từ 18,5 đến 24,9 kg/m². Trình độ học vấn đa dạng, phần lớn có trình độ trung học phổ thông trở lên.
2. Đặc điểm phẫu thuật: Trong 120 người bệnh, 65% thực hiện cắt gan nhỏ (dưới 3 hạ phân thùy), thời gian phẫu thuật trung bình là 110 phút, vết mổ chủ yếu dưới 20 cm. Tỷ lệ biến chứng sau phẫu thuật là khoảng 15%, trong đó suy gan chiếm 5%, nhiễm khuẩn vết mổ 6%, rò mật 2%, tràn dịch màng phổi 1%.
3. Hoạt động chăm sóc điều dưỡng: Tỷ lệ điều dưỡng thực hiện theo dõi dấu hiệu sinh tồn ≥ 2 lần/ngày đạt 85%, chăm sóc đau ≥ 3 lần/ngày đạt 78%, chăm sóc vết mổ ≥ 2 lần/ngày đạt 80%. Hoạt động tư vấn, hướng dẫn người bệnh về dinh dưỡng và tự chăm sóc đạt trên 70%.
4. Yếu tố liên quan đến kết quả chăm sóc: Mức độ hoàn thành nhiệm vụ chăm sóc của điều dưỡng có mối liên quan có ý nghĩa thống kê với trình độ học vấn (p=0,03), tình trạng kinh tế (p=0,04), thói quen hút thuốc lá (p=0,02) và thời gian nằm viện (p=0,01). Người bệnh có trình độ học vấn cao và điều kiện kinh tế tốt có kết quả chăm sóc tốt hơn. Thời gian nằm viện trung bình là 8,8 ± 3,8 ngày, nhóm được chăm sóc tốt có thời gian nằm viện ngắn hơn 1,5 ngày so với nhóm chăm sóc chưa tốt.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu cho thấy hoạt động chăm sóc điều dưỡng tại Bệnh viện K cơ sở Tân Triều đạt mức độ khá cao, tương đồng với các nghiên cứu trong và ngoài nước. Việc theo dõi dấu hiệu sinh tồn và chăm sóc đau được thực hiện thường xuyên giúp phát hiện sớm các biến chứng và giảm đau hiệu quả, góp phần nâng cao sự hài lòng của người bệnh. Mối liên quan giữa trình độ học vấn, tình trạng kinh tế với kết quả chăm sóc phản ánh tầm quan trọng của giáo dục sức khỏe và tư vấn phù hợp với từng nhóm đối tượng. Thời gian nằm viện ngắn hơn ở nhóm được chăm sóc tốt cũng phù hợp với nghiên cứu của Ni (2018) và Chong (2019) về lợi ích của chăm sóc phục hồi sớm. Các biểu đồ thể hiện tỷ lệ hoàn thành các tiêu chí chăm sóc và tỷ lệ biến chứng có thể minh họa rõ nét sự khác biệt giữa các nhóm người bệnh. So với các nghiên cứu trước đây tại Việt Nam, nghiên cứu này có cỡ mẫu lớn hơn và áp dụng quy trình thu thập số liệu chuẩn hóa, tăng tính khách quan và độ tin cậy của kết quả.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường đào tạo và nâng cao năng lực điều dưỡng: Tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu về chăm sóc người bệnh sau phẫu thuật UTBMTBG, tập trung vào kỹ năng theo dõi dấu hiệu sinh tồn, đánh giá đau và phòng ngừa biến chứng nhằm nâng cao tỷ lệ hoàn thành các tiêu chí chăm sóc. Thời gian thực hiện: 6 tháng; chủ thể: Ban Giám đốc Bệnh viện và Khoa Điều dưỡng.
2. Xây dựng quy trình chăm sóc chuẩn hóa và tài liệu hướng dẫn: Phát triển bộ quy trình chăm sóc điều dưỡng chi tiết, dễ áp dụng, kèm theo tài liệu hướng dẫn cho người bệnh và gia đình về tự chăm sóc, dinh dưỡng và phòng ngừa biến chứng. Thời gian: 3 tháng; chủ thể: Khoa Ngoại Gan mật tụy phối hợp với Bộ môn Điều dưỡng.
3. Tăng cường tư vấn giáo dục sức khỏe cho người bệnh: Điều dưỡng cần thực hiện tư vấn thường xuyên về chế độ ăn, vận động, tuân thủ điều trị và tái khám, đặc biệt với nhóm người bệnh có trình độ học vấn thấp và điều kiện kinh tế khó khăn để cải thiện kết quả chăm sóc. Thời gian: liên tục trong quá trình nằm viện và sau ra viện; chủ thể: Điều dưỡng trực tiếp chăm sóc.
4. Áp dụng chương trình chăm sóc phục hồi sớm (ERAS): Triển khai chương trình ERAS cho người bệnh sau phẫu thuật cắt gan nhằm rút ngắn thời gian nằm viện, giảm biến chứng và nâng cao chất lượng cuộc sống. Thời gian: 12 tháng; chủ thể: Ban Giám đốc Bệnh viện, Khoa Ngoại Gan mật tụy và Khoa Điều dưỡng.
5. Tăng cường giám sát và đánh giá chất lượng chăm sóc: Thiết lập hệ thống giám sát định kỳ các hoạt động chăm sóc, đánh giá mức độ hài lòng người bệnh và kết quả điều trị để kịp thời điều chỉnh, nâng cao hiệu quả chăm sóc. Thời gian: hàng quý; chủ thể: Ban Quản lý chất lượng Bệnh viện.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Điều dưỡng viên và cán bộ y tế tại các khoa ngoại gan mật tụy: Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn để cải thiện quy trình chăm sóc, nâng cao kỹ năng và hiệu quả công tác chăm sóc người bệnh sau phẫu thuật UTBMTBG.
2. Quản lý bệnh viện và nhà hoạch định chính sách y tế: Thông tin về các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả chăm sóc giúp xây dựng chính sách đào tạo, phân bổ nguồn lực và phát triển chương trình chăm sóc phục hồi phù hợp.
3. Sinh viên và học viên ngành điều dưỡng, y học: Luận văn là tài liệu tham khảo quý giá về lý thuyết điều dưỡng, phương pháp nghiên cứu và ứng dụng thực tiễn trong chăm sóc người bệnh ung thư gan sau phẫu thuật.
4. Người bệnh và gia đình: Thông qua các khuyến nghị và hướng dẫn chăm sóc, người bệnh và người nhà có thể hiểu rõ hơn về quá trình chăm sóc, tự chăm sóc và phòng ngừa biến chứng, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống sau phẫu thuật.

Câu hỏi thường gặp

1. Chăm sóc điều dưỡng sau phẫu thuật UTBMTBG bao gồm những hoạt động chính nào?
   Chăm sóc bao gồm theo dõi dấu hiệu sinh tồn, đánh giá và kiểm soát đau, chăm sóc vết mổ, tư vấn dinh dưỡng, hướng dẫn vận động sớm, phòng ngừa biến chứng và hỗ trợ tâm lý cho người bệnh.

2. Tại sao việc theo dõi dấu hiệu sinh tồn thường xuyên lại quan trọng?
   Theo dõi mạch, huyết áp, nhiệt độ và nhịp thở giúp phát hiện sớm các biến chứng như chảy máu, nhiễm trùng hoặc suy gan, từ đó can thiệp kịp thời, giảm nguy cơ tử vong.

3. Mức độ đau của người bệnh được đánh giá như thế nào?
   Đau được đánh giá theo thang điểm VAS từ 0 (không đau) đến 10 (đau rất nặng). Điều dưỡng đánh giá ≥ 3 lần/ngày để điều chỉnh thuốc giảm đau phù hợp.

4. Yếu tố nào ảnh hưởng đến kết quả chăm sóc người bệnh sau phẫu thuật?
   Trình độ học vấn, tình trạng kinh tế, thói quen hút thuốc lá, thời gian nằm viện và mức độ hoàn thành nhiệm vụ chăm sóc của điều dưỡng là những yếu tố có ảnh hưởng đáng kể.

5. Chương trình chăm sóc phục hồi sớm (ERAS) có lợi ích gì?
   ERAS giúp rút ngắn thời gian nằm viện, giảm biến chứng, cải thiện chức năng tiêu hóa và nâng cao sự hài lòng của người bệnh mà không làm tăng nguy cơ tai biến.

Kết luận

• Nghiên cứu đã mô tả chi tiết đặc điểm người bệnh và hoạt động chăm sóc điều dưỡng sau phẫu thuật UTBMTBG tại Bệnh viện K năm 2024 với cỡ mẫu 120 người bệnh.
• Hoạt động chăm sóc điều dưỡng đạt mức độ khá cao, đặc biệt trong theo dõi dấu hiệu sinh tồn, chăm sóc đau và tư vấn dinh dưỡng.
• Các yếu tố như trình độ học vấn, tình trạng kinh tế, thói quen sinh hoạt và thời gian nằm viện có mối liên quan có ý nghĩa đến kết quả chăm sóc.
• Đề xuất các giải pháp nâng cao năng lực điều dưỡng, xây dựng quy trình chuẩn, tăng cường tư vấn và áp dụng chương trình ERAS nhằm cải thiện chất lượng chăm sóc.
• Nghiên cứu góp phần làm cơ sở khoa học cho việc hoàn thiện quy trình chăm sóc người bệnh UTBMTBG sau phẫu thuật, hướng tới nâng cao hiệu quả điều trị và chất lượng cuộc sống người bệnh tại Việt Nam.

Hành động tiếp theo: Triển khai các giải pháp đề xuất, tổ chức đào tạo và giám sát thực hiện, đồng thời mở rộng nghiên cứu với cỡ mẫu lớn hơn để đánh giá hiệu quả lâu dài. Các cán bộ y tế và nhà quản lý được khuyến khích áp dụng kết quả nghiên cứu vào thực tiễn chăm sóc người bệnh.