Tổng quan nghiên cứu

Việc nâng cao kỹ năng viết tiếng Anh cho học sinh lớp 12 tại các trường trung học phổ thông ở Việt Nam luôn là một thách thức lớn trong quá trình giảng dạy ngoại ngữ. Tại Trường THPT Lý Thường Kiệt, Hà Nam, kỹ năng viết của học sinh lớp 12 được đánh giá còn yếu, đặc biệt trong các kỳ thi quốc gia. Theo khảo sát với 90 học sinh và 5 giáo viên, nhiều học sinh gặp khó khăn trong việc lựa chọn từ vựng phù hợp (86,67%), phát triển ý tưởng logic (73,3%) và sử dụng cấu trúc câu chính xác (60%). Mục tiêu nghiên cứu nhằm đánh giá hiệu quả của việc tích hợp tài liệu đọc bổ trợ trong các bài học viết, qua đó cải thiện kỹ năng viết của học sinh lớp 12 tại trường trong 9 tuần học kỳ đầu năm học 2014-2015. Nghiên cứu cũng nhằm xác định các khó khăn phổ biến và đề xuất giải pháp nâng cao kỹ năng viết thông qua việc sử dụng tài liệu đọc bổ trợ. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cải tiến phương pháp giảng dạy tiếng Anh, góp phần nâng cao chất lượng học tập và kết quả thi cử của học sinh, đồng thời cung cấp cơ sở dữ liệu cho các nhà quản lý giáo dục và giáo viên trong việc xây dựng chương trình giảng dạy hiệu quả hơn.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên ba lý thuyết chính về dạy viết tiếng Anh:

  1. Lý thuyết về kỹ năng viết như một quá trình nhận thức (Nunan, 1999; Flower và Hayes, 1980) nhấn mạnh viết là quá trình phức tạp, đòi hỏi sự tổ chức ý tưởng, sử dụng ngôn ngữ chính xác và sáng tạo.
  2. Lý thuyết về mối quan hệ giữa đọc và viết (Krashen, 1989; Hirvela, 2004) cho rằng đọc cung cấp đầu vào có ý nghĩa, giúp người học xây dựng vốn từ vựng, cấu trúc ngữ pháp và mô hình tổ chức bài viết, từ đó cải thiện kỹ năng viết.
  3. Phương pháp tiếp cận dựa trên văn bản (Text-Centred Approach) tập trung vào việc sử dụng các mẫu văn bản và tài liệu đọc bổ trợ để hướng dẫn học sinh cách tổ chức và phát triển bài viết theo thể loại và mục đích giao tiếp.

Các khái niệm chính bao gồm: kỹ năng viết, tài liệu đọc bổ trợ, tổ chức bài viết, từ vựng và ý tưởng trong viết.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu được thực hiện theo phương pháp thực nghiệm với 90 học sinh lớp 12 tại Trường THPT Lý Thường Kiệt, chia thành nhóm thí nghiệm (45 học sinh) và nhóm đối chứng (45 học sinh). Nhóm thí nghiệm được áp dụng chương trình tích hợp 9 bài đọc bổ trợ cùng các bài tập viết tương ứng trong 9 tuần, trong khi nhóm đối chứng chỉ thực hiện các bài tập viết thông thường.

Dữ liệu được thu thập qua:

  • Hai bộ bảng hỏi trước và sau can thiệp dành cho học sinh và giáo viên nhằm đánh giá nhận thức, thái độ và khó khăn trong kỹ năng viết.
  • Bài kiểm tra viết trước và sau can thiệp để đo lường sự tiến bộ về kỹ năng viết.
  • Thang điểm đánh giá bài viết dựa trên 5 tiêu chí: chính tả, tổ chức bài viết, ý tưởng, lựa chọn từ và sự mạch lạc, với thang điểm tối đa 10.

Phương pháp phân tích dữ liệu bao gồm so sánh kết quả kiểm tra trước và sau, phân tích thống kê tỷ lệ phần trăm các khó khăn và nhận xét từ bảng hỏi. Thời gian nghiên cứu kéo dài 9 tuần trong học kỳ đầu năm học 2014-2015.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Khó khăn trong kỹ năng viết: 86,67% học sinh gặp khó khăn trong việc chọn từ vựng phù hợp, 73,3% khó khăn trong phát triển ý tưởng logic, 60% gặp vấn đề về cấu trúc câu, 51,11% không xác định được loại bài viết phù hợp, và 33,33% gặp khó khăn trong tổ chức câu và đoạn văn.
  2. Cải thiện từ vựng và ý tưởng: Sau 9 tuần, tỷ lệ học sinh nhóm thí nghiệm dịch từng từ giảm từ 17,7% xuống 13,3%, trong khi nhóm đối chứng không thay đổi. Số học sinh sử dụng từ vựng hiệu quả trong nhóm thí nghiệm tăng nhẹ từ 28,8% lên 31,1%, nhóm đối chứng tăng từ 13,3% lên 26,6%. Số học sinh có ý tưởng sáng tạo trong nhóm thí nghiệm tăng gấp ba lần, từ 4,4% lên khoảng 13%.
  3. Cải thiện tổ chức bài viết: Tỷ lệ học sinh nhóm thí nghiệm không thể trình bày vấn đề giảm 11,5%, trong khi nhóm đối chứng giảm 2%. Số học sinh có bài viết thuyết phục trong nhóm thí nghiệm tăng từ 11,1% lên 24,7%.
  4. Điểm số bài viết: Điểm trung bình nhóm thí nghiệm tăng đáng kể, tỷ lệ học sinh đạt điểm trên 7 tăng từ 15,56% lên 28,89%, trong khi nhóm đối chứng chỉ tăng nhẹ từ 22,2% lên 26,67%. Tỷ lệ học sinh điểm dưới 5 trong nhóm thí nghiệm giảm mạnh từ 33,33% xuống 13,33%, nhóm đối chứng giảm nhẹ từ 22,2% xuống 15,56%.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy việc tích hợp tài liệu đọc bổ trợ vào bài học viết đã giúp học sinh cải thiện đáng kể kỹ năng viết, đặc biệt về từ vựng, ý tưởng và tổ chức bài viết. Việc đọc các văn bản mẫu cung cấp cho học sinh nguồn ý tưởng phong phú, cấu trúc bài viết rõ ràng và từ ngữ phù hợp, từ đó giúp họ phát triển kỹ năng viết một cách tự nhiên và hiệu quả hơn. So với nhóm đối chứng chỉ thực hiện bài tập viết thông thường, nhóm thí nghiệm có sự tiến bộ vượt trội, minh chứng cho hiệu quả của phương pháp này.

Phân tích bảng câu hỏi cũng cho thấy học sinh và giáo viên đều đánh giá cao tính phù hợp và hiệu quả của tài liệu đọc bổ trợ, với hơn 80% mong muốn tiếp tục áp dụng phương pháp này. Tuy nhiên, cải thiện về ngữ pháp còn hạn chế, cho thấy cần có sự kết hợp thêm các hoạt động luyện tập ngữ pháp chuyên sâu. Kết quả này phù hợp với các nghiên cứu trước đây về mối quan hệ tích cực giữa đọc và viết trong việc phát triển kỹ năng ngôn ngữ.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ so sánh tỷ lệ phần trăm học sinh gặp khó khăn trước và sau can thiệp, biểu đồ tăng trưởng điểm số trung bình giữa hai nhóm, và bảng tổng hợp ý kiến phản hồi từ học sinh và giáo viên.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường tích hợp tài liệu đọc bổ trợ trong bài học viết: Giáo viên cần thiết kế và sử dụng các bài đọc phù hợp với chủ đề và trình độ học sinh để hỗ trợ phát triển từ vựng, ý tưởng và tổ chức bài viết. Mục tiêu nâng tỷ lệ học sinh sử dụng từ vựng hiệu quả lên trên 40% trong vòng một học kỳ.
  2. Tổ chức các buổi luyện tập viết kết hợp đọc thường xuyên: Khuyến khích học sinh thực hành viết ít nhất hai lần mỗi tuần dựa trên các bài đọc bổ trợ, nhằm tăng cường kỹ năng viết và sự tự tin. Thời gian thực hiện trong suốt năm học.
  3. Đào tạo giáo viên về phương pháp dạy viết tích hợp đọc: Tổ chức các khóa tập huấn giúp giáo viên nâng cao năng lực thiết kế bài giảng và đánh giá kỹ năng viết dựa trên tài liệu đọc bổ trợ. Mục tiêu hoàn thành trong vòng 6 tháng.
  4. Phát triển tài liệu đọc bổ trợ minh họa sinh động: Sử dụng hình ảnh, sơ đồ và các yếu tố trực quan trong tài liệu để tăng tính hấp dẫn và hỗ trợ hiểu bài cho học sinh. Giáo viên và nhà trường phối hợp thực hiện trong năm học tiếp theo.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Giáo viên tiếng Anh trung học phổ thông: Nghiên cứu cung cấp phương pháp giảng dạy viết hiệu quả, giúp giáo viên thiết kế bài học sáng tạo, phù hợp với trình độ học sinh.
  2. Nhà quản lý giáo dục: Cung cấp cơ sở khoa học để xây dựng chính sách và chương trình đào tạo tiếng Anh, đặc biệt trong việc tích hợp kỹ năng đọc và viết.
  3. Sinh viên, nghiên cứu sinh ngành sư phạm tiếng Anh: Là tài liệu tham khảo quý giá về phương pháp nghiên cứu thực nghiệm và ứng dụng lý thuyết trong giảng dạy ngoại ngữ.
  4. Các tổ chức đào tạo giáo viên và phát triển chương trình học: Giúp phát triển các khóa đào tạo và tài liệu giảng dạy mới dựa trên kết quả nghiên cứu thực tiễn.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tại sao kỹ năng viết lại khó cải thiện ở học sinh lớp 12?
    Viết là kỹ năng phức tạp đòi hỏi tổ chức ý tưởng, vốn từ vựng phong phú và ngữ pháp chính xác. Học sinh thường thiếu thực hành và không được hướng dẫn bài bản, dẫn đến khó khăn trong việc biểu đạt ý tưởng rõ ràng.

  2. Tài liệu đọc bổ trợ có vai trò gì trong việc cải thiện kỹ năng viết?
    Tài liệu đọc bổ trợ cung cấp mẫu câu, cấu trúc bài viết và ý tưởng phong phú, giúp học sinh mở rộng vốn từ và hiểu cách tổ chức bài viết, từ đó nâng cao khả năng viết hiệu quả.

  3. Phương pháp nghiên cứu được áp dụng trong luận văn là gì?
    Nghiên cứu thực nghiệm với nhóm thí nghiệm và nhóm đối chứng, sử dụng bảng hỏi, bài kiểm tra viết trước và sau can thiệp để đánh giá hiệu quả của việc tích hợp tài liệu đọc bổ trợ.

  4. Kết quả nghiên cứu có thể áp dụng ở những trường khác không?
    Mặc dù mẫu nghiên cứu giới hạn ở một trường, phương pháp và kết quả có thể tham khảo và điều chỉnh phù hợp để áp dụng tại các trường trung học phổ thông khác có điều kiện tương tự.

  5. Giáo viên cần làm gì để hỗ trợ học sinh cải thiện kỹ năng viết?
    Giáo viên nên thiết kế bài học tích hợp đọc và viết, hướng dẫn chọn từ vựng, tổ chức ý tưởng, đồng thời khuyến khích học sinh luyện tập thường xuyên và cung cấp phản hồi cụ thể.

Kết luận

  • Việc tích hợp tài liệu đọc bổ trợ giúp cải thiện đáng kể kỹ năng viết của học sinh lớp 12, đặc biệt về từ vựng, ý tưởng và tổ chức bài viết.
  • Học sinh gặp khó khăn chủ yếu ở việc lựa chọn từ vựng và phát triển ý tưởng, do thiếu thực hành và vốn kiến thức hạn chế.
  • Phương pháp tích hợp đọc và viết được học sinh và giáo viên đánh giá cao, mong muốn tiếp tục áp dụng rộng rãi.
  • Cần kết hợp thêm các hoạt động luyện tập ngữ pháp và phát triển tài liệu minh họa sinh động để nâng cao hiệu quả giảng dạy.
  • Các bước tiếp theo bao gồm mở rộng nghiên cứu với quy mô lớn hơn, tổ chức đào tạo giáo viên và phát triển tài liệu phù hợp nhằm nâng cao chất lượng dạy học tiếng Anh tại các trường phổ thông.

Hãy áp dụng phương pháp tích hợp tài liệu đọc bổ trợ để nâng cao kỹ năng viết cho học sinh ngay hôm nay, góp phần tạo nền tảng vững chắc cho thành công trong học tập và thi cử tiếng Anh.