Tổng quan nghiên cứu
Trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 và sự phát triển mạnh mẽ của ngành công nghệ thông tin (CNTT), đặc biệt là lĩnh vực công nghệ tài chính (Fintech), sự gắn kết của nhân viên với doanh nghiệp trở thành yếu tố then chốt quyết định sự thành công và phát triển bền vững của các công ty. Tại Thành phố Hồ Chí Minh, trung tâm kinh tế và công nghệ hàng đầu Việt Nam, nhu cầu nhân lực ngành CNTT tăng trưởng khoảng 56% trong năm 2019 so với năm 2015, trong khi thiếu hụt nhân sự IT được dự báo lên đến khoảng 70.000 người trong giai đoạn 2019-2020. Mặc dù các doanh nghiệp Fintech có chính sách đãi ngộ cao, tình trạng nhân viên nhảy việc vẫn diễn ra phổ biến, cho thấy mức lương không phải là yếu tố duy nhất ảnh hưởng đến sự gắn kết của nhân viên.
Nghiên cứu nhằm mục tiêu xác định các yếu tố ảnh hưởng đến sự gắn kết của nhân viên CNTT với các doanh nghiệp Fintech tại Thành phố Hồ Chí Minh, đo lường mức độ tác động của từng yếu tố và đề xuất các giải pháp quản trị phù hợp. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào các nhân viên làm việc toàn thời gian tại các công ty Fintech trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh trong khoảng thời gian từ tháng 01/2021 đến tháng 08/2021. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao năng suất lao động, gia tăng sự cống hiến của nhân viên, từ đó góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp trong ngành công nghệ tài chính.
Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu
Khung lý thuyết áp dụng
Nghiên cứu dựa trên hai lý thuyết nền tảng chính: Lý thuyết trao đổi xã hội (Social Exchange Theory - SET) của Blau (1964) và Lý thuyết thái độ - hành vi của McShane và Von (2003). Lý thuyết SET giải thích sự gắn kết của nhân viên với doanh nghiệp dựa trên nguyên tắc tương tác có đi có lại, khi nhân viên nhận được sự hỗ trợ và công bằng từ tổ chức sẽ có xu hướng đáp trả bằng sự gắn kết và cống hiến. Lý thuyết thái độ - hành vi phân tích sự gắn kết qua ba thành phần: niềm tin (gắn kết nhận thức), cảm xúc (gắn kết cảm xúc) và hành vi chủ ý (gắn kết hành vi).
Mô hình nghiên cứu đề xuất bao gồm sáu yếu tố ảnh hưởng chính đến sự gắn kết của nhân viên CNTT với doanh nghiệp Fintech: Thương hiệu doanh nghiệp, Người lãnh đạo, Cơ hội nghề nghiệp, Bản chất công việc, Đãi ngộ, và Mối quan hệ trong công việc. Ba thành phần của sự gắn kết được phân tích gồm: gắn kết cảm xúc, gắn kết nhận thức và gắn kết hành vi.
Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu được thực hiện qua hai giai đoạn: định tính và định lượng. Giai đoạn định tính tiến hành phỏng vấn 10 chuyên gia quản lý cấp cao và trưởng phòng nhân sự, CNTT tại các công ty Fintech nhằm hiệu chỉnh thang đo và mô hình nghiên cứu. Giai đoạn định lượng thu thập dữ liệu từ 350 nhân viên CNTT làm việc tại các doanh nghiệp Fintech tại Thành phố Hồ Chí Minh, sử dụng phương pháp lấy mẫu thuận tiện phân tầng.
Bảng câu hỏi khảo sát gồm 40 biến quan sát với thang đo Likert 5 mức độ, được xử lý và phân tích bằng phần mềm SPSS 20.0 và AMOS. Các phân tích bao gồm thống kê mô tả, kiểm định độ tin cậy Cronbach’s Alpha, phân tích nhân tố khám phá (EFA), phân tích nhân tố khẳng định (CFA) và mô hình phương trình cấu trúc (SEM) để kiểm định các giả thuyết nghiên cứu. Cỡ mẫu 350 đáp viên đảm bảo tỷ lệ quan sát/biến đo lường đạt 7:1, vượt mức tối thiểu 5:1 theo tiêu chuẩn nghiên cứu.
Kết quả nghiên cứu và thảo luận
Những phát hiện chính
Ảnh hưởng của Đãi ngộ, Người lãnh đạo, Cơ hội nghề nghiệp và Bản chất công việc đến gắn kết cảm xúc: Kết quả SEM cho thấy các yếu tố này đều có ảnh hưởng tích cực và có ý nghĩa thống kê với mức hệ số chuẩn hóa lần lượt khoảng 0.35, 0.40, 0.30 và 0.28. Điều này cho thấy khi nhân viên cảm nhận được đãi ngộ công bằng, sự hỗ trợ từ lãnh đạo, cơ hội phát triển nghề nghiệp và công việc phù hợp, họ sẽ có cảm xúc tích cực và gắn bó hơn với doanh nghiệp.
Ảnh hưởng của Thương hiệu, Người lãnh đạo, Cơ hội nghề nghiệp, Bản chất công việc và Mối quan hệ trong công việc đến gắn kết nhận thức: Các yếu tố này tác động tích cực với hệ số chuẩn hóa dao động từ 0.25 đến 0.42, trong đó Người lãnh đạo và Mối quan hệ trong công việc có ảnh hưởng mạnh nhất. Nhân viên tin tưởng và tự hào về doanh nghiệp khi có lãnh đạo tốt và môi trường làm việc thân thiện.
Ảnh hưởng của Thương hiệu, Người lãnh đạo, Cơ hội nghề nghiệp, Đãi ngộ và Mối quan hệ trong công việc đến gắn kết hành vi: Các yếu tố này đều có tác động tích cực với hệ số chuẩn hóa từ 0.27 đến 0.38, cho thấy nhân viên sẵn sàng nỗ lực và thực hiện vượt mức yêu cầu khi các yếu tố này được đảm bảo.
Mức độ gắn kết tổng thể: Thống kê mô tả cho thấy mức độ gắn kết trung bình của nhân viên CNTT tại các doanh nghiệp Fintech ở mức khoảng 3.8 trên thang 5, phản ánh sự gắn bó tương đối cao nhưng vẫn còn tiềm năng cải thiện.
Thảo luận kết quả
Kết quả nghiên cứu phù hợp với lý thuyết trao đổi xã hội khi các yếu tố như đãi ngộ, lãnh đạo và cơ hội nghề nghiệp được xem là nguồn lực quan trọng thúc đẩy sự gắn kết cảm xúc và hành vi của nhân viên. Sự ảnh hưởng mạnh mẽ của mối quan hệ trong công việc và thương hiệu doanh nghiệp đến gắn kết nhận thức cho thấy vai trò của môi trường làm việc tích cực và uy tín công ty trong việc xây dựng niềm tin và sự tự hào của nhân viên.
So sánh với các nghiên cứu trong nước và quốc tế, kết quả tương đồng với nghiên cứu của The Aon Hewitt (2015) và Fazna & Zubair (2016) về tầm quan trọng của lãnh đạo và cơ hội phát triển nghề nghiệp. Tuy nhiên, mức độ ảnh hưởng của đãi ngộ không phải là yếu tố duy nhất quyết định sự gắn kết, phù hợp với thực tế ngành CNTT tại Việt Nam, nơi nhân viên thường tìm kiếm sự phát triển bản thân và môi trường làm việc thân thiện hơn là chỉ lương thưởng.
Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện mức độ ảnh hưởng của từng yếu tố đến ba thành phần gắn kết, hoặc bảng hệ số chuẩn hóa SEM để minh họa rõ ràng các mối quan hệ.
Đề xuất và khuyến nghị
Xây dựng chính sách đãi ngộ linh hoạt và công bằng: Doanh nghiệp cần thiết kế hệ thống lương thưởng, phúc lợi phù hợp với đặc thù ngành CNTT, đảm bảo minh bạch và phản ánh đúng đóng góp của nhân viên. Thời gian thực hiện: 6-12 tháng; Chủ thể: Phòng nhân sự phối hợp ban lãnh đạo.
Phát triển năng lực lãnh đạo: Đào tạo kỹ năng lãnh đạo cho quản lý trực tiếp nhằm nâng cao khả năng động viên, hỗ trợ và tạo môi trường làm việc tích cực. Thời gian: 3-6 tháng; Chủ thể: Ban lãnh đạo và phòng đào tạo.
Tăng cường cơ hội nghề nghiệp và phát triển cá nhân: Xây dựng chương trình đào tạo, mentoring và lộ trình thăng tiến rõ ràng để nhân viên thấy được tương lai phát triển trong công ty. Thời gian: 6 tháng; Chủ thể: Phòng nhân sự và quản lý dự án.
Xây dựng văn hóa doanh nghiệp và mối quan hệ trong công việc: Tổ chức các hoạt động team building, giao lưu nội bộ nhằm tăng cường sự gắn kết giữa các cá nhân và phòng ban. Thời gian: liên tục hàng quý; Chủ thể: Ban lãnh đạo và phòng nhân sự.
Đối tượng nên tham khảo luận văn
Nhà quản lý và lãnh đạo doanh nghiệp Fintech: Giúp hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến sự gắn kết nhân viên, từ đó xây dựng chiến lược quản trị nhân sự hiệu quả, nâng cao năng suất và giữ chân nhân tài.
Phòng nhân sự các công ty công nghệ: Cung cấp cơ sở khoa học để thiết kế chính sách đãi ngộ, đào tạo và phát triển nhân viên phù hợp với đặc thù ngành CNTT.
Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành Quản trị kinh doanh, Quản trị nhân lực: Là tài liệu tham khảo quý giá về mô hình nghiên cứu sự gắn kết nhân viên trong lĩnh vực công nghệ tài chính tại Việt Nam.
Các tổ chức tư vấn và đào tạo nhân sự: Hỗ trợ xây dựng các chương trình đào tạo lãnh đạo, phát triển kỹ năng mềm và nâng cao sự gắn kết nhân viên trong các doanh nghiệp công nghệ.
Câu hỏi thường gặp
Sự gắn kết của nhân viên là gì và tại sao quan trọng?
Sự gắn kết là thái độ tích cực của nhân viên đối với công việc và doanh nghiệp, thể hiện qua cảm xúc, niềm tin và hành vi tự nguyện đóng góp. Nó giúp giảm nghỉ việc, tăng năng suất và lợi nhuận doanh nghiệp.Yếu tố nào ảnh hưởng mạnh nhất đến sự gắn kết của nhân viên CNTT?
Người lãnh đạo và mối quan hệ trong công việc được xác định là hai yếu tố có ảnh hưởng mạnh nhất đến gắn kết nhận thức và hành vi của nhân viên CNTT.Lương thưởng có phải là yếu tố quyết định sự gắn kết?
Lương thưởng là yếu tố quan trọng nhưng không phải duy nhất. Cơ hội phát triển nghề nghiệp, môi trường làm việc và lãnh đạo cũng đóng vai trò then chốt trong việc giữ chân nhân viên.Phương pháp nghiên cứu nào được sử dụng trong luận văn?
Nghiên cứu kết hợp phương pháp định tính (phỏng vấn chuyên gia) và định lượng (khảo sát 350 nhân viên) với phân tích dữ liệu bằng SPSS và AMOS, sử dụng mô hình SEM để kiểm định giả thuyết.Làm thế nào doanh nghiệp Fintech có thể tăng sự gắn kết của nhân viên?
Doanh nghiệp cần xây dựng chính sách đãi ngộ công bằng, phát triển năng lực lãnh đạo, tạo cơ hội nghề nghiệp rõ ràng và xây dựng văn hóa doanh nghiệp tích cực, thân thiện.
Kết luận
- Nghiên cứu xác định sáu yếu tố chính ảnh hưởng tích cực đến sự gắn kết của nhân viên CNTT với doanh nghiệp Fintech tại Thành phố Hồ Chí Minh: Thương hiệu, Người lãnh đạo, Cơ hội nghề nghiệp, Bản chất công việc, Đãi ngộ và Mối quan hệ trong công việc.
- Ba thành phần gắn kết gồm gắn kết cảm xúc, nhận thức và hành vi được đo lường và phân tích rõ ràng qua mô hình SEM.
- Người lãnh đạo và mối quan hệ trong công việc là những yếu tố có ảnh hưởng mạnh mẽ nhất đến sự gắn kết nhận thức và hành vi.
- Kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học để các doanh nghiệp Fintech xây dựng các chính sách quản trị nhân sự hiệu quả, nâng cao năng suất và giữ chân nhân viên.
- Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất trong vòng 6-12 tháng và đánh giá hiệu quả định kỳ để điều chỉnh phù hợp.
Hành động ngay hôm nay để gia tăng sự gắn kết nhân viên, nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững cho doanh nghiệp Fintech của bạn!