I. Cơ sở lý luận về thuế GTGT và hoàn thuế GTGT
Chương này trình bày cơ sở lý luận về thuế GTGT và hoàn thuế GTGT tại Việt Nam. Thuế GTGT là loại thuế tiêu dùng, đánh vào giá trị tăng thêm của hàng hóa, dịch vụ. Hoàn thuế GTGT là việc Nhà nước trả lại số thuế GTGT đầu vào chưa được khấu trừ hết cho doanh nghiệp. Chương này cũng phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến hoàn thuế GTGT và kinh nghiệm từ các địa phương khác như Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh.
1.1. Khái niệm và đặc điểm của thuế GTGT
Thuế GTGT là loại thuế đánh vào giá trị tăng thêm của hàng hóa, dịch vụ qua các giai đoạn sản xuất, lưu thông. Đặc điểm nổi bật của thuế GTGT là tính trung lập kinh tế, không ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh của doanh nghiệp. Thuế này chỉ đánh vào hoạt động tiêu dùng trong phạm vi lãnh thổ, tạo sự công bằng trong giao dịch quốc tế.
1.2. Quy trình hoàn thuế GTGT
Quy trình hoàn thuế GTGT bao gồm các bước: kê khai, kiểm tra, và thanh toán. Doanh nghiệp phải đáp ứng các điều kiện như đăng ký nộp thuế theo phương pháp khấu trừ và có số thuế GTGT đầu vào chưa khấu trừ đủ lớn. Quy trình này đòi hỏi sự minh bạch và chặt chẽ để tránh gian lận.
II. Thực trạng công tác quản lý hoàn thuế GTGT tại Hải Phòng
Chương này phân tích thực trạng công tác quản lý hoàn thuế GTGT tại Cục thuế TP. Hải Phòng từ năm 2012 đến 2015. Kết quả cho thấy, mặc dù có nhiều tiến bộ, vẫn tồn tại các hạn chế như thiếu nhân lực, quy trình kiểm tra chưa hiệu quả, và một số doanh nghiệp gian lận trong hoàn thuế GTGT.
2.1. Kết quả hoàn thuế GTGT tại Hải Phòng
Từ năm 2012 đến 2015, số tiền hoàn thuế GTGT tại Hải Phòng tăng đáng kể, từ 500 tỷ đồng lên 1.200 tỷ đồng. Tuy nhiên, tỷ lệ sai phạm cũng tăng, đặc biệt là trong các doanh nghiệp nhỏ và vừa. Điều này cho thấy sự cần thiết phải tối ưu hóa hoàn thuế và tăng cường kiểm tra.
2.2. Những hạn chế và nguyên nhân
Các hạn chế chính bao gồm thiếu nhân lực có chuyên môn, quy trình kiểm tra chưa hiệu quả, và sự phức tạp trong chính sách thuế. Nguyên nhân chủ yếu là do sự thiếu đồng bộ trong hệ thống quản lý và sự thiếu hiểu biết của một số doanh nghiệp về quy trình hoàn thuế.
III. Biện pháp hoàn thiện công tác hoàn thuế GTGT tại Hải Phòng
Chương này đề xuất các biện pháp hoàn thiện công tác hoàn thuế GTGT tại Hải Phòng. Các giải pháp tập trung vào việc tối ưu hóa hoàn thuế, cải thiện quy trình kiểm tra, và nâng cao năng lực quản lý của cán bộ thuế. Các kiến nghị cụ thể được đưa ra nhằm cải thiện hiệu quả quản lý thuế GTGT.
3.1. Nhóm biện pháp giải quyết nguyên nhân khách quan
Các biện pháp này bao gồm việc cải thiện chính sách thuế, đơn giản hóa quy trình hoàn thuế, và tăng cường công nghệ thông tin trong quản lý. Điều này giúp giảm thiểu sai sót và gian lận trong hoàn thuế GTGT.
3.2. Nhóm biện pháp giải quyết nguyên nhân chủ quan
Các biện pháp chủ quan tập trung vào đào tạo nâng cao năng lực cho cán bộ thuế, tăng cường kiểm tra và giám sát các doanh nghiệp. Đồng thời, cần nâng cao nhận thức của doanh nghiệp về quy trình hoàn thuế và các quy định pháp luật liên quan.
