Ảnh hưởng của rủi ro thanh khoản đến hiệu quả hoạt động của ngân hàng thương mại tại Việt Nam

• Trường học: Trường Đại Học
• Chuyên ngành: Quản Trị Kinh Doanh
• Đề tài: Ảnh Hưởng Của Rủi Ro Thanh Khoản Đến Hiệu Quả Hoạt Động Của Ngân Hàng Thương Mại Tại Việt Nam
• Loại tài liệu: Luận Văn
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• TÓM TẮT LUẬN VĂN
• DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT TIẾNG VIỆT
• DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT TIẾNG ANH
• MỤC LỤC
• DANH MỤC BẢNG
• 1. CHƯƠNG 1: PHẦN MỞ ĐẦU
• 1.1. Lý do lựa chọn đề tài
• 1.2. Tính cấp thiết của đề tài
• 1.3. Mục tiêu của đề tài
• 1.4. Câu hỏi nghiên cứu
• 1.5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
• 1.6. Đóng góp của nghiên cứu
• 1.7. Phương pháp nghiên cứu
• 1.8. Kết cấu luận văn
• 2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ CÁC NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN
• 2.1. Rủi ro thanh khoản
• 2.2. Khái niệm rủi ro thanh khoản
• 2.3. Nguyên nhân dẫn đến kém thanh khoản
• 2.4. Cung cầu thanh khoản
• 2.5. Trạng thái thanh khoản
• 2.6. Đo lường rủi ro thanh khoản
• 2.7. Hiệu quả hoạt động
• 2.8. Khái niệm hiệu quả hoạt động
• 2.9. Đo lường hiệu quả hoạt động
• 2.10. Biến kiểm soát
• 2.11. Lý thuyết liên quan về mối quan hệ giữa rủi ro thanh khoản và hiệu quả hoạt động của Ngân hàng
• 2.11.1. Lý thuyết Cấu trúc - Hiệu quả (ES - efficient structure)
• 2.11.2. Lý thuyết Quyền lực thị trường (MP – market power)
• 2.11.3. Lý thuyết cấu trúc–hành vi–hiệu quả (Structure-Conduct-Performance – SCP)
• 2.11.4. Lý thuyết ưa thích thanh khoản
• 2.12. Tổng quan nghiên cứu
• 2.12.1. Các nghiên cứu nước ngoài
• 2.12.2. Các nghiên cứu trong nước
• 2.12.3. Khoảng trống nghiên cứu
• 2.13. TÓM TẮT CHƯƠNG 2
• 3. CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. Phương pháp nghiên cứu
• 3.2. Mô hình nghiên cứu
• 3.3. TÓM TẮT CHƯƠNG 3
• 4. CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
• 4.1. Phân tích thống kê mô tả
• 4.2. Kết quả nghiên cứu và thảo luận
• 4.3. TÓM TẮT CHƯƠNG 4
• 5. CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• 5.1. Hàm ý quản trị
• 5.1.1. Dành cho ngân hàng thương mại cổ phần
• 5.1.2. Dành cho ngân hàng nhà nước
• 5.2. Hạn chế nghiên cứu
• 5.3. TÓM TẮT CHƯƠNG 5
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Rủi ro thanh khoản ngân hàng Tổng quan và ảnh hưởng lớn

Rủi ro thanh khoản là một thách thức lớn đối với ngân hàng thương mại Việt Nam. Nó đe dọa khả năng đáp ứng các nghĩa vụ tài chính, ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động ngân hàng. Theo Basel (2008), rủi ro thanh khoản đe dọa năng lực hoạt động và sự sống còn của ngân hàng. Sự sụp đổ của Silicon Valley Bank (SVB) là một ví dụ điển hình về hậu quả nghiêm trọng của việc quản lý thanh khoản yếu kém. Tại Việt Nam, sự kiện liên quan đến Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB) cho thấy tầm quan trọng của việc duy trì niềm tin của khách hàng và đảm bảo khả năng thanh toán. Các ngân hàng cần chủ động quản trị rủi ro thanh khoản để đảm bảo hoạt động ổn định và bền vững. Basel III ra đời với những quy định chặt chẽ nhằm nâng cao chất lượng và số lượng vốn của các ngân hàng, đồng thời thắt chặt các yêu cầu về thanh khoản để phòng ngừa và ứng phó tốt hơn với sự cố bên ngoài (Trang và cộng sự, 2021).

1.1. Khái niệm rủi ro thanh khoản và các yếu tố then chốt

Rủi ro thanh khoản, theo Mwangi (2014) và Cai và Zhang (2017), là khả năng tăng lượng tài sản và đáp ứng kỳ vọng, nghĩa vụ tiền mặt cho người gửi, các phát sinh bất ngờ mà không gây tổn thất nghiêm trọng. Nó phát sinh khi ngân hàng không thể dễ dàng chuyển đổi tài sản thành tiền mặt hoặc không thể vay đủ tiền để đáp ứng nhu cầu thanh khoản. Các yếu tố then chốt bao gồm: khả năng quản lý dòng tiền, chất lượng tài sản, mức độ phụ thuộc vào nguồn vốn ngắn hạn và uy tín của ngân hàng. Khả năng thanh toán của ngân hàng bị ảnh hưởng trực tiếp bởi các yếu tố này.

1.2. Nguyên nhân chính gây ra rủi ro thanh khoản ngân hàng

Nhiều nguyên nhân dẫn đến rủi ro thanh khoản. Bao gồm: quản lý tài sản và nợ không hiệu quả, sự thay đổi đột ngột trong hành vi của người gửi tiền, khủng hoảng kinh tế hoặc tài chính, và sự lan truyền thông tin tiêu cực về ngân hàng. Theo Arif và Anees (2012), rủi ro thanh khoản có thể phát sinh khi ngân hàng không đáp ứng được nghĩa vụ với người gửi tiền. Sự sụp đổ của SVB cho thấy việc quản lý kỳ hạn tài sản và nợ không phù hợp, cùng với sự rút tiền ồ ạt của khách hàng, đã dẫn đến tình trạng mất thanh khoản nghiêm trọng. Nợ xấu ngân hàng cũng là một yếu tố làm suy giảm thanh khoản.

II. Đo lường hiệu quả hoạt động của ngân hàng thương mại

Hiệu quả hoạt động là thước đo quan trọng đánh giá sự thành công của ngân hàng thương mại Việt Nam. Các chỉ số hiệu quả hoạt động ngân hàng như ROA, ROE và NIM thường được sử dụng. ROA đo lường khả năng sinh lời trên tổng tài sản, ROE đo lường khả năng sinh lời trên vốn chủ sở hữu, và NIM đo lường chênh lệch giữa lãi suất cho vay và lãi suất huy động. Ngoài ra, các chỉ số khác như tỷ lệ chi phí trên thu nhập và tỷ lệ nợ xấu cũng được sử dụng để đánh giá hiệu quả hoạt động và quản trị rủi ro thanh khoản. Các chỉ số này giúp các nhà quản lý ngân hàng đánh giá hiệu quả sử dụng vốn, quản lý rủi ro và đưa ra quyết định kinh doanh phù hợp.

2.1. ROA ROE NIM Phân tích các chỉ số đo lường hiệu quả

ROA (Return on Assets) là tỷ suất lợi nhuận trên tài sản, thể hiện khả năng sinh lời từ việc sử dụng tài sản của ngân hàng. ROE (Return on Equity) là tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu, thể hiện khả năng sinh lời từ vốn đầu tư của cổ đông. NIM (Net Interest Margin) là biên lãi ròng, thể hiện chênh lệch giữa thu nhập lãi và chi phí lãi, phản ánh hiệu quả hoạt động tín dụng của ngân hàng. Các chỉ số này cần được phân tích trong mối tương quan với nhau và so sánh với các ngân hàng khác trong ngành để có đánh giá đầy đủ về hiệu quả hoạt động ngân hàng.

2.2. Ảnh hưởng của quy mô ngân hàng đến hiệu quả hoạt động

Quy mô ngân hàng có thể ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động. Các ngân hàng lớn thường có lợi thế về quy mô, giúp giảm chi phí hoạt động và tăng khả năng tiếp cận thị trường. Tuy nhiên, các ngân hàng nhỏ có thể linh hoạt hơn trong việc thích ứng với thay đổi của thị trường và phục vụ khách hàng cá nhân tốt hơn. Quy mô ngân hàng là một trong những biến kiểm soát quan trọng trong các nghiên cứu về hiệu quả hoạt động. Nghiên cứu thường sử dụng logarit của tổng tài sản để đại diện cho quy mô ngân hàng.

III. Phương pháp quản trị rủi ro thanh khoản hiệu quả cho ngân hàng

Để quản trị rủi ro thanh khoản hiệu quả, các ngân hàng thương mại Việt Nam cần áp dụng các phương pháp và công cụ phù hợp. Việc dự báo dòng tiền, thiết lập giới hạn thanh khoản, đa dạng hóa nguồn vốn và xây dựng kế hoạch ứng phó khẩn cấp là rất quan trọng. Ngoài ra, việc tuân thủ các quy định của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam về quản lý thanh khoản là bắt buộc. Các ngân hàng cần thường xuyên đánh giá và điều chỉnh các chính sách và quy trình quản lý thanh khoản để đảm bảo phù hợp với tình hình thị trường và hoạt động kinh doanh của ngân hàng.

3.1. Xây dựng cơ chế phòng ngừa rủi ro thanh khoản chủ động

Cơ chế phòng ngừa rủi ro thanh khoản chủ động bao gồm việc xây dựng hệ thống cảnh báo sớm, theo dõi các chỉ số thanh khoản quan trọng, và thực hiện các biện pháp phòng ngừa khi có dấu hiệu rủi ro. Các ngân hàng cần chủ động đánh giá rủi ro thanh khoản trong các hoạt động kinh doanh khác nhau và xây dựng các kịch bản ứng phó khác nhau. Việc đào tạo nhân viên về quản lý thanh khoản cũng là một yếu tố quan trọng. Cơ chế phòng ngừa rủi ro thanh khoản giúp ngân hàng giảm thiểu tác động tiêu cực của rủi ro thanh khoản đến hiệu quả hoạt động.

3.2. Kiểm soát dòng tiền và tài sản thanh khoản tối ưu

Kiểm soát dòng tiền và tài sản thanh khoản là một phần quan trọng của quản trị rủi ro thanh khoản. Các ngân hàng cần theo dõi chặt chẽ dòng tiền vào và ra, và đảm bảo rằng có đủ tài sản thanh khoản để đáp ứng nhu cầu thanh toán. Việc quản lý danh mục tài sản thanh khoản cần được thực hiện một cách cẩn thận để đảm bảo tính thanh khoản và sinh lời. Thanh khoản thị trường và khả năng tiếp cận các nguồn vốn khác nhau cũng cần được xem xét.

IV. Nghiên cứu ảnh hưởng của rủi ro thanh khoản tại Việt Nam

Nghiên cứu về ảnh hưởng của rủi ro thanh khoản đến hiệu quả hoạt động ngân hàng tại Việt Nam còn hạn chế. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng rủi ro thanh khoản có tác động tiêu cực đến hiệu quả hoạt động, trong khi một số nghiên cứu khác lại cho thấy tác động không đáng kể. Kết quả nghiên cứu của tác giả sử dụng dữ liệu từ 29 ngân hàng thương mại cổ phần trong giai đoạn 2010-2021 cho thấy hầu hết các biến đều ảnh hưởng đáng kể trừ INF không đủ cơ sở để kết luận với lợi nhuận ròng trên tổng tài sản (ROA), lợi nhuận ròng trên vốn chủ sở hữu (ROE) nhưng có ý nghĩa thống kê với biên lãi ròng (NIM). Cần có thêm nhiều nghiên cứu để hiểu rõ hơn về mối quan hệ này và đưa ra các khuyến nghị chính sách phù hợp.

4.1. Phân tích dữ liệu và phương pháp nghiên cứu

Việc phân tích dữ liệu và lựa chọn phương pháp nghiên cứu phù hợp là rất quan trọng để đảm bảo tính chính xác và tin cậy của kết quả nghiên cứu. Dữ liệu cần được thu thập từ các nguồn đáng tin cậy và được xử lý một cách cẩn thận. Các phương pháp nghiên cứu định lượng như phân tích hồi quy thường được sử dụng để đánh giá ảnh hưởng của rủi ro thanh khoản đến hiệu quả hoạt động. Cần xem xét các yếu tố kiểm soát và kiểm tra tính nội sinh của các biến.

4.2. Kết quả nghiên cứu và thảo luận về tác động của thanh khoản

Kết quả nghiên cứu cho thấy các biến đại diện cho sự thanh khoản như Chỉ số trạng thái tiền mặt (CASH), Tỷ lệ cấp tín dụng so với nguồn vốn huy động (LDR), Chỉ số năng lực cho vay (LA), Tỷ lệ vốn tự có trên tổng tài sản (ETA) và Tỷ lệ tiền gửi khách hàng trên tổng tài sản (DEP) cùng với những biến kiểm soát khác như quy mô Ngân hàng (SIZE), tăng trưởng kinh tế (GDP), lạm phát (INF) và cú sốc kinh tế (RISK) ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động của ngân hàng. Các biến này cần được thảo luận một cách chi tiết để hiểu rõ cơ chế tác động và đưa ra các khuyến nghị phù hợp.

V. Kiến nghị và hàm ý quản trị để giảm rủi ro thanh khoản

Dựa trên kết quả nghiên cứu, tác giả đưa ra một số kiến nghị cho các ngân hàng thương mại cổ phần và Ngân hàng Nhà nước Việt Nam. Các ngân hàng cần tăng cường quản lý rủi ro thanh khoản, đa dạng hóa nguồn vốn, và nâng cao chất lượng tài sản. Ngân hàng Nhà nước cần tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý về quản lý thanh khoản và tăng cường giám sát hoạt động của các ngân hàng. Các giải pháp này sẽ giúp giảm thiểu rủi ro thanh khoản và nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống ngân hàng.

5.1. Hàm ý quản trị cho ngân hàng thương mại cổ phần

Hàm ý quản trị cho các ngân hàng thương mại cổ phần bao gồm việc xây dựng hệ thống quản lý rủi ro thanh khoản toàn diện, đào tạo nhân viên về quản lý thanh khoản, và tăng cường minh bạch thông tin. Các ngân hàng cần chủ động đánh giá rủi ro thanh khoản trong các hoạt động kinh doanh khác nhau và xây dựng các kịch bản ứng phó khác nhau. Ngoài ra, các ngân hàng cần chú trọng đến việc duy trì niềm tin của khách hàng và đảm bảo khả năng thanh toán.

5.2. Vai trò của Ngân hàng Nhà nước trong quản lý rủi ro

Vai trò của Ngân hàng Nhà nước trong quản lý rủi ro thanh khoản là rất quan trọng. Ngân hàng Nhà nước cần tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý về quản lý thanh khoản và tăng cường giám sát hoạt động của các ngân hàng. Ngân hàng Nhà nước cũng cần có các công cụ và biện pháp để ứng phó với các tình huống khẩn cấp về thanh khoản. Ngoài ra, Ngân hàng Nhà nước cần phối hợp với các cơ quan chức năng khác để đảm bảo ổn định hệ thống tài chính.

Tổng quan nghiên cứu

Trong giai đoạn 2010-2021, các ngân hàng thương mại cổ phần (NHTMCP) tại Việt Nam đã trải qua nhiều biến động kinh tế quan trọng như khủng hoảng tài chính toàn cầu, khủng hoảng nợ công (2011-2012) và đại dịch Covid-19 (2020-2021). Thanh khoản ngân hàng là yếu tố sống còn, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả hoạt động và sự ổn định của hệ thống tài chính. Theo báo cáo, 29/41 NHTMCP được nghiên cứu cho thấy sự khác biệt rõ rệt về mức độ thanh khoản và hiệu quả hoạt động. Mục tiêu nghiên cứu là đánh giá ảnh hưởng của rủi ro thanh khoản đến hiệu quả hoạt động của các ngân hàng này, thông qua các chỉ số như ROA, ROE và NIM. Phạm vi nghiên cứu bao gồm các ngân hàng niêm yết, với dữ liệu tài chính được thu thập từ báo cáo tài chính và các nguồn vĩ mô như Tổng cục Thống kê và Ngân hàng Nhà nước Việt Nam. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cung cấp cơ sở khoa học cho các nhà quản lý ngân hàng và cơ quan quản lý nhằm nâng cao khả năng kiểm soát rủi ro thanh khoản, từ đó cải thiện hiệu quả hoạt động và ổn định hệ thống tài chính quốc gia.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết kinh tế và tài chính trọng yếu để phân tích mối quan hệ giữa rủi ro thanh khoản và hiệu quả hoạt động ngân hàng. Thứ nhất, Lý thuyết Cấu trúc - Hiệu quả (ES) nhấn mạnh rằng cấu trúc tổ chức hiệu quả giúp ngân hàng kiểm soát chi phí và rủi ro, từ đó nâng cao hiệu quả hoạt động. Thứ hai, Lý thuyết Quyền lực thị trường (MP) cho rằng quyền lực thị trường có thể ảnh hưởng đến khả năng định giá và lợi nhuận của ngân hàng, tác động đến hiệu quả hoạt động. Thứ ba, Lý thuyết cấu trúc–hành vi–hiệu quả (SCP) phân tích mối quan hệ giữa cấu trúc thị trường, hành vi cạnh tranh và hiệu quả ngành ngân hàng. Cuối cùng, Lý thuyết ưa thích thanh khoản của Keynes giải thích động cơ giữ tiền mặt của các nhà đầu tư, ảnh hưởng đến nhu cầu và quản lý thanh khoản của ngân hàng. Các khái niệm chính bao gồm: chỉ số trạng thái tiền mặt (CASH), tỷ lệ cấp tín dụng so với nguồn vốn huy động (LDR), chỉ số năng lực cho vay (LA), tỷ lệ vốn tự có trên tổng tài sản (ETA), tỷ lệ tiền gửi khách hàng trên tổng tài sản (DEP), cùng các biến kiểm soát như quy mô ngân hàng (SIZE), tăng trưởng kinh tế (GDP), lạm phát (INF) và cú sốc kinh tế (RISK).

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp định lượng với dữ liệu thứ cấp từ 29 ngân hàng thương mại cổ phần niêm yết tại Việt Nam trong giai đoạn 2010-2021. Dữ liệu tài chính được thu thập từ báo cáo tài chính và báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, trong khi dữ liệu vĩ mô lấy từ Tổng cục Thống kê, Ngân hàng Nhà nước và World Bank. Phân tích sử dụng các mô hình hồi quy đa biến, bao gồm OLS, mô hình hiệu ứng cố định (FEM), mô hình hiệu ứng ngẫu nhiên (REM), mô hình bình phương tối thiểu tổng quát (GLS) và mô hình phương pháp tổng quát các mômen (GMM) để xử lý vấn đề nội sinh và tự tương quan. Quy trình nghiên cứu gồm: thống kê mô tả, kiểm định đa cộng tuyến, lựa chọn mô hình phù hợp qua kiểm định F, Hausman và Breusch-Pagan, kiểm tra khuyết tật mô hình và xử lý bằng GLS hoặc GMM. Cỡ mẫu đủ lớn và lựa chọn các biến đại diện cho thanh khoản và hiệu quả hoạt động giúp đảm bảo tính chính xác và tin cậy của kết quả.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Ảnh hưởng của các biến thanh khoản đến hiệu quả hoạt động: Kết quả hồi quy cho thấy chỉ số trạng thái tiền mặt (CASH), tỷ lệ cấp tín dụng so với nguồn vốn huy động (LDR), chỉ số năng lực cho vay (LA), tỷ lệ vốn tự có trên tổng tài sản (ETA) và tỷ lệ tiền gửi khách hàng trên tổng tài sản (DEP) đều có ảnh hưởng đáng kể đến các chỉ số ROA, ROE và NIM. Ví dụ, biến LDR có tác động tích cực đến NIM với mức ý nghĩa thống kê cao, trong khi ảnh hưởng đến ROA và ROE cũng được ghi nhận nhưng mức độ khác nhau.

2. Biến lạm phát (INF) không có ảnh hưởng rõ ràng đến ROA và ROE: Lạm phát không đủ cơ sở để kết luận ảnh hưởng đến ROA và ROE, tuy nhiên lại có ý nghĩa thống kê với NIM, cho thấy lạm phát tác động đến biên lãi ròng của ngân hàng.

3. Tác động của biến kiểm soát và biến vĩ mô: Quy mô ngân hàng (SIZE) và tăng trưởng kinh tế (GDP) có ảnh hưởng tích cực đến hiệu quả hoạt động, trong khi cú sốc kinh tế (RISK) như khủng hoảng tài chính và đại dịch Covid-19 làm giảm hiệu quả hoạt động. Cụ thể, trong giai đoạn có cú sốc, ROA và ROE giảm trung bình khoảng 5-7%, phản ánh tác động tiêu cực của các biến động kinh tế lớn.

4. Mối quan hệ phức tạp giữa thanh khoản và hiệu quả: Thanh khoản cao giúp ngân hàng đảm bảo khả năng thanh toán và giảm rủi ro, nhưng nếu duy trì quá mức có thể làm giảm lợi nhuận do chi phí cơ hội. Kết quả nghiên cứu cho thấy sự cân bằng giữa thanh khoản và hiệu quả là cần thiết để tối ưu hóa hoạt động ngân hàng.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân các biến thanh khoản ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động được giải thích bởi vai trò của thanh khoản trong việc đảm bảo khả năng thanh toán và tạo điều kiện cho hoạt động cho vay. So sánh với các nghiên cứu quốc tế, kết quả phù hợp với nghiên cứu của Khalid và cộng sự (2019) và Alshatti (2015) khi cho thấy quản lý thanh khoản tốt giúp nâng cao lợi nhuận ngân hàng. Tuy nhiên, sự khác biệt về tác động của lạm phát và biến vĩ mô phản ánh đặc thù kinh tế Việt Nam và các chính sách điều hành tiền tệ. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ hồi quy thể hiện mức độ ảnh hưởng của từng biến đến ROA, ROE và NIM, cũng như bảng so sánh kết quả các mô hình hồi quy khác nhau. Kết quả này có ý nghĩa quan trọng trong việc giúp ngân hàng cân đối giữa rủi ro thanh khoản và mục tiêu sinh lời, đồng thời hỗ trợ các nhà quản lý đưa ra quyết định chính sách phù hợp trong bối cảnh kinh tế biến động.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường quản lý thanh khoản linh hoạt: Ngân hàng cần xây dựng hệ thống dự báo và quản lý thanh khoản hiệu quả, đảm bảo tỷ lệ CASH và LDR ở mức hợp lý nhằm cân bằng giữa khả năng thanh toán và tối ưu hóa lợi nhuận. Thời gian thực hiện trong vòng 1-2 năm, do bộ phận quản lý rủi ro chủ trì.

2. Đa dạng hóa nguồn vốn và cơ cấu tài sản: Khuyến khích ngân hàng tăng tỷ lệ vốn tự có (ETA) và giảm phụ thuộc quá mức vào tiền gửi khách hàng (DEP) để giảm rủi ro thanh khoản, đồng thời nâng cao khả năng chống chịu cú sốc kinh tế. Kế hoạch triển khai trong 3 năm, phối hợp giữa ban lãnh đạo và phòng tài chính.

3. Tăng cường giám sát và ứng phó với biến động kinh tế vĩ mô: Ngân hàng cần xây dựng kịch bản ứng phó với các cú sốc kinh tế như khủng hoảng tài chính và đại dịch, đồng thời phối hợp chặt chẽ với Ngân hàng Nhà nước để điều chỉnh chính sách thanh khoản phù hợp. Thời gian thực hiện liên tục, do ban quản trị và phòng phân tích kinh tế đảm nhiệm.

4. Đào tạo nâng cao năng lực quản lý rủi ro thanh khoản: Tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu về quản lý thanh khoản và rủi ro tài chính cho cán bộ quản lý và nhân viên liên quan nhằm nâng cao nhận thức và kỹ năng xử lý tình huống. Kế hoạch đào tạo hàng năm, do phòng nhân sự phối hợp với các chuyên gia tài chính thực hiện.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Nhà quản lý ngân hàng thương mại cổ phần: Giúp hiểu rõ tác động của rủi ro thanh khoản đến hiệu quả hoạt động, từ đó xây dựng chiến lược quản lý thanh khoản phù hợp nhằm tối ưu hóa lợi nhuận và giảm thiểu rủi ro.

2. Cơ quan quản lý nhà nước và Ngân hàng Nhà nước Việt Nam: Cung cấp cơ sở khoa học để hoàn thiện chính sách giám sát và quản lý thanh khoản, đảm bảo sự ổn định của hệ thống ngân hàng trong bối cảnh kinh tế biến động.

3. Các nhà nghiên cứu và học giả trong lĩnh vực tài chính ngân hàng: Tài liệu tham khảo quan trọng để phát triển các nghiên cứu tiếp theo về rủi ro thanh khoản và hiệu quả hoạt động ngân hàng tại Việt Nam và khu vực Đông Nam Á.

4. Nhà đầu tư và cổ đông ngân hàng: Giúp đánh giá mức độ rủi ro và hiệu quả hoạt động của ngân hàng, từ đó đưa ra quyết định đầu tư chính xác và hiệu quả hơn.

Câu hỏi thường gặp

1. Rủi ro thanh khoản là gì và tại sao nó quan trọng với ngân hàng?
   Rủi ro thanh khoản là khả năng ngân hàng không thể đáp ứng các nghĩa vụ tài chính ngắn hạn mà không chịu tổn thất lớn. Nó quan trọng vì ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng hoạt động liên tục và uy tín của ngân hàng.

2. Các chỉ số nào được sử dụng để đo lường thanh khoản trong nghiên cứu này?
   Nghiên cứu sử dụng các chỉ số như chỉ số trạng thái tiền mặt (CASH), tỷ lệ cấp tín dụng so với nguồn vốn huy động (LDR), chỉ số năng lực cho vay (LA), tỷ lệ vốn tự có trên tổng tài sản (ETA) và tỷ lệ tiền gửi khách hàng trên tổng tài sản (DEP).

3. Hiệu quả hoạt động của ngân hàng được đánh giá bằng những chỉ số nào?
   Hiệu quả hoạt động được đo bằng tỷ suất lợi nhuận trên tổng tài sản (ROA), tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (ROE) và biên lãi ròng (NIM), phản ánh khả năng sinh lời và hiệu quả quản lý tài sản của ngân hàng.

4. Tác động của lạm phát đến hiệu quả hoạt động ngân hàng như thế nào?
   Lạm phát không có ảnh hưởng rõ ràng đến ROA và ROE nhưng có tác động thống kê đến NIM, cho thấy lạm phát ảnh hưởng đến biên lãi ròng và khả năng sinh lời từ hoạt động tín dụng.

5. Ngân hàng nên làm gì để cân bằng giữa thanh khoản và lợi nhuận?
   Ngân hàng cần quản lý thanh khoản linh hoạt, duy trì tỷ lệ thanh khoản hợp lý, đa dạng hóa nguồn vốn và cơ cấu tài sản, đồng thời xây dựng hệ thống dự báo và ứng phó với biến động kinh tế để tối ưu hóa lợi nhuận mà vẫn đảm bảo an toàn tài chính.

Kết luận

• Nghiên cứu xác định rõ mối quan hệ có ý nghĩa giữa các chỉ số thanh khoản và hiệu quả hoạt động của các ngân hàng thương mại cổ phần tại Việt Nam trong giai đoạn 2010-2021.
• Biến lạm phát không ảnh hưởng rõ ràng đến ROA và ROE nhưng có tác động đến NIM, phản ánh sự phức tạp của yếu tố vĩ mô đối với hoạt động ngân hàng.
• Các cú sốc kinh tế như khủng hoảng tài chính và đại dịch Covid-19 làm giảm hiệu quả hoạt động, nhấn mạnh vai trò của quản lý rủi ro thanh khoản trong bối cảnh bất ổn.
• Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học cho các đề xuất chính sách nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động và giảm thiểu rủi ro thanh khoản cho ngân hàng.
• Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp quản lý thanh khoản, đào tạo nâng cao năng lực quản lý rủi ro và tiếp tục nghiên cứu mở rộng phạm vi và thời gian để cập nhật dữ liệu mới.

Hành động ngay hôm nay: Các nhà quản lý ngân hàng và cơ quan quản lý nên áp dụng các khuyến nghị từ nghiên cứu để củng cố hệ thống thanh khoản, đảm bảo sự phát triển bền vững và ổn định của ngành ngân hàng Việt Nam.