Ảnh Hưởng Của Việc Sử Dụng Điện Thoại Thông Minh Đến Quan Hệ Xã Hội Của Sinh Viên Tại Trường Đại Học Mở Thành Phố Hồ Chí Minh

• Tác giả: Phan Thị Minh Phương
• Người hướng dẫn: PGS. Nguyễn Đức Vinh
• Trường học: Học viện Khoa học xã hội
• Chuyên ngành: Xã hội học
• Đề tài: Ảnh Hưởng Của Việc Sử Dụng Điện Thoại Thông Minh Đến Quan Hệ Xã Hội Của Sinh Viên
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2019
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• MỞ ĐẦU
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ ĐỊA BÀN VÀ MẪU NGHIÊN CỨU
• 1.1. Tổng quan về trường đại học Mở TP
• 1.2. Tổng quan về mẫu nghiên cứu
• 1.3. Khối ngành của sinh viên
• 1.4. Giới tính của sinh viên
• 1.5. Năm học của sinh viên
• 1.6. Quê quán của sinh viên
• 1.7. Kinh tế gia đình của sinh viên
• 1.8. Nơi ở của sinh viên
• 2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI
• 2.1. Cơ sở lý luận của đề tài
• 2.2. Một số khái niệm nghiên cứu
• 2.3. Khái niệm điện thoại thông minh (ĐTTM)
• 2.4. Khái niệm về quan hệ xã hội (Social relationship)
• 2.5. Lý thuyết sử dụng
• 2.6. Câu hỏi nghiên cứu
• 2.7. Giả thuyết nghiên cứu
• 2.8. Khung phân tích
• 3. CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG CỦA VIỆC SỬ DỤNG ĐIỆN THOẠI THÔNG MINH CỦA SINH VIÊN TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ TP
• 3.1. Vai trò của ĐTTM và nhu cầu sử dụng ĐTTM của sinh viên
• 3.2. Đánh giá của sinh viên về vai trò của ĐTTM
• 3.3. Nhu cầu sử dụng ĐTTM của sinh viên
• 3.4. Thực trạng sử dụng ĐTTM của sinh viên
• 3.5. Lý do sử dụng ĐTTM của sinh viên
• 3.6. Thời gian sử dụng ĐTTM của sinh viên
• 3.7. Chi phí hằng tháng của việc sử dụng ĐTTM
• 3.8. So sánh, liên hệ giữa ĐTTM và các thiết bị kết nối
• 3.9. Tình huống sử dụng ĐTTM của sinh viên
• 3.10. Các chức năng ĐTTM thường sử dụng của sinh viên
• 4. CHƯƠNG 4: ẢNH HƯỞNG CỦA VIỆC SỬ DỤNG ĐIỆN THOẠI THÔNG MINH ĐẾN QUAN HỆ XÃ HỘI CỦA SINH VIÊN
• 4.1. Quan hệ với gia đình (cha mẹ, anh chị, họ hàng, người thân)
• 4.2. Quan hệ giữa các cá nhân (bạn bè, thầy cô)
• 4.3. Quan hệ với bạn bè
• 4.4. Quan hệ với thầy cô
• 4.5. Quan hệ giữa các nhóm xã hội (cộng đồng, tổ chức, dịch vụ, các nhóm trên mạng xã hội…)
• 4.6. Đánh giá về ảnh hưởng của việc sử dụng ĐTTM đối với sinh viên
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Tổng Quan Về Ảnh Hưởng Của Điện Thoại Đến Sinh Viên

Trong bối cảnh xã hội ngày càng phát triển, điện thoại thông minh (ĐTTM) đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống của sinh viên. Sự tiện lợi và đa năng của ĐTTM mang lại nhiều lợi ích, từ học tập, giải trí đến kết nối xã hội. Tuy nhiên, việc lạm dụng ĐTTM cũng tiềm ẩn những tác động tiêu cực đến quan hệ xã hội của sinh viên. Nghiên cứu này tập trung vào việc phân tích những ảnh hưởng này, đồng thời đề xuất các giải pháp nhằm tối ưu hóa việc sử dụng ĐTTM, đảm bảo sự cân bằng giữa lợi ích và tác hại. Theo một khảo sát năm 2014, sinh viên sử dụng ĐTTM chủ yếu để đọc tin tức (74%), cập nhật mạng xã hội (71%), và kiểm tra email (67.3%) [32]. Điều này cho thấy ĐTTM đóng vai trò quan trọng trong việc tiếp cận thông tin và duy trì kết nối của sinh viên.

1.1. Vai Trò Của Điện Thoại Thông Minh Trong Cuộc Sống Sinh Viên

Điện thoại thông minh không chỉ là một phương tiện liên lạc mà còn là công cụ hỗ trợ học tập, giải trí và kết nối xã hội. Sinh viên sử dụng điện thoại để truy cập tài liệu học tập, tham gia các diễn đàn trực tuyến và duy trì liên lạc với bạn bè, gia đình. Sự tiện lợi của điện thoại thông minh giúp sinh viên tiết kiệm thời gian và nâng cao hiệu quả học tập. Tuy nhiên, việc sử dụng quá nhiều thời gian cho điện thoại cũng có thể gây xao nhãng và ảnh hưởng đến kết quả học tập.

1.2. Thực Trạng Sử Dụng Điện Thoại Thông Minh Của Sinh Viên Hiện Nay

Hiện nay, hầu hết sinh viên đều sở hữu một chiếc điện thoại thông minh. Thời gian sử dụng điện thoại trung bình mỗi ngày của sinh viên khá cao, chủ yếu dành cho các hoạt động như lướt mạng xã hội, xem video và chơi game. Tình trạng nghiện điện thoại thông minh đang trở nên phổ biến, gây ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần và thể chất của sinh viên. Cần có những biện pháp can thiệp kịp thời để giúp sinh viên kiểm soát thời gian sử dụng điện thoại và tập trung vào các hoạt động khác.

II. Thách Thức Điện Thoại Thông Minh Cô Lập Xã Hội Sinh Viên

Một trong những thách thức lớn nhất mà điện thoại thông minh mang lại là nguy cơ cô lập xã hội. Việc dành quá nhiều thời gian cho các hoạt động trực tuyến có thể khiến sinh viên ít giao tiếp trực tiếp với mọi người xung quanh, dẫn đến sự suy giảm các kỹ năng xã hội và cảm giác cô đơn. Theo Sherry Turkle, công nghệ có thể đưa chúng ta đến nơi mà chúng ta không muốn đến, thay đổi không chỉ hành vi mà còn cả bản thân chúng ta [60]. Do đó, cần nhận thức rõ những tác động tiêu cực này và tìm cách hạn chế.

2.1. Mạng Xã Hội Và Sự Suy Giảm Tương Tác Trực Tiếp Của Sinh Viên

Mạng xã hội là một phần không thể thiếu của cuộc sống hiện đại, nhưng việc sử dụng quá nhiều mạng xã hội có thể dẫn đến sự suy giảm tương tác trực tiếp. Sinh viên có xu hướng giao tiếp với bạn bè thông qua tin nhắn và mạng xã hội thay vì gặp gỡ và trò chuyện trực tiếp. Điều này có thể làm giảm sự gắn kết và hiểu biết lẫn nhau trong các mối quan hệ.

2.2. Ảnh Hưởng Của Điện Thoại Đến Kỹ Năng Giao Tiếp Trực Tiếp

Việc sử dụng điện thoại thông minh quá nhiều có thể ảnh hưởng đến kỹ năng giao tiếp trực tiếp của sinh viên. Sinh viên có thể trở nên rụt rè, thiếu tự tin khi giao tiếp với người khác. Khả năng lắng nghe, thấu hiểu và diễn đạt ý kiến cũng có thể bị suy giảm. Cần có những hoạt động rèn luyện kỹ năng giao tiếp để giúp sinh viên tự tin hơn trong các tình huống giao tiếp thực tế.

2.3. Điện Thoại Thông Minh Và Sự Cô Đơn Trong Thế Giới Kết Nối

Mặc dù điện thoại thông minh giúp chúng ta kết nối với mọi người trên khắp thế giới, nhưng nó cũng có thể tạo ra cảm giác cô đơn. Việc dành quá nhiều thời gian cho các hoạt động trực tuyến có thể khiến chúng ta cảm thấy xa cách với những người xung quanh. Cần có sự cân bằng giữa việc sử dụng điện thoại và tham gia các hoạt động xã hội để tránh cảm giác cô đơn và tăng cường sự gắn kết với cộng đồng.

III. Giải Pháp Cân Bằng Sử Dụng Điện Thoại Quan Hệ Xã Hội

Để giảm thiểu những tác động tiêu cực của điện thoại thông minh đến quan hệ xã hội của sinh viên, cần có những giải pháp đồng bộ từ cá nhân, gia đình và nhà trường. Việc tự nhận thức về thời gian sử dụng điện thoại, đặt ra những giới hạn và tìm kiếm những hoạt động thay thế là rất quan trọng. Bên cạnh đó, gia đình và nhà trường cần tạo điều kiện cho sinh viên tham gia các hoạt động ngoại khóa, giao lưu văn hóa, thể thao để tăng cường tương tác trực tiếp và xây dựng các mối quan hệ lành mạnh.

3.1. Hướng Dẫn Sinh Viên Tự Kiểm Soát Thời Gian Sử Dụng Điện Thoại

Một trong những giải pháp quan trọng nhất là giúp sinh viên tự kiểm soát thời gian sử dụng điện thoại. Sinh viên cần nhận thức rõ về thời gian mình dành cho điện thoại mỗi ngày và đặt ra những giới hạn cụ thể. Có thể sử dụng các ứng dụng hỗ trợ để theo dõi và hạn chế thời gian sử dụng điện thoại. Ngoài ra, cần tìm kiếm những hoạt động thay thế như đọc sách, tập thể dục, tham gia các câu lạc bộ để giảm sự phụ thuộc vào điện thoại.

3.2. Tăng Cường Hoạt Động Ngoại Khóa Giao Lưu Văn Hóa Cho Sinh Viên

Nhà trường và các tổ chức xã hội cần tăng cường các hoạt động ngoại khóa, giao lưu văn hóa để tạo cơ hội cho sinh viên tương tác trực tiếp với nhau. Các hoạt động này giúp sinh viên rèn luyện kỹ năng giao tiếp, xây dựng các mối quan hệ và mở rộng kiến thức về văn hóa, xã hội. Điều này không chỉ giúp sinh viên giảm sự phụ thuộc vào điện thoại mà còn phát triển toàn diện về nhân cách và kỹ năng.

3.3. Vai Trò Của Gia Đình Trong Việc Định Hướng Sử Dụng Điện Thoại

Gia đình đóng vai trò quan trọng trong việc định hướng sử dụng điện thoại cho sinh viên. Cha mẹ cần quan tâm đến thời gian sử dụng điện thoại của con cái và tạo điều kiện cho con cái tham gia các hoạt động gia đình. Cần có những cuộc trò chuyện cởi mở về những lợi ích và tác hại của điện thoại để giúp con cái nhận thức rõ và sử dụng điện thoại một cách có trách nhiệm.

IV. Nghiên Cứu Tác Động Của Điện Thoại Đến Quan Hệ Gia Đình

Nghiên cứu cho thấy điện thoại thông minh có thể ảnh hưởng đến quan hệ gia đình theo cả hai hướng tích cực và tiêu cực. Một mặt, điện thoại giúp các thành viên trong gia đình duy trì liên lạc thường xuyên, chia sẻ thông tin và hỗ trợ lẫn nhau. Mặt khác, việc sử dụng quá nhiều điện thoại có thể làm giảm thời gian dành cho gia đình, gây ra sự xa cách và thiếu hiểu biết lẫn nhau. Nghiên cứu của Gehan EL Nabawy Ahmed Moawad và Gawhara Gad Soliman Ebrahem cho thấy 71.7% thanh thiếu niên sử dụng điện thoại để nói chuyện với cha mẹ, duy trì mối quan hệ chặt chẽ [37, tr.174].

4.1. Điện Thoại Thông Minh Và Thời Gian Dành Cho Gia Đình

Việc sử dụng điện thoại thông minh có thể làm giảm thời gian dành cho gia đình. Sinh viên có thể dành nhiều thời gian cho các hoạt động trực tuyến thay vì trò chuyện, ăn cơm hoặc tham gia các hoạt động chung với gia đình. Điều này có thể dẫn đến sự xa cách và thiếu hiểu biết lẫn nhau giữa các thành viên trong gia đình.

4.2. Ảnh Hưởng Của Điện Thoại Đến Chất Lượng Giao Tiếp Trong Gia Đình

Điện thoại thông minh có thể ảnh hưởng đến chất lượng giao tiếp trong gia đình. Các thành viên trong gia đình có thể giao tiếp với nhau thông qua tin nhắn và mạng xã hội thay vì trò chuyện trực tiếp. Điều này có thể làm giảm sự chân thành, thấu hiểu và gắn kết trong các mối quan hệ gia đình.

4.3. Giải Pháp Tăng Cường Tương Tác Gia Đình Giữa Thời Đại Số

Để tăng cường tương tác gia đình trong thời đại số, cần có những giải pháp cụ thể. Gia đình có thể đặt ra những quy tắc về việc sử dụng điện thoại trong các bữa ăn hoặc các hoạt động chung. Cần tạo ra những không gian và thời gian để các thành viên trong gia đình trò chuyện, chia sẻ và tham gia các hoạt động cùng nhau. Điều này giúp tăng cường sự gắn kết và hiểu biết lẫn nhau trong gia đình.

V. Tương Lai Ứng Dụng Điện Thoại Thông Minh Hỗ Trợ Quan Hệ Xã Hội

Trong tương lai, điện thoại thông minh có thể được ứng dụng để hỗ trợ quan hệ xã hội một cách tích cực hơn. Các ứng dụng có thể được phát triển để giúp sinh viên kết nối với những người có chung sở thích, tham gia các hoạt động tình nguyện và rèn luyện kỹ năng xã hội. Tuy nhiên, cần đảm bảo rằng những ứng dụng này được sử dụng một cách có trách nhiệm và không gây ra những tác động tiêu cực đến sức khỏe tinh thần và thể chất của sinh viên.

5.1. Phát Triển Ứng Dụng Kết Nối Cộng Đồng Cho Sinh Viên

Các ứng dụng có thể được phát triển để giúp sinh viên kết nối với những người có chung sở thích, tham gia các hoạt động tình nguyện và rèn luyện kỹ năng xã hội. Những ứng dụng này có thể tạo ra một cộng đồng trực tuyến lành mạnh, nơi sinh viên có thể chia sẻ kinh nghiệm, hỗ trợ lẫn nhau và xây dựng các mối quan hệ ý nghĩa.

5.2. Ứng Dụng Điện Thoại Trong Giáo Dục Kỹ Năng Mềm Cho Sinh Viên

Điện thoại thông minh có thể được sử dụng để giáo dục kỹ năng mềm cho sinh viên. Các ứng dụng có thể cung cấp các bài học, trò chơi và hoạt động thực hành để giúp sinh viên rèn luyện kỹ năng giao tiếp, làm việc nhóm, giải quyết vấn đề và tư duy sáng tạo. Điều này giúp sinh viên phát triển toàn diện và chuẩn bị tốt hơn cho tương lai.

5.3. Đảm Bảo An Toàn Và Quyền Riêng Tư Khi Sử Dụng Ứng Dụng

Khi phát triển và sử dụng các ứng dụng hỗ trợ quan hệ xã hội, cần đảm bảo an toàn và quyền riêng tư cho sinh viên. Các ứng dụng cần có các biện pháp bảo mật để bảo vệ thông tin cá nhân của sinh viên và ngăn chặn các hành vi xâm phạm quyền riêng tư. Cần có những quy định rõ ràng về việc sử dụng ứng dụng để đảm bảo rằng nó được sử dụng một cách có trách nhiệm và không gây ra những tác động tiêu cực.

VI. Kết Luận Điện Thoại Thông Minh Tương Lai Quan Hệ Xã Hội

Điện thoại thông minh là một công cụ mạnh mẽ có thể mang lại nhiều lợi ích cho sinh viên, nhưng cũng tiềm ẩn những nguy cơ đối với quan hệ xã hội. Để tận dụng tối đa lợi ích và giảm thiểu tác hại, cần có sự cân bằng giữa việc sử dụng điện thoại và tham gia các hoạt động xã hội. Cần có những giải pháp đồng bộ từ cá nhân, gia đình và nhà trường để giúp sinh viên sử dụng điện thoại một cách có trách nhiệm và xây dựng các mối quan hệ lành mạnh.

6.1. Tóm Tắt Các Ảnh Hưởng Của Điện Thoại Đến Sinh Viên

Điện thoại thông minh có ảnh hưởng đến sinh viên trên nhiều khía cạnh, bao gồm học tập, giải trí, kết nối xã hội và sức khỏe tinh thần. Việc sử dụng điện thoại quá nhiều có thể dẫn đến sự xao nhãng, cô lập xã hội, suy giảm kỹ năng giao tiếp và các vấn đề về sức khỏe. Tuy nhiên, điện thoại cũng có thể là một công cụ hữu ích để hỗ trợ học tập, kết nối với bạn bè và gia đình và tiếp cận thông tin.

6.2. Đề Xuất Các Hướng Nghiên Cứu Tiếp Theo Về Chủ Đề Này

Cần có những nghiên cứu tiếp theo để tìm hiểu sâu hơn về ảnh hưởng của điện thoại thông minh đến sinh viên. Các nghiên cứu có thể tập trung vào các khía cạnh như tác động của điện thoại đến sức khỏe tinh thần, mối quan hệ giữa thời gian sử dụng điện thoại và kết quả học tập, và hiệu quả của các biện pháp can thiệp để giảm sự phụ thuộc vào điện thoại. Những nghiên cứu này sẽ cung cấp những thông tin quan trọng để giúp sinh viên sử dụng điện thoại một cách có trách nhiệm và xây dựng một cuộc sống cân bằng.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh công nghệ thông tin phát triển nhanh chóng, điện thoại thông minh (ĐTTM) đã trở thành thiết bị không thể thiếu trong đời sống hàng ngày, đặc biệt với giới trẻ và sinh viên. Tại Trường Đại học Mở Thành phố Hồ Chí Minh, nghiên cứu khảo sát 160 sinh viên thuộc nhiều khối ngành khác nhau nhằm tìm hiểu ảnh hưởng của việc sử dụng ĐTTM đến quan hệ xã hội của sinh viên. Mẫu nghiên cứu bao gồm sinh viên năm 1 đến năm 4, với tỷ lệ nam nữ cân bằng (50% mỗi giới), đến từ cả thành thị (56,3%) và nông thôn (43,8%), có mức kinh tế gia đình đa dạng, chủ yếu thuộc nhóm trung bình (61,9%).

Mục tiêu nghiên cứu là đánh giá thực trạng sử dụng ĐTTM, phân tích các ảnh hưởng tích cực và tiêu cực của ĐTTM đến các mối quan hệ xã hội như gia đình, bạn bè, thầy cô và các nhóm xã hội khác. Nghiên cứu được thực hiện trong khoảng thời gian từ năm 2017 đến 2019, tập trung tại TP. Hồ Chí Minh. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc hiểu rõ tác động của công nghệ hiện đại đến đời sống xã hội của sinh viên, từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng quan hệ xã hội trong kỷ nguyên số.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các khái niệm cơ bản về điện thoại thông minh và quan hệ xã hội. ĐTTM được định nghĩa là thiết bị di động có chức năng như máy tính cá nhân, trang bị màn hình cảm ứng và khả năng truy cập Internet. Quan hệ xã hội được hiểu là các liên hệ, tương tác ổn định giữa các cá nhân và nhóm trong xã hội, được hình thành qua các hành vi giao tiếp trực tiếp hoặc gián tiếp.

Lý thuyết trao đổi xã hội (Social Exchange Theory) là nền tảng lý luận chính, giải thích các quan hệ xã hội dựa trên sự cân bằng lợi ích giữa các cá nhân. Theo lý thuyết này, các cá nhân tương tác nhằm đạt được lợi ích và thỏa mãn nhu cầu, nếu sự trao đổi không cân bằng sẽ dẫn đến sự suy giảm hoặc chấm dứt quan hệ. Áp dụng vào nghiên cứu, việc sử dụng ĐTTM được xem như một hình thức trao đổi xã hội mới, ảnh hưởng đến cách thức và chất lượng các mối quan hệ xã hội của sinh viên.

Các khái niệm chính bao gồm:

• Điện thoại thông minh (ĐTTM)
• Quan hệ xã hội (Social relationship)
• Tương tác xã hội trực tiếp và gián tiếp
• Lý thuyết trao đổi xã hội

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp định lượng kết hợp định tính. Dữ liệu định lượng được thu thập qua bảng hỏi với 160 sinh viên Trường Đại học Mở TP.HCM, chọn mẫu theo phương pháp chủ đích và tình cờ nhằm đảm bảo đa dạng về ngành học, giới tính, năm học và xuất xứ. Bảng hỏi tập trung vào các nội dung: đặc điểm nhân khẩu xã hội, thực trạng sử dụng ĐTTM, mục đích và thời gian sử dụng, cũng như ảnh hưởng của ĐTTM đến các mối quan hệ xã hội.

Phương pháp định tính được thực hiện qua phỏng vấn sâu 6 sinh viên nhằm khai thác quan điểm, cảm nhận và trải nghiệm cá nhân về tác động của ĐTTM. Dữ liệu định lượng được xử lý bằng phần mềm SPSS phiên bản 20.0, phân tích thống kê mô tả và kiểm định mối liên hệ giữa các biến số. Thời gian nghiên cứu kéo dài khoảng 6 tháng, từ tháng 10/2018 đến tháng 8/2019.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Thực trạng sử dụng ĐTTM của sinh viên:

   • 50,6% sinh viên đã sử dụng ĐTTM từ 3 năm trở lên.
   • Mục đích sử dụng chủ yếu là liên lạc (70%), giải trí (59,4%), học tập (53,1%) và kết nối bạn bè qua mạng xã hội (58,8%).
   • Thời gian sử dụng trung bình mỗi ngày dao động, với nhiều sinh viên dành từ 2 đến 4 giờ cho ĐTTM.

2. Đánh giá vai trò của ĐTTM:

   • 40,6% sinh viên cho rằng ĐTTM là cần thiết, 33,1% hoàn toàn cần thiết và 14,4% rất cần thiết trong cuộc sống.
   • Không có sự khác biệt đáng kể về đánh giá này giữa nam và nữ.

3. Ảnh hưởng đến quan hệ xã hội:

   • Việc sử dụng ĐTTM giúp mở rộng và duy trì các mối quan hệ gián tiếp, đặc biệt là với bạn bè và nhóm xã hội trên mạng.
   • Tuy nhiên, có xu hướng giảm tương tác trực tiếp với gia đình và bạn bè, thể hiện qua giảm thời gian trò chuyện trực tiếp và sinh hoạt chung.
   • Khoảng 61,41% sinh viên thừa nhận cảm giác không thoải mái khi không có ĐTTM bên cạnh, cho thấy mức độ phụ thuộc cao.

4. Tác động tiêu cực của ĐTTM:

   • Nghiện ĐTTM (nomophobia) phổ biến, với 70,18% sinh viên thường xuyên dừng công việc để kiểm tra thông báo.
   • Ảnh hưởng đến sức khỏe tâm lý như trầm cảm, cô đơn và giảm tự tin được ghi nhận qua các nghiên cứu liên quan.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy ĐTTM đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì và mở rộng các mối quan hệ xã hội gián tiếp của sinh viên, phù hợp với lý thuyết trao đổi xã hội khi các cá nhân tìm kiếm lợi ích và sự thỏa mãn qua các hình thức tương tác mới. Tuy nhiên, sự gia tăng sử dụng ĐTTM cũng dẫn đến giảm tương tác trực tiếp, làm suy yếu các mối quan hệ truyền thống như gia đình và bạn bè thân thiết.

So sánh với các nghiên cứu quốc tế, tỷ lệ nghiện ĐTTM và tác động tiêu cực tại Việt Nam tương đồng với các nước phát triển, phản ánh xu hướng toàn cầu. Việc sử dụng ĐTTM để giải trí nhiều cũng làm giảm thời gian dành cho các hoạt động xã hội trực tiếp, ảnh hưởng đến chất lượng quan hệ xã hội.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ phân bố thời gian sử dụng ĐTTM theo mục đích, bảng so sánh mức độ đánh giá vai trò ĐTTM giữa các nhóm sinh viên, và biểu đồ thể hiện mức độ ảnh hưởng của ĐTTM đến các loại quan hệ xã hội. Những biểu đồ này giúp minh họa rõ ràng sự đa dạng trong cách sử dụng và tác động của ĐTTM.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường giáo dục kỹ năng sử dụng ĐTTM hợp lý

   • Triển khai các chương trình đào tạo kỹ năng quản lý thời gian sử dụng ĐTTM, nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực đến quan hệ xã hội.
   • Thời gian thực hiện: 6-12 tháng.
   • Chủ thể thực hiện: Nhà trường phối hợp với các tổ chức xã hội.

2. Phát triển các hoạt động ngoại khóa thúc đẩy giao tiếp trực tiếp

   • Tổ chức các câu lạc bộ, sự kiện giao lưu nhằm khuyến khích sinh viên tăng cường tương tác trực tiếp với gia đình, bạn bè và cộng đồng.
   • Thời gian thực hiện: liên tục hàng năm.
   • Chủ thể thực hiện: Ban quản lý sinh viên, các khoa.

3. Xây dựng chính sách hỗ trợ tâm lý cho sinh viên

   • Cung cấp dịch vụ tư vấn tâm lý để hỗ trợ sinh viên vượt qua các vấn đề liên quan đến nghiện ĐTTM và căng thẳng xã hội.
   • Thời gian thực hiện: 12 tháng trở lên.
   • Chủ thể thực hiện: Trung tâm tư vấn tâm lý của trường.

4. Khuyến khích sử dụng ĐTTM phục vụ học tập và phát triển kỹ năng xã hội

   • Tận dụng các ứng dụng công nghệ để hỗ trợ học tập, đồng thời phát triển kỹ năng giao tiếp và làm việc nhóm qua các nền tảng trực tuyến.
   • Thời gian thực hiện: 6-18 tháng.
   • Chủ thể thực hiện: Giảng viên, phòng công nghệ thông tin.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Sinh viên đại học

   • Hiểu rõ tác động của ĐTTM đến quan hệ xã hội, từ đó điều chỉnh thói quen sử dụng để duy trì các mối quan hệ bền vững.
   • Use case: Tự quản lý thời gian sử dụng ĐTTM, tham gia các hoạt động giao tiếp trực tiếp.

2. Giảng viên và nhà quản lý giáo dục

   • Áp dụng kết quả nghiên cứu để xây dựng chương trình đào tạo, hỗ trợ sinh viên phát triển kỹ năng xã hội trong kỷ nguyên số.
   • Use case: Thiết kế các khóa học kỹ năng mềm, tổ chức hoạt động ngoại khóa.

3. Chuyên gia tâm lý và tư vấn học đường

   • Nắm bắt các yếu tố ảnh hưởng đến sức khỏe tâm lý của sinh viên liên quan đến ĐTTM để tư vấn và hỗ trợ hiệu quả.
   • Use case: Phát hiện và can thiệp sớm các trường hợp nghiện ĐTTM.

4. Nhà nghiên cứu xã hội học và công nghệ thông tin

   • Tham khảo dữ liệu và phương pháp nghiên cứu để phát triển các nghiên cứu sâu hơn về tác động của công nghệ đến xã hội.
   • Use case: Phát triển các đề tài nghiên cứu liên ngành về công nghệ và xã hội.

Câu hỏi thường gặp

1. Việc sử dụng ĐTTM có ảnh hưởng tích cực đến quan hệ xã hội không?
   Có, ĐTTM giúp sinh viên duy trì và mở rộng các mối quan hệ gián tiếp qua mạng xã hội, tạo điều kiện giao tiếp nhanh chóng và thuận tiện.

2. Sử dụng ĐTTM nhiều có gây ra tác động tiêu cực nào không?
   Có, sử dụng quá nhiều ĐTTM có thể làm giảm tương tác trực tiếp, gây cô lập xã hội, ảnh hưởng đến sức khỏe tâm lý như trầm cảm và nghiện thiết bị.

3. Sinh viên sử dụng ĐTTM chủ yếu cho mục đích gì?
   Chủ yếu là liên lạc (70%), giải trí (59,4%), học tập (53,1%) và kết nối bạn bè qua mạng xã hội (58,8%).

4. Có sự khác biệt nào về cách sử dụng ĐTTM giữa nam và nữ sinh viên không?
   Nam sinh viên thường sử dụng ĐTTM cho mục đích giải trí và học tập nhiều hơn, trong khi nữ sinh viên ưu tiên mục đích giao tiếp và cá nhân.

5. Làm thế nào để giảm thiểu tác động tiêu cực của ĐTTM đến quan hệ xã hội?
   Sinh viên cần được giáo dục kỹ năng quản lý thời gian sử dụng ĐTTM, tăng cường tham gia các hoạt động giao tiếp trực tiếp và nhận hỗ trợ tâm lý khi cần thiết.

Kết luận

• ĐTTM là thiết bị thiết yếu, đóng vai trò quan trọng trong đời sống và học tập của sinh viên Trường Đại học Mở TP.HCM.
• Việc sử dụng ĐTTM giúp mở rộng các mối quan hệ xã hội gián tiếp nhưng đồng thời làm giảm tương tác trực tiếp với gia đình và bạn bè.
• Nghiện ĐTTM và các tác động tiêu cực đến sức khỏe tâm lý là vấn đề cần được quan tâm và xử lý kịp thời.
• Cần có các giải pháp giáo dục, hỗ trợ tâm lý và phát triển kỹ năng xã hội để cân bằng việc sử dụng ĐTTM.
• Nghiên cứu mở ra hướng đi cho các nghiên cứu sâu hơn về ảnh hưởng của công nghệ đến quan hệ xã hội trong tương lai.

Hành động tiếp theo: Các nhà quản lý giáo dục và chuyên gia tâm lý nên phối hợp triển khai các chương trình hỗ trợ sinh viên, đồng thời sinh viên cần nâng cao nhận thức và tự điều chỉnh thói quen sử dụng ĐTTM để duy trì các mối quan hệ xã hội lành mạnh.