Ảnh Hưởng Của Chênh Lệch Giữa Lợi Nhuận Kế Toán Và Thu Nhập Chịu Thuế Đến Tính Ổn Định Của Lợi Nhuận Tại Các Công Ty Niêm Yết

• Tác giả: Lê Thị Bảo Như
• Người hướng dẫn: PGS, TS. Mai Thị Hoàng Minh
• Trường học: Trường Đại Học Kinh Tế Thành Phố Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Kế toán
• Đề tài: Ảnh Hưởng Của Chênh Lệch Giữa Lợi Nhuận Kế Toán Và Thu Nhập Chịu Thuế Đến Tính Ổn Định Của Lợi Nhuận Tại Các Công Ty Niêm Yết
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: TP. Hồ Chí Minh

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN CÁC NGHIÊN CỨU TRƯỚC
• 1.1. Các nghiên cứu có liên quan
• 1.2. Nghiên cứu về tính ổn định của lợi nhuận và của các thành phần trong lợi nhuận
• 1.2.1. Các nghiên cứu về tính ổn định của lợi nhuận
• 1.2.2. Các nghiên cứu về tính ổn định của các thành phần trong lợi nhuận
• 1.3. Nghiên cứu ảnh hưởng của BTD đến tính ổn định của lợi nhuận và của các thành phần trong lợi nhuận
• 1.3.1. Nghiên cứu nước ngoài
• 1.3.2. Nghiên cứu trong nước
• 1.4. Ảnh hưởng của các nguyên nhân gây ra BTD đến tính ổn định của lợi nhuận và của các thành phần trong lợi nhuận
• 1.4.1. Nghiên cứu nước ngoài
• 1.4.2. Nghiên cứu trong nước
• 1.5. Kết quả đạt được từ các nghiên cứu trước
• 1.6. Khe hổng nghiên cứu
• 1.7. KẾT LUẬN CHƯƠNG 1
• 2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ GIẢ THUYẾT NGHIÊN CỨU
• 2.1. Các khái niệm nghiên cứu
• 2.1.1. Lợi nhuận kế toán
• 2.1.2. Thu nhập chịu thuế
• 2.1.3. Tính ổn định của lợi nhuận
• 2.1.4. Tính ổn định của các thành phần trong lợi nhuận
• 2.1.5. Các thành phần trong lợi nhuận
• 2.1.6. Tính ổn định của các thành phần trong lợi nhuận
• 2.1.7. Chênh lệch giữa lợi nhuận kế toán và thu nhập chịu thuế
• 2.1.8. Các nguyên nhân gây ra BTD
• 2.1.9. Lý thuyết thông tin hữu ích (Decision usefulness theory)
• 2.1.10. Lý thuyết các bên liên quan (Stakeholder theory)
• 2.1.11. Lý thuyết đại diện (Agency theory)
• 2.1.12. Lý thuyết kế toán thực chứng (Positive accounting theory)
• 2.2. Xây dựng giả thuyết nghiên cứu
• 2.2.1. Tính ổn định của lợi nhuận và của các thành phần trong lợi nhuận
• 2.2.2. BTD ảnh hưởng đến tính ổn định của lợi nhuận
• 2.2.3. BTD ảnh hưởng đến tính ổn định của các thành phần trong lợi nhuận
• 2.2.4. Ảnh hưởng của các nguyên nhân gây ra BTD đến tính ổn định của lợi nhuận và của các thành phần trong lợi nhuận
• 2.2.5. Bối cảnh tại VN
• 2.3. KẾT LUẬN CHƯƠNG 2
• 3. CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. Phương pháp nghiên cứu và quy trình nghiên cứu
• 3.1.1. Phương pháp nghiên cứu
• 3.1.2. Quy trình nghiên cứu
• 3.2. Kiểm tra tính ổn định của lợi nhuận và của các thành phần trong lợi nhuận
• 3.3. Kiểm tra ảnh hưởng của BTD đến tính ổn định của lợi nhuận và của các thành phần trong lợi nhuận
• 3.4. Phân nhóm các công ty dựa vào nguyên nhân gây BTD
• 3.5. Kiểm tra các nguyên nhân gây ra BTD đến tính ổn định của lợi nhuận và của các thành phần trong lợi nhuận
• 3.5.1. Kiểm tra các nguyên nhân gây ra BTD đến tính ổn định của lợi nhuận
• 3.5.2. Kiểm tra các nguyên nhân gây ra BTD đến tính ổn định của các thành phần trong lợi nhuận
• 3.6. Phương pháp thu thập và phân tích dữ liệu
• 3.6.1. Dữ liệu và mẫu quan sát
• 3.6.2. Dữ liệu bảng
• 3.6.3. Các bước phân tích dữ liệu
• 3.7. KẾT LUẬN CHƯƠNG 3
• 4. CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
• 4.1. Thống kê mô tả
• 4.2. Kiểm định sự tương quan và đa cộng tuyến
• 4.2.1. Ma trận tương quan đơn tuyến tính giữa các cặp biến Pearson
• 4.2.2. Kiểm định đa cộng tuyến trong mô hình
• 4.2.3. Kiểm định lựa chọn mô hình nghiên cứu
• 4.2.3.1. Lựa chọn mô hình POLS và mô hình FEM
• 4.2.3.2. Lựa chọn mô hình POLS và mô hình REM
• 4.2.3.3. Lựa chọn mô hình FEM và mô hình REM
• 4.2.4. Hiện tượng phương sai thay đổi phần dư trên dữ liệu bảng
• 4.2.5. Hiện tượng tự tương quan phần dư trên dữ liệu bảng
• 4.3. Phân tích kết quả hồi quy
• 4.4. Kiểm tra tính ổn định của lợi nhuận và của các thành phần trong lợi nhuận
• 4.5. Kiểm tra ảnh hưởng của BTD đến tính ổn định của lợi nhuận và của các thành phần trong lợi nhuận
• 4.6. Kiểm tra các nguyên nhân gây ra BTD ảnh hưởng đến tính ổn định của lợi nhuận và của các thành phần trong lợi nhuận
• 4.7. Thảo luận kết quả nghiên cứu
• 4.8. KẾT LUẬN CHƯƠNG 4
• 5. CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ CÁC HÀM Ý QUẢN TRỊ
• 5.1. Những đóng góp của luận án
• 5.1.1. Đóng góp về mặt lý thuyết
• 5.1.2. Đóng góp về mặt thực tiễn
• 5.2. Một số hàm ý quản trị
• 5.2.1. Đối với các nhà hoạch định chính sách
• 5.2.2. Đối với Kế toán trưởng và nhà quản lý
• 5.2.3. Đối với nhà đầu tư
• 5.3. Hạn chế của đề tài và hướng nghiên cứu tiếp theo
• 5.4. KẾT LUẬN CHƯƠNG 5
• DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Về Ảnh Hưởng Của Chênh Lệch Giữa Lợi Nhuận Kế Toán Và Thu Nhập Chịu Thuế

Chênh lệch giữa lợi nhuận kế toán và thu nhập chịu thuế (BTD) là một vấn đề quan trọng trong lĩnh vực kế toán và tài chính. Nghiên cứu này nhằm làm rõ ảnh hưởng của BTD đến tính ổn định của lợi nhuận tại các công ty niêm yết. Tính ổn định của lợi nhuận không chỉ phản ánh chất lượng tài chính mà còn ảnh hưởng đến quyết định đầu tư của các bên liên quan. Việc hiểu rõ mối quan hệ này sẽ giúp các nhà quản lý và nhà đầu tư có cái nhìn sâu sắc hơn về tình hình tài chính của doanh nghiệp.

1.1. Khái Niệm Về Lợi Nhuận Kế Toán Và Thu Nhập Chịu Thuế

Lợi nhuận kế toán là chỉ tiêu tài chính quan trọng, phản ánh hiệu quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Trong khi đó, thu nhập chịu thuế là số tiền mà doanh nghiệp phải nộp cho nhà nước. Sự khác biệt giữa hai chỉ tiêu này, hay còn gọi là BTD, có thể ảnh hưởng đến cách mà doanh nghiệp báo cáo tài chính và quản lý thuế.

1.2. Tầm Quan Trọng Của Tính Ổn Định Lợi Nhuận

Tính ổn định của lợi nhuận là yếu tố quyết định trong việc đánh giá sức khỏe tài chính của doanh nghiệp. Một lợi nhuận ổn định giúp tăng cường niềm tin của nhà đầu tư và cải thiện khả năng huy động vốn. Nghiên cứu cho thấy rằng BTD có thể làm giảm tính ổn định này, dẫn đến những rủi ro không mong muốn cho các nhà đầu tư.

II. Vấn Đề Và Thách Thức Liên Quan Đến Chênh Lệch Lợi Nhuận

Mặc dù BTD đã được nghiên cứu rộng rãi, nhưng vẫn còn nhiều thách thức trong việc áp dụng các lý thuyết vào thực tiễn tại Việt Nam. Các công ty niêm yết thường gặp khó khăn trong việc điều chỉnh lợi nhuận để phù hợp với quy định thuế. Điều này có thể dẫn đến những sai lệch trong báo cáo tài chính và ảnh hưởng đến quyết định đầu tư.

2.1. Những Khó Khăn Trong Việc Quản Lý Lợi Nhuận

Các công ty thường phải đối mặt với áp lực từ cổ đông và các bên liên quan khác trong việc báo cáo lợi nhuận cao. Điều này có thể dẫn đến việc điều chỉnh lợi nhuận không chính xác, gây ra BTD lớn và ảnh hưởng đến tính ổn định của lợi nhuận.

2.2. Tác Động Của Chính Sách Thuế Đến BTD

Chính sách thuế thay đổi thường xuyên có thể tạo ra những khó khăn cho các công ty trong việc xác định thu nhập chịu thuế. Sự không nhất quán trong quy định thuế có thể dẫn đến BTD lớn, ảnh hưởng đến tính ổn định của lợi nhuận và gây ra sự không chắc chắn cho các nhà đầu tư.

III. Phương Pháp Nghiên Cứu Ảnh Hưởng Của BTD Đến Tính Ổn Định Lợi Nhuận

Nghiên cứu này sử dụng phương pháp phân tích dữ liệu bảng để kiểm tra ảnh hưởng của BTD đến tính ổn định của lợi nhuận. Các mẫu nghiên cứu được chia thành các nhóm khác nhau dựa trên nguyên nhân gây ra BTD. Phương pháp này giúp làm rõ mối quan hệ giữa BTD và tính ổn định của lợi nhuận tại các công ty niêm yết.

3.1. Phân Tích Dữ Liệu Bảng

Phân tích dữ liệu bảng cho phép nghiên cứu mối quan hệ giữa các biến trong thời gian dài. Phương pháp này giúp xác định các yếu tố ảnh hưởng đến BTD và tính ổn định của lợi nhuận một cách chính xác hơn.

3.2. Phương Pháp Ước Lượng Bình Phương Tối Thiểu Tổng Quát

Phương pháp ước lượng bình phương tối thiểu tổng quát (FGLS) được sử dụng để kiểm tra ảnh hưởng của BTD đến tính ổn định của lợi nhuận. Phương pháp này giúp loại bỏ các sai số trong ước lượng và cung cấp kết quả chính xác hơn.

IV. Kết Quả Nghiên Cứu Về Ảnh Hưởng Của BTD

Kết quả nghiên cứu cho thấy rằng BTD có ảnh hưởng đáng kể đến tính ổn định của lợi nhuận tại các công ty niêm yết. Cụ thể, khi BTD lớn, tính ổn định của lợi nhuận và các thành phần trong lợi nhuận sẽ giảm. Điều này cho thấy rằng các công ty cần phải quản lý BTD một cách hiệu quả để duy trì tính ổn định của lợi nhuận.

4.1. Ảnh Hưởng Của BTD Đến Tính Ổn Định Lợi Nhuận

Nghiên cứu chỉ ra rằng các công ty có BTD lớn thường có lợi nhuận không ổn định hơn. Điều này có thể dẫn đến sự giảm sút niềm tin từ các nhà đầu tư và ảnh hưởng đến giá cổ phiếu.

4.2. So Sánh Tính Ổn Định Giữa Các Công Ty

Kết quả cho thấy rằng các công ty có BTD phát sinh từ điều chỉnh lợi nhuận có tính ổn định thấp hơn so với các công ty có BTD do nguyên nhân khác. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc quản lý lợi nhuận một cách minh bạch.

V. Kết Luận Và Hướng Nghiên Cứu Tương Lai

Nghiên cứu này đã chỉ ra rằng BTD có ảnh hưởng lớn đến tính ổn định của lợi nhuận tại các công ty niêm yết. Việc hiểu rõ mối quan hệ này sẽ giúp các nhà quản lý và nhà đầu tư đưa ra quyết định tốt hơn. Hướng nghiên cứu tương lai có thể tập trung vào việc phát triển các phương pháp quản lý BTD hiệu quả hơn.

5.1. Tóm Tắt Kết Quả Nghiên Cứu

Kết quả nghiên cứu đã xác nhận rằng BTD ảnh hưởng đến tính ổn định của lợi nhuận. Các công ty cần chú trọng đến việc quản lý BTD để duy trì sự ổn định trong báo cáo tài chính.

5.2. Đề Xuất Hướng Nghiên Cứu Mới

Hướng nghiên cứu tiếp theo có thể xem xét ảnh hưởng của các yếu tố bên ngoài như chính sách thuế và quy định kế toán đến BTD và tính ổn định của lợi nhuận. Điều này sẽ giúp cung cấp cái nhìn toàn diện hơn về vấn đề này.