Nghiên Cứu Yếu Tố Nguy Cơ Ung Thư Đại Trực Tràng Tại Bệnh Viện Bạch Mai

Ung thư đại trực tràng là một vấn đề sức khỏe toàn cầu. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), UTĐTT là ung thư phổ biến thứ ba ở nam giới và thứ hai ở nữ giới trên toàn thế giới. Tỷ lệ mắc bệnh cao nhất ở các nước phát triển như Úc, New Zealand. Trong khi đó, tỷ lệ thấp nhất được ghi nhận ở Tây Phi. Số liệu từ WHO cho thấy hơn 1.3 triệu ca mắc mới và gần 700.000 ca tử vong do UTĐTT mỗi năm. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nâng cao nhận thức về phòng ngừa và tầm soát ung thư đại trực tràng.

Tại Việt Nam, ung thư đại trực tràng đứng thứ hai trong các bệnh ung thư đường tiêu hóa, sau ung thư dạ dày. Tỷ lệ mắc bệnh theo tuổi là 7,5/100.000 dân. Thống kê cho thấy mỗi năm nước ta có khoảng 150.000 trường hợp mắc mới và 75.000 người tử vong do ung thư. Đáng lo ngại là phần lớn bệnh nhân đến bệnh viện khi bệnh đã ở giai đoạn muộn, gây khó khăn cho việc điều trị và giảm tỷ lệ sống sót. Theo ghi nhận, từ tháng 1 đến tháng 9 năm 2015 tại khoa Thăm dò chức năng, Bệnh viện Bạch Mai, có hơn 300 trường hợp phát hiện UTĐTT thì có hơn 90% người được phát hiện ung thư giai đoạn muộn.

Tiền sử gia đình mắc ung thư đại trực tràng hoặc polyp đại tràng làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Các hội chứng di truyền như hội chứng Lynch và đa polyp tuyến gia đình (FAP) làm tăng đáng kể nguy cơ phát triển ung thư. Những người có tiền sử gia đình nên thảo luận với bác sĩ về việc tầm soát sớm hơn và thường xuyên hơn. Đột biến gen cũng có thể góp phần làm tăng khả năng mắc bệnh ung thư đại trực tràng.

Chế độ ăn uống nghèo nàn, ít chất xơ, nhiều thịt đỏ và thịt chế biến sẵn có thể làm tăng nguy cơ. Lười vận động, hút thuốc lá, uống nhiều rượu bia và thừa cân, béo phì cũng là những yếu tố nguy cơ quan trọng. Thay đổi lối sống theo hướng tích cực hơn, như ăn nhiều rau xanh và trái cây, tập thể dục thường xuyên, bỏ hút thuốc và hạn chế rượu bia, có thể giúp giảm đáng kể nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng.

Nghiên cứu tập trung vào những người đến nội soi tại Khoa Thăm dò chức năng, Bệnh viện Bạch Mai. Việc lựa chọn đối tượng dựa trên các tiêu chí nhất định, như có các triệu chứng nghi ngờ hoặc thuộc nhóm có nguy cơ cao. Mục tiêu là thu thập thông tin từ một nhóm đối tượng đại diện, từ đó đưa ra những kết luận chính xác về các yếu tố nguy cơ ung thư.

Dữ liệu thu thập được bao gồm thông tin về tiền sử bệnh, thói quen sinh hoạt, chế độ ăn uống, và kết quả nội soi. Các biến số quan trọng được phân tích bao gồm tuổi tác, giới tính, học vấn, tiền sử gia đình, hút thuốc, uống rượu, và chế độ ăn uống. Mục tiêu là xác định mối liên hệ giữa các biến số này và nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng.

Việc tầm soát ung thư đại trực tràng tại Bệnh viện Bạch Mai bao gồm khám lâm sàng, xét nghiệm máu ẩn trong phân (FOBT) và nội soi đại tràng. Nội soi đại tràng là phương pháp hiệu quả nhất để phát hiện polyp và ung thư ở giai đoạn sớm. Bệnh viện cũng cung cấp các dịch vụ tư vấn về phòng ngừa và điều trị ung thư, giúp người dân nâng cao nhận thức và chủ động bảo vệ sức khỏe.

Nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng tăng lên theo tuổi tác, đặc biệt sau 50 tuổi. Điều này có thể liên quan đến sự tích lũy các tổn thương di truyền và thay đổi trong môi trường ruột. Do đó, những người trên 50 tuổi nên đặc biệt chú ý đến việc tầm soát và phòng ngừa bệnh.

Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của ung thư đại trực tràng. Ăn nhiều thịt đỏ và thịt chế biến sẵn, ít rau xanh và trái cây làm tăng nguy cơ. Ngược lại, chế độ ăn giàu chất xơ, vitamin và khoáng chất có thể giúp bảo vệ cơ thể chống lại bệnh tật.

Hút thuốc lá và uống nhiều rượu bia là những yếu tố nguy cơ đã được chứng minh của nhiều loại ung thư, trong đó có ung thư đại trực tràng. Các chất độc hại trong thuốc lá và rượu bia có thể gây tổn thương tế bào và làm tăng nguy cơ phát triển ung thư.

Tầm soát định kỳ là biện pháp quan trọng nhất để phòng ngừa ung thư đại trực tràng. Các phương pháp tầm soát bao gồm xét nghiệm máu ẩn trong phân (FOBT), nội soi đại tràng và chụp cắt lớp vi tính đại tràng. Nội soi đại tràng được coi là phương pháp hiệu quả nhất để phát hiện polyp và ung thư ở giai đoạn sớm.

Chế độ ăn uống lành mạnh đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa ung thư đại trực tràng. Nên ăn nhiều rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt và hạn chế thịt đỏ, thịt chế biến sẵn, đồ ngọt và chất béo bão hòa. Bổ sung đủ vitamin D và canxi cũng có thể giúp giảm nguy cơ.

Tập thể dục thường xuyên giúp duy trì cân nặng khỏe mạnh, tăng cường hệ miễn dịch và giảm nguy cơ mắc nhiều bệnh, trong đó có ung thư đại trực tràng. Nên tập ít nhất 30 phút mỗi ngày, với các hoạt động như đi bộ, chạy bộ, bơi lội hoặc đạp xe.

Phẫu thuật là phương pháp điều trị chính cho ung thư đại trực tràng. Mục tiêu là loại bỏ hoàn toàn khối u và các hạch bạch huyết lân cận. Trong một số trường hợp, phẫu thuật có thể kết hợp với hóa trị hoặc xạ trị để tăng hiệu quả điều trị.

Hóa trị và xạ trị là các phương pháp điều trị bổ trợ, được sử dụng sau phẫu thuật để tiêu diệt các tế bào ung thư còn sót lại. Hóa trị sử dụng thuốc để tiêu diệt tế bào ung thư, trong khi xạ trị sử dụng tia X hoặc các loại tia năng lượng cao khác.

Sinh thiết là thủ thuật lấy mẫu mô từ khu vực nghi ngờ ung thư để kiểm tra dưới kính hiển vi. Sinh thiết rất quan trọng để xác định xem có ung thư hay không và loại ung thư là gì, từ đó đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.