Nghiên cứu vai trò của troponin I và NT-proBNP trong hồi sức sau phẫu thuật tim ở trẻ em mắc bệnh tim bẩm sinh

• Tác giả: Đặng Văn Thức
• Người hướng dẫn: PGS. Trần Minh Điển
• Trường học: Trường Đại học Y Hà Nội
• Chuyên ngành: Nhi khoa
• Đề tài: Nghiên cứu vai trò tiên lượng của Troponin I, NT-proBNP trong hồi sức sau phẫu thuật tim mở ở trẻ em mắc bệnh tim bẩm sinh
• Loại tài liệu: Luận án tiến sĩ y học
• Năm xuất bản: 2020
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN
• 1.1. PHẪU THUẬT TIM MỞ DƯỚI TUẦN HOÀN NGOÀI CƠ THỂ
• 1.1.1. Tuần hoàn ngoài cơ thể và bảo vệ cơ tim trong phẫu thuật tim mở
• 1.1.2. Một số yếu tố nguy cơ giúp tiên lượng trong phẫu thuật tim mở tim bẩm sinh
• 1.2. Nguồn gốc, cấu trúc, vai trò sinh lý
• 1.3. Troponin và tổn thương tế bào cơ tim
• 1.4. Troponin trong một số bệnh lý tim mạch
• 1.5. Troponin sau phẫu thuật tim mở tim bẩm sinh
• 1.6. TỔNG QUAN VỀ NT-proBNP
• 1.6.1. Một vài nét về lịch sử nghiên cứu các peptid thải natri niệu
• 1.6.2. Cấu trúc phân tử và quá trình tổng hợp NT-proBNP
• 1.6.3. Cơ chế phóng thích và thải trừ nồng độ NT-proBNP huyết thanh
• 1.6.4. Định lượng nồng độ NT-proBNP huyết thanh
• 1.6.5. Một số yếu tố ảnh hưởng đến nồng độ NT-proBNP trong huyết thanh
• 1.6.6. NT-proBNP ở bệnh nhân sau phẫu thuật tim mở tim bẩm sinh
• 1.7. SỰ KẾT HỢP CỦA CÁC DẤU ẤN SINH HỌC TRONG DỰ ĐOÁN CÁC BIẾN CỐ TIM MẠCH, HCCCTT VÀ NGUY CƠ TỬ VONG SAU PT TIM BẨM SINH
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Đối tượng nghiên cứu
• 2.2. Tiêu chuẩn lựa chọn bệnh nhân
• 2.3. Tiêu chuẩn loại trừ
• 2.4. Tiêu chuẩn đưa ra khỏi nghiên cứu
• 2.5. Phương pháp nghiên cứu
• 2.5.1. Thiết kế nghiên cứu
• 2.5.2. Qui trình chọn mẫu
• 2.5.3. Nội dung nghiên cứu. Các biến nghiên cứu
• 2.5.4. Thu thập và xử lý số liệu. Khía cạnh đạo đức nghiên cứu
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Đặc điểm chung của đối tượng nghiên cứu
• 3.2. Sự biến đổi nồng độ của troponin I, NT-pro BNP tại các thời điểm trước và sau phẫu thuật tim mở tim bẩm sinh
• 3.3. Sự biến đổi nồng độ của troponin I và NT-proBNP theo thời gian
• 3.4. Một số yếu tố liên quan đến nồng độ troponin I và NT-proBNP
• 3.5. Mối liên quan giữa troponin I, NT-proBNP với một số thông số đánh giá huyết động và chỉ số thuốc cường tim-vận mạch
• 3.6. Mối liên quan của troponin I và NT-proBNP với một số thông số huyết động sau phẫu thuật
• 3.7. Mối liên quan giữa troponin I và NT-proBNP với thang điểm thuốc cường tim - vận mạch (VIS)
• 3.8. Giá trị tiên lượng của NT-proBNP và troponin I trong dự đoán hội chứng cung lượng tim thấp
• 3.9. Tỷ lệ HCCLTT và một số đặc điểm giữa hai nhóm có và không có HCCLTT
• 3.10. Khả năng dự đoán HCCLTT của troponin I và NT-proBNP từng thời điểm
• 3.11. Sự kết hợp một số yếu tố trong dự đoán HCCLTT
• 3.12. Tương quan của NT-proBNP và troponinI với một số biến chứng sau phẫu thuật và kết quả điều trị sớm
• 3.13. Tương quan của NT-proBNP và troponinI với một số biến chứng
• 3.14. Tương quan của troponin I và NT-proBNP thời điểm T2 với kết quả điều trị
• 4. CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN
• 4.1. MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM CỦA ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
• 4.1.1. Tuổi, giới, cân nặng phẫu thuật
• 4.1.2. Đặc điểm về phân loại tim bẩm sinh, thang điểm nguy cơ phẫu thuật RACHS-1 và tình trạng suy tim trước phẫu thuật
• 4.2. SỰ THAY ĐỔI NỒNG ĐỘ TROPONIN I VÀ NT-proBNP Ở BỆNH NHÂN TIM BẨM SINH SAU PHẪU THUẬT TIM MỞ
• 4.2.1. Sự thay đổi nồng độ troponin I và NT-proBNP theo thời gian
• 4.2.2. Mối liên quan của một số yếu tố nguy cơ ảnh hưởng đến nồng độ NT-proBNP, troponin I
• 4.3. MỐI LIÊN QUAN GIỮA NT-proBNP, TROPONIN I VỚI TÌNH TRẠNG TUẦN HOÀN CỦA BỆNH NHÂN TIM BẨM SINH SAU PHẪU THUẬT TIM MỞ
• 4.3.1. Mối liên quan giữa troponin I, NT-proBNP với một số yếu tố huyết động
• 4.3.2. Mối liên quan của troponinI và NT-proBNP với thang điểm thuốc vận mạch tăng cường co bóp cơ tim (VIS)
• 4.4. HỘI CHỨNG CUNG LƯỢNG TIM THẤP VÀ VAI TRÒ CỦA TROPONIN I, NT-proBNP TRONG DỰ ĐOÁN HCCLTT
• 4.4.1. Tỷ lệ HCCLTT và một số đặc điểm giữa hai nhóm có và không có HCCLTT của bệnh nhân nghiên cứu
• 4.4.2. Giá trị dự đoán HCCLTT của troponin I, NT-proBNP
• 4.4.3. Sự kết hợp của một số yếu tố trong dự đoán HCCLTT
• 4.5. MỐI LIÊN QUAN CỦA TROPONIN I VÀ NT-proBNP VỚI MỘT SỐ BIẾN CHỨNG VÀ KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ SỚM TRONG HỒI SỨC SAU PHẪU THUẬT
• 4.5.1. Tương quan giữa troponin I và NT-proBNP với một số biến chứng sau phẫu thuật tim mở
• 4.5.2. Tương quan troponin I và NT-proBNP thời điểm T2 với kết quả điều trị
• 4.5.3. Giá trị dự đoán thời gian thở máy và thời gian nằm hồi sức kéo dài của troponin I, NT-proBNP tại thời điểm T2
• CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC
• 1. DANH MỤC BẢNG
• 2. DANH MỤC BIỂU ĐỒ
• 3. DANH MỤC HÌNH

I. Vai trò của troponin I và NT proBNP trong hồi sức sau phẫu thuật tim ở trẻ em

Troponin I và NT-proBNP là hai chỉ số sinh học quan trọng trong việc đánh giá và tiên lượng tình trạng hồi sức sau phẫu thuật tim ở trẻ em. Troponin I phản ánh mức độ tổn thương cơ tim, trong khi NT-proBNP là dấu ấn của suy tim và rối loạn chức năng tim. Cả hai chỉ số này đều có giá trị trong việc theo dõi hậu phẫu, giúp dự đoán các biến chứng sau phẫu thuật như hội chứng cung lượng tim thấp (HCCLTT) và tổn thương cơ tim. Nghiên cứu này nhấn mạnh sự biến đổi nồng độ của troponin I và NT-proBNP theo thời gian, từ đó đánh giá mối liên quan với các thông số huyết động và kết quả điều trị.

1.1. Sự biến đổi nồng độ troponin I và NT proBNP

Nồng độ troponin I và NT-proBNP thay đổi đáng kể trước và sau phẫu thuật tim mở. Troponin I tăng cao ngay sau phẫu thuật, phản ánh tổn thương cơ tim do quá trình tuần hoàn ngoài cơ thể (THNCT). NT-proBNP cũng tăng cao, đặc biệt ở những bệnh nhân có suy tim trước phẫu thuật. Sự biến đổi này có mối liên quan chặt chẽ với thời gian THNCT, thời gian cặp động mạch chủ, và mức độ phức tạp của bệnh tim bẩm sinh. Các nghiên cứu chỉ ra rằng, nồng độ troponin I và NT-proBNP cao hơn ở nhóm bệnh nhân có HCCLTT, cho thấy giá trị tiên lượng của hai chỉ số này.

1.2. Mối liên quan với hội chứng cung lượng tim thấp HCCLTT

HCCLTT là một biến chứng nghiêm trọng sau phẫu thuật tim mở, với tỷ lệ mắc từ 15-60%. Troponin I và NT-proBNP có giá trị dự đoán HCCLTT thông qua mối liên quan với các thông số huyết động như huyết áp, nhịp tim, và chỉ số thuốc vận mạch. Nồng độ troponin I cao sau phẫu thuật liên quan đến nguy cơ HCCLTT cao hơn, trong khi NT-proBNP tăng cao dự báo tình trạng suy tim và rối loạn chức năng tim. Sự kết hợp hai chỉ số này giúp nâng cao độ chính xác trong dự đoán HCCLTT, từ đó hỗ trợ quản lý bệnh nhân hiệu quả hơn.

II. Ứng dụng lâm sàng của troponin I và NT proBNP

Troponin I và NT-proBNP không chỉ là công cụ chẩn đoán tim mạch mà còn có vai trò quan trọng trong điều trị hậu phẫu. Việc theo dõi sự biến đổi nồng độ của hai chỉ số này giúp đánh giá hiệu quả điều trị và dự đoán phục hồi chức năng tim. Nghiên cứu này cũng chỉ ra mối liên quan giữa troponin I và NT-proBNP với các biến chứng sau phẫu thuật như rối loạn nhịp tim, tổn thương gan, thận, và thời gian thở máy kéo dài.

2.1. Dự đoán biến chứng sau phẫu thuật

Nồng độ troponin I và NT-proBNP cao sau phẫu thuật có liên quan đến các biến chứng sau phẫu thuật như rối loạn nhịp tim, tổn thương gan, và thận. Troponin I đặc biệt có giá trị trong dự đoán nguy cơ tổn thương cơ tim, trong khi NT-proBNP giúp đánh giá mức độ suy tim và rối loạn chức năng tim. Sự kết hợp hai chỉ số này giúp bác sĩ đưa ra quyết định điều trị kịp thời, giảm thiểu nguy cơ tử vong và cải thiện kết quả điều trị.

2.2. Đánh giá tiên lượng và quản lý bệnh nhân

Troponin I và NT-proBNP là công cụ hữu ích trong đánh giá tiên lượng và quản lý bệnh nhân nhi sau phẫu thuật tim mở. Nồng độ troponin I cao dự báo thời gian thở máy và nằm hồi sức kéo dài, trong khi NT-proBNP giúp dự đoán nguy cơ HCCLTT và suy tim. Việc sử dụng hai chỉ số này trong thực hành lâm sàng giúp tối ưu hóa quy trình điều trị, cải thiện chất lượng chăm sóc bệnh nhân và giảm tỷ lệ biến chứng.