Chuyên đề thực tập tốt nghiệp: Ứng phó với biến đổi khí hậu tại các đô thị ven biển Việt Nam

• Tác giả: Trần Phương Anh
• Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Thị Thanh Huyền, Khoa Môi Trường & Đô Thị, ĐH KTQD
• Trường học: Đại Học Kinh Tế Quốc Dân
• Chuyên ngành: Kinh Tế Và Quản Lý Đô Thị
• Đề tài: Ứng Phó Với Biến Đổi Khí Hậu Tại Các Đô Thị Ven Biển Việt Nam
• Loại tài liệu: graduation project
• Năm xuất bản: 2016
• Địa điểm: Hà Nội

• DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
• 1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
• 2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
• 3. PHẠM VI NGHIÊN CỨU
• 4. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU
• 5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 6. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ ĐÔ THỊ VÀ BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU
• 6.1. Một số khái niệm
• 6.1.1. Khí hậu
• 6.1.2. Biến đổi khí hậu
• 6.1.3. Đô thị
• 6.1.4. Đô thị ven biển
• 6.2. Các biểu hiện của biến đổi khí hậu
• 6.2.1. Hiệu ứng nhà kính
• 6.2.2. Sự nóng lên của khí quyển và Trái Đất
• 6.2.3. Sự dâng cao mực nước biển do băng tan
• 6.2.4. Những biểu hiện khác
• 6.3. Giảm thiểu biến đổi khí hậu
• 6.3.1. Đô thị và giảm thiểu biến đổi khí hậu
• 6.3.2. Hành động giảm thiểu
• 6.4. Thích ứng với biến đổi khí hậu
• 6.4.1. Đô thị, tác động và thích ứng với biến đổi khí hậu
• 6.4.2. Chính sách và giải pháp thích ứng

I. Biến đổi khí hậu và đô thị ven biển Việt Nam

Biến đổi khí hậu đang là một thách thức lớn đối với các đô thị ven biển tại Việt Nam. Các hoạt động của con người như công nghiệp hóa, đô thị hóa đã làm gia tăng hiệu ứng nhà kính, dẫn đến sự nóng lên toàn cầu và mực nước biển dâng. Theo dự báo của IPCC, đến năm 2100, nhiệt độ toàn cầu có thể tăng từ 1,4°C đến 5,8°C, gây ra những hậu quả nghiêm trọng như ngập lụt, bão lũ, và hạn hán. Các đô thị ven biển như Đà Nẵng, Hải Phòng, và Đồng bằng sông Cửu Long đang phải đối mặt với những tác động này, đe dọa đến cơ sở hạ tầng và đời sống người dân.

1.1. Tác động của biến đổi khí hậu

Biến đổi khí hậu gây ra nhiều tác động tiêu cực đến các đô thị ven biển. Mực nước biển dâng cao làm ngập lụt các khu vực đất thấp, ảnh hưởng đến nông nghiệp và cơ sở hạ tầng. Các hiện tượng thời tiết cực đoan như bão lũ, hạn hán ngày càng gia tăng, gây thiệt hại lớn về kinh tế và xã hội. Đặc biệt, các đô thị ven biển như TP. Hồ Chí Minh và Khánh Hòa đang phải đối mặt với nguy cơ xâm nhập mặn, ảnh hưởng đến nguồn nước ngọt và sinh kế của người dân.

1.2. Thực trạng tại Việt Nam

Việt Nam là một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất từ biến đổi khí hậu. Các đô thị ven biển như Đà Nẵng, Hải Phòng, và Đồng bằng sông Cửu Long thường xuyên phải đối mặt với bão lũ, ngập lụt, và hạn hán. Quá trình đô thị hóa nhanh chóng cũng làm gia tăng tính dễ bị tổn thương của các khu vực này. Theo nghiên cứu, nếu không có các biện pháp ứng phó kịp thời, thiệt hại kinh tế do biến đổi khí hậu có thể lên đến 5-20% GDP hàng năm.

II. Giải pháp ứng phó biến đổi khí hậu

Để ứng phó với biến đổi khí hậu, các đô thị ven biển cần áp dụng các giải pháp bền vững và quy hoạch đô thị phù hợp. Các biện pháp giảm thiểu bao gồm giảm phát thải khí nhà kính, tăng cường sử dụng năng lượng tái tạo, và bảo vệ các hệ sinh thái tự nhiên. Đồng thời, các giải pháp thích ứng như nâng cao khả năng chống chịu của cơ sở hạ tầng, cải thiện hệ thống quản lý nước, và nâng cao nhận thức cộng đồng cũng cần được triển khai.

2.1. Giải pháp giảm thiểu

Các giải pháp giảm thiểu tập trung vào việc giảm phát thải khí nhà kính thông qua việc sử dụng năng lượng tái tạo, cải thiện hiệu quả năng lượng trong công nghiệp và giao thông. Các đô thị ven biển cần áp dụng các công nghệ xanh trong xây dựng và quy hoạch đô thị để giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu. Ngoài ra, việc bảo vệ và phục hồi các hệ sinh thái tự nhiên như rừng ngập mặn cũng là một biện pháp quan trọng.

2.2. Giải pháp thích ứng

Các giải pháp thích ứng bao gồm nâng cao khả năng chống chịu của cơ sở hạ tầng, cải thiện hệ thống quản lý nước, và nâng cao nhận thức cộng đồng. Các đô thị ven biển cần xây dựng các kế hoạch quy hoạch đô thị linh hoạt, có khả năng ứng phó với các kịch bản biến đổi khí hậu khác nhau. Đồng thời, việc tăng cường hợp tác quốc tế và chia sẻ kinh nghiệm cũng là yếu tố quan trọng trong việc thích ứng với biến đổi khí hậu.

III. Nghiên cứu thực tế và ứng dụng

Nghiên cứu thực tế về biến đổi khí hậu tại các đô thị ven biển Việt Nam đã chỉ ra những thách thức và cơ hội trong việc ứng phó. Các nghiên cứu này cung cấp cơ sở dữ liệu quan trọng để xây dựng các chính sách và giải pháp hiệu quả. Đồng thời, việc áp dụng các giải pháp bền vững và quy hoạch đô thị phù hợp sẽ giúp các đô thị ven biển phát triển bền vững trong bối cảnh biến đổi khí hậu.

3.1. Kết quả nghiên cứu

Các nghiên cứu thực tế đã chỉ ra rằng, các đô thị ven biển như Đà Nẵng, Hải Phòng, và TP. Hồ Chí Minh đang phải đối mặt với nhiều thách thức từ biến đổi khí hậu. Các kết quả nghiên cứu cũng đề xuất các giải pháp bền vững như tăng cường quản lý tài nguyên nước, bảo vệ các hệ sinh thái tự nhiên, và nâng cao nhận thức cộng đồng. Những giải pháp này không chỉ giúp giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu mà còn thúc đẩy phát triển bền vững.

3.2. Ứng dụng thực tiễn

Các giải pháp bền vững và quy hoạch đô thị đã được áp dụng tại một số đô thị ven biển như Đà Nẵng và TP. Hồ Chí Minh. Các biện pháp như xây dựng hệ thống đê điều, cải thiện hệ thống thoát nước, và tăng cường sử dụng năng lượng tái tạo đã mang lại hiệu quả tích cực. Tuy nhiên, việc triển khai các giải pháp này cần được thực hiện đồng bộ và có sự tham gia của cộng đồng để đạt được hiệu quả cao nhất.